Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 379/15
POSTANOWIENIE
Dnia 13 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 13 listopada 2015 r.,
sprawy J. G.
skazanego z art. 53 ust. 2 w zb. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 maja 2015 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 14 listopada 2014 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 14 listopada 2014 r. uznał oskarżonego J. G.
za winnego tego, że w okresie od stycznia 2013 r. do 1 lipca 2013 r. w R., w
pomieszczeniach strychowych domu mieszkalnego, wbrew przepisom ustawy,
działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru, w krótkich odstępach czasu uprawiał nie mniej niż 61 konopi innych niż
włókniste, mogących dostarczyć znacznej ilości ziela konopi innych niż włókniste, tj.
nie mniej niż 1220 gram, przy czym po zebraniu nie mniej niż 14 szt. z tych roślin
poprzez ich suszenie wytworzył znaczną ilość środka odurzającego w postaci nie
2
mniej niż 280 gram suszu ziela konopi innych niż włókniste, to jest zbrodni z art. 53
ust. 2 w zb. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za ten czyn na podstawie
art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art.
11 § 3 k.k. skazał oskarżonego na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz
karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości każdej stawki
na kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych;
Wyrok ten zawiera jeszcze rozstrzygnięcia dotyczące nawiązki, przepadku
dowodów rzeczowych, zaliczenia na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności
okresu rzeczywistego pozbawienia wolności oraz kosztów postępowania.
Powyższy wyrok w całości zaskarżyli obrońcy oskarżonego. Adwokat J. D.
orzeczeniu zarzucił:
1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia;
2. „naruszenie prawa procesowego t.j. zasady wyrażonej w art. 5 k.p.k.”;
3. naruszenie prawa procesowego to jest art. 193 § 1 k.p.k.
Natomiast adw. E.S. wyrokowi zarzuciła:
I. obrazę art. 7 k.p.k. i sprzeczność ustaleń Sądu z materiałem dowodowym;
II. obrazę art. 167 i 193 k.p.k. w zw. z art. 4 i 7 k.p.k.;
III. obrazę art. 5 § 2 k.p.k.
IV. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia.
Obrońcy wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania, dodatkowo jeden z obrońców wniósł o zmianę wyroku
przez orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem wykonania.
Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu apelacji obrońców, wyrokiem z dnia 19 maja
2015 r., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że wyeliminował z opisu czynu
przypisanego oskarżonemu w pkt. 1 wyroku zwrot „działając w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej”.
W pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Od części utrzymanej w mocy wyroku Sądu odwoławczego kasację wywiodła
obrońca skazanego J. G.
3
Orzeczeniu temu zarzuciła mającą istotny wpływ na treść wyroku rażącą
obrazę art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 436 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 7
k.p.k. polegającą na:
1. uchyleniu się od obowiązku rozważenia wszystkich zarzutów apelacji dzięki
zastosowaniu zabiegu polegającego na przeinterpretowaniu zarzutów i wyjaśnieniu
przez sam Sąd Apelacyjny co rzekomo autorzy apelacji zarzucają wyrokowi Sądu
pierwszej instancji i następnie wybiórcze rozpoznanie części tak przeinaczonych
zarzutów z całkowitym pominięciem zarzutów faktycznie sformułowanych w
apelacjach, kwestionujących dopuszczenie się przez J. G. „wytwarzania" środka
odurzającego, ilości środka odurzającego, jaki winien zostać oznaczony zgodnie z
definicjami ustawowymi zawartymi w art. 4 ust. 5 i 37 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii przez biegłego toksykologa, który w odróżnieniu od osoby z
wykształceniem fizycznym, chemicznym, czy fizykochemicznym jako jedyny
posiada kompetencje do ustalenia „dawki odurzającej" pozwalającej na uzyskanie
efektu odurzenia w konkretnym przypadku J. G., co przekłada się w konsekwencji
na ustalenie ilości środka jako „zwykłej" lub „znacznej", nierozważenie w związku z
zarzutami kwestionującymi znamię „wytwarzania" przez J. G. środka odurzającego
kwestii pozornego zbiegu przestępstwa z art. 53 ust. 2 z art. 63 ust. 3 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, zaniechania dokonania wykładni celowościowej art.
63 ust. 1 i 2 ustawy sankcjonującej uprawę i zbiór konopi innych niż włókniste -
popełniane przecież w celu uzyskania „środka odurzającego" jakim jest od
pewnego wieku (od ok. 5 tygodnia od wykiełkowania) wymieniona roślina, który to
przepis nie zostałby przecież w ogóle formułowany, gdyby ustawodawca zamierzał
kwalifikować przeprowadzenie pełnego cyklu rozwojowego rośliny jako
„wytwarzanie" środka odurzającego w rozumieniu art. 53 ustawy oraz polskiego
znaczenia słowa „wytworzyć" (łac. generare = 'tworzyć') - co miało wpływ na treść
zaskarżonego orzeczenia w postaci braku zmiany kwalifikacji prawnej czynu
przypisanego J. G. i złagodzenia kary,
2. rażącą obrazę art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.k. - polegającą na - z jednej strony
obdarzeniem walorem wiarygodności wyjaśnień skazanego J. G. o uprawie w celu
uzyskania nasion konopi i obserwacji efektów wyjątkowo amatorskiej uprawy wraz z
eksperymentalnym oświetleniem (opinia biegłego) i wskutek tego wyeliminowanie z
4
opisu czynu przypisanego skazanemu w pkt 1 wyroku zwrotu „działając w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej", a z drugiej - pominięcie faktu, że zbrodnię można
popełnić jedynie umyślnie, skoro zaś Sąd Apelacyjny uznaje za wiarygodny cel
uprawy i zbioru - uzyskanie nasion, eksperymentowanie i obserwacja własnych
talentów i zdolności ogrodniczo- elektrycznych - to w konsekwencji nie istnieje
możliwość skazania J. G. za nieumyślne „wytworzenie" „znacznej ilości środka
odurzającego", czyli przestępstwo stypizowane w art. 53 ust. 2 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, którego nie miał na celu skazany co obdarza walorem
wiarygodności Sąd Apelacyjny wskutek rozpoznania fragmentu zarzutu apelacji - i
wyrok winien ulec zmianie co do kwalifikacji prawnej czynu i wymiaru kary.
Autorka kasacji wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu
Apelacyjnego oraz zmienionego nim wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście bezzasadna.
Na wstępie należy podkreślić, iż w istocie omawiany zarzut kasacyjny w
stosunku do orzeczenia Sądu Apelacyjnego jest powieleniem zarzutów zawartych
w apelacjach obrońców skazanego J. G. wniesionych od wyroku Sądu Okręgowego
i w rzeczywistości sprowadza się on do zanegowania przeprowadzonej w sprawie
przez Sąd pierwszej i drugiej instancji prawidłowej oceny zebranych dowodów i
podważenia dokonanych ustaleń faktycznych. Podkreślić należy, że jakkolwiek
powielenie w kasacji argumentacji przedstawionej wcześniej w zwykłym środku
odwoławczym jakim jest apelacja może być skuteczne, to jedynie w sytuacji, gdy
Sąd odwoławczy nie rozpoznał należycie wszystkich zarzutów i nie odniósł się do
nich w uzasadnieniu swojego orzeczenia zgodnie z dyspozycją art. 457 § 3 k.p.k.
Tymczasem analiza uzasadnienia Sądu Apelacyjnego sporządzonego w
rozpoznawanej sprawie przeczy twierdzeniu skarżącego, że Sąd ten nie dopełnił
obowiązków nałożonych nań przywołanym przepisem. Sąd odwoławczy wnikliwie
ocenił i przeanalizował wszystkie zarzuty i argumenty powołane w apelacjach
obrońców oskarżonego J. G. Wskazać należy, że zarówno kwestia „znacznej" ilości
środka, jak i ustaleń w zakresie „wytwarzania" środka odurzającego była
przedmiotem rozważań Sądu odwoławczego, i to zarówno w aspekcie faktycznym,
5
jak i wykładni stosownych przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii (odpowiednio s. 15 - 20 uzasadnienia). Sąd
odwoławczy w sposób drobiazgowy odniósł się do sugerowanej w apelacjach
konieczności zasięgnięcia opinii z zakresu toksykologii (s. 13- 15 uzasadnienia),
wskazując powody uznania takiej opinii za nieprzydatną dla stwierdzenia
okoliczności wynikających z apelacji obrońców. Trafnie rozważony został również
zarzut błędnego zakwalifikowania zachowania oskarżonego z art. 53 ust. 2 w zb. z
art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (s. 16-
17,20-21 uzasadnienia). Nie należy przy tym tracić z pola uwagi, iż przepis art. 433
§ 2 k.p.k. może być naruszony jedynie wówczas, gdy Sąd odwoławczy w ogóle nie
ustosunkuje się do określonego zarzutu wskazanego w apelacji (por. wyrok SN z
dnia 14 lutego 2013 r., II KK 127/12, Prok.i Pr.-wkł. 2013/5/19, LEX nr 1277698), co
w niniejszej sprawi nie miało miejsca.
Argumentacja kasacji wskazuje, że obrazy art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.k.
skarżący upatruje w rzekomym uznaniu przez Sąd Apelacyjny, że oskarżony
przypisaną mu zbrodnię z art. 53 ust. 2 w zb. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia
29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12
k.k. popełnił nieumyślnie.
Skarżący zapomina, że zarówno typ podstawowy przestępstwa z art. 53
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (ust. 1 art. 53 Ustawy), jak i jego odmiana
kwalifikowana (z uwagi na to, że przedmiotem czynu jest znaczna ilość środków
odurzających, substancji psychotropowych albo słomy makowej lub z tego powodu
że czyn został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej) -
(ust. 2 art. 53 ustawy), są przestępstwami powszechnymi, które dla swojego bytu
wymagają umyślności zachowania sprawcy, przy czym może to być zarówno
zamiar bezpośredni, jak i ewentualny.
Sąd Okręgowy ustalił, że J. G. działając w ramach czynu ciągłego, uprawiał
konopie inne niż włókniste, w ilości nie mniejszej niż 61 szt. przy czym zebrał nie
mniej niż 14 sztuk. Z tych roślin poprzez ich suszenie wytworzył znaczną ilość
środka odurzającego. Jednocześnie tenże Sąd ustalił, że oskarżony działał
umyślnie, z zamiarem bezpośrednim. Wyeliminowanie z opisu przypisanego
oskarżonemu J.G. czynu jednego ze znamion kwalifikujących, tj. znamienia
6
działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w żaden sposób nie wpływało
zatem na ocenę zachowania oskarżonego jako umyślnego. Nie można tym samym
zasadnie przyjąć, iż Sąd Apelacyjny naruszył zasady określone w art. 7 k.p.k., zaś
odmienna i subiektywna ocena dowodów dokonana przez autora kasacji
odnosząca się do czynu przypisanego skazanemu nie może być procesowo
skuteczna.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Najwyższy oddalił kasację jako oczywiście
bezzasadną, a kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążył skazanego
J. G.
kc