Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 49/15
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Agnieszka Piotrowska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi V. sp. z o.o. w W.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I ACa …0/13
w sprawie z powództwa G. S.A. w K.
przeciwko V. sp. z o.o. w W.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 października 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 14 kwietnia 2015 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3600 (trzy
tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2015 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanej V. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia
17 maja 2013 r., w sprawie z powództwa G. Spółki Akcyjnej o zapłatę.
Sąd Apelacyjny wskazał, że skarżąca żądanie wznowienia postępowania
oparła na twierdzeniu, iż po uprawomocnieniu się przedmiotowego wyroku wykryto
środki dowodowe tj. zeznania świadka P. T., które mogły mieć wpływ na wynik
sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Podała, iż uzyskała informację o ich istnieniu dopiero z treści pism skierowanych
pod jej adresem przez notariusza P. T., sporządzonych w dniach 28 października
2014 r. i 22 grudnia 2014 r.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego skarga o wznowienie postępowania podlegała
odrzuceniu jako wniesiona po upływie przepisanego terminu. Zgodnie z dyspozycją
art. 407 § 1 k.p.c., skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym.
Termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie
wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak
należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej
organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Skarżąca domagała się wznowienia
postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. wobec wykrycia nowych środków
dowodowych, które mogą mieć wpływ na wynik sprawy. Podniosła, iż uzyskała
informację o ich istnieniu z treści pism notariusza P. T. datowanych na 28
października 2014 r. i 22 grudnia 2014 r. Skarżąca nie wskazała dokładnej daty
zapoznania się z niniejszymi pismami jednakże z treści pisma z dnia 22 grudnia
2014 r. wynika, iż skarżąca w skierowanym wcześniej piśmie z dnia 18 listopada
2014 r. podjęła polemikę ze stanowiskiem zajętym przez P.T. w dniu 28
października 2014 r. W opinii Sądu Apelacyjnego należy zatem przyjąć, iż do dnia
18 listopada 2014 r. zapoznała się z treścią pierwszego pisma z dnia
28 października 2014 r., w wyniku czego wykryła nowe środki dowodowe, na które
powołuje się w złożonej skardze. W konsekwencji należy uznać, iż ostatnią możliwą
3
datą rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania
był dzień 18 listopada 2014 r. Termin ten upłynął zatem w dniu 18 lutego 2015 r.
Skarga została wniesiona dopiero w dniu 11 marca 2015 roku, a zatem już po
upływie przepisanego terminu.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła V. Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, wskazując, że zaskarża je w całości. Zarzuciła naruszenie art.
410 § 1 k.p.c. w zw. z art. 403 § 2 k.p.c. oraz art. 407 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, iż
ostatnią możliwą datą rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia skargi o
wznowienie postępowania był dzień 18 listopada 2014 r. podczas gdy prawidłowa
analiza treści wniosku o wznowienie postępowania wskazuje, iż termin ten
rozpoczął swój bieg w dniu otrzymania przez skarżąca pisma notariusza z dnia 22
grudnia 2014 r. lub z dniem uzyskania przez spółkę opinii prawnej z dnia 18
stycznia 2015 r. Dopiero drugie pismo notariusza z dnia 22 grudnia 2014 r.
utwierdziło spółkę V. sp. z o.o. w przekonaniu o tym, że notariusz posiada szereg
wiadomości na temat procesu negocjacji umowy przedwstępnej, a ponadto na
możliwość wniesienia wniosku o wznowienie postępowania miała wpływ treść opinii
sporządzonej na zlecenie spółki V. sp. z o.o. Po analizie treści tej opinii skarżąca
stwierdziła, że istnieje możliwość złożenia wniosku o wznowienie postępowania
wcześniej w oparciu o treści przekazane w korespondencji notariusza szukała
jedynie podstaw prawnych do pociągnięcia go do odpowiedzialności cywilnej.
W konkluzji wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c., skargę o wznowienie postępowania wnosi się
w terminie trzymiesięcznym, liczonym od dnia, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia. W wypadku, gdy przyczynę wznowienia stanowi
późniejsze wykrycie takich środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ
na wynik sprawy (art. 403 § 2 k.p.c.), termin ten należy liczyć od dnia ich "wykrycia",
tj. dowiedzenia się przez stronę o ich istnieniu. Skarżąca swoją świadomością
powinna objąć zarówno fakt wykrycia konkretnego środka dowodowego, jak
również jego prawdopodobny wpływ na wynik sprawy. Nie chodzi jednak w tym
4
wypadku o uzyskanie przez stronę pewności, czy też kwalifikowanego, np.
wysokiego prawdopodobieństwa, w zakresie wpływu wykrytego środka
dowodowego na treść rozstrzygnięcia, wystarczająca bowiem w tym wypadku
jest sama świadomość istnienia prawdopodobieństwa takiego wpływu
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2009 r., III CZ 11/09,
niepubl. i z dnia 8 czerwca 2010 r., II PZ 13/10, niepubl.). Trafne jest zatem
stanowisko Sądu Apelacyjnego, że skarga pozwanej była spóźniona. Wiedzę
o możliwej podstawie wznowienia postępowania powzięła ona po zapoznaniu się
z pierwszym pismem notariusza P. T. z dnia 28 października 2014 r. Dalsza
wymiana korespondencji pomiędzy skarżącą a notariuszem oraz zlecenie
wykonania prywatnej opinii prawnej miały tylko na celu upewnienie skarżącej co do
istnienia wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia podstawy wznowienia,
jednak sama świadomość takiego prawdopodobieństwa powinna powstać już przy
zapoznaniu się skarżącej z pierwszym pismem notariusza. Odmienna ocena
prowadziłaby do niedopuszczalnego przedłużania terminu do wniesienia skargi
o wznowienie postępowania. Jeśli bowiem przyjąć, że trzymiesięczny termin
określony w art. 407 § 1 k.p.c. liczy się dopiero od dnia, w którym strona poznała
lub mogła poznać prawdopodobny wpływ nowo wykrytego środka dowodowego na
wynik sprawy, to w istocie prowadziłoby do bezterminowości skargi o wznowienie
postępowania. Wpływ nowo wykrytego środka dowodowego z reguły jest
hipotetyczny aż do czasu przeprowadzenia dowodu przez sąd i jego oceny
(por. postanowienie Sądu najwyższego z dnia 2 czerwca 2010 r., III CZ 16/10,
niepubl.).
Uznanie za trafne stawisko Sądu Apelacyjnego w kwestii wniesienie skargi
po terminie czyni zbędnym rozważanie, czy została ona oparta na ustawowych
podstawach (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2012 r.,
I CZ 97/12, niepubl.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 3941
§ 3 w związku
z art. 39814
k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § w zw. z art.
3971
§ 3, 391 § 1 i art. 39821
k.p.c. oraz § 6 pkt 7 § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia
5
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (jedn. tekst: Dz. U. 2013 r., poz. 461).
kc