Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 18/15
POSTANOWIENIE
Dnia 10 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2015 r.
sprawy S. O.
skazanego za przestępstwo z art. 158 § 3 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 4 września 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w T. z dnia 11 marca 2014 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego – Sądu Apelacyjnego
kasację wniósł obrońca skazanego S. O. zaskarżając go w całości i zarzucił rażące
naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na treść wyroku:
- art. 199 k.p.k., art. 199a k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez
nieprzeprowadzenie dowodu z badania wariografem oskarżonego, pomimo
zgłaszania takiego wniosku przez niego na wszystkich etapach postępowania
karnego, a przez to pozbawieniem go prawa do obrony;
- art. 4 k.p.k., 5 § 2 k.p.k. i 7 k.p.k. - poprzez ustalenie stanu faktycznego na
2
podstawie sprzecznych ze sobą i nielogicznych wyjaśnień oskarżonego G., które
po dowolnej selekcji i wybraniu poszczególnych zdań z każdej wypowiedzi
stworzyły w sposób pozorny prawidłowy stan faktyczny, zupełnie odmienny od
zeznań innych współoskarżonych, w konsekwencji przyjęcia wnioskowania
redukcyjnego naruszając art. 2 § 2 k.p.k. poprzez nieustalenie prawdy materialnej.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądu Okręgowego w T.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest niezasadna w stopniu oczywistym i dlatego podlega oddaleniu
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
W kasacji obrońca wskazał na naruszenie prawa procesowego - art. 199
k.p.k., art. 199a k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z
badania wariografem oskarżonego. Faktycznie, oskarżony zgłaszał wniosek o
przeprowadzenie badania z wykorzystaniem poligrafu. Sąd Apelacyjny
nieuwzględniając zarzutu apelacji o oddaleniu wniosku dowodowego wyraził
pogląd, że ustawodawca dopuszcza możliwość posłużenia się tym urządzeniem w
celu określonym w art. 192a § 1 k.p.k. Chodzi tu o tzw. badania przesiewowe,
zmierzające do wyeliminowania określonej osoby z kręgu „osób podejrzanych” (a
nie z kręgu podejrzanych, to jest osób, którym przedstawiono już zarzuty, a tym
bardziej - z kręgu oskarżonych, to jest osób, przeciwko którym skierowano akt
oskarżenia). Zauważyć jednak należy, co w swoich rozważaniach pominął Sąd
Apelacyjny, że dowód z przeprowadzenia badań z użyciem wariografu może być
także przeprowadzony w postępowaniu przygotowawczym wobec osoby, który
postawiono zarzut popełnienia przestępstwa, jak również w postępowaniu
sądowym. Podstawę stanowi art. 199a k.p.k. Jednak oprócz kwestii
dopuszczalności przeprowadzenia takiego dowodu, istotniejsza jest jego wartość
dowodowa. W orzecznictwie i literaturze utrwalony jest pogląd, że należy mieć na
uwadze charakter dowodu z opinii biegłego wydanej na skutek badania z
zastosowaniem środków technicznych mających na celu kontrolę nieświadomych
reakcji organizmu badanej osoby (art. 199a k.p.k.). Podkreśla się, że jest to dowód
o charakterze pośrednim, dowód poszlakowy, który przede wszystkim może być
przydatny przy eliminowaniu z kręgu osób podejrzanych osób niewinnych lub przy
3
weryfikowaniu wersji śledczych. Jego przydatność na późniejszym etapie
postępowania jest z reguły istotnie ograniczona. Dowód ten nie może skutecznie
służyć badaniu prawdomówności, a wynik badania nie może być wprost
wykorzystany jako dowód winy lub niewinności (por. uzasadnienie postanowienia
SN z 29 stycznia 2015 r., I KZP 25/14, OSNKW 2015, z. 5, poz. 38 i podana tam
literatura). Wobec tego, pomimo skutecznie wykazanej w kasacji dopuszczalności
takiego dowodu, jednak jego nieprzeprowadzenie nie miało istotnego wpływu na
treść orzeczenia z uwagi na nieprzydatność wyniku badania wariograficznego na
etapie postępowania sądowego dla ustaleń faktycznych co do sprawstwa
oskarżonego. Warto podkreślić, iż Sąd Apelacyjny kontrolując zaskarżony wyrok
dysponował także innymi dowodami świadczącymi o jego winie.
W kasacji obrońca zakwestionował wartość wyjaśnień oskarżonego P.G.
Zarzut ten był już wywiedziony w apelacji i Sąd odwoławczy poddał go
ocenie, którą należy podzielić. Podkreślić należy, że Sąd Okręgowy analizując
wyjaśnienia P. G. przedstawił i uargumentował swoje stanowisko, przy czym -
zdaniem Sądu odwoławczego - uczynił to - wbrew zarzutom apelacji - w sposób
uwzględniający całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy (czyniąc
zadość wymogom art. 410 k.p.k.), a także w sposób logiczny oraz zgodny ze
wskazaniami wiedzy, a także z zasadami doświadczenia życiowego. Nie bez
znaczenia jest również fakt, że P. G. wskazując na współudział P. K. i S. O. w
pobiciu pokrzywdzonego w żadnej mierze nie pomniejszał swej roli w dokonaniu
przestępstwa; a jego wyjaśnienia znajdują potwierdzenie pośrednio między innymi
w zeznaniach świadków, opinii medyczno - sądowej i opinii sądowo -
psychiatryczno - psychologicznej. Dlatego też, wbrew zarzutom skarżącego,
przeprowadzona kontrola odwoławcza co do oceny wyjaśnień P. G. została
dokonana w sposób prawidłowy, szczegółowy i wszechstronny. W kasacji obrońca
wskazując na naruszenie szeregu zasad procesowych w tym kontekście
kwestionuje w istocie ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti, który to
zabieg jest na etapie postępowania kasacyjnego niedopuszczalny.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
4