Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016 r. w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko M. Z.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  znosi koszty procesu między stronami.

Sędzia

SR Agata Gawłowska – Sobusiak

S..

I/odnotować wyrok

II/kal.3 tygodnie

B. dnia 17.05.2016r.

Sygn. akt I C 735/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 17 maja 2016r.

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. domagał się zasądzenia od pozwanej M. Z. - w elektronicznym postępowaniu upominawczym – kwoty 324,00 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 28 maja 2015r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że pozwana zawarła z (...) Towarzystwem (...) Spółka Akcyjna w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...). Na potwierdzenie powyższego została wystawiona polisa ubezpieczenia OC nr (...). Z tego tytułu pozwana zobowiązana była do uiszczenia składki ubezpieczeniowej w dwóch ratach. Pozwana nie opłaciła jednej raty składki, przez co powstało zadłużenie na kwotę 277,48 zł. Powód podkreślił, że mimo braku zapłaty całej składki, musiał świadczyć ochronę ubezpieczeniową do końca trwania polisy.

Dalej powód podniósł, że powstałą w ten sposób wierzytelność (...) – na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 18 grudnia 2014r – przeniósł na powoda. Wobec powyższego powód stał się wierzycielem pozwanej.

Powód podniósł także, że wzywał pozwaną do zapłaty zaległej raty składki, jednak bezskutecznie.

Powód podał, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się: kwota 277, 48 zł tytułem należności głównej oraz kwota 46, 19 zł tytułem skapitalizowanych odsetek.

Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 11 czerwca 2015r. sygn. akt VI Nc-e 952207/15 zobowiązał pozwaną, aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaciła powodowi kwotę 323,67 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 28 maja 2015r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu albo w tym terminie wniosła sprzeciw.

Pozwana M. Z. w zakreślonym terminie wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty.

W sprzeciwie oraz dalszych pismach procesowych pozwana zarzuciła, że nigdy nie zawierała umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...) potwierdzonej polisą ubezpieczenia OC nr (...). Podniosła, że nigdy nie była właścicielem ani posiadaczem samochodu marki F. (...), na wniosku o udzielenie ubezpieczenia musiano podrobić jej podpis, a z tego co jej wiadomo opisaną umowę - na jej nazwisko – zawarł jej teść A. Z. (1). Podkreśliła, że teść oszukał ją, albowiem wykorzystał jej dane w celu zakupu samochodu, a następnie w celu zawarcia wspomnianej umowy ubezpieczenia. Przyznała, że polisa – potwierdzająca zawarcie umowy ubezpieczenia – została jej doręczona pocztą, ale o wyżej przedstawionych faktach informowała zarówno (...), jak i powoda. W tej sprawie złożyła także zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa polegającego na sfałszowaniu jej podpisu przy zawarciu umowy ubezpieczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 grudnia 2012r. firma (...) w P. zakupiła od firmy (...) w W. samochód marki F. (...) MR’95 Bolero o nr rej. (...). Pojazd był użytkowany wyłącznie przez A. Z. (1) zatrudnionego w firmie (...).

Dowód:

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a w szczególności zalegający w nich protokół przesłuchanie świadka A. Z. (1).

A. Z. (1) jest teściem pozwanej, ale nie utrzymuje bliższych kontaktów z synem i jego rodziną.

W czerwcu 2013r. A. Z. (1) poinformował telefonicznie męża pozwanej, że w związku z likwidacją działalności firmy (...) zamierza kupić od jej prezesa K. Ł. samochód marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...) i przekazać go w formie darowizny na rzecz jego i jego żony, czyli pozwanej. Dla załatwienia formalności A. Z. (1) poprosił, aby pozwana przekazała mu swoje dane osobowe, co ta uczyniła.

Dowód:

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a
w szczególności zalegające w nich: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, protokół przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie, protokół przesłuchania świadka D. Z., protokół przesłuchania świadka A. Z. (1),

- przesłuchanie pozwanej M. Z. – k. 50-51.

W dniu 6 czerwca 2013r. K. Ł. sprzedał A. Z. (1) samochód marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...) za kwotę 738 zł. Na fakturze kupna jako nabywcę wpisano M. Z., czyli pozwaną. Faktura ta nie została przekazana pozwanej, nie została także przez nią podpisana.

Dowód:

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a w szczególności zalegająca w nich faktura (...), protokół przesłuchania świadka A. Z. (1).

W dniu 14 czerwca 2013r – za pośrednictwem Agencji (...) w W. – A. Z. (1) zawarł z (...) Towarzystwem (...) Spółka Akcyjna w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...) na okres 12 miesięcy. Na wniosku o udzielenie zabezpieczenia umieszczono dane osobowe pozwanej, także umowa i potwierdzająca ją polisa opiewały na nazwisko M. Z., czyli pozwanej. Pozwana nie podpisywała wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia, nie zawierała umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą nr (...).

Składka ubezpieczenia ustalona została w wysokości 554,95 zł i rozłożona na dwie raty tj. I rata w wysokości 277,47 zł i II rata w wysokości 277,48 zł. A. Z. (1) w dniu zawarcia umowy uiścił pierwszą ratę składki. Do zapłaty pozostała druga rata składki w kwocie 277, 48 płatna do dnia 14 grudnia 2013 r.

Dowód:

- polisa nr (...) – k. 30;

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a w szczególności zalegające w nich: pismo firmy (...), kopia dokumentacji ubezpieczeniowej, potwierdzenie opłacenia składki, potwierdzenie złożenia wniosku ubezpieczeniowego, kalkulator ubezpieczeń komunikacyjnych, protokół przesłuchania świadka A. Z. (1).

Ubezpieczyciel (...) doręczył pozwanej polisę nr (...). Pozwana poinformowała (...), że nie jest właścicielem marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...) oraz że nie zawierała opisanej umowy ubezpieczenia.

Ostatecznie w dniu 9 września 2014r. pozwana złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez A. Z. (1), a to podrobienia jej podpisu na dokumencie w postaci kalkulatora ubezpieczeń społecznych (na wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia) tj. o przestępstwo z art. 270§1 kk. W dniu 30 czerwca 2015r. postępowanie umorzono z uwagi na brak znamion czynu zabronionego, albowiem pod kalkulatorem ubezpieczeń komunikacyjnych podpisał się A. Z. (1) tj. wpisał tylko nazwisko (...).

Dowód:

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a w szczególności zalegające w nich: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, postanowienie o wszczęciu dochodzenia, notatka urzędowa, postanowienie o umorzeniu dochodzenia.

Ubezpieczyciel (...), na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności zawartej dnia 18 grudnia 2014r., przeniósł na rzecz powoda wierzytelność pieniężną z tytułu nieopłaconej składki ubezpieczeniowej wynikającej z zawartej umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...).

Dowód:

- wyciąg z umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 18 grudnia 2014r. wraz z wyciągiem z załącznika – k. 31-34.

Ubezpieczyciel (...), a następnie także powód, wzywali pozwaną do zapłaty zaległej składki ubezpieczenia.

Dowód:

- pismo z dnia 29 grudnia 2014r. – k. 35,

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 29 grudnia 2014r. – k. 35.

Obecnie samochód marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej (...) nadal znajduje się w posiadaniu A. Z. (1). Formalnie, w ewidencji pojazdów jako jego właściciel tego pojazdu figuruje M. Ł..

Dowód:

- akta Prokuratury Rejonowej w. B. sygn. Ds. 1042/15, a w szczególności zalegające w nich: protokół przesłuchania świadka A. Z. (1), notatka urzędowa policji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wymienionych dokumentów przedstawionych w pozwie przez stronę powodową, a także dokumentów znajdujących się w aktach postępowania przygotowawczego Prokuratury Rejonowej sygn. Ds. 1042/15. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony, dlatego Sąd dał im wiarę.

Zeznania pozwanej M. Z. były spójne, logiczne i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Zeznania te były z wyjaśnieniami złożonymi przez pozwaną na etapie postępowania karnego w sprawie sygn. Ds. 1042/15, nadto korelowały z zeznaniami pozostałych świadków występujących w tamtejszym postępowaniu, w tym zwłaszcza z zeznaniami świadka A. Z. (1). Świadek A. Z. (1) jednoznacznie stwierdził, że to on dokonał zakupu samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...), a także jego ubezpieczenia. Potwierdził, że pozwana nie była obecna ani przy zawieraniu umowy kupna, ani umowy ubezpieczenia, ani też nie podpisywała wniosku o ubezpiczenie. Świadek zeznał: „ pojazd został ubezpieczony przeze mnie, ale na dane synowej”, „udałem się do biura towarzystwa ubezpieczeniowego (...), tam zakupiłem polisę na pojazd F. (...)”.

Sąd zważył co następuje:

Powód (...) spółka z o.o. w W. domagał się zasądzenia od pozwanej M. Z. kwoty 324,00 zł z tytułu niezapłaconej składki ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie.

Powód podnosił, że w dniu 14 czerwca 2013 r pozwana zawarła z (...) Towarzystwem (...) Spółka Akcyjna w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...), co potwierdza polisa ubezpieczenia OC nr (...). Pozwana nie uiściła drugiej raty pierwszej składki ubezpieczenia w kwocie 277, 48 zł, a do tej kwoty doliczono także skapitalizowane odsetki za opóźnienie w kwocie 46, 19 zł. Następnie (...) dokonało cesji wierzytelności, wynikającej z opisanej umowy, na rzecz powoda.

Pozwana zarzuciła, że nigdy nie zawierała opisanej umowy, nie udzieliła pełnomocnictwa do zawarcie tej umowy, nie podpisała wniosku o udzielenie ubezpieczenia, co więcej podkreśliła, że nigdy nie była właścicielem ani nawet posiadaczem samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...). Co prawda pozwana potwierdziła fakt doręczenia jej polisy, ale także podniosła, że informowała (...), a następnie powoda o zaistniałej sytuacji. Ostatecznie pozwana dokonała zawiadomienia organów ścigania. Przeprowadzone postępowanie karne nie wykazało, aby to pozwana zawarła opisaną umowę ubezpieczenia.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe potwierdziło wersję przedstawianą przez pozwaną.

Zgodnie z przepisem art. 805 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Jednocześnie wedle regulacji art. 809 §1 kc ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia.

Źródłem powstania stosunku prawnego ubezpieczenia jest umowa zawarta między ubezpieczycielem (zakładem ubezpieczeń) a ubezpieczającym. Umowa ubezpieczenia jest umową adhezyjną, co oznacza, że zawarcie jej następuje poprzez przystąpienie przez ubezpieczającego do warunków zaproponowanych przez ubezpieczyciela, ustalonych we wzorcu. Mimo tego należy podkreślić, że umowa ubezpieczenia jest umową konsensualną, co oznacza, iż zawarcie jej następuje przez złożenie zgodnego oświadczenia woli przez strony ( solo consensu). Oświadczenie woli o przystąpieniu do ubezpieczenia musi przede wszystkim złożyć ubezpieczający. Oświadczenie woli stanowi ujawniony, uzewnętrzniony zamiar wywołania określonych skutków prawnych.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, pozwana nie miała zamiaru i nie zawarła umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...). Pozwana nie była właścicielem ani nawet posiadaczem tego samochodu. Pozwana nie zawierała umowy sprzedaży tego samochodu, ani nawet umowy darowizny ze swoim teściem A. Z. (1). To A. Z. (1) zakupił wymieniony samochód i nosił się z zamiarem dokonania darowizny na rzecz pozwanej i jej męża, ale – jak sam przyznał – nigdy tego zamiaru nie zrealizował. Pozwana nigdy nie składała wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia tego samochodu, nie przystępowała do takiej umowy, nie zawierała w inny sposób umowy ubezpieczenia.

Gdyby założyć, że umowa ubezpieczenia została zawarta w ten sposób, że ubezpieczyciel przedstawił ofertę warunków ubezpieczenia, a ubezpieczający milcząco ją przyjął, to strony musiałyby się wpierw umówić, iż brak odpowiedzi (milczenie) na ofertę w ustalonym terminie będzie oznaczać jej przyjęcie. Milczenie może być uznane za przejaw oświadczenia woli wyrażającego zgodę, ale tylko w takiej sytuacji, w której osoba niezaprzeczająca mogła i powinna była zająć merytoryczne stanowisko w sprawie (por.: K. P. „Kodeks cywilny. Komentarz”). Przedstawiona sytuacja nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie.

O zawarciu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...) nie może świadczyć doręczenie pozwanej polisy nr (...). Przyjmuje się, że polisa potwierdza fakt zawarcia umowy ubezpieczenia. Nie jest jednak tak, że wystawienie tego rodzaju dokumentu wystarcza do powstania stosunku ubezpieczenia i stanowi o jego ważności. Niezbędnym warunkiem do wystawienia polisy jest uprzednie złożenie oświadczenia woli ubezpieczającego o chęci zawarcia umowy. Zatem oświadczenie woli ubezpieczającego powinno być złożone przed wystawieniem polisy.

Jak ustalono w przedmiotowej sprawie, to A. Z. (1) zakupił samochód marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...), a następnie zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej tego samochodu. A. Z. (2) potwierdził, że pozwana nie brała udziału w tym czynnościach, że nie działał na jej zlecenie czy w oparciu o jej pełnomocnictwo. A. Z. (1) po prostu, dla ułatwienia dalszych formalności, do faktury zakupu samochodu podał dane osobowe pozwanej, a następnie dane te podał agentowi sporządzającemu umowę ubezpieczenia.

Wobec powyższego, należało uznać, że pozwana nie zawierała umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych dla samochodu marki F. (...) MR’95 Bolero nr rej. (...) i nie jest zobowiązana do uiszczenia zaległej składki. Z uwagi na brak legitymacji materialnej biernej powództwo wobec pozwanej należało oddalić.

W tym stanie rzeczy na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 kpc tj. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód jako przegrywający winien ponieść koszty procesu w całości, ponieważ pozwana nie wykazała żadnych kosztów, koszty między stronami wzajemnie zniesiono.

SSR Agata Gawłowska- Sobusiak

S/

- odnotować uzasadnienie

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda

r.pr. M. s. J.

B., dn. 6 czerwca 2016r. SSR Agata Gawłowska- Sobusiak