Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 206/15
POSTANOWIENIE
Dnia 28 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 lipca 2015 r.,
sprawy T. W.
skazanego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i in.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 23 września 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w T.
z dnia 3 marca 2014 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
skazanego T. W.
U Z A S A D N I E N I E
Jako jeden we współoskarżonych w sprawie II K …/13, T. W. wyrokiem z
dnia 3 marca 2014 r., został uznany przez Sąd Rejonowy w T. winnym popełnienia
zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów, za orzeczono wobec niego karę łączną
3 lat pozbawienia wolności.
We wniesionej apelacji obrońca podniósł zarzut rażącej niewspółmierności
orzeczonej bezwzględnej kary pozbawienia wolności twierdząc, że prawidłowa
ocena zachowania oskarżonego, a więc złożenie przez niego obszernych
wyjaśnień, przyznanie się do popełnienia zarzucanych mu czynów, popełnienie
większości z nich w formie stadialnej pomocnictwa (Sąd mógł na podstawie art. 19
2
§ 2 k.k. zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary), ujawnienie przez niego
istotnych okoliczności dotyczących popełnionych czynów, a także okoliczności
popełnionych przestępstw m.in. przez J. U. i S. Z., powinny skutkować
zastosowaniem przez Sąd nadzwyczajnego złagodzenia kary i wymierzeniem jej z
warunkowym zawieszeniem wykonania. Nadto obrońca, na podstawie art. 438 pkt 2
k.p.k., zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił rażące naruszenie przepisów
postępowania, które miało wpływ na treść wyroku, tj. art. 374 k.p.k., a contrario,
polegającego na tym, iż T. W. uniemożliwione zostało wejście na rozprawę w dniu
25 lutego 2014 r. w Areszcie Śledczym w […], pomimo pouczenia go o prawie do
uczestniczenia w niej na wcześniejszym terminie rozprawy.
W następstwie tych zarzutów obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego
wyroku poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym.
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 23 września 2014 r., po rozpoznaniu
m.in. apelacji obrońcy oskarżonego T. W., zmienił zaskarżone orzeczenie i orzekł
wobec oskarżonego karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
W kasacji obrońca skazanego, na podstawie art. 523 oraz 526 § 1 k.p.k.,
wyrokowi Sądu Okręgowego zarzucił „rażące naruszenie prawa procesowego, a
mianowicie art. 175 k.p.k. oraz art. 374 k.p.k. a contrario poprzez uniemożliwienie
oskarżonemu T. W. wzięcie udziału w rozprawie w dniu 25 lutego 2014 r., która
odbyła się w Areszcie Śledczym, a tym samym pozbawiono go możliwości
składania wyjaśnień co do każdego przeprowadzonego dowodu, co gwarantuje
oskarżonemu polski proces karny, rażące naruszenie przepisu art. 7 k.p.k., tzn.
poprzez uniemożliwienie złożenia wyjaśnień przez oskarżonego organ orzekający
nie oparł wyroku na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów (brak
końcowych wyjaśnień oskarżonego, które chciał złożyć w dniu 14 lutego 2014 r.).
Wyżej wymienione braki powodują, iż Sąd wydal orzeczenie opierając się na
niepełnym materiale dowodowym, a prawa oskarżonego zostały rażąco
naruszone.” W konkluzji obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części
dotyczącej skazanego i „przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.”
3
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator wniósł o jej oddalenie, jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona przez obrońcę skazanego kasacja jest bezzasadna i to w stopniu
oczywistym w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k.
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, a powody jej wniesienia
określa przepis art. 523 k.p.k. Wzruszenie prawomocnego orzeczenia w jej drodze
możliwe jest jedynie w wypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa
materialnego lub procesowego, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na treść
orzeczenia, bądź zaistnienia bezwzględnej przyczyny uchylenia orzeczenia
przewidzianej w art. 439 § 1 k.p.k.
Z analizy akt sprawy wynika, iż T. W. na rozprawie głównej przed Sądem
Rejonowym w T. w dniu 10 czerwca 2013 r. został pouczony o treści art. 175
k.p.k., wyjaśnił, iż odpis aktu oskarżenia otrzymał, treść zarzutu i pouczenia
zrozumiał, przyznał się do dokonania zarzucanych mu czynów, ale odmówił
składania wyjaśnień. Z uwagi na odmowę złożenia wyjaśnień przez oskarżonego
Sąd na podstawie art. 389 § 1 k.p.k. odczytał jego wyjaśnienia z k. 62 - 68, k. 103,
k. 108 - 111, k. 129-130, k. 814-817, k. 922-925. Po ich odczytaniu oskarżony
oświadczył, iż podtrzymuje treść odczytanych mu wyjaśnień i nie chce odpowiadać
na żadne pytania (k. 1154v-1155, tom VI).
Na kolejne terminy rozpraw oskarżony T. W. nie stawiał się, ale
każdorazowo Sąd powiadamiał go o następnym terminie rozpoznania sprawy. W
dniu 7 lutego 2014 r. oskarżony stawił się na rozprawę (k. 1501, tom VIII). Z uwagi
na niestawiennictwo współoskarżonego w sprawie J. U., który nie został
doprowadzony z Aresztu Śledczego z uwagi na zły stan zdrowia, Sąd odroczył
rozprawę do dnia 25 lutego 2014 r., godz. 9.00, sala rozpraw Aresztu Śledczego w
[…]. Oskarżeni obecni na rozprawie, w tym T. W., zostali o terminie i miejscu
kolejnej rozprawy powiadomieni i nie wnosili o wysłanie wezwania. Pouczono ich
także o skutkach niestawiennictwa (k. 1501v, tom VIII).
W dniu 25 lutego 2014 r. rozprawa w sprawie II K …/13 odbyła się w sali
rozpraw (posiedzeń) Aresztu Śledczego. Na rozprawę został doprowadzony z
Aresztu Śledczego oskarżony J. U., nie stawili się natomiast pozostali oskarżeni, w
4
tym T. W. Sąd postanowił, na podstawie art. 404 § 2 k.p.k. prowadzić rozprawę
odroczoną w dalszym ciągu oraz na podstawie art. 376 § 2 k.p.k. prowadzić ją pod
nieobecność pozostałych oskarżonych, w tym T. W., którzy złożyli wyjaśnienia w
sprawie i zawiadomieni o terminie odroczonej rozprawy nie stawili się na nią bez
usprawiedliwienia (k. 1522-1522v, tom VIII).
Mając powyższe na uwadze nie sposób zgodzić się z argumentami
zawartymi w kasacji obrońcy skazanego T. W. Sąd w żaden sposób nie naruszył
zasad procedowania. Każdorazowo skazany T. W. był zawiadamiany o kolejnych
terminach rozpraw ustnie, o ile brał w nich udział, a w sytuacji jego nieobecności na
rozprawie, powiadamiany był przez Sąd wezwaniem. Nadto wskazać należy, iż o
możliwości udziału m.in. skazanego T. W. w rozprawie na terenie Aresztu
Śledczego zostały poinformowane władze Aresztu, którym przekazano dane
osobowe skazanego i poinformowano administrację o możliwości jego
stawiennictwa oraz konieczności wpuszczenia go na salę posiedzeń (k.1511-1512,
tom VIII).
Zauważyć również należy, że kwestia podnoszona w kasacji była
przedmiotem zarzutu apelacyjnego, do którego Sąd odwoławczy odniósł się na
stronie 23 uzasadnienia swojego orzeczenia. Okoliczność ta nie stanowiłaby
przeszkody uniemożliwiającej ponowienie tego zarzutu w kasacji, wszak w grę
wchodziłoby nie „zwykłe” naruszenie procedury, lecz bezwzględny powód uchylenia
orzeczenia, przewidziany w art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., który brany jest pod uwagę z
urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Rzecz jednak
w tym, że owo kwalifikowane naruszenie prawa musi mieć charakter rzeczywisty.
Tymczasem skarżący nie wykazał, a nawet nie próbował wykazać, że skazany
rzeczywiście miał zamiar wzięcia udziału w rozprawie przeprowadzanej w Areszcie
Śledczym, lecz realizacje tego zamiaru mu uniemożliwiono, np. poprzez
niewpuszczenie go do Aresztu. Skorzystanie przez Sąd pierwszej instancji z
instytucji przewidzianej w art. 376 § 2 k.p.k. nie stanowiło w świetle powyższych
okoliczności naruszenia prawa procesowego, w szczególności nie naruszało prawa
oskarżonego do obrony oraz uczestniczenia w rozprawie.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.
5