Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania G. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 5 lipca 2013 r. znak (...)

w sprawie G. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o rentę rodzinną

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej G. K. prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu J. K. począwszy od 27 czerwca 2013 r.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona G. K. w odwołaniu od decyzji z dnia 5 lipca 2013 2013r. znak (...) wydanej przez organ rentowy Zakład Ubezpieczeń społecznych Oddział w S. domagała się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu-J. K. . W uzasadnieniu wskazała, że spełnia warunki do uzyskania tego świadczenia.

Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie wskazując w uzasadnieniu między innymi, że by spełnić warunki do renty rodzinnej należy udowodnić 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych przypadających w okresie 10 lat przypadających przed zgonem tj. od 10 marca 2001 do 10 marca 2011 r, natomiast zmarły legitymuje się okresem 3 lat, 9 miesięcy i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 31 maja 2011 roku, sygn. akt. VU 343/11 oddalono odwołanie G. K. od decyzji odmawiającej jej prawa do renty rodzinnej z uwagi na brak wieku ubezpieczonej tj. 50 lat uprawniającego do otrzymania tego świadczenia.

Dowód: akta sprawy VU 343/11

Ubezpieczona G. K., ur. (...), po ukończeniu 50 lat, będąc jedyną uprawnioną do renty rodzinnej wystąpiła w dniu 27 czerwca 2013 r. z wnioskiem o przyznanie jej prawa do renty rodzinnej.

Mąż ubezpieczonej J. K. zmarł w dniu 10 marca 2011r. Na dzień śmierci legitymował się okresem składkowym wynoszącym 27 lat, 5 miesięcy oraz 2 lata,11 miesięcy i 21 dni okresów nieskładkowych. Łącznie posiadał 30 lat, 4 miesiące i 12 dni okresu ubezpieczenia.

Dowód: dokumenty w aktach ZUS, akt małżeństwa, akt zgonu , wniosek k.154-155

Pozwany przy tak ustalonym stanie faktycznym wydał decyzję odmawiającą ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej w uzasadnieniu wskazując brak spełnienia przesłanki w postaci posiadania przez męża ubezpieczonej 5 lat ubezpieczenia w dziesięcioleciu przed śmiercią .

Dowód decyzja k- 162 akt Zus

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej G. K. zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie ma zastosowanie ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednolity: Dz. U. z 2004 roku, Nr 39, poz. 353 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 cyt. ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia kumulatywnie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy,

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3. niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 57 ust. 2 w/w ustawy przepisu ust.1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzny i 20 lat dla kobiety oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Art. 58. 1. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat-jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Od dnia 23.9.2011r. nastąpiła zmiana przepisów poprzez wprowadzenie do art. 58 ustępu 6, który stanowi, że przepisu art. 58 ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Przed tą zmianą ustawy ugruntowane było jednolite orzecznictwo Sądu Najwyższego, wg którego renta przysługiwała jeśli ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy i udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej kobieta -20 lat, mężczyzna 25 lat bez potrzeby wykazania posiadania przewidzianego w art. 58 ust 2 w/w ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w okresie ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy / vide: uchwała SN z dnia 23.3.2006r., I UZP 5/05, OSNP 2006r., Nr 19020, poz. 305/. Niesporne jest, że zmarły mąż ubezpieczonej posiadał łącznie ponad 30 letni staż ubezpieczeniowy i był całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie z art. 100 w/w ustawy, prawo do świadczeń powstaje po spełnieniu wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa z zastrzeżeniem ust 2, jak również art. 129 ust 1 w/w ustawy, zgodnie z którym świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu z uwzględnieniem ust 2.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że momentem powstania prawa do świadczeń jest moment spełnienia wszystkich warunków wynikających z ustawy. /art. 100 ustawy i wyrok SN z 9 lutego 2010r. IUK 262/09 Lex nr 585728. Samo spełnienie warunków nie rodzi po stronie uprawnionego prawa do wypłaty świadczenia, a tym samym nie rodzi obowiązku pozwanego organu rentowego do jego wypłaty. Warunkiem wypłaty jest złożenie wniosku /art. 129 ust 1 w/w ustawy/.

Prawo do renty ustala się na dzień spełnienia warunków powstania prawa do tych świadczeń, bez względu na ich realizację, co przesadza o zachowaniu przez zainteresowanego nabytego prawa w razie niekorzystnej zmiany stanu prawnego po dniu złożenia wniosku i ustaleniu uprawnień przez organ rentowy w formie decyzji. Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w sprawie analogicznej Sygn.akt III A Ua 1655/12 z 18 kwietnia 2013r. – „ wynika to z działania zasady ochrony praw nabytych i nie działania prawa wstecz. Nabytego prawa do świadczenia nie można wiec odebrać czy ponownie oceniać /chyba że po upływie okresu, na który zostało przyznane/, ze względu na zmianę w późniejszych regulacjach prawnych warunków powstania prawa. Z powyższego wynika również, iż ci ubezpieczeni, którzy nie zgłosili wniosku o świadczenie przed wejściem w życie nowych przepisów prawnych, ale na dzień ich wejścia w życie spełniali warunki do nabycia prawa, powinni mieć możliwość wystąpienia z wnioskiem o przyznanie świadczeń na podstawie uchylonego już prawa /vide: wyrok SN z dnia 13 .9.2005r. I UK 354/04, OSNPUSiSP 2006r. nr 13-14, poz 223./.-„

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Gdańsku w tym zakresie, wobec tego mając na uwadze fakt, że wszystkie przesłanki nabycia prawa do renty rodzinnej spełnione zostały przed dniem zmiany przepisu art. 58 FUS – to oznacza, że uprawnienia ubezpieczonej nie powinny być oceniane na podstawie art. 58 ust 4. Jako że przepis ten na dzień śmierci męża nie obowiązywał.

Reasumują skoro mąż ubezpieczonej w dniu śmierci spełniał warunki ustawowe do otrzymania renty ponieważ legitymował się ponad 30 letnim stażem ubezpieczeniowym i był całkowicie niezdolny do pracy to nie musiał wykazywać 5 letniego okresu ubezpieczenia w okresie 10 lat od powstania niezdolności do pracy lub przed zgłoszeniem wniosku o rentę.

W tych okolicznościach na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmieniono zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznano ubezpieczonej G. K. prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu J. K. począwszy od 27 czerwca 2013 roku o czym orzeczono jak w sentencji.