III KO 97/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:05-08-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III KO 67/94 V KO 2/96
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KO 97/14
POSTANOWIENIE
Dnia 29 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński
SSN Dariusz Świecki (sprawozdawca)
w sprawie K. B.,
skazanego za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej,
na posiedzeniu bez udziału stron,
w dniu 29 lipca 2015 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 2 lipca 2004 r.,
zmieniającym wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 21 stycznia 2004 r.,
postanowił:
1. oddalić wniosek;
2. zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
wznowieniowego.
UZASADNIENIE
Wniosek o wznowienie postępowania obrońca skazanego oparł o przepis art.
540 § 1 pkt 2 k.p.k. (nie precyzując jednak podstawy wznowienia) i wniósł o
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Okręgowego w B. (choć orzekał także Sąd Apelacyjny). Z treści wniosku wynika, że
chodzi o podstawę z art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k. Obrońca bowiem wniósł o
dopuszczenie dowodu z zeznań świadka Ł. D., osadzonego w Areszcie Śledczym,
2
na okoliczność, że pokrzywdzony B. J., którego ciała nigdy nie znaleziono, żył po
2000 roku, a więc po dacie czynu z pkt I aktu oskarżenia. Zdaniem obrońcy z
zeznań świadka będzie wynikać, że pokrzywdzony spotkał się w tym czasie ze
świadkiem oraz posługiwał się sfałszowanym dowodem osobistym, a nawet był z
nim zatrzymany przez Policję.
W odpowiedzi na wniosek prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o jego
oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wbrew twierdzeniom obrońcy nie zachodzi wskazana we wniosku
przesłanka do wznowienia postępowania. Podstawy tej wnioskodawca upatruje w
okolicznościach dotyczących posiadanych informacji przez Ł. D. Dlatego też
obrońca wniósł o przeprowadzenie czynności sprawdzających przez przesłuchanie
go w charakterze świadka. Jednakże wniosek o wznowienie postępowania oparty
na tej okoliczności w istocie zmierza do dokonania ponownej oceny dowodów i
weryfikacji linii obrony skazanego prezentowanej w postępowaniu rozpoznawczym.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że „nowe dowody” mogą być
podstawą wznowienia postępowania tylko wówczas, gdy mogą w sposób
wiarygodny podważyć prawdziwość przyjętych w nim ustaleń faktycznych (por.
postanowienie SN z dnia 24 kwietnia 1996 r. V KO 2/96, OSNKW 1996, nr 7-8, poz.
47), a nadto w postępowaniu o wznowienie nie jest dopuszczalne badanie
prawidłowości oceny materiału dowodowego w prawomocnie zakończonym
postępowaniu sądowym (por. postanowienie SN z dnia 24 listopada 1994 r., III KO
67/94, Lex 22092).
Wznowienie postępowania z powodu nowych dowodów może więc nastąpić
tylko wówczas, gdy wskazane nowe dowody prowadzą do wniosku, że poprzednio
dokonane ustalenia faktyczne mogą zostać podważone. Jednakże podane we
wniosku nowe źródło dowodowe w osobie Ł. D. nie wymaga sprawdzenia w trybie
art. 97 k.p.k. przez przesłuchanie go w charakterze świadka, o co wnioskował
obrońca. Przede wszystkim obrońca nie uprawdopodobnił, a na nim spoczywa
ciężar dowodowy, choćby przez załączenie pisemnego oświadczenia tej osoby, że
rzeczywiście miały miejsce wskazane we wniosku wydarzenia. Ponadto podkreślić
trzeba, że prezentowana wersja, iż pokrzywdzony B. J. nadal żyje, była już
3
weryfikowana w postępowaniu rozpoznawczym. Sąd Okręgowy w B. oceniał ją w
kontekście zmuszania przez skazanego, małoletniego Ł. K. do zmiany zeznań i
podania, że zarówno P.P. (czyn II aktu oskarżenia), jak i B. J. żyją i przebywają za
granicą, a K. B. upozorował ich zabójstwa w celu ułatwienia im ucieczki z kraju. Sąd
Okręgowy analizował także zeznania mieszkańców C., którzy potwierdzili nagłe
zniknięcie pokrzywdzonego zimą 2000 r. oraz zeznania I. J. oraz A. N., którzy
twierdzili, iż widzieli pokrzywdzonego po ustalonej dacie zabójstwa. Sąd Okręgowy
odmówił wiarygodności zeznaniom tych świadków. Podkreślić również trzeba, że w
tym zakresie ocena dowodów była przedmiotem kontroli odwoławczej.
Ponadto, na co słusznie w odpowiedzi na wniosek o wznowienie zwrócił
uwagę prokurator, po uprawomocnieniu się orzeczenia, jak wynika z akt sprawy,
podejmowane były już czynności sprawdzające informacje o rzekomym ujawnieniu
się B. J. Nie zostały one w żaden sposób potwierdzone. Wobec tego trafna jest
konstatacja, że prezentowana przez skazanego, jeszcze w toku postępowania, linia
obrony, polegająca na twierdzeniu, iż B. J. żyje, a zbrodnia zabójstwa była jedynie
symulowana, by pomóc temu ostatniemu w ukryciu się przed organami ścigania, w
dalszym ciągu wykorzystywana jest jako element działań procesowych mających
służyć wzruszeniu wyroku. Wskazanie we wniosku na źródło dowodowe w osobie
Ł. D. nie spełnia kryterium nowego dowodu w rozumieniu art. 540 § 1 pkt 2 lit. a
k.p.k., albowiem nie zostało uprawdopodobnione, że zawiera informacje mogące
podważyć prawidłowość wydanego wyroku. Tym samym nie jest do dowód
przydatny do oceny zasadności wznowienia postępowania.
Z tych też względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 29 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński
SSN Dariusz Świecki (sprawozdawca)
w sprawie K. B.,
skazanego za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej,
na posiedzeniu bez udziału stron,
w dniu 29 lipca 2015 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 2 lipca 2004 r.,
zmieniającym wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 21 stycznia 2004 r.,
postanowił:
1. oddalić wniosek;
2. zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
wznowieniowego.
UZASADNIENIE
Wniosek o wznowienie postępowania obrońca skazanego oparł o przepis art.
540 § 1 pkt 2 k.p.k. (nie precyzując jednak podstawy wznowienia) i wniósł o
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Okręgowego w B. (choć orzekał także Sąd Apelacyjny). Z treści wniosku wynika, że
chodzi o podstawę z art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k. Obrońca bowiem wniósł o
dopuszczenie dowodu z zeznań świadka Ł. D., osadzonego w Areszcie Śledczym,
2
na okoliczność, że pokrzywdzony B. J., którego ciała nigdy nie znaleziono, żył po
2000 roku, a więc po dacie czynu z pkt I aktu oskarżenia. Zdaniem obrońcy z
zeznań świadka będzie wynikać, że pokrzywdzony spotkał się w tym czasie ze
świadkiem oraz posługiwał się sfałszowanym dowodem osobistym, a nawet był z
nim zatrzymany przez Policję.
W odpowiedzi na wniosek prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o jego
oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wbrew twierdzeniom obrońcy nie zachodzi wskazana we wniosku
przesłanka do wznowienia postępowania. Podstawy tej wnioskodawca upatruje w
okolicznościach dotyczących posiadanych informacji przez Ł. D. Dlatego też
obrońca wniósł o przeprowadzenie czynności sprawdzających przez przesłuchanie
go w charakterze świadka. Jednakże wniosek o wznowienie postępowania oparty
na tej okoliczności w istocie zmierza do dokonania ponownej oceny dowodów i
weryfikacji linii obrony skazanego prezentowanej w postępowaniu rozpoznawczym.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że „nowe dowody” mogą być
podstawą wznowienia postępowania tylko wówczas, gdy mogą w sposób
wiarygodny podważyć prawdziwość przyjętych w nim ustaleń faktycznych (por.
postanowienie SN z dnia 24 kwietnia 1996 r. V KO 2/96, OSNKW 1996, nr 7-8, poz.
47), a nadto w postępowaniu o wznowienie nie jest dopuszczalne badanie
prawidłowości oceny materiału dowodowego w prawomocnie zakończonym
postępowaniu sądowym (por. postanowienie SN z dnia 24 listopada 1994 r., III KO
67/94, Lex 22092).
Wznowienie postępowania z powodu nowych dowodów może więc nastąpić
tylko wówczas, gdy wskazane nowe dowody prowadzą do wniosku, że poprzednio
dokonane ustalenia faktyczne mogą zostać podważone. Jednakże podane we
wniosku nowe źródło dowodowe w osobie Ł. D. nie wymaga sprawdzenia w trybie
art. 97 k.p.k. przez przesłuchanie go w charakterze świadka, o co wnioskował
obrońca. Przede wszystkim obrońca nie uprawdopodobnił, a na nim spoczywa
ciężar dowodowy, choćby przez załączenie pisemnego oświadczenia tej osoby, że
rzeczywiście miały miejsce wskazane we wniosku wydarzenia. Ponadto podkreślić
trzeba, że prezentowana wersja, iż pokrzywdzony B. J. nadal żyje, była już
3
weryfikowana w postępowaniu rozpoznawczym. Sąd Okręgowy w B. oceniał ją w
kontekście zmuszania przez skazanego, małoletniego Ł. K. do zmiany zeznań i
podania, że zarówno P.P. (czyn II aktu oskarżenia), jak i B. J. żyją i przebywają za
granicą, a K. B. upozorował ich zabójstwa w celu ułatwienia im ucieczki z kraju. Sąd
Okręgowy analizował także zeznania mieszkańców C., którzy potwierdzili nagłe
zniknięcie pokrzywdzonego zimą 2000 r. oraz zeznania I. J. oraz A. N., którzy
twierdzili, iż widzieli pokrzywdzonego po ustalonej dacie zabójstwa. Sąd Okręgowy
odmówił wiarygodności zeznaniom tych świadków. Podkreślić również trzeba, że w
tym zakresie ocena dowodów była przedmiotem kontroli odwoławczej.
Ponadto, na co słusznie w odpowiedzi na wniosek o wznowienie zwrócił
uwagę prokurator, po uprawomocnieniu się orzeczenia, jak wynika z akt sprawy,
podejmowane były już czynności sprawdzające informacje o rzekomym ujawnieniu
się B. J. Nie zostały one w żaden sposób potwierdzone. Wobec tego trafna jest
konstatacja, że prezentowana przez skazanego, jeszcze w toku postępowania, linia
obrony, polegająca na twierdzeniu, iż B. J. żyje, a zbrodnia zabójstwa była jedynie
symulowana, by pomóc temu ostatniemu w ukryciu się przed organami ścigania, w
dalszym ciągu wykorzystywana jest jako element działań procesowych mających
służyć wzruszeniu wyroku. Wskazanie we wniosku na źródło dowodowe w osobie
Ł. D. nie spełnia kryterium nowego dowodu w rozumieniu art. 540 § 1 pkt 2 lit. a
k.p.k., albowiem nie zostało uprawdopodobnione, że zawiera informacje mogące
podważyć prawidłowość wydanego wyroku. Tym samym nie jest do dowód
przydatny do oceny zasadności wznowienia postępowania.
Z tych też względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.