Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Misiurna

Protokolant: stażysta Katarzyna Ignacek

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2016r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. A.

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) w G.

o uchylenie uchwały

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powódki M. A. na rzecz pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) w G. kwotę 197 zł ( sto dziewięćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka M. A. w pozwie z dnia 30 kwietnia 2015r. domagała się uchylenia uchwały pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) w G. nr (...)z dnia 23 marca 2015r. , której przedmiotem była decyzja o likwidacji miejsc parkingowych na działce od strony podwórza , lecz przeciwko której zagłosowała większość właścicieli lokali. Oznacza to, że uchwała ma charakter uchwały negatywnej i jest wyrazem woli wspólnoty ,żeby nie likwidować miejsc parkingowych. Powódka jest właścicielką lokalu nr (...) na parterze budynku nr (...) przy ul. (...) , w którym od strony podwórza usytuowane są okna kuchni i sypialni. Na podwórzu znajdują się 4 miejsca parkingowe , w tym 2 bezpośrednio pod oknami powódki. Uruchamianie samochodów powoduje hałas i przedostawanie się spalin do sypialni powódki, sytuacja taka trwa od lat. Zdaniem powódki uchwała ta narusza art. 12.ust 1 ustawy o własności lokali , gdyż zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12.04.2012r. ( Dz.U. z 2002r. nr 75 poz. 690 ze zmianami) , w tym §19 ust. 1 stanowiącego, że odległość wydzielonych miejsc postojowych od okien nie może być mniejsza niż 7 metrów – w przypadku 4 stanowisk włącznie. Zdaniem powódki zaskarżona uchwała ingeruje w prawo własności powódki do lokalu , gdyż powoduje kontynuowanie stanu , w którym do lokalu powódki przedostają się spaliny i hałas. Powódka powołała się na stanowisko prezentowane w orzecznictwie sądów, w tym wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 kwietnia 2011r. w sprawie IACa 103/11 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 stycznia 2014r. w sprawie IACa 679/13 , zgodnie z którym uchwała przeciwko której głosowało ponad 50 % udziałów w nieruchomości wspólnej , o ile nie było szczególnych wymagań co do quorum a w zebraniu brały udział osoby uprawnione , jest uchwałą skutecznie podjętą , istniejącą i podlegającą zaskarżeniu na podstawie art. 25 ust 1 ustawy o własności lokali.

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 lipca 2015r. ( k. 34 i nast.) pozwana Wspólnota wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu zarzucając ,że zaskarżona uchwała (...)jest uchwałą nieistniejącą a więc powódka nie ma interesu prawnego w skarżeniu „anty-uchwały” Ponadto w lokalu stanowiącym własność powódki mieszka jej matka M. Z., która się wypowiada w sprawach Wspólnoty. Pani Z. wypowiedziała się za utrzymaniem miejsc parkingowych w uchwale nr (...)z dnia 12 listopada 2003r. oraz w uchwale nr (...)z dnia 28 lutego 2008r. , nie poparła uchwały likwidacji miejsc parkingowych z dnia 19 października 2010r. tak jak pozostali właściciele. Ponadto w sprawie nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Dz.U. z 2002r. nr 75 poz. 690 , ponieważ w okresie jego obowiązywania nie miało miejsca ani projektowanie , ani budowa, ani przebudowa, ani zmiana sposobu użytkowania budynku przy ul. (...). Do pisma dołączono kopie uchwały z dnia 12.11.2003r. w sprawie wykonani ogrodzenia działki od strony podwórza i przeznaczenia jej na miejsca parkingowe, za która głosowała większość udziałów 89,73% a przeciw głosował właściciel lokalu nr (...) Kolejna uchwała nr (...)z dnia 28 lutego 2008r.dotyczyła najmu miejsc parkingowych na ogrodzonym terenie właścicielom samochodów , za uchwałą głosowało 70,88% udziałów , w tym właściciel lokalu nr (...) .

Sąd ustalił i zważył co następuje :

Bezspornie powódka jest właścicielką stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu nr (...) na parterze budynku na ul. (...) na podstawie umowy dożywocia z dnia 22.12.2010r. zawartej z jej matką M. Z. lat 85 , która nadal w tym mieszkaniu zamieszkuje, powódka zaś z rodziną mieszka w innej dzielnicy G. ( umowa o dożywocie k. 76-79)

Członkowie Wspólnoty w roku 2003 większością 89,73% udziałów podjęli uchwałę nr (...)w sprawie budowy ogrodzenia od strony podwórza w celu urządzenia miejsc parkingowych , za uchwałą głosowała ówczesna właścicielka M. Z..

Dowód ; kopia uchwały wraz z kartą do głosowania k. 35akt sprawy

Zgłoszenie budowy i robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę w zakresie budowy ogrodzenia od strony podwórza nastąpiło w dniu 25 maja 2006r. , następnie Wspólnota zawarła umowę z dnia 2.10.2006r. z wykonawcą w przedmiocie budowy betonowego ogrodzenia z elementami bramy stalowej i utwardzenia terenu. Roboty zostały wykonane odebrane w dniu 6.11.2006r. Od roku 2006r. właściciele parkowali swoje samochody na tym terenie.

Dowód : dokumentacja w sprawie budowy ogrodzenia i utwardzenia terenu k. 80-92

W 2008 roku została podjęta uchwała nr (...)z dnia 28 lutego 2008r. w sprawie najmu terenu ogrodzonego jako miejsc parkingowych dla właścicieli posiadających samochody , ustalono nazwiska 4 właścicieli uprawnionych do parkowania i wysokość opłaty w kwocie po 50 zł miesięcznie od właściciela . Od tej pory na działce od strony podwórza , po obu stronach wejścia do klatki schodowej , pod oknami dwóch mieszkań na parterze były parkowane samochody 4 lub 5 właścicieli płacących za swoje miejsce początkowo 50 zł , a następnie 25 zł miesięcznie. Stan taki trwał do czasu rozpoczęcia procesu , kiedy to z parkowania pod oknem powódki zrezygnował świadek J. R. i inni właściciele.

Dowód : zeznania wszystkich słuchanych w sprawie świadków i dokumentacja fotograficzna :

- N. M. na rozprawie w dniu 20.10.2015r. czas od 00:56:39 do 01:09:15

- M. Z. na rozprawie w dniu 7.01.2016r. czas 00:14:24 do 00:48:53

- B. P. na rozprawie w dniu 7.01.2016r. czas 00:49:14 do 00:59:22

- L. S. na rozprawie 7.01.2016r. czas od 00:59:23 do 01:26:48

- J. K. na rozprawie w dniu 15.03.2016r. czas od 00:11:55 do 00:30:23

-C. S. na rozprawie w dniu 15.03.2016r. czas od 00:30:33 do 00:54:59

- D. F. na rozprawie w dniu 15.03.2016r. czas od 00:55:19 do 01:32:54

- A. A. na rozprawie w dniu 15.03.2016r. czas od 01:33:12 do 02:12:24

- J. R. na rozprawie w dniu 19.05.2016r. czas od 00:25:28 do 00:48:30

- przesłuchanie powódki w charakterze strony na rozprawie w dniu 19.05.2016r. czas od 00:08:04 do 00:20:19

- dokumentacja fotograficzna obrazująca miejsca parkingowe i sposób parkowania samochodów na ogrodzonym terenie oraz ich odległość od budynku k 113-117

- rysunek usytuowania miejsc parkingowych i odległości od budynku k. 96-97

Bezspornym jest ,że powódka i jej matka M. Z. dwukrotnie już poddały pod głosowanie właścicieli projekty uchwał o likwidacji miejsc parkingowych. Po raz pierwszy w 2010roku , przeciwko uchwale zagłosowało 67,89 % udziałów (k. 37 kopia uchwały) i ponownie w dniu 23 marca 2015r. – przeciwko zagłosowało 52,41 % udziałów , przeciwko zagłosowała tylko powódka.

W ocenie sądu wszystkie przedstawione dowody są wiarygodne, ponieważ obrazują historię powstania miejsc parkingowych na terenie wspólnym nieruchomości przy ul. (...) od podjęcia uchwały w roku 2003 , sposób korzystania z nich przez właścicieli przez lata oraz okazywane pozostałym właścicielom niezadowolenie powódki i jej matki M. Z. z takiego stanu rzeczy od roku 2010. Bezspornym jest ,że powódka wraz z matką, siostrą i córką kwestionują sposób powstania i użytkowania miejsc parkingowych pod oknami lokalu nr (...) , ponieważ z uwagi na wiek i stan zdrowia M. Z. jest to dla niej bardzo uciążliwe , zwłaszcza hałas zamykanej i otwieranej ręcznie metalowej bramy czy wydobywające się spaliny z uruchamianych silników .

Jednakże powództwo o uchylenie uchwały nr (...)z dnia 23 marca 2015r. należy uznać za bezzasadne z powodu braku interesu prawnego powódki w jej zaskarżeniu i żądaniu jej uchylenia.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w ocenie sądu niedopuszczalne było zaskarżenie tej uchwały , albowiem uchwała jako nie podjęta nie wywiera żadnych skutków w sferze interesów powódki , nie przesądza o jej prawach w sposób pozytywny czy tez negatywny. Jest to już druga próba podjęta z inicjatywy właścicielki lokalu nr (...) , by właściciele przegłosowali decyzję o likwidacji miejsc parkingowych , ale już dwukrotnie większość właścicieli głosowała przeciw likwidacji miejsc parkingowych.

Sąd I instancji zna pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 stycznia 2014 r. w sprawie I ACa 679/13 oraz w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 kwietnia 2011 r. I ACa 103/11 (cytowane za: Lex), iż przepis art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali nie ogranicza prawa zaskarżania uchwał jedynie do tych, które pozytywnie rozstrzygają dany problem, ale nie znajduje on zastosowania do tej konkretnej sytuacji .

Jeżeli chodzi o argumenty przemawiające za możliwością zaskarżania tzw. uchwał negatywnych to wskazać należy ,że wszystkie decyzje współwłaścicieli nieruchomości wspólnej, jej dotyczące, podejmowane są w formie uchwał, a zatem również decyzja o odmowie wyrażenia zgody na likwidację istniejących od 2006 r. miejsc parkingowych została podjęta w formie uchwały i może podlegać zaskarżeniu, o ile narusza przepisy prawa lub uzasadniony interes właściciela. Taka wykładnia art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali oznacza, że jeżeli przeciwko uchwale sformułowanej pozytywnie głosowali właściciele reprezentujący ponad 50% udziałów w nieruchomości wspólnej, to w istocie podjęli oni uchwałę o braku zgody na działanie proponowane przez powódkę . Przyjęcie wykładni odmiennej niż powyższa prowadziłoby w rezultacie do pozbawienia ochrony tych właścicieli, którzy domagają się podjęcia przez zebranie właścicieli uchwały sformułowanej w sposób pozytywny np. co do wyrażenia zgody na podjęcie określonej czynności. W takich przypadkach interes prawny w zaskarżeniu uchwał istniałby tylko wtedy, gdy wnioskodawcy nie uzyskają w głosowaniu poparcia właścicieli lokali reprezentujących ponad 50% udziałów w nieruchomości wspólnej.

W ocenie sądu I instancji ustawodawca w ogóle nie przewidział możliwości podejmowania tzw. uchwał negatywnych, czyli polegających na odmowie podjęcia uchwały o określonej treści, choć niewątpliwie koncepcja takich uchwał jest silnie reprezentowana tak w orzecznictwie jak i w doktrynie, głównie prawa spółdzielczego i handlowego ale i w wypowiedziach dotyczących wspólnot mieszkaniowych [ por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2002 r., I CKN 489/00; na gruncie k.s.h. D. Kontek Zagadnienie uchwały negatywnej, s. 210, Uniwersytet Wrocławski opubl.: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/34722/021.pdf].

Z art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali wynika, że uchwały zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos.

Przepis ten interpretowany jest w ten sposób, że o tym, czy uchwała została podjęta, decyduje fakt, czy za jej podjęciem wypowiedziała się większość właścicieli obliczana w stosunku do wszystkich osób wchodzących w skład wspólnoty mieszkaniowej (będących w chwili podejmowania uchwały właścicielami lokali w danej nieruchomości) [ za: E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa o własności lokali. Komentarz. Wersja elektroniczna Lex, komentarz do art. 23 ].

Jeżeli zatem nie doszło do uzyskania większości głosów „za”, to uchwała nie została podjęta, niezależnie od ilości głosów negatywnych. Nie ma bowiem żadnego oparcia w przepisach ustawy o własności lokali rozróżnienie sytuacji, w której uchwała nie uzyskuje większości głosów „za” z powodu braku głosów, jak i oddania głosów przeciwko uchwale . Ustawodawca nie reguluje i nie wypowiada się w przepisach ustawy , jak traktować głosy przeciw i wstrzymujące się . Jedynie w przepisie art. 22 ust 4 ustawy o własności lokali przewidziano wymóg zgody właścicieli lokali oraz uregulowano dalszy tryb postępowania w razie braku zgody wyrażonej w uchwale. Skoro ustawodawca nie rozróżnia sytuacji, kiedy uchwała nie zapada z powodu braku odpowiedniej liczby głosów czy też większości głosów przeciwko uchwale i nie przewiduje wprost istnienia uchwał oddalających wnioski, nie ma podstaw, by to sąd tworzył konstrukcję uchwał negatywnych.

Jednakże nawet przy założeniu , że uchwały negatywne występują w obrocie prawnym i można wnosić o ich uchylenie przez sąd , trudno sobie wyobrazić, jaki cel i skutek miałoby ich kwestionowanie . Orzeczenie sądu uchylające uchwałę, niezależnie od jej treści, ma tylko skutek konstytutywny negatywny, tj. eliminuje uchwałę z obrotu prawnego. Niedopuszczalnym jest, by sąd w postępowaniu zainicjowanym na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali narzucił wspólnocie określone rozwiązanie pozytywne , w szczególności spowodował podjęcie uchwały o treści takiej, jaka nie została zaakceptowana przez większość [ por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.02.2002 r. I CKN 489/00, opubl.: OSNC 2002, nr 12, poz. 157]. Temu celowi, w ściśle określonych przypadkach, służą postępowania z art. 22 ust. 4 i art. 24 ustawy o własności lokali.

W ocenie sądu orzekającego w niniejszej sprawie , uchylenie tzw. uchwały negatywnej w sprawie likwidacji miejsc parkingowych z 23.03.2015r., czego domaga się powódka, nie wywoła żadnego skutku ( prawnego czy faktycznego ) ani dla powódki , ani dla Wspólnoty.

Niezależnie bowiem od orzeczenia sądu, powódka chcąc uzyskać uchwałę pozytywną będzie i tak musiała jeszcze raz złożyć wniosek o podjęcie uchwały o żądanej przez nią treści. Wydanie rozstrzygnięcia przez sąd w sprawie tej konkretnej uchwały nie ma żadnego znaczenia dla obrotu, ponieważ miejsca parkingowe utworzono w roku 2006r. na podstawie uchwał z roku 2003 i 2006, które przez nikogo nie zostały zaskarżone i obowiązują właścicieli . Teoretycznie i praktycznie można wyobrazić sobie sytuację ,że powódka bez wnoszenia pozwu w sprawie uchylenia uchwały z dnia 23 marca 2015r., za pośrednictwem zarządu poddaje projekt tej samej uchwały pod głosowanie właścicieli co miesiąc , 2 miesiące , 3 miesiące itd. Zatem możliwa jest nieograniczona liczba uchwał negatywnych w tej samej kwestii , co w żaden sposób nie wpływa na sytuację powódki. Taka sama sytuacja powstałaby w przypadku uchylenia zaskarżonej uchwały przez sąd , po raz kolejny projekt uchwały wnioskowanej przez powódkę musiałby zostać poddany pod głosowanie właścicieli , których stanowisko nie uległo zmianie w toku niniejszego procesu.

Należy wyraźnie podkreślić ,że uchwała z dnia 23 marca 2015r. nie jest niezgodna z przepisami prawa i to nie ta uchwała narusza interes powódki, zatem nie ma potrzeby udzielenia powódce ochrony przez jej uchylenie. Miejsca parkingowe istnieją od wielu lat na terenie wspólnym za zgodą przeważającej liczby właścicieli a uchylenie uchwały z dnia 23 marca 2015r. nie ma na to wpływu ani w sensie pozytywnym , ani negatywnym. Powódka powinna w inny przewidziany prawem sposób realizować swoje cele, ponieważ uchylenie uchwały z dnia 23 marca 2015r. nie spowoduje likwidacji miejsc parkingowych. Powódka może ponownie wnieść projekt uchwały w tej sprawie pod głosowanie Wspólnoty bez względu na wynik niniejszego procesu, tylko większość głosów właścicieli oddana za uchwałą może wpłynąć na możliwość likwidacji miejsc postojowych pod oknami powódki, chociaż nawet jej zdaniem, wyrażonym w toku procesu, po drugiej stronie podwórka pod oknami innego mieszkania, samochody mogą parkować.

Z powyższych względów sąd uznał, że nie zasługuje na uwzględnienie żądanie uchylenia uchwały z dnia 23 marca 2015r. nr(...)w przedmiocie odmowy podjęcia uchwały dotyczącej likwidacji miejsc parkingowych- o czym orzeczono w pkt I wyroku.

Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali ( Dz.U. Nr 80 z 2000r. poz. 903 ze zmianami ) a contrario.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na fakt, iż stroną przegrywającą niniejszy proces jest powódka, to na niej spoczywa obowiązek pokrycia kosztów postępowania. Na zasądzone koszty składa się kwota 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 10 pkt 1 w zw. z § 5 rozporządzenia z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163 poz. 1349 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.