Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący SSO. Anna Łaszczych (spr)

Sędziowie SO. Jerzy Pałka

SO. Ryszard Warda

Protokolant Ewa Pędzich

przy udziale oskarżyciela prywatnego H. R.

po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 2016 r.

sprawy R. G.

oskarżonego o przestępstwo z art. 212 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce

z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt II K 129/15

o r z e k a :

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2. zasądza od oskarżonego R. G. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 420 złotych tytułem kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, w tym kwotę 400 złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt II Ka 266/16

UZASADNIENIE

R. G. został oskarżony o to, że:

pomówił H. R. i poniżył w opinii publicznej poprzez szkalujące stwierdzenie w piśmie z dnia 14 lutego 2014 roku skierowanym do Starostwa Powiatowego w O. (data wpływu 24.02.2014 nr (...)) o treści cyt. „nadmieniam , iż jest to osoba bardzo konfliktowa, która za wszelką cenę próbuje zniszczyć moje gospodarstwo hodowlane. Będąc doradcą Prezesa (...) wyłączali z mojej umowy dzierżawnej pałac z parkiem i niezgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego obiekt po układach rodzinnych został sprzedany Panu R.. Pomimo, że Plan określa budownictwo jednorodzinne dla obsługi gospodarstwa to Pan R. pałac przeznaczył pod hotel, a w tej chwili chce budować następny hotel omijając plac zagospodarowania i przepisy wskazujące na temat odległości budynku mieszkalnego od istniejącej obory,

to jest o czyn z art. 212 k.k.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2016 r. wydanym w sprawie sygn. akt II K 129/15:

1. w ramach zarzucanego aktem oskarżenia czynu uznał oskarżonego R. G. za winnego tego, że w piśmie z dnia 14 lutego 2014 roku skierowanym do Starostwa Powiatowego w O., które wpłynęło do adresata w dniu 24 lutego 2014 roku pomówił H. R. stwierdzając, że jest osobą bardzo konfliktową, za wszelką cenę próbującą zniszczyć jego gospodarstwo hodowlane, że będąc doradcą Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych po koneksjach rodzinnych nabył pałac z parkiem wyłączony niezgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego, a nadto niezgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczył pałac pod usługi hotelarskie i nosi się z zamiarem wybudowania następnego hotelu niezgodnie z przepisami, to jest o takie postępowania, które mogły poniżyć H. R. w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska i wykonywanego zawodu, kwalifikując czyn z art. 212 § 1 k.k. i za czyn ten na podstawie art. 212 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 200 (dwustu) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

2. na podstawie art. 212 § 3 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża nawiązkę w wysokości 2.000 (dwóch tysięcy) zł;

3. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela prywatnego H. R. kwotę 300 złotych tytułem zwrotu zryczałtowanych wydatków postępowania;

5. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania, w tym kwotę 400 złotych tytułem opłaty.

Apelację od powyższego wyroku, zaskarżając wyrok w całości na korzyść oskarżonego R. G. wniósł jego obrońca. Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi obrońca zarzucił:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzekania w sprawie poprzez ustalenie, iż pismem z dnia 14 lutego 2014r. skierowanym do Starostwa Powiatowego w O. R. G. pomówił H. R. o takie postępowania, które mogły poniżyć H. R. w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska i wykonywanego zawodu,

2. obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:

- nieuwzględnieniu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego tj. art. 4 k.p.k. oraz rozstrzygnięciu nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego wbrew art. 5 § 2 k.p.k.,

- obrazie art. 7 k.p.k. poprzez jednostronną, niekorzystną dla oskarżonego ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego,

- naruszenie przepisu art. 410 k.p.k., poprzez zaniechanie oparcia przedmiotowego orzeczenia na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w sprawie,

3. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 212 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do uznania, iż oskarżonemu można przypisać winę w popełnieniu zarzucanego mu czynu,

4. rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonego kar w stosunku do popełnionego przez niego czynu.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego R. G. w konkluzji apelacji na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. oraz art. 454 § 1 k.p.k. wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu,

2. ewentualnie zmianę zaskarżonego orzeczenia i uznanie, iż przypisany czyn jest społecznie szkodliwy w stopniu nieznacznym i warunkowe umorzenie postępowania na ustalony okres próby lat 3,

3. bądź uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W przypadku uniewinnienia obrońca wniósł o przyznanie od oskarżyciela prywatnego na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów obrony za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego R. G. jest niezasadna i nie została uwzględniona.

Nietrafny jest podnoszony w apelacji przez obrońcę oskarżonego zarzut obrazy prawa procesowego, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Podnosząc ten zarzut obrońca ogranicza się do ogólnikowych stwierdzeń, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego oraz rozstrzygnął nie dające się usunąć wątpliwości na jego niekorzyść wbrew art. 5 § 2 k.p.k., dokonał jednostronnej, niekorzystnej dla oskarżonego oceny materiału dowodowego i nie oparł wyroku na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie. Obrońca nie wskazuje na czym konkretnie miałaby polegać obraza wskazanych przepisów prawa procesowego w niniejszym postępowaniu przez Sąd Rejonowy. Podkreślić należy, że Sąd pierwszej instancji należycie przeprowadził postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie. Wbrew temu co twierdzi obrońca, wszystkie dowody zostały poddane przez Sąd wnikliwej analizie i należytej, zgodnej z wymogami art. 7 k.p.k. ocenie. Wynika to jednoznacznie z uzasadnienia wyroku. Sąd wyczerpująco uzasadnił, którym dowodom i dlaczego dał wiarę, a które z dowodów i z jakich przyczyn uznał za niewiarygodne. Ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy jest swobodna, ale z pewnością nie jest dowolna i przeprowadzona została z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 kpk, gdy: 1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy; 2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego; 3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku ( wyroki SN z dnia 9.11.1990 r., OSNKW 1991, Nr 7, poz. 41 oraz z dnia 3.9.1998 r., V KKN 104/98; postanowienie SN z dnia 1.9.2010 r., IV KK 78/10, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 1653).

Bezpodstawny jest podnoszony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd zasady obiektywizmu wyrażonej w art. 4 k.p.k. Sposób prowadzenia postępowania, podejmowane w jego trakcie czynności procesowe, stosunek do stron, nie budzi żadnych wątpliwości co do obiektywizmu Sądu.

Chybiony jest podnoszony w apelacji przez obrońcę oskarżonego R. G. zarzut obrazy art. 410 k.p.k. Uzasadnienie wyroku wskazuje jednoznacznie, że podstawę wyroku stanowi całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Podkreślić należy, że zasada określona w art. 410 k.p.k., obowiązuje nie tylko sąd wyrokujący, ale i strony procesu, które przedstawiając w odwołaniu własne stanowisko, nie mogą go opierać wyłącznie na fragmentarycznej ocenie dowodów z pominięciem tego wszystkiego, co może prowadzić do odmiennych wniosków. Krytyka odwoławcza odnosząca się tylko do części materiału dowodowego, potraktowana wybiórczo, z pominięciem tych dowodów, które obciążają oskarżonego, a także nie wykazująca jednocześnie, by Sąd pierwszej instancji naruszył regułę swobodnej oceny dowodów, nie uzasadnia należycie zarzutu nieprawidłowej oceny dowodów, ani zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że nie można łącznie postawić zarzutu naruszenia art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k. Jeżeli bowiem skarżący kwestionuje ocenę dowodów co do ich wiarygodności, to takiej sytuacji nie dotyczy art. 5 § 2, lecz art. 7. Natomiast gdy skarżący podważa prawidłowość ustaleń faktycznych wynikających z oceny dowodów - w sytuacji gdy sąd powziął wątpliwości, ale rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego albo gdy takich wątpliwości nie miał, choć powinien je powziąć, skoro po dokonaniu oceny dowodów nie miał podstaw do odrzucenia korzystnej dla oskarżonego wersji zdarzenia - to wówczas należy postawić zarzut naruszenia art. 5 § 2. Jednakże naruszenie tego przepisu jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy sąd orzekający w sprawie rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec niemożliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego. Jeżeli natomiast pewne ustalenia faktyczne są zależne, np. od dania wiary lub odmówienia jej określonym dowodom, to nie można mówić o naruszeniu art. 5 § 2, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów mogą być rozstrzygane jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobodnej oceny dowodów wynikającej z treści art. 7 k.p.k. (wyroki SN z dnia 11.10.2002 r., V KKN 251/01 i 8.09.2009 r., WA 26/09). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy nie miał żadnych wątpliwości zarówno co do ustaleń faktycznych, jak i wykładni prawa.

Niezasadny jest podnoszony w apelacji przez obrońcę zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych przez Sąd za podstawę wyroku. Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, które znajdują pełne potwierdzenie w przeprowadzonych dowodach, a mianowicie w zeznaniach oskarżyciela prywatnego H. R., świadka A. P. oraz w szeregu dokumentach.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych wynika, że sama tylko możliwość przeciwstawienia ustaleniom dokonanym w zaskarżonym wyroku odmiennego poglądu, który jest uzasadniony odpowiednio dobranym materiałem dowodowym, nie świadczy jeszcze, że sąd dokonując tych ustaleń popełnił błąd. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak się sprowadzać do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich to konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (wyroki SN z dnia 20.2.1975 r., II KR 355/74 i z 22.1.1975r., I KR 197/74, SA w K. z dnia 6.8.2004 r., II AKa 112/04). Obrońca oskarżonego R. G. w swojej apelacji ogranicza się do polemiki z ustaleniami Sądu Rejonowego i przedstawia stanowisko, które wynika z wyjaśnień oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego są tylko jednym z dowodów przeprowadzonych w sprawie i jak każdy inny dowód podlegają analizie i ocenie, której Sąd Rejonowy dokonał.

Nietrafny jest podnoszony w apelacji przez obrońcę oskarżonego R. G. zarzut obrazy prawa materialnego w postaci art. 212 k.k. Podnieć należy, że zarzutu obrazy prawa materialnego nie można skutecznie stawiać, jeżeli jednocześnie stawia się zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia. Zarzut taki można formułować w sytuacji, gdy nie kwestionuje się ustaleń faktycznych, a więc skarżący stawiając taki zarzut, musi wykazać, że nastąpiło wadliwe zastosowanie (lub niezastosowanie) prawa materialnego w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych (wyrok SN z dnia 20.4.2011 r., IV KK 26/11; wyrok SA w Krakowie z dnia 10.2.2010 r., II AKa 267/09, KZS 2010, Nr 4, poz. 33). Obrońca w apelacji podniósł także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Stwierdzić jednak należy, że przyjęta przez Sąd Rejonowy kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonemu R. G. jest prawidłowa. Oskarżony swoim działaniem w pełni wyczerpał dyspozycję art. 212 § 1 k.k. Stwierdzenia zawarte pod adresem H. R. w piśmie z dnia 14 lutego 2014 r. skierowanym do Starostwa Powiatowego mają charakter pomówień, które mogły poniżyć oskarżyciela prywatnego w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska i wykonywanego zawodu. Sąd Rejonowy szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko w zakresie przyjętej kwalifikacji prawnej i Sąd Okręgowy w całości je podziela.

Bezzasadny jest zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary. Orzeczona przez Sąd Rejonowy kara grzywny należycie uwzględnia całokształt okoliczności przedmiotowych i podmiotowych niniejszej sprawy oraz zasady i dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k.

Z tych względów z mocy art. 437§ 1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatach orzeczono na zasadzie art. 636 § 1 i § 3 k.p.k. oraz art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r o opłatach w sprawach karnych z późniejszymi zmianami.