Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 144/15
POSTANOWIENIE
Dnia 7 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Dołhy
SSA del. do SN Dariusz Kala
Protokolant Jolanta Grabowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Andrzeja Wieczorka
w sprawie skazanego R. K.
w przedmiocie udzielenia przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary
pozbawienia wolności
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 7 października 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Ministra Sprawiedliwości na niekorzyść skazanego
od postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 grudnia 2014 r.
zmieniającego postanowienie Sądu Okręgowego w G.
z dnia 30 października 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę skazanego R. K.
przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 30 października 2014 r.,
odmówił udzielenia skazanemu R. K. warunkowego przedterminowego zwolnienia z
odbycia reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności.
2
Po rozpoznaniu zażalenia obrońcy skazanego R. K. złożonego od tego
postanowienia, Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 30 grudnia 2014 r. :
1. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że na zasadzie art. 77§ 1
k.k. i art. 78 § 1 k.k. warunkowo zwolnił R. K., skazanego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego w G. z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt […], na karę łączną 7
lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności z odbycia reszty tej kary;
2. na podstawie art. 80 § 1 k.k. wyznaczył skazanemu okres próby do dnia 30
grudnia 2016 r.
3. na zasadzie art. 159 k.k.w. w zw. z art. 72 § 1 k.k. w okresie próby:
 oddał warunkowo zwolnionego pod dozór kuratora,
 zobowiązał go do wykonywania pracy zarobkowej,
 zobowiązał go do powstrzymywania się od przebywania w środowisku
przestępczym,
4. zwolnił skazanego od wydatków postępowania odwoławczego, obciążając
Skarb Państwa.
Od w/w postanowienia Sądu Apelacyjnego, kasację złożył Minister
Sprawiedliwości. Zaskarżył je w całości na niekorzyść R. K., i zarzucając rażące
oraz mające istotny wpływ na treść postanowienia naruszenie przepisów prawa
materialnego, a mianowicie art. 78 § 2 k.k. i art. 80 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
poprzez zaniechanie ich zastosowania w toku orzekania o warunkowym
przedterminowym zwolnieniu z odbycia reszty kary pozbawienia wolności
wymierzonej wyrokiem łącznym wobec sprawcy, który na mocy objętych nim
wyroków jednostkowych skazany został przy zastosowaniu art. 65 § 1 k.k. oraz art.
65 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r.,
Nr 93, poz. 889), co skutkowało wydaniem orzeczenia w oparciu o art. 78 § 1 k.k.
oraz przyjęciem za podstawę wyznaczenia okresu próby art. 80 § 1 k.k. i
określeniem tego okresu w rozmiarze lat 2 w sytuacji, kiedy podstawę rozstrzygnięć
w tym przedmiocie stanowić winny przepisy wskazane na wstępie, zaś okres próby
nie mógł być krótszy niż 3 lata, wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w
postępowaniu odwoławczym.
3
Obecny na rozprawie Prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
uwzględnienie kasacji Ministra Sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że postanowienie o
warunkowym przedterminowym zwolnieniu należy do kręgu orzeczeń kończących
postępowanie, o których mowa w art. 521 k.p.k. (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 7 lutego 2013 r., sygn. akt. II KK 144/12 i z dnia 18 lipca 2013
r., sygn. akt III KK 87/13). Trafnie Minister Sprawiedliwości – jeden z podmiotów
wymienionych w art. 521 § 1 k.p.k., podniósł w kasacji wniesionej na niekorzyść
skazanego, iż zaskarżone postanowienie Sądu Apelacyjnego zapadło z rażącym
naruszeniem przepisów prawa materialnego wskazanych w zarzucie kasacji.
Skazany R. K. został przez Sąd Apelacyjny warunkowo przedterminowo
zwolniony z odbycia reszty kary łącznej 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
wymierzonej prawomocnym wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w G. z dnia 10
kwietnia 2014 r., sygn. akt […]. Wyrokiem tym połączono skazania wymienionego
na jednostkowe kary pozbawienia wolności, orzeczone:
 prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 17
października 2003 r., sygn. akt … 187/01, za popełnienie przestępstwa z art. 43
ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,
 prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z dnia 27 marca
2007 r., sygn. akt … 122/04, za popełnienie przestępstwa z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 §
1 k.k.,
 prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. z dnia 2 czerwca
2010 r., sygn. akt … 55/03, za popełnienie m.in. przestępstw z art. 56 ust. 1 i 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 k.k.
W toku orzekania w przedmiocie warunkowego przedterminowego
zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności orzeczonej na mocy wyroku
łącznego powinny zatem zostać wobec tego skazanego - który za popełnienie
objętych nim jednostkowych przestępstw skazany został przy zastosowaniu art. 65
§ 1 k.k. i art. 65 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16
4
kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z 2004 r., Nr 93, poz. 889) - uwzględnione przepisy przewidziane wobec
sprawcy określonego w art. 64 § 2 k.k.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia
wolności jest jednym ze środków związanych z poddaniem sprawcy próbie,
uregulowanych w Rozdziale VIII Kodeksu karnego (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt V KK 171/04). Z przepisu art. 65
§ 1 k.k. jasno wynika, że przepisy dotyczące takich środków, a także wymiaru kary i
środków karnych, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2 k.k.,
stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe
źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie
przestępczej albo związku mającym na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec
sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.
Należy przy tym podkreślić, że zastosowaniu w toku orzekania o
warunkowym przedterminowym zwolnieniu rygorów przewidzianych dla sprawcy
określonego w art. 64 § 2 k.k., nie sprzeciwiała się w realiach sprawy także treść
art. 65 k.k. w brzmieniu sprzed wskazanej nowelizacji.
Zgodnie zatem z art. 65 § 1 k.k. Sąd Apelacyjny jako podstawę rozstrzygnięć
w przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia oraz wyznaczenia
okresu próby winien był przyjąć art. 78 § 2 k.k. i art. 80 § 2 k.k., które stosuje się
wobec skazanego określonego w art. 64 § 2 k.k.
Nieuwzględnienie tych przepisów w toku orzekania stanowiło ich rażące
naruszenie, a nadto miało istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia,
albowiem Sąd Apelacyjny, traktując R. K. jako skazanego, do którego znajdują
zastosowanie przesłanki formalne warunkowego przedterminowego zwolnienia,
wskazane w art. 78 § 1 k.k., zgodnie z treścią art. 80 § 1 k.k. określił okres próby w
rozmiarze 2 lat, podczas kiedy stosownie do art. 80 § 2 k.k. nie mógł on być krótszy
niż 3 lata.
Kierując się przedstawionymi motywami Sąd Najwyższy z mocy art. 537 § 2
k.p.k. orzekł jak w postanowieniu.
5