Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 4 października 2013 r.
I BU 6/13
Warunkiem koniecznym otrzymania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu
prawa do bezpłatnego węgla jest nabycie przez byłego pracownika prawa do
emerytury lub renty przed dniem 1 stycznia 2007 r. (art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6
lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla
dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych, Dz.U. Nr 147, poz.
1031 ze zm.).
Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie SN: Bogusław Cudowski,
Józef Iwulski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, w sprawie z odwołania Piotra P. przeciwko Zakładowi Ubez-
pieczeń Społecznych-Oddziałowi w R. o ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bez-
płatnego węgla za lata 2008-2009, po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013 r.,
skargi organu rentowego o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wy-
roku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 grudnia 2011 r. […]
s t w i e r d z i ł, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 3 lutego 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w R.
odmówił ubezpieczonemu Piotrowi P. wypłaty ekwiwalentu pieniężnego z tytułu
prawa do bezpłatnego węgla za lata 2008-2009, wskazując w uzasadnieniu, że ubez-
pieczony nie jest osobą uprawnioną do otrzymania tego świadczenia. Wyrokiem z
dnia 9 maja 2011 r. […] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gli-
wicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku zmienił decyzję organu rentowego w ten
sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu
prawa do bezpłatnego węgla za lata 2008-2009 w ilości 3 tony za każdy rok.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony od dnia 27 sierpnia 2007 r. ma
ustalone prawo do emerytury górniczej, które nabył po rozwiązaniu stosunku pracy z
2
Przedsiębiorstwem Robót Górniczych w G. Jako pracownik zatrudniony w tym Przed-
siębiorstwie ubezpieczony legitymował się uprawnieniem do deputatu węglowego na
podstawie Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Zakładów
Górniczych z dnia 21 grudnia 1991 r. (dalej „Układ Ponadzakładowy”). W dniu 27
stycznia 2011 r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek o wypłatę ekwiwa-
lentu z tytułu prawa do bezpłatnego węgla za lata 2008-2009, który został załatwiony
odmownie kwestionowaną decyzją.
Przy takich ustaleniach Sąd Okręgowy przyjął, że ubezpieczony należy do
kręgu osób uprawnionych do spornego ekwiwalentu w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy
z dnia 6 lipca 2007 r. o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego wę-
gla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych (Dz.U. Nr 147, poz.
1031 ze zm., dalej „ustawa o ekwiwalencie pieniężnym”). Sąd Okręgowy wywiódł
ponadto, że na mocy porozumienia zbiorowego zawartego w dniu 30 grudnia 1994 r.
i zarejestrowanego przez Okręgowego Inspektora Pracy w K. w dniu 3 czerwca 1995
r., stosowanie postanowień Układu Ponadzakładowego w części odnoszącej się do
wypłaty deputatu węglowego dla emerytów i rencistów zostało zawieszone na okres
jednego roku, począwszy od dnia 1 stycznia 1995 r. Zdaniem Sądu, zawarcie tego
porozumienia nie może być traktowane jako definitywne odstąpienie od stosowania
świadczeń pracowniczych przewidzianych w Układzie Ponadzakładowym, którego
podstawę stanowił art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy -
Kodeks pracy oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 113, poz. 577 ze zm.). Odstą-
pienie od stosowania postanowień układowych musi być dokonane w sposób jedno-
znaczny, wobec czego nie można go domniemywać z tego, że przy ustalaniu kręgu
osób uprawnionych do deputatu węglowego nie wymieniono emerytów i rencistów.
Skoro ubezpieczony w latach 2008-2009 nie otrzymał węgla w naturze ani w postaci
ekwiwalentu pieniężnego a uprawnienie do deputatu węglowego nabył na podstawie
Układu Ponadzakładowego, to przysługuje mu wnioskowane świadczenie.
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2011 r. […] Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił
apelację organu rentowego od wyroku Sądu pierwszej instancji. Sąd odwoławczy w
całości podzielił ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego i wywiódł, że regulację zawar-
tą w art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym należy rozumieć w ten sposób,
że przewidziane w niej wymaganie nabycia przed dniem 1 stycznia 2007 r. prawa do
emerytury lub renty odnosi się wyłącznie do zmarłych byłych pracowników przedsię-
biorstw robót górniczych, po których renty rodzinne pobierają - występujące z wnio-
3
skami o ekwiwalent węglowy - wdowy (wdowcy) oraz sieroty. Według Sądu, decydu-
jące znaczenie dla oceny, czy ubezpieczonemu przysługuje uprawnienie do sporne-
go świadczenia ma zatem ustalenie, czy wnioskodawca przeszedł na emeryturę po
ustaniu zatrudnienia u pracodawcy, który był objęty Układem Ponadzakładowym.
Przedsiębiorstwo Robót Górniczych w G. oraz Przedsiębiorstwo Robót Górniczych
SA w G. są jednostkami organizacyjnymi, które obejmował ten Układ, co wynika z
treści porozumienia z dnia 3 października 1995 r. oraz protokołów dodatkowych do
Układu (Nr 7 z dnia 21 listopada 1995 r. oraz Nr 9 z dnia 29 lutego 2000 r.). Tym sa-
mym postanowienia Układu Ponadzakładowego dotyczą zarówno pracowników, jak i
byłych pracowników (emerytów i rencistów) zatrudnionych z tych jednostkach. Skoro
zaś Sąd pierwszej instancji ustalił, że były pracodawca zatrudniający ubezpieczo-
nego nie mógł skutecznie odstąpić od stosowania postanowień układowych, to ubez-
pieczony spełnił wszelkie warunki do uznania go za osobę uprawnioną w rozumieniu
art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego organ rentowy wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, w której zarzucił naruszenie art.
2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym wskutek przyjęcia, że ubezpieczony, który
nabył prawo do emerytury w dniu 27 sierpnia 2007 r., jest osobą uprawnioną do ekwi-
walentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla za lata 2008-2009, mimo
że osobami uprawnionymi w myśl tego przepisu są tylko ci emeryci, którzy nabyli
prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2007 r. W uzasadnieniu skargi organ
rentowy wywiódł, że z treści art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym wynika,
że przesłanką nabycia prawa do ekwiwalentu przez emeryta, który „przeszedł na
emeryturę z przedsiębiorstwa robót górniczych” jest uzyskanie prawa do emerytury
przed dniem 1 stycznia 2007 r. i niepobieranie ekwiwalentu po dniu 31 grudnia 2001
r. Tymczasem wykładnia zaprezentowana w rozpoznawanej sprawie przez Sąd Ape-
lacyjny prowadzi do wniosku, że data nabycia uprawnień emerytalnych nie ma zna-
czenia prawnego dla oceny, czy wnioskodawcy przysługuje sporny ekwiwalent. Mimo
że w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywano, że art. 2 ustawy o ekwiwalencie
pieniężnym dotyczy osób uprawnionych, które uzyskały prawo do emerytury lub renty
przed dniem 1 stycznia 2007 r., to wyrok Sądu Apelacyjnego przyznał przedmiotowe
świadczenie osobie nieuprawnionej. Wyrok Sądu drugiej instancji jest niezgodny z
art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym i z tej przyczyny organ rentowy wniósł
o stwierdzenie niezgodności z prawem tego wyroku.
4
Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:
Skarga jest uzasadniona, bowiem organ rentowy trafnie zarzucił w niej naru-
szenie w sposób kwalifikowany art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie pieniężnym.
Ustawa ta określa zasady i sposób realizacji uprawnienia do ekwiwalentu pienięż-
nego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla przysługującego osobom uprawnionym z
przedsiębiorstw robót górniczych za okres od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grud-
nia 2015 r. (art. 1). Przepis art. 2 pkt 1 tej ustawy wprowadza legalną definicję pojęcia
„osoby uprawnionej”. Przez „osoby uprawnione” należy rozumieć „emerytów i renci-
stów mających ustalone prawo do emerytury lub renty, którzy pobierali bezpłatny wę-
giel w naturze od przedsiębiorstw robót górniczych lub przeszli na emeryturę lub
rentę z tych przedsiębiorstw oraz wdowy, wdowców i sieroty mających ustalone
prawo do renty rodzinnej po byłych pracownikach przedsiębiorstw robót górniczych,
uprawnionych do bezpłatnego węgla na podstawie Układu Zbiorowego Pracy dla pra-
cowników zakładów górniczych z dnia 21 grudnia 1991 r., i którzy uzyskali emeryturę
lub rentę przed dniem 1 stycznia 2007 r., a po dniu 31 grudnia 2001 r. nie pobierali
ekwiwalentu”. Przytoczona definicja - w odniesieniu do osób, które nie pobierały
ekwiwalentu po dniu 31 grudnia 2001 r. - wyznacza zatem następujące elementy
warunkujące powstanie prawa do ekwiwalentu: po pierwsze - świadczenie to przysłu-
guje osobom mającym ustalone prawo do emerytury lub renty (emerytom i renci-
stom), które pobierały bezpłatny węgiel w naturze od przedsiębiorstw robót górni-
czych lub „przeszły” na emeryturę (rentę) po rozwiązaniu stosunku zatrudnienia z
tymi przedsiębiorstwami; po drugie - ekwiwalent przysługuje wdowom, wdowcom i
sierotom mającym ustalone prawo do renty rodzinnej po byłych pracownikach przed-
siębiorstw robót górniczych; po trzecie - uprawnienie do bezpłatnego węgla w odnie-
sieniu do emerytów (rencistów) powinno przysługiwać na podstawie postanowień
Układu Ponadzakładowego; po czwarte - nabycie uprawnień emerytalnych (rento-
wych) powinno nastąpić przed dniem 1 stycznia 2007 r.
W orzecznictwie zwracano uwagę, że analizowany przepis nie wymaga, aby
osoby zainteresowane legitymowały się ustalonym prawem do emerytury (renty) już
„za 2002 r.”, gdyż dla zachowania prawa do tego świadczenia liczy się to, aby upraw-
nieni, którzy po dniu 31 grudnia 2001 r. nie pobierali ekwiwalentu, nabyli prawo do
emerytury lub renty najpóźniej w dniu 31 grudnia 2006 r. (por. uzasadnienia postano-
5
wień Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2010 r., I BU 7/09, Legalis nr 326943
oraz I BU 8/09, Legalis nr 326944). Jak trafnie przy tym uznał Sąd Najwyższy w po-
stanowieniu z dnia 19 stycznia 2012 r., I BU 11/11 (Legalis nr 478580) omawiany
przepis wymienia dwie kategorie osób, o których uprawnieniu przesądza przede
wszystkim posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty (co dotyczy byłych
pracowników przedsiębiorstw robót górniczych) albo prawa do renty rodzinnej po by-
łych pracownikach (co dotyczy wdów, wdowców i sierot). Wykładnia językowo-logicz-
na i funkcjonalna przepisu pozwala przy tym na uznanie, że warunek posiadania
uprawnienia do bezpłatnego węgla na podstawie Układu Ponadzakładowego oraz
warunek uzyskania emerytury lub renty przed dniem 1 stycznia 2007 r., a także waru-
nek niepobierania ekwiwalentu po dniu 31 grudnia 2001 r., dotyczy niewątpliwie
pierwszej z wymienionych kategorii osób, czyli byłych pracowników. W odniesieniu
do drugiej kategorii (wdów, wdowców i sierot) przedmiotowe uprawnienie ma charak-
ter pochodny, bowiem przesłankę nabycia prawa do ekwiwalentu stanowi w ich przy-
padku legitymowanie się ustalonym prawem do renty rodzinnej po byłych pracowni-
kach przedsiębiorstw robót górniczych, którzy spełniali wyznaczone przez ustawę
warunki uzyskania ekwiwalentu.
Już zatem na podstawie językowo-logicznej analizy art. 2 pkt 1 tej ustawy o
ekwiwalencie pieniężnym można stwierdzić, że jednym z warunków koniecznych do
otrzymania spornego ekwiwalentu jest nabycie przez byłych pracowników uprawnień
emerytalno-rentowych przed dniem 1 stycznia 2007 r. Innymi słowy, nabycie takich
uprawnień w dniu 1 stycznia 2007 r. lub po tej dacie oznacza niespełnienie tego wa-
runku. Skoro wnioskodawca nabył prawo do emerytury dopiero w dniu 27 sierpnia
2007 r., to nie ulega wątpliwości, że nie spełnił powyższego wymagania, wobec
czego ekwiwalent mu nie przysługiwał. Sąd Apelacyjny w zaskarżonym orzeczeniu
nietrafnie uznał, że warunek nabycia prawa do emerytury (renty) przed dniem 1
stycznia 2007 r. dotyczy wyłącznie sytuacji, w której z wnioskiem o ekwiwalent pie-
niężny po zmarłym byłym pracowniku przedsiębiorstw robót górniczych występują
wdowy (wdowcy) i sieroty. Takie rozumowanie nie jest uprawnione choćby z tej przy-
czyny, że w przedstawionej definicji osoby uprawnionej, pomiędzy przesłanką upraw-
nienia do bezpłatnego węgla na mocy postanowień Układu Ponadzakładowego a
przesłanką w postaci nabycia uprawnień emerytalno-rentowych przed dniem 1 stycz-
nia 2007 r. występuje koniunkcja (spójnik „i”).
Przyjęty przez Sąd drugiej instancji sposób wykładni analizowanego przepisu,
6
zgodnie z którym emeryci (renciści) - uprzednio zatrudnieni w przedsiębiorstwach
robót górniczych, którzy pobierali bezpłatny węgiel w naturze od tych przedsiębiorstw
lub którzy przeszli na emeryturę lub rentę po rozwiązaniu stosunków pracy z tymi
przedsiębiorstwami - uzyskują uprawnienie do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego,
niezależnie od tego w jakiej dacie (przed, czy po dniu 1 stycznia 2007 r.) uzyskali
świadczenie emerytalno-rentowe, pozostaje również w sprzeczności z rezultatami
wykładni historycznej. Regulacje przewidziane w ustawie o ekwiwalencie pieniężnym
a odnoszące się do ustalenia przesłanek uprawniających do otrzymania ekwiwalentu
pieniężnego powielają rozwiązania normatywne, które już były przyjęte w przepisach
poprzednio obowiązujących. W uzasadnieniu projektu ustawy o ekwiwalencie pie-
niężnym (nr druku 1525 Sejmu RP V kadencji) stwierdzono wyraźnie, iż potrzeba
uchwalenia nowej ustawy w przedmiocie określenia zasad i sposobu realizacji upraw-
nienia do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób z
przedsiębiorstw robót górniczych za rok 2002 jest następstwem wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2005 r., SK 20/04 (Dz.U. Nr 250, poz. 2117). Pro-
jektodawca wskazał przy tym, że w myśl ówcześnie obowiązującego art. 20 ustawy z
dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003-2006 (Dz.U. Nr 210, poz. 2037 ze zm.), tylko byłemu pracownikowi kopalni cał-
kowicie likwidowanej uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał lub uzyska
emeryturę lub rentę przed dniem 1 stycznia 2007 r., wypłacany jest, ze środków bu-
dżetowych, przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, oprócz emerytury lub renty,
ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla. Dalej projektodawca wy-
jaśnił, że istotą wprowadzanej (nowej) regulacji jest zniesienie zróżnicowania zakresu
podmiotowego ochrony majątkowego prawa do ekwiwalentu z tytułu prawa do bez-
płatnego węgla, przez zrównanie uprawnień do ekwiwalentu osobom uprawnionym z
przedsiębiorstw robót górniczych z uprawnieniami, jakie posiadali byli pracownicy
przedsiębiorstw górniczych w okresie obowiązywania regulacji prawnej zakwestiono-
wanej przez Trybunał Konstytucyjny w sprawie SK 20/04. Projektowana (w nowej
ustawie) definicja osoby uprawnionej jest zbieżna z definicją osoby uprawnionej do
ekwiwalentu funkcjonującej na podstawie art. 55 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o
dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospo-
darki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz.U.
Nr 162, poz. 1112 ze zm.). Ponadto w uzasadnieniu projektu zaznaczono, że upraw-
nienie do deputatu węglowego (ekwiwalentu z tytułu prawa do bezpłatnego węgla)
7
ma swoje źródło w Układzie Ponadzakładowym, a prawo to wynika ze stosunku
pracy, a nie ze stosunku ubezpieczenia społecznego. W takim razie podmiotem zo-
bowiązanym do jego wypłaty w pierwszym rzędzie jest pracodawca, jednak w wielu
przypadkach dotyczących emerytów uprzednio zatrudnionych w przedsiębiorstwach
robót górniczych pracodawca już nie istnieje, wobec czego obowiązek ten przerzu-
cono na Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd Najwyższy (podzielając argumentację przyjętą w uzasadnieniu projektu
ustawy) zwraca tym samym uwagę, że uprawnienie do ekwiwalentu pieniężnego
przewidziane w obowiązującej ustawie nie jest rozwiązaniem nowym. Występowało
ono bowiem w poprzednio obowiązujących przepisach regulujących konsekwencje
prawne szeroko pojętego procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.
Przesłanki uzyskania przez osoby zainteresowane prawa do ekwiwalentu pienięż-
nego były określone zarówno w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji
górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (art. 20 ust. 1), jak i w obowiązują-
cej jeszcze wcześniej ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa
węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szcze-
gólnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (art. 55 ust. 1). Treść tych prze-
pisów była całkowicie jednoznaczna (w odróżnieniu od skomplikowania art. 2 pkt 1
ustawy o ekwiwalencie pieniężnym). W szczególności art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 26
listopada 1998 r. (w ostatnim jego brzmieniu) stanowił, że „osobie z kopalń całkowicie
likwidowanych uprawnionej na podstawie Układu Zbiorowego Pracy do bezpłatnego
węgla, która uzyskała lub uzyska emeryturę lub rentę przed dniem 1 stycznia 2007 r.,
wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze środków budżetowych,
oprócz emerytury lub renty, ekwiwalent pieniężny z tytułu praw do bezpłatnego wę-
gla”, a art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r., że „byłemu pracownikowi
kopalni całkowicie likwidowanej uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał
lub uzyska emeryturę lub rentę przed dniem 1 stycznia 2007 r., wypłacany jest przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ze środków budżetowych, oprócz emerytury lub
renty, ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla”. Z treści tych prze-
pisów w sposób całkowicie niewątpliwy wynikało, że warunkiem nabycia prawa do
ekwiwalentu pieniężnego było uzyskanie emerytury lub renty przed dniem 1 stycznia
2007 r.
Na podstawie analizy przepisów wymienionych aktów prawnych należy wy-
snuć generalny wniosek, że zamierzeniem ustawodawcy było (i nadal jest), aby jedną
8
z przesłanek warunkujących nabycie prawa do ekwiwalentu było uzyskanie przez
osobę zainteresowaną uprawnień emerytalno-rentowych nie później niż w dacie za-
kończenia procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego (co zgodnie z zało-
żeniami ustawodawcy miało nastąpić do dnia 31 grudnia 2006 r.). Taki stan rzeczy
jest konsekwencją istoty spornego świadczenia, którego źródłem są odpowiednie
regulacje prawa pracy, nie zaś prawa ubezpieczeń społecznych. Zwracał na to
uwagę Trybunał Konstytucyjny (w powołanym wyroku z dnia 12 grudnia 2005 r., SK
20/04, OTK-A 2005 nr 11, poz. 133 oraz w postanowieniach z dnia 6 lutego 2007 r., P
41/06, OTK-A 2007 nr 2, poz. 15 i z dnia 7 lutego 2007 r., S 2/07, OTK-A 2007 nr 2,
poz. 16), konsekwentnie prezentując tezę, że źródłem prawa do deputatu węglowego
(ekwiwalentu pieniężnego) jest Układ Ponadzakładowy (akt zbiorowego prawa
pracy), a nie przepisy ustawowe o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Te
ostatnie - zdaniem Trybunału - jedynie wskazują ZUS jako podmiot zobowiązany za-
miast (w miejsce) pracodawcy do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do
bezpłatnego węgla osobom, które uprawnienie do bezpłatnego węgla uzyskały na
podstawie Układu Ponadzakładowego oraz definiują warunki, po spełnieniu których
wypłata ekwiwalentu jest możliwa (por. także uzasadnienie wyroku Sądu Najwyż-
szego z dnia 11 kwietnia 2013 r., I BP 6/12, dotąd niepublikowanego).
Prawo do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu bezpłatnego węgla jest więc
uprawnieniem pracowniczym (wynikającym ze stosunku pracy), o charakterze bran-
żowym (górniczym). Skoro nie jest realizowane przez pracodawcę (byłego praco-
dawcę) zatrudniającego osobę zainteresowaną (ale przez inny podmiot, ZUS działa-
jący w imieniu państwa), to musi być traktowane w sposób szczególny i całkowicie
wyjątkowy. W sytuacji, gdy ciężar finansowania tego świadczenia przejęło z mocy
ustawy państwo (tak naprawdę wszyscy podatnicy), to przepisy regulujące to upraw-
nienie muszą być interpretowane w sposób ścisły i gwarantujący zachowanie celu
uzasadniającego odstępstwo od reguły, zgodnie z którą za wypłatę świadczeń ze
stosunku pracy jest odpowiedzialny pracodawca (względnie jego następca prawny),
a nie inny podmiot (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 kwietnia
2012 r., III AUa 81/12, LEX nr 1164690). Rozszerzająca wykładnia przepisu przyjęta
w zaskarżonym wyroku jest więc niedopuszczalna.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
będąca nadzwyczajnym środkiem zaskarżania prawomocnych orzeczeń sądowych,
jest uzasadniona tylko wówczas, gdy niezgodność z prawem jest oczywista, rażąca i
9
przybiera postać kwalifikowaną (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia
2005 r., II BP 3/05, OSNP 2006 nr 21-22, poz. 323; z dnia 31 marca 2006 r., IV CNP
25/05, OSNC 2007 nr 1, poz. 17; Przegląd Sądowy 2008 nr 7-8. s. 184, z glosą Ł.
Kozłowskiego; z dnia 10 maja 2006 r., III BP 2/06, OSNP 2007 nr 9-10, poz. 127; z
dnia 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007 nr 2, poz. 35; z dnia 5 października
2006 r., I BP 10/06, OSNP 2007 nr 19-20, poz. 274 i z dnia 4 stycznia 2007 r., V CNP
132/06, OSNC 2007 nr 11, poz. 174, a także wyrok Trybunału Konstytucyjnego w z
dnia 27 września 2012 r., SK 4/11 Dz.U. 2012, poz. 1104; OTK-A 2012 nr 8, poz. 97
oraz postanowienie z dnia 26 listopada 2012 r., SK 6/11, OTK-A 2012 nr 10, poz.
130). Taki charakter należy przypisać wykładni art. 2 pkt 1 ustawy o ekwiwalencie
pieniężnym przyjętej w zaskarżonym wyroku.
Z powołanych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 42411
§ 2 k.p.c.
========================================