Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. B.

przeciwko Z. B.

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 29 stycznia 2013 roku, sygn. akt III RC 374/12

zmienia zaskarżony wyrok w punktach: pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzone od pozwanego Z. B. na rzecz powódki M. B. alimenty w kwocie 700 złotych miesięcznie obniża do kwoty po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie oraz trzecim w ten sposób, że nie obciąża pozwanego Z. B. obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej, a w pozostałym zakresie powództwo i apelację oddala.

Sygn. akt II Ca 458/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2013 roku, w sprawie III RC 374/12, Sąd Rejonowy w Bełchatowie zasądził alimenty od pozwanego Z. B. na rzecz powódki M. B. alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie poczynając od dnia 1 września 2012 r. a w pozostałej części powództwo oddalił. Nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 420 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa oraz kwotę 6 zł za klauzulę wykonalności

Podstawą tego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia.

M. B. ma 20 lat. W 2010 r. ukończyła liceum ogólnokształcące. Po maturze rozpoczęła studia na Uniwersytecie (...) na kierunku psychologia. Obecnie studiuje na III roku. Planowany termin ukończenia studiów to 31.10.2015 r. Studia są nieodpłatne, zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.45 do 19.00. W ubiegłym roku powódka otrzymywała stypendium socjalne w kwocie 360 zł miesięcznie. M. B. w Ł. wynajmuje pokój, za który płaci 430 zł miesięcznie. Po Ł. porusza się komunikacja miejską, na którą bilet miesięczny kosztuje 37 miesięcznie. Do B. przyjeżdża w każdy weekend.

Powódka leczy się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w poradni endokrynologicznej, ginekologicznej, ortopedycznej, okulistycznej. Zakup leków przepisanych przez ortopedę kosztuje 150 zł. Wymiana okularów kosztuje ok. 300 zł bez uwzględnienia kosztów szkieł korekcyjnych.

W okresie od czerwca 2010 r. do kwietnia 2011 r. powódka zatrudniona była w barze z kanapkami. Od października 2011 r. podejmowała prace dorywcze w weekendy. Z tego tytułu w 2011 r. uzyskała dochód w wysokości 2.400 zł. Obecnie nie pracuje.

Matka M. B. nie pracuje. Do 30.11.2012 r. utrzymywała się ze świadczenia pielęgnacyjnego wypłacanego przez MOPS w B. w kwocie 520 zł miesięcznie. Świadczenie wypłacane jest w związku z koniecznością opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Pozwany Z. B. ma 56 lat, wykształcenie średnie. Od dnia 13 lutego 2006 r. zatrudniony jest w firmie (...) na stanowisku specjalisty ds. reklamy i marketingu, redaktor naczelny czasopisma, doradca techniczno - handlowy. Średnie miesięczne wynagrodzenie z tego tytułu wynosi 2.454 zł brutto, 1.782 zł netto. Poza pensją nie ma innych dochodów. W 2011 r. uzyskał dochód w kwocie 16.951 zł.

Pozwany pracuje w T.i wynajmuje tam mieszkanie. Za najem pokoju płaci ok. 400 zł miesięcznie. Z. B.od 26.11.2012 r. przebywa w B.. Aktualnie korzysta ze zwolnienia lekarskiego. Pozwany leczy się okulistycznie. W okresie od 2010 r. do września 2011 r. był kilkakrotnie hospitalizowany i poddawany zabiegom operacyjnym. Ostatni pobyt w szpitalu miał miejsce w listopadzie 2012 r. Z. B.leczy się również na nadciśnienie. Na zakup leków wydaje ok. 200 zł miesięcznie. Orzeczeniem (...) (...)z dnia 15.04.2011 r. zaliczony został do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie obowiązuje do dnia 30.04.2014 r.

Z. B. przed 2006 r. pracował jako pracownik fizyczny, następnie zatrudniony był na stanowisku pracownika biurowego w Stomilu, współpracował również z radiem (...), miesięcznikiem B.. Był również redaktorem naczelnym kilku tygodników. W 2009 r. wydał drugi (...). Do 2010 r. zatrudniony był w kilku miejscach jednocześnie.

Z. B. razem z żoną jest współwłaścicielem niezabudowanych nieruchomości położonych w miejscowościach L. oraz K.. Ponadto w majątku wspólnym posiada mieszkanie położone w B., w którym aktualnie mieszka oraz samochód osobowy marki D. (...) rocznik 1997. Na utrzymanie mieszkania pozwany przeznacza kwotę ok. 500 zł miesięcznie. Od września 2012 r. między małżonkami toczy się sprawa o rozwód. Poza powódką Z. B. nie ma nikogo na utrzymaniu.

Podstawę prawną żądania powódki stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W przedmiotowej spełnione zostały wszystkie w/w przesłanki. Powódka kontynuuje kształcenie w szkole wyższej w trybie stacjonarnym i nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie stosownych środków utrzymania. Nie posiada także majątku. Dlatego całość jej usprawiedliwionych potrzeb winni pokrywać rodzice. Sąd określił usprawiedliwione potrzeby M. B. na kwotę po ok. 1.300 zł miesięcznie.

Przy ustalaniu możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej do alimentów należy mieć na względzie nie tylko jej faktycznie uzyskiwane dochody ale te, które może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych, zdolności umysłowych i kwalifikacji. Zdaniem Sądu, Z. B. dysponuje możliwościami zarobkowymi takiego rodzaju i w takim zakresie, które pozwalają mu łożyć na utrzymanie powódki alimenty po 700zł miesięcznie. Pozwany jako osobą legitymującą się bogatym doświadczeniem zawodowym, posiada realne możliwości uzyskania wyższych dochodów od obecnie otrzymywanych. Ustalone świadczenie alimentacyjne realizuje zasadę prawa do równej stopy życiowej dzieci oraz rodziców. Nie przekracza również możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, stanowiąc niecałe 40 % jego aktualnie uzyskiwanego miesięcznego wynagrodzenia.

Pozostałą część usprawiedliwionych potrzeb powódki pokrywać winna z własnych dochodów jej matka, która także obciążona jest obowiązkiem alimentacyjnym.

Biorąc pod uwagę powyższe i na podstawie przepisów art. 133 i 135 krio sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 wyroku.

Od powyższego wyroku apelację złożył pozwany. Zaskarżył wyrok w części zasądzającej alimenty ponad kwotę 350 zł miesięcznie oraz obciążającej go opłatami sądowym . Zarzucił w niej naruszenie prawa procesowego art. 233 k.p.c. i 316 k.p.c. przez niewłaściwą ocenę materiału dowodowego i w efekcie końcowym przyjęcie zawyżonych i nieadekwatnych potrzeb powódki, a także zawyżenie możliwości płatniczych pozwanego nieuwzględniających jego aktualny stan zdrowia.

Występując z tymi zarzutami wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie alimentów tylko w wysokości 350zł oraz zwolnieniu go od opłat sądowych.

W toku postępowania apelacyjnego pozwany przedstawił orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 5 czerwca 2013 roku, stwierdzające niezdolność pozwanego do pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja odnosi skutek w postaci zmiany zaskarżonego orzeczenia i obniżenia alimentów zasądzonych przez sąd pierwszej instancji.

Wbrew twierdzeniom skarżącego sad pierwszej instancji prawidłowo ustalił zakres usprawiedliwionych potrzeb powódki na 1300zł miesięcznie. Nie jest to kwota zawyżona skoro się zważy, iż powódka jest studentką studiów stacjonarnych a tylko wynajmowanie przez nią pokoju w Ł. pochłania 430 zł miesięcznie.

Jednakże sama wysokość usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego nie decyduje jeszcze o wielkości alimentów należnych od zobowiązanego. Stosownie do przepisu art. 132§1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej strony zaś możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (por. wyr. SN z 10.10.1969 r., III CRN 350/69, OSNPG 1970, Nr 2, poz. 15). Dopiero więc ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, następnie zaś porównanie tych wartości umożliwia ustalenie, czy i w jakim zakresie (w całości bądź w części) potrzeby uprawnionego mogą być zaspokojone przez zobowiązanego.

Sąd pierwszej instancji zasądzając od pozwanego na rzecz powódki alimenty w kwocie po 700 zł kierował się jego możliwościami majątkowymi i zarobkowymi z okresu wcześniejszego, sprzed jego choroby, uznając je za znaczne.

Tymczasem w ostatnich latach stan zdrowia pozwanego uległ zdecydowanie pogorszeniu, co musi przekładać się na ocenę jego aktualnych możliwości zarobkowych. Pozwany w toku postępowania apelacyjnego przedstawił orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 5 czerwca 2013 roku, stwierdzające, że jest on niezdolny do pracy a w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego, na okres 12 miesięcy licząc od daty wyczerpania zasiłku chorobowego. Tak więc w oparciu o powyższy nowy dowód, złożony przez pozwanego nie sposób zaakceptować stanowiska sądu pierwszej instancji o znacznych możliwościach zarobkowych pozwanego. Jego aktualne możliwości płatnicze w zakresie alimentów wyznaczają zasiłek chorobowy w kwocie 1299 zł i późniejsze świadczenie rehabilitacyjne

Dlatego też Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i alimenty obniżył do kwoty po 450 złotych miesięcznie, zwalniając jednocześnie pozwanego od opłaty sądowej. Natomiast dalej idącą apelację, jako niezasadną ,oddalił na podstawie art.385kpc

StŁ/AOw