I CZ 70/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:10-11-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 70/15
POSTANOWIENIE
Dnia 18 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie ze skargi K. B. i M. B. o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Okręgowego w T. z dnia
18 września 2014 r. i poprzedzającym go postanowieniem Sądu Rejonowego w M.
z dnia 29 stycznia 2014 r., wydanym w sprawie z wniosku B. R.
przy uczestnictwie M. B., K. B. i Skarbu Państwa - Starosty Powiatu M.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 18 września 2015 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 30 grudnia 2014 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od skarżących na rzecz Skarbu Państwa -
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 180 (sto
osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego.
UZASADNIENIE
2
Uczestnicy postępowania K. B. i M. B. wnieśli skargę o wznowienie
postępowania o rozgraniczenie działek nr 510 i 532 z działkami nr 513 i 533
położonymi w R., które zostało zakończone postanowieniem Sądu Okręgowego w
T. z dnia 18 września 2014 r. i poprzedzającym go postanowieniem Sądu
Rejonowego w M. z dnia 29 stycznia 2014 r. Jako podstawę skargi wskazali art.
403 § 2 k.p.c., powołując się na wykrycie środków dowodowych, które mogły mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogli skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Jednocześnie wnieśli o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków
[…] na okoliczność wykazania posiadania przez uczestników spornego pasa gruntu
przez okres niezbędny do nabycia własności przez zasiedzenie.
Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 30 grudnia 2014 r. odrzucił
skargę K. B. i M. B. o wznowienie postępowania. Stwierdził, że uczestnicy
reprezentowani w sprawie przez fachowego pełnomocnika nie spełnili wymagania
przewidzianego w art. 403 § 2 k.p.c., gdyż w skardze nie wykazali, z jakiego
powodu nie mogli skorzystać z zeznań świadków wymienionych w skardze. Nie
wykazali zatem przesłanki niemożności skorzystania z dowodów wskazanych w
skardze w poprzednim postępowaniu. Nie można zaś uznać, że uczestnicy nie
mogli skorzystać w poprzednim postępowaniu z dowodu z zeznań świadków w
sytuacji, gdy mieli do nich dostęp, na co wskazuje choćby miejsce zamieszkania
tych świadków. Oprócz jednego świadka, pozostali mieszkają w tej samej
miejscowości co uczestnicy, w związku z czym istniała obiektywna możliwość ich
powołania. Uczestnicy nie wykazali więc, aby powołane dowody były dla nich
niedostępne w poprzednim postępowaniu.
K.B. i M. B. wnieśli zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego,
zarzucając naruszenie art. 403 § 2 k.p.c. przez niezasadne przyjęcie, że skarga o
wznowienie postępowania nie została oparta na ustawowej podstawie. Podkreślili,
że przy zachowaniu najwyższej staranności nie uzyskali informacji, iż wskazywane
przez nich osoby „posiadają rozeznanie” w zakresie istotnym dla niniejszego
postępowania. Już po zakończeniu postępowania dowiedzieli się przypadkowo, że
wskazywani świadkowie mogą potwierdzić przywoływane przez nich okoliczności.
3
Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, zastępująca uczestnika
postępowania – Starostę Powiatu M., wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie
od skarżących kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c., można również żądać wznowienia w razie
późniejszego wykrycia m.in. takich okoliczności faktycznych lub środków
dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie
mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego przyjmuje się, że chodzi tu tylko o takie dowody lub okoliczności,
które nie tylko istniały w czasie poprzedniego postępowania, lecz były stronie wtedy
nieznane i niemożliwe przez nią do wykorzystania, tj. strona o nich nie wiedziała
i wiedzieć nie mogła, natomiast nie zalicza się do nowości tych dowodów
i okoliczności, które nie zostały przez stronę powołane na skutek opieszałości,
zaniedbania, zapomnienia, czy błędnej oceny potrzeby ich powołania
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 11/12, niepubl.,
z dnia 17 czerwca 2010 r., III CZ 18/10, niepubl., z dnia 6 czerwca 2012 r., III CZ
38/12, niepubl. i z dnia 21 marca 2014 r., IV CZ 6/14, nie publ.). Istotne jest to, czy
strona mogła rzeczywiście i realnie zapoznać się ze środkami dowodowymi i mogła
je wykorzystać w dotychczasowym postępowaniu (postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 r., V CZ 46/08, niepubl. i z dnia 23 maja 2012 r.,
III CSK 254/11, niepubl.). Podstawą wznowienia musi być zatem okoliczność lub
środek dowodowy, istniejący w czasie trwania poprzedniego postępowania, lecz
obiektywnie niemożliwy do ujawnienia dla strony w tym postępowaniu, a więc wtedy
"nieujawnialny" (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r.,
IV CZ 79/13, nie publ., z dnia 18 grudnia 2013 r., I CZ 109/13 i z dnia 16 stycznia
2014 r., IV CZ 104/13, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestnicy nie wykazali, że powołane przez dowody
z zeznań świadków w sprawie mogłyby mieć wpływ na wynik poprzedniego
postępowania, ani też, dlaczego nie mogli z nich skorzystać tym postępowaniu.
Wprawdzie wskazują na dowody im nieznane, nie ulega jednakże wątpliwości,
że mogły być one przedstawione we właściwym czasie, tylko były przez
4
uczestników niezauważone. Nie można więc przyznać racji uczestnikom, że nie
mieli obiektywnych możliwości wcześniejszego uzyskania informacji
o wspomnianych przez nich świadkach i ich wiedzy w zakresie przedmiotu
postępowania o rozgraniczenie. Należy więc przyjąć, że uczestnicy niedostatecznie
ocenili potrzebę powołania rozważanych dowodów. Zaskarżone postanowienie
Sądu Okręgowego o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania nie narusza
zatem art. 403 § 2 k.p.c., dlatego zażalenie podlega oddaleniu.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 18 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie ze skargi K. B. i M. B. o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Okręgowego w T. z dnia
18 września 2014 r. i poprzedzającym go postanowieniem Sądu Rejonowego w M.
z dnia 29 stycznia 2014 r., wydanym w sprawie z wniosku B. R.
przy uczestnictwie M. B., K. B. i Skarbu Państwa - Starosty Powiatu M.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 18 września 2015 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 30 grudnia 2014 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od skarżących na rzecz Skarbu Państwa -
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 180 (sto
osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego.
UZASADNIENIE
2
Uczestnicy postępowania K. B. i M. B. wnieśli skargę o wznowienie
postępowania o rozgraniczenie działek nr 510 i 532 z działkami nr 513 i 533
położonymi w R., które zostało zakończone postanowieniem Sądu Okręgowego w
T. z dnia 18 września 2014 r. i poprzedzającym go postanowieniem Sądu
Rejonowego w M. z dnia 29 stycznia 2014 r. Jako podstawę skargi wskazali art.
403 § 2 k.p.c., powołując się na wykrycie środków dowodowych, które mogły mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których nie mogli skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Jednocześnie wnieśli o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków
[…] na okoliczność wykazania posiadania przez uczestników spornego pasa gruntu
przez okres niezbędny do nabycia własności przez zasiedzenie.
Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 30 grudnia 2014 r. odrzucił
skargę K. B. i M. B. o wznowienie postępowania. Stwierdził, że uczestnicy
reprezentowani w sprawie przez fachowego pełnomocnika nie spełnili wymagania
przewidzianego w art. 403 § 2 k.p.c., gdyż w skardze nie wykazali, z jakiego
powodu nie mogli skorzystać z zeznań świadków wymienionych w skardze. Nie
wykazali zatem przesłanki niemożności skorzystania z dowodów wskazanych w
skardze w poprzednim postępowaniu. Nie można zaś uznać, że uczestnicy nie
mogli skorzystać w poprzednim postępowaniu z dowodu z zeznań świadków w
sytuacji, gdy mieli do nich dostęp, na co wskazuje choćby miejsce zamieszkania
tych świadków. Oprócz jednego świadka, pozostali mieszkają w tej samej
miejscowości co uczestnicy, w związku z czym istniała obiektywna możliwość ich
powołania. Uczestnicy nie wykazali więc, aby powołane dowody były dla nich
niedostępne w poprzednim postępowaniu.
K.B. i M. B. wnieśli zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego,
zarzucając naruszenie art. 403 § 2 k.p.c. przez niezasadne przyjęcie, że skarga o
wznowienie postępowania nie została oparta na ustawowej podstawie. Podkreślili,
że przy zachowaniu najwyższej staranności nie uzyskali informacji, iż wskazywane
przez nich osoby „posiadają rozeznanie” w zakresie istotnym dla niniejszego
postępowania. Już po zakończeniu postępowania dowiedzieli się przypadkowo, że
wskazywani świadkowie mogą potwierdzić przywoływane przez nich okoliczności.
3
Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, zastępująca uczestnika
postępowania – Starostę Powiatu M., wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie
od skarżących kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c., można również żądać wznowienia w razie
późniejszego wykrycia m.in. takich okoliczności faktycznych lub środków
dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie
mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego przyjmuje się, że chodzi tu tylko o takie dowody lub okoliczności,
które nie tylko istniały w czasie poprzedniego postępowania, lecz były stronie wtedy
nieznane i niemożliwe przez nią do wykorzystania, tj. strona o nich nie wiedziała
i wiedzieć nie mogła, natomiast nie zalicza się do nowości tych dowodów
i okoliczności, które nie zostały przez stronę powołane na skutek opieszałości,
zaniedbania, zapomnienia, czy błędnej oceny potrzeby ich powołania
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 11/12, niepubl.,
z dnia 17 czerwca 2010 r., III CZ 18/10, niepubl., z dnia 6 czerwca 2012 r., III CZ
38/12, niepubl. i z dnia 21 marca 2014 r., IV CZ 6/14, nie publ.). Istotne jest to, czy
strona mogła rzeczywiście i realnie zapoznać się ze środkami dowodowymi i mogła
je wykorzystać w dotychczasowym postępowaniu (postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 r., V CZ 46/08, niepubl. i z dnia 23 maja 2012 r.,
III CSK 254/11, niepubl.). Podstawą wznowienia musi być zatem okoliczność lub
środek dowodowy, istniejący w czasie trwania poprzedniego postępowania, lecz
obiektywnie niemożliwy do ujawnienia dla strony w tym postępowaniu, a więc wtedy
"nieujawnialny" (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r.,
IV CZ 79/13, nie publ., z dnia 18 grudnia 2013 r., I CZ 109/13 i z dnia 16 stycznia
2014 r., IV CZ 104/13, nie publ.).
W niniejszej sprawie uczestnicy nie wykazali, że powołane przez dowody
z zeznań świadków w sprawie mogłyby mieć wpływ na wynik poprzedniego
postępowania, ani też, dlaczego nie mogli z nich skorzystać tym postępowaniu.
Wprawdzie wskazują na dowody im nieznane, nie ulega jednakże wątpliwości,
że mogły być one przedstawione we właściwym czasie, tylko były przez
4
uczestników niezauważone. Nie można więc przyznać racji uczestnikom, że nie
mieli obiektywnych możliwości wcześniejszego uzyskania informacji
o wspomnianych przez nich świadkach i ich wiedzy w zakresie przedmiotu
postępowania o rozgraniczenie. Należy więc przyjąć, że uczestnicy niedostatecznie
ocenili potrzebę powołania rozważanych dowodów. Zaskarżone postanowienie
Sądu Okręgowego o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania nie narusza
zatem art. 403 § 2 k.p.c., dlatego zażalenie podlega oddaleniu.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
kc