Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 538/16

Decyzją z dnia 4 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych odmówił J. L. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony udowodnił staż pracy w wymiarze 31 lat , 4 miesięcy i 24 dni , ale nie udowodnił, na dzień 1 stycznia 2009 r., stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

/decyzja k.55 plik I akt ZUS/

W dniu 12 lutego 2016 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie sporządzone przez pełnomocnika J. L.. W treści odwołania wskazano, że do dnia 1 stycznia 2009 r. staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 18 lat , 1 miesiąc i 2 dni ( ogólny staż pracy na ten dzień wyniósł 25 lat , 2 miesiące i 2 dni). Pełnomocnik wnioskodawcy zaznaczył ,że wykonywał on prace w warunkach szczególnych w następujących okresach swojego zatrudnienia : od 23 września 1975 r. do 31 maja 1981 r. w Zakładach (...) ( ostatnia nazwa zakładu pracy to (...) Sp. z o.o. w K.) , gdzie pracował na stanowisku ustawiacza maszyn i urządzeń ( wyrabiacz mas formierskich) oraz od 15 czerwca 1981 r. do 15 lutego 1994 r. w (...) , gdzie wykonywał obowiązki starszego przodownika Służby Ochrony Kolei.

/odwołanie k.2-9/

W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 14 marca 2016 r., organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił ,że wnioskodawca legitymuje się ogólnym stażem pracy w wymiarze ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz posiada 12 lat , 7 miesięcy i 28 dni stażu pracy w warunkach szczególnych , o których mowa w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Niemniej jednak jak zaznaczył organ rentowy wnioskodawca po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych o jakich mowa w ustawie pomostowej , a także nie spełnia przesłanek o jakich mowa w art. 49 ustawy pomostowej.

/ odpowiedź na odwołanie k.27-27 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. L. urodził się (...) ma wykształcenie zawodowe. Z zawodu jest zbrojarzem .

/okoliczność bezsporna/

J. L. nie pozostaje w stosunku pracy.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca w dniu 30 lipca 2015 r. złożył wniosek do ZUS o przyznanie prawa do emerytury pomostowej , po rozpatrzeniu którego wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1-2 plik I akt ZUS , decyzja k.55 plik I akt ZUS/

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 12 lat , 7 miesięcy i 28 dni . ZUS zaliczył do prac w szczególnych warunkach okres zatrudnienia w (...) - 15.06.1981-14.02.1994r., o których mowa w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

/oświadczenie pełnomocnika organu rentowego min.00:11:35 – 00:15:16 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93 oraz decyzja ZUS k.41 plik II akt ZUS/

W okresie od 23 września 1975 r. do 28 lutego 1981 r. J. L. zatrudniony był w Zakładach (...) ( ostatnia nazwa zakładu pracy to (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.).

/okoliczność bezsporna , a nadto świadectwo pracy k.65-65 odwrót/

W ww. okresie wnioskodawca zajmował następujące stanowiska pracy : operatora transportu pneumatycznego , operatora urządzeń odlewniczych , ustawiacza maszyn i urządzeń odlewniczych.

/dokumentacja pracownicza wnioskodawcy k.68-70/

W tym okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze przerabiacza masy formierskiej (żeliwa) , a sprowadzały się one do sprawdzania co godzinę jej wilgotności (temperatura masy nie była wysoka), a także do jej przenoszenia ( za pomocą łopaty) na podnośnik. J. L. oprócz ww. obowiązków, zajmował się także czyszczeniem mieszarki oraz kanałów. W miejscu pracy wnioskodawcy panowało duże zapylenie.

/zeznania wnioskodawcy min.00:48:54 – 00:50:56 w związku z jego informacyjnym wyjaśnieniami min.00:02:38 – 00:11:35 ,00:17:05 – 00:23:10 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93/

Podczas zatrudnienia w ww. zakładzie pracy obowiązki pracownicze wnioskodawcy sprowadzały się do przygotowywania, za pomocą mieszarki, masy formierskiej, składającej się piasku kwarcowego , pyłu węglowego , bentonitu oraz wody. W miejscu pracy wnioskodawcy panowała wysoka temperatura oraz duże zapylenie. Wnioskodawca wykonywał obowiązki brygadzisty przy mieszarce , ale nie wiązało się to z wykonywaniem obowiązków administracyjnych. J. L., w ramach powierzonej funkcji brygadzisty, zajmował się sporządzaniem raportów.

/zeznania świadków : Z. K. min.00:31:29 – 00:37:58 , A. T. min. 00:37:58 – 00:47:32 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93/

J. L. nie pracował bezpośrednio przy odlewaniu mas formierskich , a także przy transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym rozgrzanym metalem. Wnioskodawca nie zajmował się ręcznym wykańczaniem odlewów , a także wyciskaniem modelu ( czynności związane z wyciskaniem modelu wykonywano na formierni).

/zeznania wnioskodawcy min.00:48:54 – 00:50:56 w związku z jego informacyjnym wyjaśnieniami min.00:02:38 – 00:11:35 ,00:17:05 – 00:23:10 oraz zeznania świadków : Z. K. min.00:31:29 – 00:37:58 , A. T. min. 00:37:58 – 00:47:32 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93/

W okresie od 15 czerwca 1981 r. do 14 lutego 1994 r. J. L. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Służby Ochrony Kolei w K.. Podczas zatrudnienia wnioskodawca wykonywał obowiązki strażnika SOK (od 15 czerwca 1981 r. do 31 października 1983 r. ) , przodownika ( od 1 listopada 1983 r. do 31 lipca 1986 r. ) , starszego przodownika ( od 1 sierpnia 1986 r. do 14 lutego 1994 ).

/dokumentacja osobowa wnioskodawcy k.37 oraz zaświadczenie k.31/

W ww. okresie obowiązki pracownicze wnioskodawcy sprowadzały się do konwojowania przewożonych koleją towarów , a także do patrolowania i ochrony pociągów. J. L. powierzone obowiązki wykonywał w systemie 12- godzinnym , po czym następowała 24 – godzinna przerwa. Podczas wykonywania obowiązków wnioskodawca wyposażony był w broń służbową i był zobowiązany do świadczenia pracy na zewnątrz bez względu na porę roku czy też dnia.

/zeznania świadków : K. B. min.00:25:52 – 00:29:38 oraz K. G. min.00:29:38 – 00:31:29 oraz zeznania wnioskodawcy min.00:48:54 – 00:50:56 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93/

Po 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca był zatrudniony w następujących okresach:

- od 1 grudnia 2009 r. do 30 listopada 2010 r. w Tartaku (...) na stanowisku pracownika fizycznego.

- od 7 listopada 2011 r. do 15 grudnia 2012 r. w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością , w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnika prac remontowo – budowlanych. Podczas zatrudnienia we wskazanym zakładzie wnioskodawca zajmował się pracami ogólnobudowlanymi.

/świadectwo pracy k.15 plik III akt ZUS , świadectwo pracy k.68 plik V akt ZUS oraz zeznania wnioskodawcy min.00:48:54 – 00:50:56 w związku z jego informacyjnym wyjaśnieniami min.00:02:38 – 00:11:35 ,00:17:05 – 00:23:10 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.93/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy, aktach emerytalnych ZUS, a także w oparciu o zeznania świadków: Z. K. , A. T. , K. B. , K. G. oraz zeznania wnioskodawcy. Zeznania tych świadków mają tym większy walor dowodowy, że pochodzą od osób pracujących z wnioskodawcą w spornym okresie czasu. Niemniej jednak zeznania te nie pozwalają na przyjęcie, że podczas pracy w Zakładach (...) wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych, w rozumieniu ustawy pomostowej , podobnie nie jest możliwe przyjęcie, że taki charakter miała jego praca po 31 grudnia 2008 r.

W odniesieniu zaś do materiału dowodowego odnoszącego się do pracy wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) wskazać należy ,że rodzaj wykonywanych przez wnioskodawcę prac kwalifikuje je do prac wykonywanych w warunkach szczególnych w myśl przepisów ustawy pomostowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. ( Dz.U. Nr 237 , poz.1656 z późn. zm.) wskazuje ,że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Zgodnie zaś z ust. 3 wskazanego artykułu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Art. 4 cyt. ustawy określa warunki jakie musi spełnić pracownik , aby nabyć prawo do emerytury pomostowej. W myśl przywołanego artykułu prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Tym samym tylko spełnienie kumulatywne wszystkich w/w warunków uprawnia pracownika do nabycia prawa do emerytury pomostowej. Brak spełnienia, choćby jednego z nich , implikuje brak prawa do świadczenia . Wobec więc wskazania, przez wnioskodawcę, że po 31 grudnia 2008 r. wykonywał on prace ogólnobudowlane , które to prace nie są zaliczane do prac wykonywanych w warunkach szczególnych, postępowanie w dalszej części sprowadziło się do rozstrzygnięcia, czy wobec wnioskodawcy możliwym jest zastosowanie dyspozycji art. 49 ustawy pomostowej.

Zgodnie z treścią powyższego przepisu możliwym jest przyznanie prawa do emerytury pomostowej osobom , które po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywały prac szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 o ile spełniają warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12 oraz w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Tym samym , aby zaliczyć wnioskodawcy okres zatrudnienia w Zakładach (...) oraz w Przedsiębiorstwie (...) do stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 obowiązki te musiałyby odpowiadać obowiązkom tam wymienionym. O ile możliwym jest zaliczenie do prac w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) ( pkt 7 załącznika nr 2) , o tyle obowiązki wykonywane przez wnioskodawcę w Zakładach (...) nie mogą zostać zakwalifikowane do prac w warunkach szczególnych. Zgodnie bowiem z załącznikiem nr 1 nie jest możliwe zakwalifikowanie prac wykonywanych wówczas przez wnioskodawcę do prac wykonywanych w warunkach szczególnych. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje bowiem ,że wnioskodawca zajmował się jedynie formowaniem mas za pomocą mieszarki , a takich czynności nie wymienia załącznik nr 1. Zgodnie bowiem ze wskazanym załącznikiem do prac wykonywanych w przemyśle hutniczym kwalifikowane są następujące prace (prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym, rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy ) – pkt 4 , prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy: usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie powierzchni odlewów oraz ich malowanie na gorąco – pkt 5 , prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych pkt 6).

Wobec więc braku legitymowania się przez wnioskodawcę wymaganym 15 -letnim stażem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej na dzień 1 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 odwołanie oddalił.