Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Maria Padarewska - Hajn

Sędziowie: SSA Mirosław Godlewski (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 r. w Łodzi

sprawy M. P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w P.

o wynagrodzenie,

na skutek apelacji (...) Spółki Akcyjnej w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 25 marca 2013 r., sygn. akt: VI P 15/12;

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w P. na rzecz M. P. kwotę 2.700,00 ( dwa tysiące siedemset ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

sygn. akt III APa 16/13

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w Sądzie Rejonowym w Płocku, a skierowanym przeciwko (...) S.A. w P. powódka M. P. żądała zasądzenia kwoty 87.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08.07.2009 r. tytułem rocznej premii za 2008 r. przewidzianej w Regulaminie Systemu Premiowania (...) na podstawie pkt 6.3 tegoż regulaminu oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Motywując powództwo wywodziła, że pkt 6.3 Regulaminu Systemu Premiowania (...) gwarantuje przyjęcie realizacji przez danego pracownika celów na poziomie 100 pkt, w sytuacji, gdy z winy pracodawcy pracownik ten nie otrzyma w wyznaczonym terminie Karty Celów. Zdaniem powódki w terminie do 30.04.2008 r. jej przełożony T. R. nie przekazał jej prawidłowej Karty Celów zawierającej określone w pkt 3.5, 6.1., 6.1.1., 6.1.2, 6.1.3. ww. regulaminu niezbędne elementy.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że T. R. potwierdził pismem z dnia 07.07.2008 r. że ostatecznie podtrzymuje zapisy Karty Celów i od daty doręczenia Pani Ł. w/w pisma, w ciągu 2 tygodni winna ona podpisać i odesłać do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr ostateczną Kartę Celów. Nie odesłanie Karty Celów w wyżej wymienionym terminie powoduje, że pracownik ten nie będzie brany pod uwagę przy przyznawaniu premii zgodnie z pkt 8.8 Regulaminu. W ocenie pozwanego bezpodstawne jest stanowisko powódki, iż zgłoszenie przez pracownika zastrzeżeń do Karty Celów powodowało po stronie pracodawcy obowiązek zmiany przedłożonej powódce Karty Celów. Pracodawca miał jedynie obowiązek rozpatrzenia odwołania pracownika, z którym nie musi się zgadzać. Nieprawidłowe jest uznanie, iż brak decyzji pracodawcy o zmianie karty celów jest równoznaczne z nieotrzymaniem przedmiotowej karty przez pracownika. Stanowisko powódki nie znajduje podstaw w świetle Regulaminu Premiowania (vide odpowiedź na pozew k: 42-46 akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 06.08.2012 r. Sąd Rejonowy uznając się niewłaściwym rzeczowo, przekazał, na podstawie art. 200 k.p.c. w zw. z art. 17 pkt 4 k.p.c., sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku.

Na rozprawie w dniu 25.10.2012 r. pozwany podniósł, że dochodzona przez powódkę premia ma charakter uznaniowy, o czym świadczy pkt 2.3 Regulaminu Systemu Premiowania (...).

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego (...) Sp. Akcyjna w P. na rzecz powódki M. P. kwotę 87.500 zł. tytułem premii za 2008 rok z ustawowymi odsetkami od dnia 8 lipca 2009 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4.375 zł. tytułem opłaty sądowej i 2.717 zł kosztów zastępstwa procesowego oraz nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 11.145 zł.

Wydając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. (wcześniej Ł.) zatrudniona była w (...) S.A. w P. w okresie od 02.12.1991 r. do 31.12.2008r. Pracę rozpoczęła jako stażysta, następnie była starszym referentem ekonomicznym, samodzielnym ekonomistą, Kierownikiem Działu (...), a od 01.06.2006r. pracowała na stanowisku Kierownika Zespołu ds. (...). Stosunek pracy z M. P. został rozwiązany w dniu 31 grudnia 2008r. na podstawie art. 30 § 1 pkt 4 Kp.

Z dniem 1 lipca 2005r. w (...) S.A. wprowadzono nowy system motywacyjny dla Zarządu oraz kadry kierowniczej oparty na metodologii (...) Przez Cele (ang. (...) By (...)). Zgodnie z Założeniami Systemu Motywowania Kadry Kierowniczej jednym z powodów wdrożenia w pozwanej spółce systemu (...) było wyznaczenie ograniczonej ilości mierzalnych celów jako kryterium oceny efektywności menadżerów gwarantujące zobiektywizowanie wysokości przyznawanych premii dzięki właściwie ukierunkowanym działaniom. System premiowania objął pracowników zajmujących kluczowe stanowiska dla realizacji strategii i wyniku Koncernu. Poziom premii rocznej uzależniono od wykonania celów indywidualnych (jakościowych oraz ilościowych) przypisanych poszczególnym menadżerom, zgodnie z Kartami Celów oraz realizacji celu solidarnościowego ( (...)). Osoby objęte tym systemem motywacyjnym, rozliczane były z realizacji zadań indywidualnych przypisanych do stanowiska. Celom indywidualnym przypisano wagi, które nie mogły być mniejsze niż 5% i większe niż 40%. Łączną realizację zdań indywidualnych premiowano średnią ważoną poziomu punktów premiowych przyznanych za realizację poszczególnych celów. Realizację zadań parametrycznych premiowano liniowo od 80 do 100 punktów wykonania w przedziale 100 - 120 punktów skokowo. Realizację zadań jakościowych premiowano progowo w przedziale 60 - 120 punktów wykonania, a punkty przyznawano wg. progów 0 - 60 - 80 - 100 - 120. Realizację celów jakościowych oceniano w skali rocznej przez przełożonych, na podstawie raportów przedłożonych przez ocenianych menedżerów, nie później niż do dnia 31 stycznia każdego roku następnego po okresie objętym oceną. Realizacja celów ilościowych była monitorowana w cyklu kwartalnym w oparciu o dane wynikające ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego zaopiniowanego przez audytora. Na podstawie informacji dotyczących wykonania celów jakościowych i celów ilościowych przez poszczególnych menedżerów, w obszarze Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr przygotowywano rozliczenie premii rocznych dla pracowników objętych systemem na indywidualnych arkuszach (Karta Realizacji Celów). Premię roczną wypłacano raz do roku, w terminie 7 dni po zatwierdzeniu przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Zasadniczym celem wprowadzeniu systemu premiowania (...) było zobiektywizowanie, mierzalność wyznaczonych pracownikom objętym tym systemem celów i odejście od uznaniowości.

Powódka zatrudniona od 01.06.2006 r. na stanowisku kierownika zespołu ds. (...) na podstawie § 4 ust. 1 pkt 2 umowy o pracę z dnia 28.06.2005 r. była objęta systemem premiowania (...). Nagrodę roczną w ramach tego systemu otrzymała w 2005, 2006 i 2007 r. W aneksie nr (...) z dnia 18.04.2008 r. do umowy o pracę z dnia 28.06.2005 r. wskazano, że premia roczna z systemu (...) przysługuje pracownikowi w wypadku wykonania celów indywidualnych (ilościowych i jakościowych) wskazanych w Karcie Celów oraz celu solidarnościowego (...) Koncernu. Wskazano, że zasady ustalania celów, ich oceny, zasady wypłaty premii określa Regulamin Systemu Premiowania (...), a Karta Celów wprowadzana corocznie do umowy na dany rok obrotowy, określająca wysokość premii oraz wartość i wagi przypisane do poszczególnych celów, stanowi załącznik do umowy. Aneks obowiązywał od dnia 01.01.2008 r. do 31.12.2008 r.

Zarządzeniem nr (...) z dnia 19.10.2007 r., które weszło w życie z mocą obowiązującą od 01.01.2007 r., wprowadzono Regulamin Systemu Premiowania (...), który stanowił załącznik nr 1 do tego zarządzenia.

Zgodnie z Regulaminem Systemu Premiowania (...): W ramach Systemu premiowania Pracownicy objęci systemem (...) otrzymują premię roczną na zasadach ustalonych w umowie oraz Regulaminie Systemu Premiowania (...) (pkt 2.2.). Poziom premii rocznej jest uzależniony od wykonania celów indywidualnych (jakościowych oraz ilościowych) przypisanych poszczególnym Pracownikom objętym systemem (...), zgodnie z Kartami Celów oraz realizacji celu solidarnościowego (...) Koncernu, którego wartość zostanie oczyszczona z wpływu czynników makroekonomicznych wg. metodologii dostępnej Działu (...) i Wparcia (...) (pkt 2.3). Cele premiowe są ustalane indywidualnie dla każdego Pracownika (pkt 3.2.). Cele premiowe mogą mieć charakter zarówno zadań ilościowych, jak i jakościowych (pkt 3.3.). Indywidualne cele premiowe zapisywane są w Karcie Celów, wprowadzanej corocznie aneksem do umowy zawartej przez Spółkę z Pracownikiem objętym systemem (...) ( (...)). Karta Celów określa standardy wykonania zadań w przedziale od 80 pkt do 120 pkt dla celów ilościowych i od 60 pkt do 120 pkt dla celów jakościowych (pkt 3.5.). W terminie od 2 do 15 lutego bezpośredni przełożony Pracownika objętego system (...) ustala dla niego projekt Karty Celów na dany rok obrotowy przypisując indywidualne cele premiowe i wagi tych celów. Jednocześnie dla celów jakościowych wyznacza kryteria realizacji wg pkt 3.8.1 Regulaminu (pkt 8.4.). Po zamknięciu projektu Karty Celów przez bezpośredniego przełożonego, ale nie później niż do końca lutego „przełożony + 1", czyli osoba-oceniająca (w przypadku, dyrektorów poziomu N-l Prezes Zarządu) wprowadza ewentualne korekty do projektu Karty i ją akceptuje (pkt 8.5.). Osoba wyznaczona z obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Planowania i K. przypisuje wartości wykonania celów ilościowych na 80, 100 i 120 pkt, następnie Dział (...) i (...) po ostatecznym opracowaniu Kart Celów drukuje je i przesyła do zainteresowanych. Karty Celów powinny zostać opracowane do końca I kwartału roku obrotowego, którego dotyczą (pkt 8.6.). Nie odesłanie przez Pracownika objętego systemem (...) podpisanej Karty Celów do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr w terminie jednego miesiąca od daty jej otrzymania przy braku zgłoszenia zastrzeżeń w tym samym terminie powoduje, że Pracownik ten nie będzie brany pod uwagę przy przyznawaniu premii (pkt 8.7). Po rozpatrzeniu odwołania od Karty Celów bezpośredni przełożony przedkłada ostateczną Kartę Celów, którą pracownik powinien podpisać i odesłać do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr w ciągu dwóch tygodni. Nie odesłanie Karty Celów w wyżej wymienionym terminie powoduje, że Pracownik ten nie będzie brany pod uwagę przy przyznawaniu premii (pkt 8.8.). Gdy Pracownik objęty systemem (...) nie otrzyma Karty Celów w ciągu 30 dni od wyznaczonego terminu z winy pracodawcy (pkt. 8.6, 5.6, 5.7) rozliczając Kartę przyznaje się realizację celów na poziomie 100 pkt. Jeżeli pracownik mimo opóźnienia w dostarczeniu Karty Celów przyjmuje ją jest rozliczany zgodnie z zasadami zapisanymi w Regulaminie (pkt 6.3).

W dniu 10.04.2008 r. powódka otrzymała drogą mailową propozycję Karty Celów od (...)- Dyrektora Wykonawczego ds. Budżetowania i K.. W Karcie tej przedstawiono następujące cele:

1.  (...) Koncernu w warunkach makro według planu finansowego na dany rok;

2.  Koszty stałe obszaru DF1 (bez amortyzacji, z wynagrodzeniami);

3.  Terminowe i prawidłowe rozliczenie i zatwierdzenie celów ilościowych (...) pracowników (...) S.A.;

4.  Terminowe i prawidłowe rozliczenie i zatwierdzenie celów ilościowych (...) Członków Zarządu (...) S.A. w terminie do 23 kwietnia 2008;

5.  Skuteczne przekazanie obowiązków, umiejętności oraz praw dostępu dotyczących rozliczania (...) i zastosowania systemów IT do wyznaczonych osób Biura K.;

6. Jakość pracy, w tym w szczególności: zastosowanie spójnych i jednolitych kryteriów rozliczania (...) w skali GK, przygotowanie materiałów na Komitet (...), Zarząd i RN.

Dla każdego celu określono wagę indywidualnego zadania premiowego. Nie określono standardów dla realizacji celów jakościowych.

W dniu 18.04.2008 r. drogą mailową powódka zgłosiła uwagi do przesłanego jej projektu Karty Celów:

1.  odnośnie celu 3 wskazała, że nie może odpowiadać za zatwierdzanie Kart Rozliczeń Celów, gdyż nie ma na to wpływu;

2.  odnośnie celu 4 wskazała, że:

a.  nie może odpowiadać za zatwierdzanie Kart Rozliczeń Celów, gdyż nie ma na to wpływu,

b.  nie może odpowiadać za prawidłowe rozliczanie celów, gdyż nie ma wpływu na dane przedstawione do rozliczenia;

3.  odnośnie celu 5 wskazała, że:

a)  rozdzielenie obowiązków już nastąpiło,

b)  przekazanie praw dostępu do systemów IT nie leży w jej kompetencjach,

c)  wielokrotnie udzielała wyjaśnień w zakresie przebiegu procesów związanych z systemem motywacyjnym (...) i wykorzystywanych w tych procesach systemach informatycznych,

d)  nie podejmuje się przekazywania posiadanych umiejętności w zakresie obsługi procesu (...);

4.  odnośnie celu 6 wskazała, że niezrozumiałym jest dla niej sformułowanie „jakość pracy".

Powódka zastrzegła, że z uwagi na nieotrzymanie dla zadań o charakterze jakościowym informacji o standardach wykonania poszczególnych progów premiowych, ww. uwagi mają charakter ogólny.

W dniu 24.04.2008 r. powódka otrzymała od T. K. Celów w niezmienionej formie. Załączono również informację o wartości punktu premiowego (700 zł), kwocie premii podstawowej (...) (87.500 zł) i kwocie premii nadzwyczajnej (...) (117.600 zł).

W dniu 23.05.2008 r. powódka drogą mailową poinformowała T. R. o tym, że do tego dnia nie otrzymała Karty Celów spełniającej wymogi określone w pkt 3.5 Regulaminu Systemu Premiowania (...) odnośnie określenia standardów wykonania zadań i wniosła o rozliczenie jej karty celów zgodnie z pkt 6.3. ww. regulaminu.

W piśmie z dnia 07.07.2008 r. T. R. poinformował powódkę, że podtrzymuje wcześniejszą propozycję Karty Celów, która w jego ocenie dobrze odzwierciedla zakres jej obowiązków. Odniósł się również do uwag powódki odnośnie poszczególnych celów i załączył kryteria oceny trzech z czterech celów jakościowych. Poinformował również powódkę o konieczności jej podpisania i odesłania w terminie 2 tygodni do Działu (...) i (...) wskazując, że nie odesłanie Karty Celów w tym terminie spowoduje, że nie będzie ona brana pod uwagę przy przyznawaniu premii. Wcześniej powódce nie przedstawiono kryteriów oceny celów jakościowych. Nie odbyło się w tym przedmiocie żadne spotkanie z przełożonym powódki.

Pismem z dnia 23.07.2008 r. skierowanym do T. R. powódka podtrzymała swoje stanowisko odnośnie odmowy przyjęcia Karty Celów, zgodnie z zapisami pkt 6.3 Regulaminu Systemu Premiowania (...) wskazując, że przy wyznaczaniu celów na 2008 r. nie został dotrzymany przez pracodawcę żaden z terminów przewidzianych tych regulaminem.

W 2006 i 2007 r. powódka przyjęła Karty Celów za te lata, mimo, że nie zawierały one progów premiowych dla celów o charakterze jakościowym. W 2007 r. kryteria realizacji celów jakościowych zostały ustnie uzgodnione z przełożonym powódki, który wytłumaczył jej swoje oczekiwania. Metoda ta okazała się jednak mało skuteczna, gdyż oceny - w związku ze zmianą na stanowisku przełożonego - dokonywał nowy przełożony, który nie był obecny przy tych uzgodnieniach.

Pracownicy biura zarządzanego przez T. R.: G. J., J. Ż., P. H., D. C., R. J., T. L., M. Ś., D. J. w 2008 r. otrzymali Karty Celów na ten rok bez określenia progów premiowych dla celów o charakterze jakościowym. T. R. wyznaczał dla swoich bezpośrednich podwładnych standardy realizacji celów jakościowych, w szczególności celów skomplikowanych i nieoczywistych, jednakże kryteriów tych im nie przekazywał, gdyż nie występowali z takim żądaniem. Natomiast zastępca dyrektora w Dziale Procesów (...) M. J. (1) otrzymała w 2008 r. Kartę Celów wraz z kryteriami oceny dla celów jakościowych.

W latach 2007 - 2008 kierownik ds. (...) B. Ż., w której dziale odbywał się proces powstawania Kart Celów i ich rozliczania, optowała za informowaniem pracowników odnośnie kryteriów realizacji celów jakościowych poprzez dołączanie do Karty Realizacji Celów załącznika kryteria te zawierającego, tak by pracownik wiedział co musi zrobić, żeby te cele osiągnąć. W 2008 r. kilku pracowników kryteria takie wraz z Kartami Celów otrzymało.

Kwota premii rocznej należnej powódce za 2008 r. przy realizacji celów określonych w Karcie Celów na poziomie 100 pkt wynosiła 87.500 zł.

Sąd Okręgowy stwierdził, ze stan faktyczny w sprawie właściwie był między stronami bezsporny. Spór dotyczył bowiem oceny (interpretacji) zapisów Regulaminu Systemu Premiowania (...) obowiązującego u pozwanego w spornym okresie i oceny, czy Karta Celów powódki na 2008 r. spełniała wymogi formalne określone w tym Regulaminie, w szczególności, czy w świetle jego zapisów, powinna określać standardy (kryteria) realizacji celów jakościowych.

W tym zakresie dowody z dokumentów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych (umowy o pracę, angaże, Założenia Systemu Motywowania Kadry Kierowniczej, Regulamin Systemu Premiowania (...), Karty Celów pracowników, w tym powódki), zawierają zdaniem Sądu jednoznaczne zapisy. Treść dokumentów w postaci korespondencji między powódką, a jej przełożonym została przez nich potwierdzona w złożonych zeznaniach. Dowody te nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Stąd Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do tego by kwestionować ich wiarygodność i moc dowodową.

Oceniając zeznania świadków - R. T., B. Ż. (wcześniej S.) i T. R., które zdaniem Sadu miały znaczenie pod względem funkcjonującej u pozwanego praktyki dotyczącej procesu przygotowania, opracowywania i doręczania Kart Celów pracownikom, w tym powódce Sąd uznał za wiarygodne. Są one zgodne ze sobą wzajemnie, jak również z zeznaniami powódki. Znajdują także potwierdzenie w załączonych dokumentach. Żaden z ww. świadków nie jest obecnie pracownikiem pozwanego. R. T. zatrudniona w latach 2007 - 2008 na stanowisku referenta była odpowiedzialna za wystawianie i doręczanie Kart Celów pracownikom - od około 2011 r. pracuje w spółce (...), B. Ż. pracowała do 2008 r. jako kierownik (...) zatrudniona w pionie kadr - była przełożoną R. T. i współpracowała z powódką, która była kierownikiem (...) w pionie finansowym, zaś T. R. pracujący z powódką od lutego 2008 r. do września 2008 r. jako dyrektor ds. kontrolingu i rachunkowości, obecnie nie jest pracownikiem pozwanego. Do listopada 2011 r. był zatrudniony w Grupie (...). Świadkowie ci w ocenie Sądu nie mają zatem żadnego powodu by zeznawać na korzyść którejkolwiek ze stron, natomiast z racji zajmowanego stanowiska mają oni miarodajną wiedzę na temat stosowanej u pozowanego praktyki ustalania Karty Celów. W tym zakresie szczególnie istotne jawią się zeznania świadka B. Ż., która kształtowała, wpływała na proces tworzenia Kart Celów dla pracowników, jak również praktykę ustalania pracownikom objętym systemem premiowania (...) kryteriów realizacji celów jakościowych co najmniej w formie ustnej rozmowy przełożonego z podwładnym tak, by pracownik wiedział, co musi zrobić by dany cel zrealizować. Potwierdziła, że jej działania doprowadziły do tego, że w 2008 r. kilku pracowników takie kryteria realizacji jako załącznik do Karty Celów otrzymało, zaś odnośnie Karty Celów przedłożonej powódce w dniu 10.04.2008 r. uznała, że karta ta spełnia wymogi formalne, jednakże powinna być bardziej uszczegółowiona między powódką a jej przełożonym. Jako przyczynę konieczności doprecyzowywania celów jakościowych w załącznikach świadek wskazywała konieczność rozumienia celów przez pracowników, odejście od zasady uznaniowości obowiązującej w poprzednim systemie premiowania na rzecz mierzalności celów oraz dużą rotacyjność obsady na stanowiskach kierowniczych i dyrektorskich u pozwanego, która powodowała, że cele opracowane przez przełożonego pracującego na początku roku, mogły być inaczej rozumiane przez nowego przełożonego rozliczającego Kartę Celów na koniec roku. Te zeznania znajdują potwierdzenie w załączniku do Karty Celów M. J. (1) na 2008 r., który określał standardy realizacji celów jakościowych na 2008 r. Sam T. R. wskazał, że w stosunku do swoich bezpośrednich podwładnych sporządzał „zapiski" odnośnie kryteriów realizacji celów, zwłaszcza skomplikowanych i niejednoznacznych, lecz im nie przekazywał, gdyż tego nie żądali. Co istotne, ostatecznie do pisma z dnia 07.07.2008 r. T. R. załączył kryteria oceny trzech z czterech celów jakościowych stawianych powódce w 2008 r.

Sąd pominął natomiast tą część zeznań ww. świadków, z której wynika ich ocena (interpretacja) zapisów Regulaminu Systemu Wynagradzania (...). Nie stanowi ona bowiem relacji zaobserwowanych zdarzeń (sytuacji), lecz ich subiektywną ocenę.

W świetle przeprowadzonych dowodów zeznania powódki także są w oceni Sądu wiarygodne. Praktykę stosowaną u pozwanego odnośnie procesu przygotowania i doręczania Kart Celów potwierdzają tak ww. świadkowie, jak i K. Celów ww. pracowników, w tym M. J. (2).

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy uznał powództwo za uzasadnione w całości.

Sąd zważył, że podstawę prawną żądania powódki stanowi aneks nr (...) z dnia 18.04.2008 r. do umowy o pracę z dnia 28.06.2005 r. i Regulamin Systemu Premiowania (...) wprowadzony zarządzeniem nr (...) z dnia 19.10.2007 r., które weszło w życie z mocą obowiązującą od 01.01.2007 r.

Dokonując analizy regulaminu Sąd Okręgowy stwierdził, że premia z systemu (...), niewątpliwie miała charakter premii regulaminowej, gdyż uzyskanie prawa do tego świadczenia było uzależnione od spełnienia weryfikowalnych przesłanek premiowych szczegółowo sprecyzowanych w Karcie Celów. Poza tym tak zwana premia uznaniowa, czyli nagroda, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00, OSNAPiUS 2002 nr 2, poz. 77), a skoro jest ona całkowicie uznaniowa i jej przyznanie oraz ustalenie jej wysokości pozostaje w gestii pracodawcy, to zbędne - choć niewykluczone - jest ustalenie przez pracodawcę regulaminu przyznawania nagród. Wydanie przez pozwanego pracodawcę Regulaminu Systemu Premiowania (...), w którym przewidziano m. in. prawo do premii rocznej przemawia raczej za tym, że świadczenie to miało charakter składnika wynagrodzenia, stwarzając pracownikom objętym tym regulaminem roszczenie o przyznanie świadczeń nim przewidzianych w razie spełnienia się warunków ich przyznawania.

W ocenie Sądu pierwszej instancji powódce przesłano projekt Karty Celów 10 kwietnia 2008 r., a więc z uchybieniem terminu wynikającego z Regulaminu dla przesyłania pracownikom projektów tych kart, który obejmuje okres od 02 lutego do 15 lutego. Zgodnie z Regulaminem Karta Celów określa standardy wykonania zadań. Termin na ostateczne opracowanie Kart Celów, a więc zawierających wszystkie niezbędne elementy określone Regulaminem, określono na koniec marca. Ostatecznie opracowane Karty Celów przekazuje się pracownikom do końca kwietnia. Tymczasem przekazana powódce w dniu 24.04.2008 r. Karta Celów nie spełniała tego wymogu, gdyż nie określała standardów wykonania zadań jakościowych. W ocenie Sadu okoliczność niezgodnej z Regulaminem praktyki pozwanego przekazywania pracownikom Kart Celów bez określenia standardów wykonania zadań, nie może mieć wpływu na ocenę możliwości skorzystania przez powódkę z uprawnienia przewidzianego w pkt 6.3. Regulaminu. Powódka nie może ponosić negatywnych konsekwencji tego, że - jak wynika z zeznań świadka B. Ż. (k: 138 - 142) - praktyka opracowywania Kart Celów wraz ze standardami wykonania zadań dopiero się kształtowała i załączniki z tymi standardami w 2008 r. nie były jeszcze elementem każdej Karty Celów. Okoliczność, że praktyka dołączania do Kart Celów załączników ze standardami wykonania zadań jakościowych ukształtowała się u pozwanego dopiero w 2009 r. z chwilą wprowadzenia odpowiednich zapisów do (...), nie wpływa na obowiązek realizacji wcześniej obowiązującego Regulaminu. Zdaniem Sadu rację ma powódka, że nie ma znaczenia, jakie zasady przyjął w tym zakresie pracodawca. Istotne jest bowiem, czy były one zgodne z obowiązującymi u niego przepisami. Wyznaczając pracownikom cele indywidualne do realizacji miał obowiązek określić je w sposób dla nich zrozumiały, a nadto poinformować ich, poprzez określenie standardów wykonania zadań dla tych celów, jakie stawia wymagania w obrębie danego progu premiowego. Wyłącznie dzięki temu pracownicy byli w stanie wykonać swoje obowiązki zgodnie z oczekiwaniami pracodawcy i zrozumieć późniejszą ocenę ich pracy, czyli sposób rozliczenia Karty Celów za dany rok. Celem wprowadzenia (...) było zobiektywizowanie kryteriów premiowania kadry kierowniczej, właśnie poprzez określenie jasnych i precyzyjnych przesłanek premiowych. Pozwany jest jednym z największych pracodawców w kraju, a nawet w Europie Środkowej. Dysponuje profesjonalnym zapleczem kadrowym i prawnym. Był zobowiązany zatem do realizacji obowiązującego u niego Regulaminu, zgodnie z jego postanowieniami. Był on zobowiązany przestrzegać zapisów w nim zawartych.

Reasumując Sąd uznał, że ostatecznie opracowaną Kartę Celów powódka otrzymała dopiero 07.07.2008 r. czym zrealizowała się sankcja przewidziana w punkt 6.3. Regulaminu tym bardziej, ze zdanie 2 zapisu z pkt 6.3 („jeżeli pracownik mimo opóźnienia w dostarczeniu Karty Celów przyjmuje ją jest rozliczany zgodnie z zasadami zapisanymi w Regulaminie") wskazuje, że późniejsze przyjęcie Karty Celów, tj. po 30 kwietnia i rozliczanie Karty Celów zgodnie z Regulaminem zależy jedynie od woli pracownika. Na podstawie tego zapisu Regulaminu ma on jednak prawo do odmowy przyjęcia Karty Celów przedłożonej mu po 30 kwietnia i rozliczenia jej na poziomie tzw. podstawowej premii (...). Jak wynika z załączonych maili powódki oraz jej zeznań w charakterze strony, nie wyrażała ona zgody na przyjęcie Karty Celów za 2008 r. i deklarowała wolę rozliczenia jej zgodnie z pkt 6.3.

W związku z tym w ocenie Sadu zapis z pkt 6.3. jest jasny i nie budzi żadnych wątpliwości, a regulamin premiowania ma charakter normatywny i jest autonomicznym źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. Regulamin premiowania może być potraktowany jako rodzaj regulaminu wynagradzania. Z kolei regulamin wynagradzania, o jakim stanowi art. 77 ² k.p., jest autonomicznym źródłem prawa pracy, wymienionym expressis verbis w art. 9 § 1 k.p., co ma znaczenie dla sposobu interpretacji (wykładni) jego postanowień w konkluzji Sąd pierwszej instancji stwierdził, że postanowienia regulaminu wynagradzania są przepisami prawa pracy i jako takie z mocy art. 9 k.p. muszą być respektowane w stosunkach między pracodawcą, który wydał ten regulamin, a pracownikami, których on dotyczy, co uzasadnia przyznanie M. P. premię za 2008 r. w kwocie tzw. podstawowej premii (...) wynoszącej 87.500 zł.

Podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach stanowił przepis art. 481 k.c. Termin wymagalności premii nie był także przedmiotem sporu między stronami. Posiedzenie Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (...) S.A. odbyło się 30.06.2009 r., a więc - zgodnie z pkt 8.16 Regulaminu - powódka powinna otrzymać premię w terminie 7 dni od tej daty, tj. 07.07.2009 r., a więc od dnia następnego, tj. od 08.07.2008 r. należały się jej ustawowe odsetki od tego świadczenia.

Postawę orzeczenia o rygorze natychmiastowej wykonalności stanowił art. 477 ² § 1 k.p.c.. Rygor został nadany do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki.

Podstawę orzeczenia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c.

Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyła w całości apelacją strona pozwana, zarzucając:

a)  dowolną ocenę dowodu z dokumentu - Karty Celów przesłanej powódce w dniu 10 kwietnia 2008 roku - poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż nie spełnia ona wymogów określonych w Regulaminie Systemu Premiowania MB O - Załączniku nr 1 do Zarządzenia Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 19.10.2007 r. - co skutkowało uznaniem przez Sąd, iż pracodawca nie przedstawił powódce Karty Celów w terminie przewidzianym w pkt 8.6 Regulaminu Systemu Premiowania (...);

b)  dowolną ocenę dowodów z zeznań świadków B. Ż., R. T. i T. R. poprzez pominięcie części ich zeznań (i jednoczesny brak uzasadnienia przez sąd powodów tego pominięcia), w których potwierdzili oni, iż:

-

Karta Celów przedłożona powódce w dniu 10.04.2008 r. spełniała wymogi formalne,

-

niepodpisanie przez pracownika i nieodesłanie Karty Celów do obszaru D. Wykonawczego ds. Kadr powoduje, iż w świetle postanowień Regulaminu Systemu Premiowania (...) pracownik nie powinien być brany pod uwagę przy przyznawaniu i rozliczaniu premii;

-

w 2008 r. sporządzanie Załącznika do Karty Celów określającego kryteria oceny celów jakościowych nie było wymogiem regulaminowym, a jedynie praktyką która dopiero się kształtowała i objęła nielicznych pracowników - co skutkowało nieprawidłowym uznaniem przez Sąd, iż pracodawca nie przedstawił powódce prawidłowej Karty Celów w terminie przewidzianym w pkt 8.6 Regulaminu Systemu Premiowania (...).

II. Naruszenie prawa materialnego, tj:

• a)  pkt 8.8 Regulaminu Systemu Premiowania (...) Załącznika nr 1 do Zarządzenia Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 19.10.2007 r. - poprzez jego niezastosowanie i przyznanie powódce premii, mimo, iż nie podpisała ona i nie odesłała Karty Celów do obszaru D. Wykonawczego ds. Kadr w terminie dwóch tygodni od rozpatrzenia odwołania od Karty Celów przez bezpośredniego przełożonego powódki;

  b)  pkt 3.5 Regulaminu Systemu Premiowania (...) Załącznika nr 1 do Zarządzenia Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 19.10.2007 r. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż Karta Celów premiowych powinna określać szczegółowo standardy wykonania zadań jakościowych - podczas gdy z ww. punktu Regulaminu wynika jedynie, iż standardy wykonania zadań należy rozumieć jako wskazanie wagi poszczególnych celów jakościowych poprzez przypisanie im odpowiedniej liczby punktów w skali od 60 pkt do 120 pkt;

c) pkt 6.1 Regulaminu Systemu Premiowania (...) Załącznika nr 1 do Zarządzenia Prezesa Zarządu (...) S.A. nr (...) z dnia 19.10.2007 r. poprzez przyjęcie, iż Karta Celów premiowych powinna określać szczegółowo standardy wykonania zadań jakościowych - podczas gdy wymóg taki nie wynika z ww. postanowienia Regulaminu, które określa treść Karty Celów;

wskazujac na powyższe zarzuty skarżący wniódł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie w pierwszej instancji oraz za postępowanie w instancji odwoławczej.

W uzasadnieniu apelant podniósl,ze nie zdgaza się z przyjęta przez Sąd oceną, iż przekazana powódce w dniu 24.04.2008 r. Karta Celów nie spełniała wymogów formalnych.

W opii skarżacego zgodzić należy się ze zdaniem świadka T. R., iż cele powódki przedstawione jej w Karcie Celów na 2008 rok są zrozumiałe, mało skomplikowane i nie wymagają precyzowania. Zeznania świadków potwierdzają ponadto, iż przypadek powódki jest odosobniony - inni pracownicy nie odmawiali podpisania przedstawionych im Kart Celów. Ponadto sama powódka zaakceptowała analogiczną Kartę Celów na rok 2007 r. która również nie zawierała szczegółowego opisu celów.

Sąd Okręgowy w Płocku nieprawidłowo uznał, iż czynności pracodawcy w procesie przygotowywania Karty Celów powódki naruszały postanowienia Regulaminu Systemu Premiowania. W rzeczywistości było przeciwnie - to powódka nie dochowała wymogów regulaminowych. Bezspornym w stanie faktycznym niniejszej sprawy jest bowiem okoliczność, że powódka nie wysłała podpisanej Karty Celów do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr, mimo, iż wymóg taki wynika wprost z Regulaminu, a dodatkowo powódka była informowana o tym fakcie przez jej przełożonego Pana T. R. w jego piśmie z dnia 7 lipca 2008 r.

Z przesłanych dokumentów wynika, że Pani M. Ł. otrzymała Kartę Celów w dniu 10 kwietnia, a zatem w terminie zakreślonym regulaminowo, natomiast pracownik ma prawo do zgłoszenia zastrzeżeń do treści Karty i w takim przypadku bezpośredni przełożony, przedkłada ostateczną Kartę Celów po rozpatrzeniu odwołania, którą to Kartę pracownik powinien podpisać i odesłać do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr w ciągu dwóch tygodni, (pkt 8.8. Regulaminu). Zaznaczyć należy, że Regulamin nie przewiduje konkretnego terminu, w którym przełożony zobowiązany jest do przedłożenia pracownikowi ostateczne) Karty Celów, posługując się jedynie określeniem „po rozpatrzeniu odwołania". W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy Pan T. R. potwierdził pismem z dnia 07.07.2008 r. że statecznie podtrzymuje zapisy Karty Celów i od daty doręczenia Pani Ł. w/w pisma, w ciągu 2 tygodni winna ona podpisać i odesłać do obszaru Dyrektora Wykonawczego ds. Kadr ostateczną Kartę Celów. Nieodesłanie Karty Celów w wyżej wymienionym terminie spowodowało, że nowódka-nie była brana pod uwagę przy przyznawaniu premii zgodnie z pkt 8.8 Regulaminu. Zapis ten znajdował potwierdzenie w praktyce, o czym świadczy treść zeznań świadka R. T..

Reasumując Skarżacy podniósł,ze w jego ocenie terminy i wymogi formalne wynikające z Regulaminu Systemu Premiowania zostały przez pracodawcę zachowane, zaś niedotrzymanie przez powódkę terminu dwutygodniowego wynikającego z pkt 8.8 Regulaminu pozbawiło Ją prawa do otrzymania premii (...) z przyczyn formalnych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu. Wydane bowiem przez sąd pierwszej instancji orzeczenie znajduje uzasadnienie w okolicznościach faktycznych sprawy, które sąd drugiej instancji przyjmuje za własne. Formułowany w apelacji zarzut oparty o przepis art. 233 § 1 k.p.c. nakierowany na zamianę ustaleń faktycznych, oparty tak na treści przywoływanych dokumentów jak i zeznań świadków, jest bezskuteczny. Przybrał on bowiem formę polemiczną, w ramach której apelujący nie tyle wykazuje fakt rażącego naruszenia przez sąd pierwszej instancji reguł oceny dowodów wskazanych w przywołanym przepisie co ogranicza się do prezentowania swoje wersji oceny przedłożonych dowodów. Tak sformułowany zarzut nie mógł doprowadził do zmiany ustaleń sądu pierwszej instancji już choćby dlatego, że dla skuteczności zarzutu z art.233§1 k.p.c. konieczne jest konkretne wykazanie, iż sąd pierwszej instancji rażąco uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie stanowi zaś takiej podstawy, samo przekonanie strony o innej niż przyjął sąd pierwszej instancji doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie. Pamiętać bowiem należy także i o tym, że swobodna ocena dowodów to prawo sądu orzekającego, który te dowody przeprowadził a sąd drugiej instancji ingerując w dokonaną ocenę , respektując to prawo, wchodząc w ocenę dowodów których sam nie prowadził, nie może jej kwestionować w sytuacji, gdy apelant nie wykazując naruszenia wskazanych kryteriów oceny poprzestaje na polemicznym przedstawianiu innego stanu faktycznego budowanego w oparciu o te same dowody. Taka sytuacja nie może doprowadzić do zmiany poczynionych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, w której sąd pierwszej instancji budując stan faktyczny uwzględnił całość zebranego w sprawie materiału dowodowego, który poddał wszechstronnej ocenie, która została przedstawiona w pisemnych motywach w sposób poddający się kontroli instancyjnej.

W świetle przyjętych przez sąd pierwszej instancji prawidłowych ustaleń faktycznych, za trafne i zasługujące na aprobatę należało uznać także wydane przez sąd pierwszej instancji orzeczenie w aspekcie przywołanego prawa materialnego.

Treść apelacji wskazuje, że strona pozwana na obecnym etapie sporu, nie kwestionowała już tego, iż spór dotyczy premii czyli świadczenia o roszczeniowym charakterze, podstawy wypłaty, której zawarte są się w regulaminie. Powyższe pozwala na ograniczenie rozważań w tym zakresie do stwierdzenia, iż sąd drugiej instancji akceptuje i podziela także argumentację prawną przywołaną przez sąd pierwszej instancji co do charakteru spornego roszczenia.

W świetle powyższego, zawarty w apelacji zarzut obrazy pkt.8.8 regulaminu poprzez jego niezastosowanie nie może być uznany za zasady. Podobnie nie można podzielić zasadności sformułowanego w apelacji zarzutu obrazy pkt. 3.5 regulaminu. Podnoszone zagadnienia były szeroko analizowane przez sąd pierwszej instancji i poglądy tam przedstawione jako prawidłowe należy powtórzyć. Ma rację sąd pierwszej instancji, że występująca wówczas u pozwanej praktyka przekazywania pracownikom kart celów bez określenia standardów wykonania zadań nie może negatywnie skutkować dla powódki , w zakresie korzystania z przysługujących jej praw. Niczego w tym zakresie nie zmienia przywoływany w apelacji pkt. 6.1 regulaminu albowiem jak prawidłowo wskazał sąd pierwszej instancji treść pkt. 3.5 regulaminu jest w tym zakresie jednoznaczna. Nie ma także, racji apelant podnosząc niezastosowanie regulacji z pkt.8.8 regulaminu. Wątek ten także sąd pierwszej instancji rozważał (k.16 uzasadnienia) i zgodzić się należy z postawioną tam tezą, że sposób rozumowania przedstawiony w apelacji praktycznie prowadzi do pozbawienia pracownika możliwości skorzystania z uprawnień, o których mowa w pkt.6.3 regulaminu oraz do sytuacji gdy w skrajnych przypadkach do określenia zadań regulaminowych dochodziłoby w końcowej fazie ocenianego okresu. Takiego toku rozumowania nie sposób zaakceptować, na co słusznie zwrócił uwagę sąd pierwszej instancji. Regulamin premiowania, cel jakiemu służy uruchamiana premia oraz przewidziane w regulaminie terminy jak i zadania przewidziane dla poszczególnych osób uczestniczących we wskazanym procesie realizacji, nie pozwalają na podzielenie stanowiska wyrażonego w apelacji. Ma rację sąd pierwszej instancji, że skoro powódka w zakreślonym w regulaminie terminie nie otrzymała karty celów, pozwalającej na przystąpienie do realizacji postawionych w niej zadań to mogła skorzystać z przysługującego jej uprawnienia ( pkt. 6.3 regulaminu ) co skutecznie zrobiła. Podzielając w tym zakresie stanowisko wyrażone w pisemnych motywach przez sąd pierwszej instancji sąd drugiej instancji nie zaakceptował poglądów prezentowanych przez apelanta. W świetle powyższego, zbędne dla potrzeb rozpoznania niniejszej sprawy jest szczegółowe analizowanie tego, na co zdaje się wskazywać przywoływanie w motywacji apelacji zeznań świadka R. T. ( k.7 apelacji ), jak każdy z poszczególnych pracowników biorących udział w procesie przydzielania i rozliczania zadań premiowych, rozumiał przywoływane regulacje regulaminu. Zasadnie bowiem sąd pierwszej instancji wskazał na uchybienia w terminie przedstawienia karty celów i trafnie w świetle regulacji zawartej w regulaminie ocenił zachowanie powódki a następnie prawidłowo wyprowadził dalsze wnioski, które doprowadziły do wydania zaskarżonego wyroku.

Mając powyższe na uwadze, Sąd drugiej instancji, nie podzielając zasadności zarzutów apelacji i nie znajdując podstaw, które należałoby brać pod rozwagę z urzędu apelację jako bezzasadną oddalił.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. w związku z § 6 pkt.6 § 11 ust.1 pkt.2 i § 12 ust.1 pkt.2 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( t.j. Dz.U. z 2013 roku poz.490).