Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 457/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski
w sprawie Ł. K.
skazanego z art. 158 § 3 k.k.
po rozważeniu na posiedzeniu w Izbie Karnej
w dniu 25 lutego 2016 r.,
kwestii dopuszczalności kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 maja 2015 r.,
na podstawie art. 531 § 1 kpk w zw. z art. 523 § 3 kpk
p o s t a n o w i ł:
1. kasację pozostawić bez rozpoznania;
2. zwolnić skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa
kosztów sądowych postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 21 maja 2015 r., utrzymał w mocy, uznając
za oczywiście bezzasadną, apelację wniesioną przez obrońcę, wyrok Sądu
Okręgowego w S. z dnia 15 stycznia 2015 r., skazujący Ł. K. za czyn z art. 158 § 3
k.k. na karę 5 lat pozbawienia wolności.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego, zaskarżając go w
całości, wniosła obrońca skazanego. Zarzuciła „rażącą niewspółmierność kary
wymierzonej skazanemu, co sprowadziło się m.in. do nieuwzględnienia przy
wymiarze kary dyrektyw, o których mowa w art. 53 k.k., w tym właściwości i
warunków osobistych skazanego, jak również nieuwzględnienie w stopniu
należytym okoliczności łagodzących, zwłaszcza tego, że skazany ma pozytywną
2
opinię w miejscu zamieszkania, nie jest zdemoralizowany, w sytuacji gdy
okoliczności sprawy przemawiały za wymierzeniem kary pozbawienia wolności w
łagodniejszym wymiarze; będącą konsekwencją błędu w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę orzeczenia będący konsekwencją nieuwzględnienia
całokształtu materiału dowodowego i tym samym naruszenie zasady swobodnej
oceny dowodów (tak w oryginale – uw. SN), nieuwzględnieniu całokształtu
okoliczności sprawy (art. 7 i 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) poprzez
zupełnie dowolne przyjęcie, że:
- skazany dopuścił się zarzucanego mu czynu, w sytuacji gdy z zebranego w
sprawie materiału dowodowego, w szczególności z zeznań R. B. wynika, że
skazany nie brał udział w pobiciu M. G. Nadto świadek D. W., który tego dnia
widział M. G., nie dostrzegł u niego żadnych obrażeń twarzy i jej okolic, jak również
nie słyszał na klatce schodowej, na której skazany miał również bić M. G., żadnych
odgłosów szarpaniny czy bicia, a jedynie głosy rozmowy”.
Podnosząc ten zarzut, obrońca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i
uniewinnienie skazanego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie
wyroku i przekazanie sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania.
Kasacja ta, zarządzeniem z dnia 5 listopada 2015 r. wydanym przez
upoważnionego sędziego II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego, została
przyjęta, wobec stwierdzenia, że odpowiada warunkom formalnym.
W odpowiedzi na kasację, prokurator Prokuratury Apelacyjnej na podstawie
art. 531 § 1 k.p.k. wniósł o pozostawienie jej bez rozpoznania, z uwagi na fakt, iż
kasację oparto na innych powodach niż wskazane w przepisie art. 523 § 1 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Decyzja prezesa sądu (przewodniczącego wydziału, upoważnionego
sędziego) o przyjęciu kasacji podlega kontroli sądu kasacyjnego. Kontrola
przeprowadzona w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że decyzja ta jest
błędna, bowiem ma rację prokurator, iż kasację oparto na innych powodach niż
wskazane w przepisie art. 523 § 1 k.p.k. Zgodnie z art. 530 § 2 k.p.k. powinno to
spowodować odmowę przyjęcia kasacji na szczeblu Sądu odwoławczego.
Art. 523 § 1 k.p.k. stanowi, że kasacja może być wniesiona tylko z powodu
uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. lub innego rażącego naruszenia prawa,
3
jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Przepis ten zastrzega
również, że kasacja nie może być wniesiona wyłącznie z powodu
niewspółmierności kary (ani na podstawie zarzutu naruszenia art. 440 k.p.k.). Już
wstępny ogląd kasacji wniesionej przez obrońcę Ł. K. prowadzi do wniosku, że nie
respektuje ona wspomnianych wymogów. Zarzut kasacji, sformułowany miejscami
w sposób mało zrozumiały, nie wskazuje na zaistnienie któregoś z uchybień
wymienionych w art. 439 k.p.k., natomiast eksponuje rażącą, zdaniem skarżącej,
niewspółmierność kary wymierzonej skazanemu, a w dalszej kolejności sygnalizuje
błąd w ustaleniach faktycznych, mający być konsekwencją nieuwzględnienia
całokształtu materiału dowodowego i naruszenia zasady swobodnej oceny
dowodów. Wypada przyjąć, że autorka wyszła z założenia, iż dopuszczalne jest
podniesienie w kasacji zarzutu rażącej niewspółmierność kary, o ile nie jest to
jedyne uchybienie wskazane w skardze. Było to jednak założenie błędne;
sięgnięcie do orzecznictwa Sądu Najwyższego, względnie do opracowań
komentatorskich pozwoliłoby skarżącej właściwie interpretować przepis art. 523 § 1
k.p.k., który musi być rozumiany w ten sposób, że w kasacji tylko wtedy można
wskazywać na wymierzenie kary rażąco niewspółmiernej, o ile zostanie wykazane,
że nastąpiło to w wyniku rażącej obrazy prawa materialnego (nie chodzi jednak o
nieuwzględnienie dyrektyw, o których mowa w art. 53 k.k.), względnie
procesowego.
Należy również podkreślić, że skoro kasacja jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia prawomocnego wyroku sądu odwoławczego z powodu rażącego
naruszenia przez ten sąd prawa, to nie może kwestionować poczynionych w
sprawie ustaleń faktycznych. Tylko pozornie skarżąca wskazała na naruszenie
przez Sąd Apelacyjny art. 7 i 410 oraz 424 § 1 pkt 1 k.p.k., skoro już na pierwszy
rzut oka, bez potrzeby badania sprawy widać, że Sąd ad quem przepisów tych nie
stosował.
Na koniec, chociaż jest to okoliczność zasadniczej wagi, należy stwierdzić,
że kasacja w istocie nie jest skierowana przeciwko wyrokowi Sądu Apelacyjnego.
W istocie jest skierowana przeciwko wyrokowi Sądu I instancji, o czym dobitnie
świadczy powielenie treści wcześniej wniesionej apelacji. Nie jest to przy tym
powielenie przy jednoczesnym zredagowaniu nowego tekstu, ale dosłowne
4
przepisanie tekstu apelacji, tak w przypadku zarzutów, jak i ich uzasadnienia, przy
przestawieniu tylko kolejności wywodów. Takie postąpienie adwokata, mającego
wszak przymiot podmiotu fachowego, zasługuje na daleko idącą krytykę i ma cechy
lekceważenia adresata skargi kasacyjnej.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Najwyższy pozostawił kasację
bez rozpoznania. Zwolnienie skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego, oparte na art. 624 § 1 k.p.k., nastąpiło z powodu
dostrzeżonej już przez Sąd odwoławczy trudnej sytuacji materialnej skazanego i
jego ograniczonych możliwości zarobkowania podczas odbywania kary.
kc