Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 28 listopada 2014 r. nr (...) 1 (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 103/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 listopada 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2013r., poz. 1440, ze zm.) odmówił K. S. prawa do emerytury.

Odwołanie od tej decyzji złożył ubezpieczony K. S. wnosząc
o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu podniósł, że organ rentowy błędnie nie zaliczył okresu urlopu górniczego, a to spowodowało utratę jego uprawnienia wynikającego z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony K. S. urodzony (...) od dnia
5 lipca 2005r. jest uprawniony do emerytury górniczej, przyznanej na podstawie art. 49 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zmianami), w związku
z udowodnieniem 25 lat pracy górniczej, równorzędnej i zaliczalnej do pracy górniczej. Po przyznaniu prawa do tego świadczenia skarżący podjął w miesiącu lutym 2006r. zatrudnienie poza górnictwem i do chwili wydania zaskarżonej decyzji przepracował ponad 30 miesięcy.

Następnie w dniu 18 czerwca 2011r. złożył w organie rentowym, tj. Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C., wniosek w sprawie rozpoznania uprawnień do emerytury górniczej i ustalenia jej wysokości z uwzględnieniem w części socjalnej świadczenia, kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku emerytalnego.

Rozpoznając wniosek ubezpieczonego, w oparciu o przepisy art. 50a, ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUS uznał, iż udowodnił on łącznie 23 lata i 8 dni okresów pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej z pracą górniczą, przy uwzględnieniu, zgodnie z obowiązującymi przepisami organ rentowy nie uwzględnił okresu urlopu górniczego, w wymiarze 4 lat, 8 miesięcy i 4 dni, który był wcześniej uwzględniony gdy przyznano skarżącemu prawo do emerytury górniczej w roku 2005.

Decyzją z dnia 5 sierpnia 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. ustalił, że udokumentowany okres pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej z pracą górniczą nie uprawnia odwołującego do otrzymania emerytury górniczej w oparciu o przepisy art. 50a, ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ubezpieczony nie odwołał się od powyższej decyzji doprowadzając do jej uprawomocnienia.

W dniu 17 listopada 2014r. K. S. ponownie złożył wniosek w sprawie rozpoznania uprawnień do emerytury i ustalenia jej wysokości z uwzględnieniem w części socjalnej świadczenia, kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku emerytalnego.

Zaskarżoną decyzją z dnia 28 listopada 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2013r., poz. 1440, ze zm.) odmówił K. S. prawa do emerytury.

ZUS podniósł, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), ponieważ nie ukończył wieku 60 lat oraz na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Nadto nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury w oparciu o art. 241b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z tym, iż nie ukończył wieku 67 lat.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta emerytalne odwołującego – dołączone do akt sprawy. Zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, K. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 50a, ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl ust 2 tego przepisu wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn mających co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Zgodnie z art. 184 cyt. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Nadto zgodnie z art. 24 ust. 1b ustawy ubezpieczonemu, urodzonemu po dniu 30 września 1953r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 67 lat.

Ubezpieczony K. S. urodził się (...) i złożył wniosek o emeryturę w dniu 17 listopada 2014r. Posiada on przyznane prawo do emerytury górniczej bez względu na wiek.

Ubezpieczony w toku postępowania domagał się ponownego ustalenia prawa do emerytury górniczej.

Na wstępnie rozważań wskazać trzeba, że poprzednie uprawnienia do emerytury górniczej w 2005r. ubezpieczony uzyskał na podstawie przepisów cytowanej wyżej ustawy z 17 grudnia 1998r., ale w brzemieniu obowiązującym do grudnia 2006 roku. Przepisy te stanowiły, że przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej, do okresu pracy górniczej uwzględnia się okres urlopu górniczego w myśl art. 49, a także okresy zaliczalne wymienione w art. 38 ustawy, czyli między innymi okresy pobierania zasiłków chorobowych.

Nowe zasady dotyczące emerytur górniczych obowiązujące od 1 stycznia 2007r. stały się bardziej rygorystyczne, gdyż uchylone zostały m. in. art. 49 i 38. Oznacza to, że przy przyznawaniu emerytur górniczych po 1 stycznia 2007r., z wyjątkiem osób, które do dnia 31 grudnia 2007r. spełniły warunki do tego świadczenia wg starych zasad, do stażu pracy górniczej nie można uwzględniać okresów urlopu górniczego oraz okresów pobierania zasiłków chorobowych, czy okresów odbywania służby wojskowej.

Ponieważ wniosek ubezpieczonego o przyznanie kolejnej emerytury górniczej pochodził z 17 listopada 2014r., organ rentowy przy jego rozpoznaniu prawidłowo zastosował przepisy prawne w brzemieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007r.

Wyeliminowanie zgodnie z tymi przepisami, z ustalonego wcześniej stażu pracy górniczej odwołującego, okresu urlopu górniczego spowodowało, że staż ten zmniejszył się w stosunku do wcześniej przyjętego i wynosi 23 lata i 8 dni. Był zatem krótszy od wymaganego w art. 50 a ust. 1 okresu 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, co nie pozwalało na przyznanie ubezpieczonemu prawa do nowej emerytury górniczej, na podstawie innych przesłanek od zastosowanych wcześniejszej w 2005 roku.

Ponieważ ubezpieczony do wniosku z dnia 17 listopada 2014r. nie dołączył żadnych nowych dowodów w sprawie, należy uznać, że brak podstaw do przyznania prawa do emerytury górniczej w oparciu o art. 50a w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2013r., poz. 1440 z późn. zm.).

Dodatkowo ubezpieczony nie spełnia przesłanek do przyznania prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), ponieważ nie ukończył wieku 60 lat oraz na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Nadto nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury w oparciu o art. 241b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z tym, iż nie ukończył wieku 67 lat.

Stosownie do przepisu art. 53 ust. 3 omawianej ustawy emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury.

Zgodnie z ust. 4 przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Natomiast ust. 5 tego przepisu stanowi, że przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru emerytury przyjętej do obliczenia świadczenia przedemerytalnego.

Tym samym ubezpieczony by uzyskać prawo do wyliczenia wysokości świadczenia, zgodnie ze swoim wnioskiem, winien w pierwszej kolejności spełniać warunki do przyznania prawa do emerytury na innej podstawie prawnej, niż dotychczas przyznane świadczenia.

Przeliczenie określone w art. 53 ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy dotyczy bowiem tylko sytuacji, gdy ubezpieczony pobierał wcześniej emeryturę, po czym osiąga warunki do emerytury na innej podstawie prawnej i występuje o przeliczenie emerytury w trybie art. 53 ust. 3 i 4. Powołany przepis nie znajduje zastosowania po podleganiu co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po nabyciu prawa do emerytury, bez równoczesnego spełnienia warunków ustawowych do kolejnej emerytury. Wynika to jednoznacznie z odwołania się przez art. 53 ust. 3, a co za tym idzie także ust. 4, do sytuacji, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy.

Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 14 marca 2013r. w sprawie III AUa 88/13 (LEX nr 1289790), gdzie wskazano, że „ Możliwość uwzględnienia nowej kwoty bazowej do tzw. "części socjalnej" świadczenia istnieje tylko wówczas gdy po nabyciu prawa do świadczenia zainteresowany podlega przez okres co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu. Zwrot "po nabyciu prawa do świadczenia" nie oznacza każdego dowolnie wybranego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu, ale tylko okresu przypadającego pomiędzy nabyciem prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym a nabyciem prawa do emerytury w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Przepis art. 53 ust. 4 u.e.r.f.u.s. nie stanowi samoistnej podstawy do obliczenia wysokości emerytury, ale jest związany z ustaleniem prawa do świadczenia. Tylko zatem przy ustalaniu prawa do emerytury (kolejnej) jest możliwe zastosowanie tego przepisu.” Identyczny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 27 marca 2013r. w sprawie III AUa 1331/12 (LEX nr 1298940).

Reasumując w ocenie Sądu, ubezpieczony nie spełnia wszystkich przesłanek niezbędnych do przyznania mu prawa do emerytury górniczej na innej podstawie prawnej, emerytury z obniżonego wieku bądź emerytury z powszechnego wieku. Skoro zatem nie może mu być przyznane nowe świadczenie, nie może być również na nowo ustalona jego wysokość, w sposób określony w art. 53 ust. 4 w zw. z ust. 3 tej ustawy.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

SSO Grażyna Łazowska