Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 marca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi podwyższył rentę zasądzoną na rzecz powoda M. K. wyrokiem Sądu Okręgowego w Skierniewicach z dnia 13 listopada 2006 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt XIII C 104/01 w kwocie 750 zł do kwoty po 1.058 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 września 2012 roku i na przyszłość płatnej do dnia 10 – go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w okresie do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie w okresie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat, przy czym odsetki od rat wymagalnych przed dniem 26 października 2012 roku rozpoczynają bieg od tej daty; oddalił powództwo M. K. w pozostałej części oraz zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz M. K. kwotę 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, podwyższył rentę zasądzoną na rzecz powoda P. K. wyrokiem Sądu Okręgowego w Skierniewicach z dnia 13 listopada 2006 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt XIII C 104/01 w kwocie 750 zł do kwoty 1.058 zł miesięcznie jedynie w zakresie rat obejmujących okres od dnia 1 listopada 2014 roku do dnia 31 maja 2015 roku płatną do dnia 10 – go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w okresie od dnia 11 listopada 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie w okresie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat; oddalił powództwo powoda P. K. w pozostałym zakresie i nie obciąża go obowiązkiem zwrotu kosztów procesu; nakazał pobrać od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 3.570,19 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych; a także nie obciążył powoda P. K. obowiązkiem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych w zakresie oddalonej części powództwa.

Powyższy wyroku wynikał z uznania za w całości zasadne żądanie powoda M. K. i częściowo zasadne żądanie powoda P. K. podwyższenia renty zasądzonej na ich rzecz wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi XIII Wydziału Cywilnego z siedzibą w S. z dnia 13 listopada 2006 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt XIII C 104/01 w kwocie po 750 złotych miesięcznie do kwoty po 1.058 złotych miesięcznie płatnych do dnia 10 – tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 1 września 2012 roku oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Rozstrzygając w przedmiocie odsetek Sąd I instancji wskazał, że orzekł odmiennie niż żądano w pozwie. Wysokość odsetek została określona na podstawie art. 481 § 2 k.c. z uwzględnieniem zmiany treści przepisu jaka nastąpiła z dniem 1 stycznia 2016 roku w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1830). Tym samym w okresie do dnia 31 grudnia 2015 roku przyznano odsetki w wysokości odsetek ustawowych, zaś w okresie od dnia 1 stycznia 2016 roku w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.

Apelację od przedmiotowego orzeczenia wywiódł pozwany zaskarżając go w zakresie odsetek ustawowych od kwot po 308 zł miesięcznie wymagalnych od 1 września 2012 r., a należnych od 26 października 2012 r. w wysokości 560,56 zł.

Skarżący podniósł następujące zarzuty:

- naruszenia art. 325 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c., poprzez rozbieżność między sentencją wyroku, a jego uzasadnieniem w zakresie początkowego terminu naliczania odsetek ustawowych od rat wymagalnych od dnia 1 września 2012 roku;

- naruszenia art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k. c. poprzez jego błędne zastosowanie i błędne wskazanie w sentencji wyroku początkowego terminu naliczania odsetek ustawowych od rat wymagalnych od dnia 1 września 2012 roku w sytuacji, gdy dłużnik w dacie 26 października 2012 roku nie mógł wiedzieć o żądaniu w zakresie podwyższenia świadczenia rentowego.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę wyroku w zakresie zaskarżenia poprzez zmianę początkowego terminu naliczania odsetek ustawowych od rat wymagalnych od dnia 1 września 2012 r. na dzień 26 października 2013 r. i oddalenie powództwa w zakresie odsetek ustawowych od dnia 26 października 2012 r. do 25 października 2013 roku, a także zasądzenie od powoda M. K. na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Zgodnie z art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika. Roszczenie o zapłatę renty wyrównawczej co do zasady nie podlega odrębnym regułom w zakresie terminu spełnienia świadczenia przez dłużnika i staje się wymagalne po wezwaniu do spełnienia świadczenia, a więc w dniu następnym do otrzymaniu wezwania do zapłaty. Od tej zatem chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie.

W sytuacji procesowej z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie Sąd I instancji prawidłowo wywiódł w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że początkową datą wymagalności rat renty jest pierwszy dzień po doręczeniu pozwu, który należy uznać za wezwanie do zapłat, czyli 26 października 2013 roku. Jednakże w sentencji orzeczenia błędnie początkową datę wymagalności odsetek ustalił na dzień 26 października 2012 roku.

W konsekwencji zachodziły podstawy do wydania orzeczenia reformatoryjnego i rozstrzygnięcie o początku biegu odsetek ustawowych zgodnie z żądaniem apelacji, o czym na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 102 k.p.c. Zdaniem Sądu Okręgowego, uwzględniając charakter przedmiotowej sprawy, zakres apelacji kwestionującej niewielką części wyroku i przyczyny jej uwzględnienia, obciążenie powodów kosztami postępowania byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sąd Okręgowy wziął także pod uwagę, znaczną dysproporcję majątkową między stronami, jak również sytuację osobistą powodów, które łącznie wyczerpują pojęcie „szczególnie uzasadnionego wypadku” w rozumieniu art. 102 k.p.c.