Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 301/15
POSTANOWIENIE
Dnia 29 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk
w sprawie L. C.
skazanego z art. 177 § 1 i 2 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
w dniu 29 października 2015 r.,
kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 2 czerwca 2015 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w K.
z dnia 19 sierpnia 2013 r.,
oddala kasację jako oczywiście bezzasadną, obciążając
skazanego kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego wydanym w tej sprawie L. C. został uznany
winnym zarzucanego mu przestępstwa zakwalifikowanego z art. 177 § 1 i 2 k.k. i
skazany za nie na karę 3 lat pozbawienia wolności, z orzeczeniem zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat.
Od wyroku tego apelowali wówczas obrońca oskarżonego i prokurator (tylko
co do kary). W apelacji wywiedzionej przez obrońcę podniesiono wtedy zarzut
obrazy art. 424 k.p.k. przez brak wskazania, jakie fakty Sąd meriti uznał za
udowodnione i na jakich oparł się dowodach, jak również brak wyjaśnienia
podstawy prawnej wyroku i wskazania okoliczności, które miały wpływ na wymiar
kary, co w konsekwencji doprowadziło też do niewspółmierności orzeczonej wobec
oskarżonego kary pozbawienia wolności, przy czym w ramach tego zarzutu
zakwestionowano m.in. przypisanie mu umyślnego naruszenia zasad
2
bezpieczeństwa w ruchu lądowym, co potraktowano także jako okoliczność
obciążającą przy wymiarze kary. Po rozpoznaniu tych apelacji, Sąd Okręgowy w K.,
wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 r., utrzymał wówczas w mocy zaskarżony wyrok,
uznając oba te środki odwoławcze za oczywiście bezzasadne.
Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego kasację wywiódł wtedy
obrońca skazanego, podnosząc obrazę art. 106 k.k. przez przyjęcie, że L. C. jest
osobą uprzednio karaną za przestępstwo z art. 177 § 1 k.k., chociaż skazanie to
uległo już zatarciu oraz art. 457 § 3 k.p.k. przez odniesienie się Sądu
odwoławczego do wszystkich zarzutów w sposób powierzchowny. W wyniku
rozpoznania tej kasacji, oba zarzuty zostały wówczas przez Sąd Najwyższy,
wyrokiem z dnia 13 lutego 2015 r., uwzględnione i uchylono zaskarżone orzeczenie
z przekazaniem sprawy ponownie do Sądu drugiej instancji z nakazem pominięcia
faktu uprzedniej karalności oskarżonego z racji jej zatarcia z mocy prawa oraz
wnikliwego ustosunkowania się do zarzutu apelacji, kwestionującej umyślność
naruszenia przez L. C. zasad bezpieczeństwa w ruchu, a w razie przypisania
nieumyślnego ich naruszenia, potraktowania tej okoliczności jako relewantnej przy
wymiarze kary.
Po ponownym rozpoznaniu tej sprawy, w wyroku z dnia 2 czerwca 2015 r.,
Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu Rejonowego z 2013 r., przyjmując, że
oskarżony nieumyślnie naruszył zasady obowiązujące w ruchu lądowym i w
związku z tym złagodził mu orzeczoną karę pozbawienia wolności do lat 2,
skracając też okres orzeczonego wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów do lat
3.
W kasacji wywiedzionej obecnie od tego wyroku obrońca skazanego
podniosła zarzut obrazy art. 69 § 1 i 2 k.k., przez przyjęcie, iż niekaralność
skazanego jest sytuacją oczekiwaną od każdego z obywateli i nie może być
postrzegana jako szczególny powód do wyróżnienia, podczas gdy – jak wskazała
autorka skargi – decyzja o tym, czy wymierzona kara pozbawienia wolności, do
której zastosowano nadzwyczajne złagodzenie na podstawie art. 60 § 1 k.k., ma
pozostać w postaci bezwzględnej, czy też warunkowo zawieszonej, nie może być
postrzegana w kategoriach dalszego łagodzenia kary skazanemu, a nadto
naruszenie art. 442 § 3 w zw. z art. 518 k.p.k., przez wyjątkowo powierzchowne
3
odniesienie się do wytycznych Sądu Najwyższego, uchylającego poprzedni wyrok,
mimo obowiązku przeprowadzenia weryfikacji swego stanowiska i związania
zapatrywaniami prawnymi Sądu Najwyższego. W związku z powyższym, skarżąca
wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania w drugiej instancji oraz o wstrzymanie wykonania prawomocnie
orzeczonej kary pozbawienia wolności. W odpowiedzi na tę skargę, prokurator
Prokuratury Okręgowej, wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Rozpoznając tę kasację, Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja ta jest rzeczywiście bezzasadna i to w oczywistym stopniu, stąd jej
rozpoznanie na posiedzeniu, o jakim mowa w art. 535 § 3 k.p.k. W istocie swej
bowiem skarga ta dotyczy de facto kary, jako że oba zarzuty w realiach tej sprawy
wiążą się z orzeczeniem wobec oskarżonego bezwzględnej kary pozbawienia
wolności.
Jeżeli chodzi o pierwszy z zarzutów, to nie ma on przy tym w ogóle
charakteru kasacyjnego, jako że kwestia stosowania, czy też niestosowania
warunkowego zawieszenia wykonania kary, o jakim mowa w art. 69 k.k., dotyczy
sfery sędziowskiego wymiaru kary, a o obrazie prawa materialnego można mówić
jedynie wówczas, gdy Sąd narusza nakazy bądź zakazy odpowiedniego orzekania.
Omawiany przepis zaś pozwala jedynie Sądowi warunkowo zawiesić wykonanie
orzeczonej kary, a więc nie obliguje go do tego. Sąd odwoławczy uznał zaś jedynie
z uwagi na orzeczenie kary dwóch lat pozbawienia wolności, że sam fakt
dotychczasowej niekaralności oskarżonego nie jest sam w sobie powodem do
warunkowego jej zawieszenia. Wskazał przy tym także, że wymierzona kara
pozbawienia wolności, jak i skrócony okres zakazu prowadzenia pojazdów,
odpowiadają w realiach tej sprawy wymogom określonym w art. 53 k.k. oraz że
warunkowemu zawieszeniu jej wykonania sprzeciwia się wzgląd na osiągnięcie
właśnie owych celów (k. 513-514). Nie bardzo więc wiadomo, dlaczego autorka
kasacji przywołuje w ramach omawianego zarzutu instytucję nadzwyczajnego
złagodzenia kary, która w tej sprawie w ogóle nie miała zastosowania.
Gdy chodzi natomiast o zarzut drugi, to mając na względzie wskazane
wcześniej zapatrywania i wskazania Sądu Najwyższego, uchylającego pierwszy z
wydanych w tej sprawie wyroków, autorce tej skargi chodzi o ostatni z nich, czyli,
4
aby w razie przyjęcia nieumyślnego naruszenia przez oskarżonego zasad
bezpieczeństwa w ruchu, potraktować tę okoliczność jako relewantną przy
wymiarze kary. Wszystkie inne zalecenia odnośnie zatarcia wcześniejszego
skazania, jak i konieczności szczegółowego odniesienia się do zarzutów
apelacyjnych nie są bowiem w tej skardze kwestionowane, jako że zostały one w
pełni zrealizowane. Rzecz jednak w tym, że także i kwestia konieczności
uwzględnienia przy wymiarze kary nieumyślności naruszenia zasad w ruchu
drogowym, w razie jej przyjęcia, które to przyjęcie nastąpiło, została przez Sąd
odwoławczy wzięta pod uwagę, o czym świadczy fakt, że orzeczona kara
pozbawienia wolności została zmniejszona z 3 do 2 lat, a zakaz prowadzenia
pojazdów z 4 do 3 lat. W żadnej zaś mierze Sąd Najwyższy przy uchylaniu
poprzedniego orzeczenia Sądu Okręgowego nie wskazywał - i słusznie - żadnego
szczegółowego sposobu co do rodzaju i rozmiaru reakcji karnej, jaka winna być w
tej sprawie zastosowana. Jak zaś już wspomniano wcześniej, Sąd drugiej instancji
podniósł konieczność uwzględnienia przy wymiarze kary potrzeby kształtowania
świadomości prawnej społeczeństwa, jak i osiągnięcie celów kary wobec samego
oskarżonego, podkreślając, że jest to kara odpowiadająca stopniowi zawinienia i
szkodliwości społecznej czynu przypisanego oskarżonemu. Powyższe wskazuje
przy tym, że i omawiany tu zarzut kasacji ma na celu tak naprawdę poddanie
kontroli Sądu kasacyjnego rozstrzygnięcie o samej karze, z uwagi na
niezastosowanie w sprawie instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania.
Poczynione rozważania dowodzą, że żadne z uchybień, o których mowa w
tej sprawie w realiach niniejszej sprawy nie miały miejsca, zatem kasacja ta jest
oczywiście bezzasadna, granicząc wręcz z jej niedopuszczalnością. Mając to na
uwadze, Sąd Najwyższy oddalił tę skargę jako oczywiście bezzasadną, obciążając
skazanego – stosownie do art. 637a w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. - kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego, a z uwagi na charakter podniesionych w niej
zarzutów, i to po ponad 18 latach od powrotu kasacji do polskiego procesu
karnego, zdecydował o sporządzeniu z urzędu uzasadnienia niniejszego
postanowienia.
Z tych wszystkich względów orzeczono, jak na wstępie.
kc
5