Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lipca 2014 roku w S.

sprawy z powództwa P. L.

przeciwko R. K. (1) i M. O. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie

z dnia 30 sierpnia 2013 r., sygn. akt III C 1409/12

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 1300/13

UZASADNIENIE

Powód P. L. w pozwie wniesionym przeciwko pozwanym M. O. (1) i R. K. (1) zażądał zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwoty 297,40 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 kwietnia 2012 roku i kosztami procesu według norm przepisanych. Strona powodowa swoje powództwo oparła na twierdzeniu, że nabyła w prowadzonym przez pozwanych sklepie obuwie sportowe marki A. za 199 złotych, które okazało się wadliwe i z tego względu doszło do odstąpienia od umowy.

Pozwani M. O. (1) i R. K. (1) wnieśli o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2013 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie

-

w punkcie 1 zasądził solidarnie od pozwanych R. K. (1) i M. O. (1) na rzecz powoda P. L. kwotę 297,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty;

-

w punkcie 2 oddalił powództwo w pozostałej części,

-

w punkcie 3 zasądził solidarnie od pozwanych R. K. (1) i M. O. (1) na rzecz powoda P. L. kwotę 30 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

-

w punkcie 4 nakazał pobrać solidarnie od pozwanych R. K. (1) i M. O. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie kwotę 376,50 złotych tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

R. K. (1) i M. O. (1) prowadzą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży obuwia w formie spółki cywilnej pod nazwą (...) S.C. R. K., M. O. w S.. W dniu 29 kwietnia 2011 roku P. L. zakupił od wyżej wymienionych obuwie sportowe marki A. za 199 złotych. W dniu 7 listopada 2011 roku P. L. zgłosił niezgodność prawej półpary obuwia z umową, która polegała na „pęknięciu materiału w okolicach palców”. Reklamacja nie została uwzględniona. W uzasadnieniu podano, że na podstawie oględzin nie stwierdzono wad materiałowo- produkcyjnych obuwia, a jedynie uszkodzenie mechaniczne powstałe przez zahaczenie podczas użytkowania. Pismem z dnia 23 listopada 2011 roku P. L. zwrócił się do R. K. (1) i M. O. (1) o ponowne rozpatrzenie zgłoszenia reklamacyjnego i dokonanie wymiany obuwia na nowe lub zwrot ich równowartości. M. O. (1) i R. K. (1) podtrzymali decyzję podjętą na skutek zgłoszenia z dnia 7 listopada 2011 roku P. L. zlecił określenie przyczyny pęknięcia materiału w prawej półparze Instytutowi (...) w Ł. Oddział w K.. Instytut (...) w Ł. Oddział w K. ustalił, że obuwie wykonane jest z materiału skóropodobnego, zaś stwierdzone pęknięcie materiału cholewki w prawej półparze nastąpiło w wyniku działania sił zginających podczas użytkowania obuwia, a charakter uszkodzeń wskazuje na nieodpowiednią jakość materiału skóropodobnego do parametrów wytrzymałościowych, dodatkowo jakość materiału została osłabiona w procesie technologicznym produkcji obuwia poprzez jego perforację. Według instytutu - pęknięcie cholewki jest wynikiem ukrytej wady o charakterze materiałowo- technologicznym. Instytut (...) w Ł. Oddział w K. za wykonanie zlecenia wystawił P. L. fakturę VAT Nr (...) na kwotę 98,40 złotych brutto, płatną do dnia 16 lutego 2012 roku. P. L. zapłacił tę kwotę w dniu 22 lutego 2012 roku. Pismem z dnia 4 kwietnia 2012 roku P. L. powołując się na opinię Instytutu (...) w Ł., wezwał M. O. (1) i R. K. (1) do zwrotu „kosztów związanych z zakupem butów wraz z poniesionymi dodatkowymi kosztami w postaci opłaty za opinię rzeczoznawcy w kwocie 98 złotych i 40 groszy w terminie do dnia 20 kwietnia 2012 r.” Pismem z dnia 17 kwietnia 2012 roku M. O. (1) i R. K. (1) podtrzymali decyzję o odmowie uwzględnienia reklamacji wskazując, że nie zgadzają się z ustaleniami i wnioskami Instytutu (...) w K.. Zakupione przez P. L. obuwie jest przeznaczone do gry w tenisa. Cholewki obydwu półpar wykonane są z materiału skóropodobnego w kolorze białym. W materiale występują przeszycia, wyciskane wzory i perforacje. Obuwie nie nosi cech nadmiernego zużycia i złej konserwacji. W prawej półparze, na przynosku w miejscu zgięcia palców stopy, występuje pęknięcie materiału skóropodobnego. Na linii pęknięcia przebiega perforacja materiału. Pęknięcie powstało na skutek sił zginania, rozciągania i nacisku stopy podczas użytkowania obuwia. Rodzaj pęknięcia wskazuje na niską jakość materiału skóropodobnego użytego do produkcji obuwia, a dodatkowo wytrzymałość ta została osłabiona przez występujące w miejscu pęknięcia perforacje. Stwierdzona niezgodność towaru z umową wynika z wady materiałowo- technologicznej. Użytkownik obuwia nie miał wpływu na ujawnienie się niezgodności towaru z umową. W dniu 20 grudnia 2012 roku zakupione przez P. L. obuwie zostało złożone przez R. K. (1) i M. O. (1), na zarządzenie Przewodniczącego do akt niniejszej sprawy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w części co do kwoty 297,40 złotych i odsetek od tej kwoty od dnia 21 kwietnia 2012 roku. Sąd Rejonowy uznał, że podniesiony przez pozwanych zarzut braku zdolności sądowej po ich stronie jest nieuzasadniony. Sąd Rejonowy podniósł, że spółka prawa cywilnego, o której mowa w art. 860 k.c. nie ma zdolności sądowej, a zatem pozwanie jej wymaga wskazania jej wspólników. Sąd Rejonowy wskazał, że w treści formularza pozwu powód oznaczył stronę pozwaną jako e – megasport s.c. (...), M. O. (1) w S., ale w wykonaniu zobowiązania referendarza sądowego z dnia 13 czerwca 2012 roku w piśmie z dnia 25 czerwca 2012 roku wskazał, że pozywa wspólników ww. spółki cywilnej (...). Odpis tego pisma został doręczony pełnomocnikowi pozwanych w dniu 11 lipca 2013 roku. Sąd Rejonowy podniósł, że wydanie nakazu zapłaty nakładającego obowiązek zapłaty na R. K. (1) i M. O. (1) obowiązku zapłaty dochodzonej pozwem kwoty nie stanowiło orzeczenia ponad żądanie pozwu ani tym bardziej orzeczenia co do osób, które nie były stroną procesu. Sąd wskazał, że powód wywodził roszczenie z umowy sprzedaży obuwia sportowego i domagał się zwrotu ceny w związku z odstąpieniem od umowy z powodu nieusunięcia niezgodności towaru z umową oraz zwrotu kosztów wykonania opinii przez Instytut (...) w Ł. Oddział w K.. Sąd Rejonowy powołał przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 ze zm) Sąd Rejonowy wskazał, że powód zawiadomił sprzedawców o niezgodności towaru z umową z zachowaniem przewidzianego przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej dwumiesięcznego terminu liczonego od stwierdzenia niezgodności towaru z umową. Sąd Rejonowy podkreślił, że wynikający z przywołanego przepisu obowiązek ogranicza się jedynie do zawiadomienia sprzedawcy w razie stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, którego celem jest stworzenie sprzedawcy możliwości zbadania towaru pod kątem zasadności decyzji o jego wymianie bądź naprawie oraz oceny kosztów ich wykonania. Kupujący nie jest natomiast zobowiązany do oznaczenie charakteru niezgodności towaru z umową jak i do wskazania żądania sposobu usunięcia niezgodności. Wybór uprawnienia może nastąpić na mocy porozumienia stron bądź przez samego kupującego po skutecznym zawiadomieniu sprzedawcy. Pismo powoda datowane na dzień 1 listopada 2011 roku Sąd Rejonowy uznał za skuteczne zawiadomienie sprzedawcy o stwierdzeniu wady towaru, a także za wystarczające do stwierdzenia, że pomimo niewskazania sposobu usunięcia niezgodności towaru z umową wolą powoda było skorzystanie z uprawnień przyznanych mu przepisem art. 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej tj. żądanie doprowadzenia obuwia do stanu zgodnego z umową w przewidziany tym przepisem sposób, którego wybór, na etapie zawiadomienia, pozostawił sprzedawcy. Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwani przyjęli zawiadomienie o stwierdzonej wadzie obuwia nie zawierające żądania sposobu usunięcia tej niezgodności bez zastrzeżeń, jak również nie wzywali powoda do jego uzupełnienia przed ustosunkowaniem się do zgłoszenia. Zdaniem Sądu Rejonowego brak wskazania żądania nie stanowił przeszkody do ustosunkowania się do zawiadomienia o wadzie obuwia w ustawowym terminie. Sąd Rejonowy podniósł, że z pisemnej opinii Stowarzyszenia (...) w Ł. wynika, że wskazywana w zgłoszeniu reklamacyjnym wada obuwia istnieje i ma źródło w niskiej jakości materiału skóropodobnego, dodatkowo zaniżonej w zakresie odporności na wielokrotne zginanie poprzez występującą w miejscu rozerwania cholewki perforację, a zatem ma charakter technologiczno – materiałowy i tkwiła w rzeczy sprzedanej już w dacie wydania obuwia. Sąd Rejonowy uznał opinię Instytutu za wiarygodną, wyczerpującą i przydatną dla wyjaśnienia sprawy. W związku z tym, że obuwie wykazuje niezgodność z umową, która to niezgodność tkwiła w rzeczy w chwili jej wydania, Sąd Rejonowy uznał, że po stronie powoda powstało roszczenie o usunięcie niezgodności obuwia z umową. Sąd Rejonowy wskazał, że w piśmie z dnia 23 listopada 2011 roku powód domagał się wymiany obuwia na nowe, jednak pozwani nie zaproponowali dokonania wymiany obuwia na nowe ani też nie wskazali w toku procesu, że uwzględnienie tego żądania jest możliwe. Sąd Rejonowy uznał, że zaistniały przesłanki do złożenia przez powoda oświadczenia o odstąpieniu od umowy i domagania się zwrotu ceny sprzedaży. Według Sądu Rejonowego - oświadczenie w tym przedmiocie powód złożył w piśmie z dnia 4 kwietnia 2012 roku. Sąd Rejonowy wskazał, że odstąpienie od umowy może zostać złożone w dowolnej formie, a nawet per facta concludentia. W ocenie Sądu Rejonowego zawarte w omawianym piśmie powoda żądanie zwrotu ceny sprzedaży obuwia nie pozostawia wątpliwości, że wolą jego było rozwiązanie – mocą jednostronnego oświadczenia woli – łączącej strony umowy sprzedaży za zwrotem spełnionych w jej wykonaniu świadczeń. Wywołało zatem skutek w postaci rozwiązania umowy sprzedaży. Sąd Rejonowy wskazał, że skutki prawne odstąpienia od umowy wzajemnej reguluje przepis art. 494 k.c. Sąd Rejonowy uznał, że powód wykazał istnienie przesłanek odstąpienia od umowy i zwrotu ceny sprzedaży, a podniesiony zarzut prawa zatrzymania okazał się nieuzasadniony, dlatego też zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 199 złotych tytułem zwrotu ceny sprzedaży obuwia. Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie pozwu również w zakresie kwoty 98,40 złotych poniesionej przez powoda tytułem wynagrodzenia Instytutu (...) w Ł. za sporządzenie opinii na jego zlecenie. Sąd Rejonowy oddalił powództwo w części co do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia 20 kwietnia 2012 roku mając na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 481 par. 1 kc przesłanką powstania tego roszczenia jest powstanie opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Sąd Rejonowy wskazał, że w treści pisma z dnia 4 kwietnia 2012 roku powód oznaczył termin płatności na 20 kwietnia 2012 roku, a zatem roszczenie o zapłatę stało się wymagalne tego dnia, co uzasadnia żądanie zapłaty odsetek ustawowych z tego tytułu od dnia 21 kwietnia 2012 roku.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 2 k.p.c., wskazując, że na koszty te składa się kwota 30 złotych tytułem opłaty od pozwu. O nieuiszczonych kosztach sądowych, na które składa się kwota 376,50 złotych tytułem wypłaconego instytutowi wynagrodzenia Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i postanowił kosztami obciążyć pozwanych jako przegrywających sprawę.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 30 sierpnia 2013 roku wnieśli pozwani R. K. (1) i M. O. (1), zaskarżając wyrok w całości.

Pozwani wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i odrzucenie pozwu oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym wynagrodzenia radcy prawnego za obie instancje według norm przepisanych. Pozwani zaskarżonemu wyrokowi zarzucili naruszenie przepisów postępowania cywilnego, to jest:

- art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c. poprzez zaniechanie odrzucenia pozwu skierowanego przeciwko spółce cywilnej nieposiadającej zdolności sądowej, w sytuacji gdy brak ten nie podlega uzupełnieniu,

- art. 130 § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie, podczas gdy przesłanka niemożności prawidłowego biegu pozwu nie wystąpiła,

- art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. poprzez dopuszczenie do podmiotowej zmiany powództwa w zakresie podmiotu występującego po stronie pozwanej, w sytuacji w której powód pozwał spółkę cywilną następnie zaś, w piśmie procesowym wskazał, iż pozywa jednak pozwanych R. K. (1) i M. O. (1).

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazali, że przedmiotowa sprawa została wszczęta i rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym, a zatem na podstawie przepisów art. 505 ¹ k.p.c. - (...) k.p.c., a następnie po wydaniu postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego i jego przeprowadzeniu - przy zastosowaniu art. 505 ⁷ k.p.c. z pominięciem trybu uproszczonego. W ocenie skarżących czynności podejmowane przez sąd oraz strony, do czasu wydania nakazu zapłaty z dnia 26 lipca 2012 roku, winny znaleźć oparcie w przepisach między innymi Działu VI Tytułu VII Księgi Pierwszej Kodeksu Cywilnego. Pozwani zakwestionowali stanowisko Sądu I instancji, że proces przeciwko spółce cywilnej jest de facto procesem przeciwko jej wspólnikom. W ocenie skarżących w związku z tym, że spółka cywilna nie posiada zdolności sądowej, to zgodnie z art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c. pozew winien ulec odrzuceniu. Pozwani podnieśli, że w przedmiotowym stanie faktycznym nie wystąpił brak, który mógłby zostać konwalidowany przez powoda. Według pozwanych - nie jest możliwe uzupełnienie braku zdolności sądowej u osób fizycznych, w przypadku zaś osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych ich zdolność procesowa jest immanentnie związana z posiadaniem zdolności sądowej, wobec czego nie ma możliwości usunięcia tego braku. Skarżący podnieśli, że na powodzie jako osobie wszczynającej postępowanie i dochodzącej swoich roszczeń ciąży obowiązek prawidłowego oznaczenia stron sporu. Pozwani nie podzielili poglądu sądu pierwszej instancji, że w przedmiotowej sprawie do czynienia mamy z domniemaniem strony pozwanej, a zatem że powód - pozywając spółkę cywilną na myśli miał w istocie jej wspólników. W ocenie skarżących Sąd Rejonowy wzywając powoda do uzupełnienia braków pozwu, w którego konsekwencji powód zmienił oznaczenie strony pozwanej, w istocie doprowadził do zmiany podmiotowej, która jest niedopuszczalna w trybie postępowania uproszczonego, z uwagi na wyłączenie stosowania przepisów art. 194-196 i art. 198 k.p.c. Według skarżących - nie sposób zgodzić się z postępowaniem Sądu Rejonowego, który zmianę podmiotową pozwu (pierwotnie pozwana była spółka cywilna, następnie zaś jej dwóch wspólników) przyjął za usunięcie jego braków formalnych. Pozwani wskazali, że z powyższych przyczyn pozew w niniejszej sprawie mógł otrzymać prawidłowy bieg i powinien zostać odrzucony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych okazała się bezzasadna.

Na wstępie wskazać należy, że sąd odwoławczy co do zasady podziela ustalenia faktyczne dokonane przez sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i przeprowadzone w ich świetle rozważania prawne. Nie zachodzi przeto konieczność i potrzeba powielania tychże wywodów [ vide analogicznie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2006 roku, IV CK 380/05, LEX nr 179977].

Przeciwko zasadności rozstrzygnięć zawartych w zaskarżonym wyroku nie mogą przemawiać zarzuty podniesione w apelacji, które dotyczyły wyłącznie sposobu oznaczenia strony pozwanej i jej zdolności sądowej.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że w pozwie doszło do oznaczenia strony pozwanej jako e – megasport s.c. (...), M. O. (1) w S.. W ocenie Sądu Okręgowego – wbrew twierdzeniom skarżących – referendarz sądowy Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecin prawidłowo uznał, że takie oznaczenie pozwanego nie jest jednoznaczne, gdyż nie wynika z niego, czy powód wytacza powództwo przeciwko spółce cywilnej działającej pod nazwą e – megasport s.c. (...). K., M. O. w S. czy też przeciwko osobom fizycznym będącym wspólnikom spółki cywilnej, których imiona i nazwiska zostały podane w rubryce formularza pozwu przeznaczonej dla oznaczenia strony pozwanej – tym bardziej, że w dalszej części pozwu powód formułując żądanie zasądzenia sumy pieniężnej wskazał, że zapłata ma nastąpić solidarnie, co sugerowało wielość podmiotów po stronie pozwanej. W tym stanie rzeczy, biorąc pod uwagę, że powód jest konsumentem działającym bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika, referendarz sądowy zasadnie zastosował procedurę uzupełnienia braków formalnych przewidzianą w art. 130 k.p.c., wzywając powoda do jednoznacznego oznaczenia strony pozwanej. Podkreślić trzeba, że w wykonaniu powyższego zobowiązania powód wskazał wprost, że pozwanymi są R. K. (1) i M. O. (1) jako wspólnicy spółki cywilnej, co uzasadniało nadanie biegu pozwowi w stosunku do powyższych pozwanych

Z powyższych przyczyn zarzut naruszenia art. 130 § 1 k.p.c. poprzez jego zastosowanie przez sąd pierwszej instancji nie zasługiwał na uwzględnienie.

Oznacza to jednocześnie, że bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. Skarżący mają wprawdzie rację, że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej i tym samym zdolności sądowej, co uzasadniałoby odrzucenie pozwu skierowanego przeciwko powyższemu podmiotowi, jednak – jak wskazano wyżej – w rozpoznawanej sprawie powód wniósł pozew przeciwko R. K. (1) i M. O. (1) jako wspólnikom spółki cywilnej, którzy jako osoby fizyczne mają zdolność sądową.

Za chybiony uznać trzeba także zarzut naruszenia art. 505 ⁴ § 1 k.p.c., albowiem w badanej sprawie nie doszło do wezwania przez sąd do udziału w sprawie innego podmiotu obok lub zamiast dotychczasowego pozwanego, a jedynie do sprecyzowania na żądanie referendarza sądowego oznaczenia strony pozwanej w ramach procedury przewidzianej w art. 130 § 1 k.p.c. , co uznać trzeba za prawidłowe.

Konkludując, skoro w rozpoznawanej sprawie sąd wydał wyrok w stosunku do pozwanych, którzy zostali oznaczeni przez powoda jako strona w pozwie i którzy posiadają zdolność sądową, nie było podstaw do odrzucenia w stosunku do nich pozwu.

Biorąc pod uwagę, że skarżący nie sformułowali innych zarzutów apelacyjnych, zaś sąd nie stwierdził naruszenia przepisów prawa, które powinien brać pod uwagę z urzędu, uznać trzeba zaskarżony wyrok za prawidłowy, co uzasadnia oddalenie apelacji jako bezzasadnej.

Kierując się powyższymi przesłankami na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.