I CZ 4/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:10-05-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 4/16
POSTANOWIENIE
Dnia 11 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Monika Koba (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. Spółki z o.o. w T.
przeciwko Wielobranżowemu Zakładowi […]o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 marca 2016 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 października 2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powódki T. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. od wyroku tego Sądu z
dnia 28 kwietnia 2015 r., bowiem wbrew treści art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r.,
poz. 1025, z późn. zm. - dalej: „ u.k.s.c”) nie została opłacona w terminie
tygodniowym od doręczenia pełnomocnikowi odpisu postanowienia, w którym
prawomocnie oddalono wniosek powódki o zwolnienie od obowiązku uiszczenia
opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu powódka sformułowała wniosek o rozszerzenie kontroli
Sądu Najwyższego na postanowienie Sądu Apelacyjnego wydane w przedmiocie
odmowy zwolnienia od kosztów sądowych, zarzucając naruszenie art. 103 i 112
ust. 2 u.k.s.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca nie kwestionuje, że mimo prawidłowego doręczenia postanowienia
o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych, nie uiściła opłaty od skargi
kasacyjnej, co było podstawą jej odrzucenia. Nie jest w tej sytuacji zrozumiały,
bliżej nieumotywowany, zarzut naruszenia art. 112 ust. 2 u.k.s.c, skoro obowiązki
powódki w zakresie uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej, po odmowie zwolnienia
od kosztów sądowych, podlegały regulacji art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
Zażalenie neguje natomiast prawidłowość rozstrzygnięcia sądu drugiej
instancji w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych,
w zakresie opłaty od skargi kasacyjnej. Zakwestionowane postanowienie, jako
niezaskarżalne i wobec zgłoszenia wniosku na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art.
39821
k.p.c. podlega kontroli Sądu Najwyższego w postępowaniu zażaleniowym
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 stycznia 2006 r., II CZ 128/06,
nie publ.; z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ 40/08, nie publ.; z dnia 6 maja 2011 r.,
II CZ 12/11, nie publ; z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZ 28/13, nie publ.).
Z utrwalonego w orzecznictwie i doktrynie rozumienia art. 103 u.k.s.c
wynika, iż osoba prawna ubiegająca się o zwolnienie od kosztów sądowych jest
zobligowana nie tylko przytoczyć fakty, mające przemawiać za uwzględnieniem
wniosku, ale również spoczywa na niej ciężar wykazania tych faktów.
3
Prezentowane w tym zakresie środki dowodowe powinny być dostosowane
do konkretnej osoby prawnej, przedstawiać jej sytuację z należytą starannością,
z zachowaniem zasady lojalnej współpracy z sądem i umożliwiać kompleksową
i rzetelną ocenę sytuacji majątkowej takiego podmiotu.
Prawidłowo Sąd Apelacyjny przyjął, iż wniosek złożony przez skarżącą tych
wymogów nie spełniał, skoro sprowadzał się do lakonicznych twierdzeń
o trudnej sytuacji finansowej, na skutek braku zapłaty ze strony pozwanej, bez
przywołania podstawowych informacji dotyczących spółki (k. 308 - 309).
Do wniosku nie dołączono żadnych dokumentów obrazujących aktualną sytuację
materialną powódki w postaci np. bilansu rocznego, sprawozdań finansowych,
wykazów majątku, wyciągów z kont bankowych, raportów kasowych, deklaracji
podatkowych, umów kredytowych, opinii bankowych o zdolności kredytowej,
dokumentów dotyczących obciążeń nieruchomości hipoteką, a ruchomości
zastawem czy stwierdzających wysokość zobowiązań.
Skarżąca ograniczyła się do przedstawienia postanowienia Referendarza
Sądu Rejonowego w T. z dnia 5 maja 2014 r. rozstrzygającego w przedmiocie
zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej (k. 311), które może, co najwyżej
wskazywać na przejściowe problemy finansowe powódki, mające miejsce prawie
półtora roku, przed datą złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów. Zauważenia
wymaga, iż identyczny dokument został przez skarżącą dołączony do wniosku o
zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym (k. 253), który
postanowieniem Sądu Okręgowego w R. z dnia 18 listopada 2014 r. został
oddalony, z uwagi na oparcie wniosku na ogólnikowej argumentacji (k. 256-257).
Powódka nie kwestionowała tego postanowienia, uiszczając wymaganą opłatę od
apelacji, a wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu
kasacyjnym oparła na tożsamej motywacji, ponownie nie przedstawiając
podstawowych dokumentów obrazujących jej sytuację finansową.
Skarżąca w uzasadnieniu zażalenia koncentruje się na tezie, iż ocena Sądu
w kwestii zasadności złożonego przez nią wniosku o zwolnienie od kosztów
sądowych powinna ulec zmianie, w świetle złożonych w postępowaniu
zażaleniowym nowych dowodów, uzyskanych po dacie złożenia wniosku
4
o zwolnienie od kosztów.
Nie ma przeszkód by w postępowaniu zażaleniowym powoływać nowe
fakty i dowody (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 394 § 3 k.p.c.), jeżeli potrzeba ich
powołania powstała dopiero w postępowaniu toczącym się na skutek tego
zażalenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2001 r., IV CZ
64/01, OSNC 2002, nr 3, poz. 36).
Z przedstawionych przez pozwaną dokumentów, nie sposób jednak
wyprowadzić wniosku jakoby nie była w stanie wydatkować kwoty 6.853 zł tytułem
opłaty od skargi kasacyjnej. Z postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 29 września
2015 r. wynika jedynie, iż Sąd ten uchylił postanowienie Prokuratury Rejonowej w
przedmiocie umorzenia śledztwa dotyczącego rozliczeń między stronami (k. 337-
341). Natomiast w odpowiedzi na zawezwanie do próby ugodowej datowanej na 9
września 2015 r. pozwany jako przeciwnik wniosku oświadczył, iż zatrzymał kwotę
75.797,84 zł tytułem zabezpieczenia roszczeń z tytułu gwarancji, która trwa do 9
września 2018 r. (k. 342). Dowody te nie dostarczają żadnych informacji o
aktualnej sytuacji finansowej skarżącej, a jedynie dotyczą jednego elementu jej
działalności gospodarczej związanej z rozliczeniami z pozwaną. Nieuprawniona
jest, zatem teza jakoby mogły one stanowić podstawę do korekty zaskarżonego
orzeczenia w kierunku oczekiwanym przez skarżącą.
Z przytoczonych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie
art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
jw kc
POSTANOWIENIE
Dnia 11 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Monika Koba (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. Spółki z o.o. w T.
przeciwko Wielobranżowemu Zakładowi […]o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 marca 2016 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 października 2015 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powódki T. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. od wyroku tego Sądu z
dnia 28 kwietnia 2015 r., bowiem wbrew treści art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r.,
poz. 1025, z późn. zm. - dalej: „ u.k.s.c”) nie została opłacona w terminie
tygodniowym od doręczenia pełnomocnikowi odpisu postanowienia, w którym
prawomocnie oddalono wniosek powódki o zwolnienie od obowiązku uiszczenia
opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu powódka sformułowała wniosek o rozszerzenie kontroli
Sądu Najwyższego na postanowienie Sądu Apelacyjnego wydane w przedmiocie
odmowy zwolnienia od kosztów sądowych, zarzucając naruszenie art. 103 i 112
ust. 2 u.k.s.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca nie kwestionuje, że mimo prawidłowego doręczenia postanowienia
o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych, nie uiściła opłaty od skargi
kasacyjnej, co było podstawą jej odrzucenia. Nie jest w tej sytuacji zrozumiały,
bliżej nieumotywowany, zarzut naruszenia art. 112 ust. 2 u.k.s.c, skoro obowiązki
powódki w zakresie uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej, po odmowie zwolnienia
od kosztów sądowych, podlegały regulacji art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
Zażalenie neguje natomiast prawidłowość rozstrzygnięcia sądu drugiej
instancji w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych,
w zakresie opłaty od skargi kasacyjnej. Zakwestionowane postanowienie, jako
niezaskarżalne i wobec zgłoszenia wniosku na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art.
39821
k.p.c. podlega kontroli Sądu Najwyższego w postępowaniu zażaleniowym
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 stycznia 2006 r., II CZ 128/06,
nie publ.; z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ 40/08, nie publ.; z dnia 6 maja 2011 r.,
II CZ 12/11, nie publ; z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZ 28/13, nie publ.).
Z utrwalonego w orzecznictwie i doktrynie rozumienia art. 103 u.k.s.c
wynika, iż osoba prawna ubiegająca się o zwolnienie od kosztów sądowych jest
zobligowana nie tylko przytoczyć fakty, mające przemawiać za uwzględnieniem
wniosku, ale również spoczywa na niej ciężar wykazania tych faktów.
3
Prezentowane w tym zakresie środki dowodowe powinny być dostosowane
do konkretnej osoby prawnej, przedstawiać jej sytuację z należytą starannością,
z zachowaniem zasady lojalnej współpracy z sądem i umożliwiać kompleksową
i rzetelną ocenę sytuacji majątkowej takiego podmiotu.
Prawidłowo Sąd Apelacyjny przyjął, iż wniosek złożony przez skarżącą tych
wymogów nie spełniał, skoro sprowadzał się do lakonicznych twierdzeń
o trudnej sytuacji finansowej, na skutek braku zapłaty ze strony pozwanej, bez
przywołania podstawowych informacji dotyczących spółki (k. 308 - 309).
Do wniosku nie dołączono żadnych dokumentów obrazujących aktualną sytuację
materialną powódki w postaci np. bilansu rocznego, sprawozdań finansowych,
wykazów majątku, wyciągów z kont bankowych, raportów kasowych, deklaracji
podatkowych, umów kredytowych, opinii bankowych o zdolności kredytowej,
dokumentów dotyczących obciążeń nieruchomości hipoteką, a ruchomości
zastawem czy stwierdzających wysokość zobowiązań.
Skarżąca ograniczyła się do przedstawienia postanowienia Referendarza
Sądu Rejonowego w T. z dnia 5 maja 2014 r. rozstrzygającego w przedmiocie
zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej (k. 311), które może, co najwyżej
wskazywać na przejściowe problemy finansowe powódki, mające miejsce prawie
półtora roku, przed datą złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów. Zauważenia
wymaga, iż identyczny dokument został przez skarżącą dołączony do wniosku o
zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym (k. 253), który
postanowieniem Sądu Okręgowego w R. z dnia 18 listopada 2014 r. został
oddalony, z uwagi na oparcie wniosku na ogólnikowej argumentacji (k. 256-257).
Powódka nie kwestionowała tego postanowienia, uiszczając wymaganą opłatę od
apelacji, a wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu
kasacyjnym oparła na tożsamej motywacji, ponownie nie przedstawiając
podstawowych dokumentów obrazujących jej sytuację finansową.
Skarżąca w uzasadnieniu zażalenia koncentruje się na tezie, iż ocena Sądu
w kwestii zasadności złożonego przez nią wniosku o zwolnienie od kosztów
sądowych powinna ulec zmianie, w świetle złożonych w postępowaniu
zażaleniowym nowych dowodów, uzyskanych po dacie złożenia wniosku
4
o zwolnienie od kosztów.
Nie ma przeszkód by w postępowaniu zażaleniowym powoływać nowe
fakty i dowody (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 394 § 3 k.p.c.), jeżeli potrzeba ich
powołania powstała dopiero w postępowaniu toczącym się na skutek tego
zażalenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2001 r., IV CZ
64/01, OSNC 2002, nr 3, poz. 36).
Z przedstawionych przez pozwaną dokumentów, nie sposób jednak
wyprowadzić wniosku jakoby nie była w stanie wydatkować kwoty 6.853 zł tytułem
opłaty od skargi kasacyjnej. Z postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 29 września
2015 r. wynika jedynie, iż Sąd ten uchylił postanowienie Prokuratury Rejonowej w
przedmiocie umorzenia śledztwa dotyczącego rozliczeń między stronami (k. 337-
341). Natomiast w odpowiedzi na zawezwanie do próby ugodowej datowanej na 9
września 2015 r. pozwany jako przeciwnik wniosku oświadczył, iż zatrzymał kwotę
75.797,84 zł tytułem zabezpieczenia roszczeń z tytułu gwarancji, która trwa do 9
września 2018 r. (k. 342). Dowody te nie dostarczają żadnych informacji o
aktualnej sytuacji finansowej skarżącej, a jedynie dotyczą jednego elementu jej
działalności gospodarczej związanej z rozliczeniami z pozwaną. Nieuprawniona
jest, zatem teza jakoby mogły one stanowić podstawę do korekty zaskarżonego
orzeczenia w kierunku oczekiwanym przez skarżącą.
Z przytoczonych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie
art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
jw kc