IV KK 153/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-06-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II KK 138/03
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV KK 153/15
POSTANOWIENIE
Dnia 2 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski (sprawozdawca)
Protokolant Danuta Bratkrajc
w sprawie W. R.,
podejrzanego o czyny z art.191 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. i art. 222 § 1 k.k. w
zw. z art. 31 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 2 czerwca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść podejrzanego
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 lutego 2015 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w J.
z dnia 23 października 2014 r., o ponownym umieszczenie W. R. w zamkniętym
zakładzie psychiatrycznym
uchyla zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego w J. i sprawę przekazuje
temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem, Sąd Okręgowy w K. utrzymał w mocy
postanowienie Sądu Rejonowego w J. z dnia 23 października 2014r., sygn. akt […],
o ponownym umieszczeniu W. R. w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym.
2
Kasację od tego postanowienia na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. wniósł
Prokurator Generalny, zarzucając rażące i mające wpływ na treść orzeczenia
naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 93 k.k. w zw. z art. 94 § 3 k.k.,
polegające na utrzymaniu w mocy postanowienia w przedmiocie zarządzenia na
podstawie art. 94 § 3 k.k. ponownego umieszczenia W. R. w odpowiednim
zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, wydanego bez obligatoryjnego
wysłuchania lekarzy psychiatrów i psychologa.
Stawiając powyższy zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego w K. oraz utrzymanego nim w
mocy postanowienia Sądu Rejonowego w J. i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w J. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna.
Sąd Okręgowy zaakceptował bowiem wydanie przez Sąd I instancji
postanowienia o ponownym umieszczeniu W. R. w zakładzie psychiatrycznym, bez
wcześniejszego obligatoryjnego wysłuchania biegłych lekarzy psychiatrów i
psychologa. Przepis art. 93 k.k. ma charakter normy gwarancyjnej, zatem każde
umieszczenie sprawcy czynu zabronionego w zakładzie psychiatrycznym musi być
poprzedzone spełnieniem ustawowych warunków tej decyzji, stanowiących
rękojmię, że nie będzie ona pochopna, a osobie podlegającej przymusowej detencji
zapewnione będą wszelkie uprawnienia służące ochronie jej praw. Podnieść należy,
że w doktrynie i w orzecznictwie istnieje zgodność poglądów, że ponowne
umieszczenie na podstawie art. 94 § 3 k.k. sprawcy czynu zabronionego w
zakładzie psychiatrycznym jest w istocie orzekaniem o stosowaniu środka
zabezpieczającego, zatem stosuje się do niego wszystkie rygory wynikające z
generalnej klauzuli określonej w art. 93 k.k. – w tym dotyczące konieczności
wysłuchania przez sąd biegłych psychiatrów i psychologa wydających opinię (vide L.
K. Paprzycki -Przedmiot opiniowania psychiatrycznego i psychologicznego w
postępowaniu karnym - wybrane zagadnienia. Gdańskie Studia Prawnicze, 2003, z.
2, str. 203 -214; J. Bielasiński, Z problematyki orzekania, wykonania i nadzoru nad
3
przebiegiem wykonywania środka zabezpieczającego z art. 94 § 1 kodeksu
karnego. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, z. 9 z 2001 r., str. 83 – 118; patrz też
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r., sygn. akt II KK 138/03, R
- OSNKW 2003, poz. 1460).
W realiach przedmiotowej sprawy, w której ciężar gatunkowy popełnionych
przez W. R. nie był na tyle duży, by samoistnie uprawdopodobniał określone w art.
94 § 1 k.k. zagrożenie popełnienia w przyszłości czynu o znacznej społecznej
szkodliwości, konieczność wysłuchania biegłych psychiatrów i psychologa przed
ponownym umieszczeniem podejrzanego w zakładzie psychiatrycznym jawiła się
szczególnie wyraziście. Odstąpienie od tego wymogu w sposób rażący naruszało
zatem przepisy wskazane w kasacji Prokuratora Generalnego.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 2 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski (sprawozdawca)
Protokolant Danuta Bratkrajc
w sprawie W. R.,
podejrzanego o czyny z art.191 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. i art. 222 § 1 k.k. w
zw. z art. 31 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 2 czerwca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść podejrzanego
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 lutego 2015 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w J.
z dnia 23 października 2014 r., o ponownym umieszczenie W. R. w zamkniętym
zakładzie psychiatrycznym
uchyla zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego w J. i sprawę przekazuje
temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem, Sąd Okręgowy w K. utrzymał w mocy
postanowienie Sądu Rejonowego w J. z dnia 23 października 2014r., sygn. akt […],
o ponownym umieszczeniu W. R. w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym.
2
Kasację od tego postanowienia na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. wniósł
Prokurator Generalny, zarzucając rażące i mające wpływ na treść orzeczenia
naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 93 k.k. w zw. z art. 94 § 3 k.k.,
polegające na utrzymaniu w mocy postanowienia w przedmiocie zarządzenia na
podstawie art. 94 § 3 k.k. ponownego umieszczenia W. R. w odpowiednim
zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, wydanego bez obligatoryjnego
wysłuchania lekarzy psychiatrów i psychologa.
Stawiając powyższy zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego w K. oraz utrzymanego nim w
mocy postanowienia Sądu Rejonowego w J. i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w J. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna.
Sąd Okręgowy zaakceptował bowiem wydanie przez Sąd I instancji
postanowienia o ponownym umieszczeniu W. R. w zakładzie psychiatrycznym, bez
wcześniejszego obligatoryjnego wysłuchania biegłych lekarzy psychiatrów i
psychologa. Przepis art. 93 k.k. ma charakter normy gwarancyjnej, zatem każde
umieszczenie sprawcy czynu zabronionego w zakładzie psychiatrycznym musi być
poprzedzone spełnieniem ustawowych warunków tej decyzji, stanowiących
rękojmię, że nie będzie ona pochopna, a osobie podlegającej przymusowej detencji
zapewnione będą wszelkie uprawnienia służące ochronie jej praw. Podnieść należy,
że w doktrynie i w orzecznictwie istnieje zgodność poglądów, że ponowne
umieszczenie na podstawie art. 94 § 3 k.k. sprawcy czynu zabronionego w
zakładzie psychiatrycznym jest w istocie orzekaniem o stosowaniu środka
zabezpieczającego, zatem stosuje się do niego wszystkie rygory wynikające z
generalnej klauzuli określonej w art. 93 k.k. – w tym dotyczące konieczności
wysłuchania przez sąd biegłych psychiatrów i psychologa wydających opinię (vide L.
K. Paprzycki -Przedmiot opiniowania psychiatrycznego i psychologicznego w
postępowaniu karnym - wybrane zagadnienia. Gdańskie Studia Prawnicze, 2003, z.
2, str. 203 -214; J. Bielasiński, Z problematyki orzekania, wykonania i nadzoru nad
3
przebiegiem wykonywania środka zabezpieczającego z art. 94 § 1 kodeksu
karnego. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, z. 9 z 2001 r., str. 83 – 118; patrz też
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r., sygn. akt II KK 138/03, R
- OSNKW 2003, poz. 1460).
W realiach przedmiotowej sprawy, w której ciężar gatunkowy popełnionych
przez W. R. nie był na tyle duży, by samoistnie uprawdopodobniał określone w art.
94 § 1 k.k. zagrożenie popełnienia w przyszłości czynu o znacznej społecznej
szkodliwości, konieczność wysłuchania biegłych psychiatrów i psychologa przed
ponownym umieszczeniem podejrzanego w zakładzie psychiatrycznym jawiła się
szczególnie wyraziście. Odstąpienie od tego wymogu w sposób rażący naruszało
zatem przepisy wskazane w kasacji Prokuratora Generalnego.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.