Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi, wyrokiem z dnia 8 lutego 2016 roku, w sprawie z powództwa Miasta Ł. przeciwko Central (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 23143,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 22963,80 zł od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty; 179,93 zł od dnia 15 września 2015 roku do dnia zapłaty, a także kwotę 3558 zł tytułem kosztów procesu. W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał, że wysokość opłaty rocznej za 2014 rok z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...) w obrębie S- 1, położonej w Ł. przy ulicy (...), której dotyczy sprawa, jest ustalona na 45270 zł. Pozwany uiścił jedynie połowę opłaty, gdyż w jego ocenie cała opłata winna zostać obniżona o 50%- z uwagi na wpisanie nieruchomości gruntowej do rejestru zabytków. Sąd Rejonowy zaznaczył, że do chwili zamknięcia rozprawy nie doszło do ustalenia przez strony opłaty za 2014 rok w innej wysokości (tj. w wysokości 50%), zaś wyrok, jaki zapadnie w postępowaniu z powództwa pozwanego w niniejszej sprawie przeciwko Miastu Ł. (sygnatura akt I C 150/11), mającym na celu uzyskanie prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego obowiązek Miasta Ł. złożenia oświadczenia woli o ustaleniu opłaty w wysokości 50% całej opłaty, będzie mieć skutek dopiero na przyszłość. Sąd I instancji wskazał ponadto, że w toku jest postępowanie administracyjne w przedmiocie interpretacji decyzji z dnia 20 stycznia 1971 roku, mające na celu ustalenie, czy decyzja ta, dotycząca wpisu do rejestru zabytków, odnosi się wyłącznie do budynku usytuowanego na nieruchomości, czy też do nieruchomości gruntowej, a jeżeli tak, to w jakim zakresie, oraz że w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości budynku stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając wyrok w całości. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 177§1 pkt 1 poprzez jego niezastosowanie i oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie I C 150/11 wskutek przyjęcia, że nie ma ono wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, podczas gdy wynik postępowania w sprawie I C 150/11 będzie mieć wpływ na ustalenie wysokości roszczeń dochodzonych przez powoda w niniejszej sprawie. Nadto zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: 64 kc poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że wyrok wydany w sprawie I C 150/11 wywoła skutek ex nunc, podczas gdy okoliczności uzasadniające zastosowanie bonifikaty w opłacie rocznej wynikają z decyzji z 1971 roku co powoduje, że bonifikata winna być zastosowana już do pierwszej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste (wskazano, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż moment wystąpienia skutku wydania wyroku w oparciu o art. 64 kc- ex nunc albo ex tunc- zależy od charakteru stosunku prawnego, którego wyrok dotyczy) oraz art. 73 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że powodowi przysługuje roszczenie o zapłatę całej opłaty rocznej, mimo wpisania nieruchomości do rejestru zabytków, co z mocy tej ustawy skutkuje obniżeniem opłaty o 50%. W oparciu o wskazane zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, a także zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Nadto apelujący wniósł o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177§1 pkt 1 kpc- do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie I C 150/11.

W odpowiedzi na apelację, pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie była zasadna.

Zgodnie z art. 177§1 pkt 1 kpc, sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego. W sprawie o zapłatę opłaty za użytkowanie wieczyste sąd nie jest uprawniony do badania kwestii, które mogą być rozstrzygane jedynie w odrębnych postępowaniach; w szczególności sąd prowadzący postępowanie w takiej sprawie nie jest uprawniony do samodzielnego badania, czy opłata winna zostać obniżona w oparciu o art. 73 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. w razie wpisania nieruchomości gruntowej do rejestru zabytków, gdyż służy temu inne postępowanie (podobnie, jak w sytuacji, w której strona umowy użytkowania wieczystego twierdzi, że doszło do zmiany wartości gruntu albo jego przeznaczenia). Skoro tak, to jeżeli toczy się postępowanie mające na celu uzyskanie od właściciela nieruchomości oświadczenia o ustaleniu opłaty z zastosowaniem takiej bonifikaty (w razie bowiem braku dobrowolnego ustalenia przez strony w umowie takiej bonifikaty, użytkownikowi wieczystemu służy powództwo oparte o art. 64 kc), postępowanie o zapłatę powinno ulec zawieszeniu, właśnie z uwagi na treść przytoczonego art. 177§1 pkt 1 kpc. Warunkiem zawieszenia postępowania jest jednak ustalenie, że wynik sprawy będzie dotyczyć opłaty dochodzonej w sprawie, w której postępowanie ma ulec zawieszeniu, a więc że wyrok będzie dotyczyć opłaty za okres objęty pozwem o zapłatę. Pozwany w apelacji, na uzasadnienie stanowiska, że wyrok w sprawie II C 150/11 będzie mieć skutek także co do opłaty za 2014 rok, powołuje się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 roku w sprawie III CZP 37/05. Orzeczenie to dotyczy jednak innej sytuacji, niż ma miejsce w sprawie niniejszej, gdyż dotyczy ustalenia wysokości opłaty w związku z zakwestionowaniem wypowiedzenia wysokości opłaty. W przypadku postępowania w takiej sprawie, przedmiotem badania jest opłata za okres, jaki obejmuje wypowiedzenie, a więc niezależnie od czasu trwania postępowania, wyrok będzie dotyczyć okresu wstecznego, gdyż wynika to z istoty sprawy. Orzeczenie to nie daje zatem odpowiedzi na pytanie dotyczące momentu, od jakiego wyrok w sprawie żądania opartego o art. 64 kc odniesie skutek materialno- prawny. Na gruncie art. 64 kc przyjmuje się, że wyrok wydany w oparciu o ten przepis ma charakter konstytutywny, a zatem wywołuje skutki dopiero na skutek jego uprawomocnienia (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2002 roku w sprawie II CKN 1085/00, niepubl. oraz teza 1. komentarza do art. 64- Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, Część ogólna, Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki, wydawnictwo LexiNexis, Warszawa 2011 roku). Jeżeli powód chciałby, aby wyrok odniósł skutek wcześniejszy, to- o ile byłoby to w ogóle dopuszczalne zważywszy na przepisy prawa materialnego- winien dać temu wyraz formułując w odpowiedni sposób żądanie. W przeciwnym razie wyrok będzie odnosić skutek od momentu jego uprawomocnienia się. W pozwie wniesionym w sprawie I C 150/11 powód wniósł o zobowiązanie Miasta Ł. do złożenia oświadczenia woli polegającego na ustaleniu wysokości opłaty z tytułu wieczystego użytkowania gruntu z zastosowaniem bonifikaty w wysokości 50%. Przy tak sformułowanym żądaniu wyrok będzie dotyczyć jedynie okresu od jego uprawomocnienia się, a więc nie będzie obejmować opłaty za 2014 rok. Przedmiotowe granice zawisłości sporu wyznaczają bowiem żądanie udzielenia ochrony prawnej w sposób i w zakresie wskazanym w pozwie oraz podstawa faktyczna żądania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 roku w sprawie I CSK 451/10, opubl Lex nr 798236).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 385 kpc, orzekł, jak w sentencji wyroku.

Z uwagi na wynik postępowania apelacyjnego, w oparciu o art. 98§1 i 3 w zw. z art. 99 oraz art. 109§1 zd. 1. w zw. z art. 391§1 kpc, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda, tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, kwotę 2400 zł, stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika (§10 ust. 1 pkt 1 w zw. z §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych- Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804.