Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 62/14
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dawid Miąsik
w sprawie z powództwa PKP X. Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego
z udziałem zainteresowanej PKP Y. Spółki Akcyjnej w W.
o zawarcie umowy o udostępnienie infrastruktury kolejowej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 23 kwietnia 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 czerwca 2014 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powoda na rzecz zainteresowanego kwotę 180
zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 18 czerwca 2014 r., zmienił wyrok Sądu
Okręgowego z 28 maja 2013 r., w ten sposób, że oddalił odwołanie od decyzji
Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (Prezes Urzędu) z 30 grudnia 2011 r. oraz
zasądził od PKP X. S.A. z/s w W. (powód) na rzecz Prezesa Urzędu oraz PKP Y.
S.A. z/s w W. (zainteresowany) koszty postępowania.
Sąd Apelacyjny uwzględnił zarzut naruszenia art. 10 pkt 1 i art. 29 ust. 1i
ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (jednolity tekst: Dz.U. z
2
2013 r., poz. 1594, ustawa) przyjmując, że z treści tych przepisów wynika
„możliwość dowolnego kreowania prze Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego
praw i obowiązków przewoźnika i zarządcy w wydanej przez niego decyzji
zastępującej umowę, której przewoźnik i zarządca ostatecznie nie zawarli”.
Powód zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego w całości. Zaskarżonemu
orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 6c i
art. 29 ust. 1i ustawy przez przyjęcie, że Prezes Urzędu jest uprawniony do
dowolnego kreowania praw i obowiązków licencjonowanego przewoźnika oraz
powoda w decyzji zastępującej umowę o udostępnienie infrastruktury kolejowej.
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powód powołał się na
potrzebę rozstrzygnięcia istotnego zagadnienia prawnego dotyczącego zakresu
kompetencji Prezesa Urzędu w odniesieniu do uregulowanej w art. 29 ust. 1i
ustawy decyzji zastępującej umowę o udostepnienie infrastruktury kolejowej.
Konieczne jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie Prezes Urzędu
uprawniony jest na mocy art. 29 ust. 1i ustawy do ingerowania w stosunek
zobowiązaniowy między niezależnymi stronami umowy o udostępnienie
infrastruktury kolejowej.
Prezes Urzędu wniósł o oddalenie skargi powoda i zasądzenie kosztów
postępowania. Zainteresowany wniósł o wydanie postanowienie o odmowie
przyjęcia skargi kasacyjnej powoda do rozpoznania oraz zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna powoda nie kwalifikowała się do przyjęcia celem jej
merytorycznego rozpoznania.
W sprawach regulacyjnych istnieje już utrwalone orzecznictwo Sądu
Najwyższego wyjaśniające wymogi, jakim ma odpowiadać wniosek o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie, gdy skarga ma zostać
przyjęta do rozpoznania z uwagi na potrzebę rozstrzygnięcia istotnego zagadnienia
prawnego. Z orzecznictwa tego wynika, że w przypadku powołania jako podstawy
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
3
skarżący ma obowiązek nie tylko sformułować samo zagadnienie, ale także – w
uzasadnieniu wniosku – przedstawić odpowiednio pogłębioną jurydyczną
argumentację wskazującą na dopuszczalność i celowość rozwiązania problemu
prawnego w sposób preferowany przez skarżącego, a odmienny od sposobu
rozstrzygnięcia tego problemu przy wykorzystaniu zapatrywań wyrażonych przez
Sąd drugiej instancji. Wywód ten powinien być zbliżony do tego, jaki jest przyjęty
przy przedstawianiu zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie
art. 390 k.p.c. (postanowienia Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2012 r., III SK 4/12; z
20 marca 2013 r., III SK 33/12; z 24 września 2013 r., III SK 1/13).
Uzasadnienie wniosku powoda o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
nie spełnia powyższych wymogów, ponieważ ogranicza się do polemiki z
poglądami Sądu Apelacyjnego przy wykorzystaniu ogólnikowej i lakonicznej
argumentacji przedstawionej przez powoda już w odwołaniu. Tymczasem skoro
istotne zagadnienie prawne z art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. traktowane jest w
orzecznictwie Sądu Najwyższego tak samo jak zagadnienie prawne przedstawiane
przez Sąd odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c., uzasadnienie wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinno być tak sformułowane, by na
jego podstawie można było rozstrzygnąć zagadnienie prawne objęte wnioskiem.
Wymóg ten nabiera szczególnej doniosłości w przypadku sprawy, którą skarżący
uznaje za precedensową, a dodatkowo dotyczącą dziedziny prawa, która nie
doczekała się jeszcze orzecznictwa Sądu Najwyższego.
Zasadniczy mankament skargi kasacyjnej powoda, który w ocenie Sądu
Najwyższego w obecnym składzie przeważył przeciwko uznaniu, że występuje
publicznoprawna potrzeba rozstrzygnięcie wyartykułowanego w niej problemu
prawnego, polega na sformułowaniu zagadnienia prawnego, które co prawda objęte
jest podstawą prawną powołaną w skardze kasacyjnej, ale podstawa ta została
przez powoda tak sformułowana, że przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej nie
byłoby możliwe rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego w sposób inny niż
wynikający z zapatrywań wyrażonych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.
Zarówno zagadnienie prawne powołane we wniosku o przyjęcie skargi powoda do
rozpoznania, jak i podstawa skargi opierają się na art. 29 ust. 1i ustawy i nawiązują
do fragmentu uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego, w którym przyjęto, że
4
Prezes Urzędu może w dowolny sposób kształtować prawa i obowiązki
przewoźnika i zarządcy w decyzji zastępującej umowę. Sąd Najwyższy w obecnym
składzie zauważa, że przepis art. 29 ust. 1i ustawy nie formułuje żadnych
przesłanek, jakimi ma się kierować Prezes Urzędu przy formułowaniu treści umowy
kształtowanej przez wydawaną przez niego decyzję. Aby zatem wyznaczyć granice,
w ramach których Prezes Urzędu powinien działać przy korzystaniu z kompetencji,
o której mowa w art. 29 ust. 1i ustawy, niezbędne jest objęcie podstawami skargi
kasacyjnej chociażby przepisów wykonawczych do ustawy, które zdaniem powoda
zostały naruszone przez decyzję (bądź wyrok) kreujący (zmieniający) umowę
między powodem a zainteresowanym.
Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 3989
§ 2 k.p.c., Sąd Najwyższy
orzekł jak w sentencji.
eb