Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Malborku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 r. w Malborku

sprawy z powództwa M. D. (1) , K. W. ,A. D. ,K. D. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. D. (1) kwotę 40.000 zł / czterdzieści tysięcy złotych/ z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty ;

2.  zasądza od pozwanego (...) .Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. D. (1) kwotę 20. 000 zł / dwadzieścia tysięcy złotych /z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty ;

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. W. kwotę 20.000 zł/ dwadzieścia tysięcy złotych / z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty ;

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. D. kwotę 20.00o zł / dwadzieścia tysięcy złotych / z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty ;

5.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powodów :

- K. D. (1) kwotę 4.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ;

- A. D. kwotę 4.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ;

- M. D. (1) kwotę 4.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ;

-K. W. kwotę 4.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ;

6 nakazuje ściągnąć od pozwanego (...)

Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa /kasa Sądu

Rejonowego w M. / kwotę 975 ,16 zł tytułem zwrotu kosztów

postępowania .

Sygn. akt I C . 445 / 16 Uzasadnienie

Powodowie –K. D. (1) , A. D. , M. D. (1) i K. W. wystąpili dnia 22.03.2016 roku z powództwem o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę wskutek tragicznej śmierci syna i brata D. D. .

Powódka K. D. (1), matka zmarłego domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia z tytułu śmierci syna wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty .

Powodowie A. D. , M. D. (1) , K. W. , rodzeństwo zmarłego domagali się zasądzenia od pozwanego kwoty po 20 . 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 lutego 2016 roku do dnia zapłaty .

W uzasadnieniu pozwu powodowie twierdzili , iż żądana kwota z tytułu zadośćuczynienia bierze pod uwagę cierpienia psychiczne i krzywdy jakich doznali jako matka i rodzeństwo po stracie w dniu (...) syna K. D. (1) i brata pozostałych powodów D. D. .

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali , iż są bliskimi zmarłego D. D. i na podstawie przepisu art. 448 k .c .w zw z art. 23 k.c. i art 24 k.c. domagali się zadośćuczynienia pieniężnego za wyrządzoną im przez G. Z. krzywdę ,ponieważ ubezpieczona G. Z. prowadząc samochód osobowy marki F. (...) o nr rej (...) w dniu 01 marca 2002 roku swoim zachowaniem nieumyślnie naruszyła zasady obowiązujące w ruchu drogowym w ten sposób , że kierując samochodem osobowym nie dostosowała prędkości do panujących warunków atmosferycznych na drodze w wyniku czego pojazd wpadł w poślizg ,zjechał na przeciwny pas ruchu i uderzył bokiem w prawidłowo poruszającego się rowerem D. D. , nieumyślnie powodując obrażenia ciała , które były bezpośrednią przyczyną zgonu .

Powodowie podali w uzasadnieniu pozwu , iż tragiczne zdarzenie było dla nich jako bliskich zmarłego ogromnym ciosem i ciężkim przeżyciem ,z którym nadal sobie nie poradzili. .

Sprawca wypadku wyrządził im ogromną krzywdę trudną do oszacowania .

W pozwie powodowie wskazywali , iż śmierć w znaczny sposób wpłynęła na ich sytuację rodzinną , zarówno materialną jak i uczuciową . Powódka K. D. (1) , w dacie śmierci syna miała 55 lat. D. D. zmarł w wieku 36 lat. Powódka A. D. mieszkała około 3 km od brata . Rodzeństwo i matka byli bardzo zżyci z D. D. . Często się odwiedzali ,spędzali razem święta i uroczystości rodzinne

/ pozew k 2-11/ .

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego .( k 43-45)

. Pozwany wskazał , iż brak podstaw do przyznania powódce K. D. (1) zadośćuczynienia w wyższej wysokości , aniżeli wypłacone już 10 . 000 .

Twierdził, iż kwota której powódka K. D. (1) domaga się z tytułu zadośćuczynienia nie jest odpowiednia bowiem jest nadmierna .

Pozwany wskazał , iż ustalając wysokość zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności sprawy ,doznaną krzywdę i cierpienie oraz łączącą powódkę ze zmarłym więź .

W ocenie pozwanego powódka K. D. (1) w toku postępowania likwidacyjnego nie wykazała ,aby doznana krzywda uzasadniała przyznanie zadośćuczynienia w żądanej wysokości .

Zdaniem pozwanego roszczenie powodów M. D. (1) , A. D. , K. W. zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 &1 k.c. nie zasługuje na uwzględnienie i winno być oddalone ,albowiem zdarzenie z dnia 01.03.2002 roku i jego skutki nie naruszyły w żaden sposób dóbr osobistych powodów.

Sąd ustalił co następuje :

Niespornym jest między stronami, iż syn powódki K. D. (1) i brat pozostałych powodów -D. D. zmarł w dniu 01 marca 2002 roku , jako żonaty z B. D. , z którą miał czworo dzieci w wyniku obrażeń doznanych w wypadku drogowym z dnia 1 marca 2002 roku .

/dowód : odpis wyroku Sądu Rejonowego w Malborku z dnia 26 sierpnia 2002 roku sygn. akt II K. 662/02 k 19, dokumenty USC -odpis skrócony aktu zgonu M. D. (2) nr (...) k 41 , odpis skrócony aktu urodzenia powoda M. D. (1) k 21, ksero dowodu osobistego k 22 ,odpis skrócony aktu urodzenia powódki K. D. (2) k 23, kserokopia dowodu osobistego K. W. k 24, /

.

Niespornym jest także iż jedynie powódka K. D. (1) otrzymała od pozwanego kwotę 10 .000 złotych tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw z art. 24 &1 k.c. .

. / decyzja z dnia 15.02.2016 roku z akt szkody , k 25 akt sprawy /

Sprawcą wypadku była G. Z. , który w dniu 1 marca 2002 r w J. kierując samochodem osobowym marki F. (...) nr rej (...) R nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierowała samochodem z prędkością przekraczającą prędkość dopuszczalną w istniejących warunkach atmosferycznych , w wyniku czego pojazd wpadł w poślizg , zjechał na przeciwległy pas ruchu i uderzył bokiem w prawidłowo poruszającego się rowerem D. D. , nieumyślnie powodując obrażenia ciała które były bezpośrednią przyczyną jego zgonu .

( dowód : wyrok Sądu Rejonowego z dnia 26.08. 2002 roku k 19,

Powódka K. D. (1) mieszka z córką, powódką A. D. .,Utrzymuje się renty po zmarłym w 2005 roku mężu

Powódka K. D. (1) była silnie emocjonalnie związana z synem . Bardzo przeżyła śmierć jego śmierć 13 lat przed wypadkiem syn ożenił się i wyprowadził , Mieszkał w G. , około 3 km od niej , często się odwiedzali .

Powódka A. D. pracuje jako recepcjonistka w pensjonacie w K. R. . Starszy brat był dla niej autorytetem .

Powód M. D. (1) pracuje jako brygadzista . Powódka K. W. jest z zawodu krawcową . Utrzymuje się z zasiłku dla bezrobotnych. Ma dwoje dzieci .

Po śmierci M. D. (2) powodowie nie zgłaszała się o pomoc do żadnej instytucji czy też poradni .

.

Dowód :zeznania powódki k 282-283 , opinia biegłego sądowego psychologa M. G. k 73-88/, zeznania świadków M. Ł. k 61 , M. T. k 61, L. W. k 61,

Sąd zważył co następuje :

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do wysokości zadośćuczynienia z art. 448 k.c.

Zdaniem Sądu kwota dochodzona przez powódkę K. D. (1) w wysokości 40 . 000 zł tytułem zadośćuczynienia jest uzasadniona / łącznie 50. 000 zł/ i dlatego Sąd zasadził od pozwanego na rzez powódki K. D. (1) , matki zmarłego kwotę 40.000 złotych tytułem zadośćuczynienia / łącznie 50.000 złotych , albowiem 10. 000 zł już przyznano w postępowaniu likwidacyjnym .

Pozostałym powodom , rodzeństwu zmarłego uzasadnione było zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie po 20 . 000 zł .

Zgodnie z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 roku sygn. . akt III CZP. 76/ 10 / (...) zbiór dodatkowy (...) poz.42/ najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw z art. 24 &1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę , gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu , który miał miejsce przed dniem 03 sierpnia 2008 roku.

Dodatkowo należy wskazać , iż przepis &16 ust 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24.03.2000 roku w sprawie ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów /DZ.U Nr 26 , poz. 310 ze zm. –obowiązujący w dacie wypadku spowodowanego przez sprawcę zdarzenia –nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby , wobec której ubezpieczony poniósł odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. / tak SN w uchwale z dnia 07 listopada 2012 roku , sygn.. akt III CZP 67/ 12/ .

Przepis art. 448 k.c. ma na celu zrekompensowanie krzywdy za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utartą najbliższej rodziny . Naruszenie prawa do życia w rodzinie stanowi dalece większą dolegliwość psychiczna dla członka rodziny zmarłego niż w przypadku innych dóbr , a jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich .

Nie ulega wątpliwości, iż powódka K. D. (1) : matka , była osobą bliską dla zmarłego D. D. .Również osobami bliskimi byli powodowie , rodzeństwo zmarłego A. D. , K. W. , M. D. (1) .

Uprawnienie do przyznania zadośćuczynienia w trybie art. 448 k.c. wywodzi się z prawa do żądania naprawienia naruszonego dobra osobistego jakim jest utrata więzi rodzinnej powodującego cierpienie i ból .Zadośćuczynienie obejmuje rekompensatę krzywdy moralnej , a więc krzywdy pozostające w sferze subiektywnych , wewnętrznych przeżyć danej osoby .

. Ustawodawca nie odwołał się wprawdzie do kryterium bólu , słusznie zakładając ,że utrata osoby najbliższej zawsze go wywołuje .Odczuwanie bólu nie wymaga zatem dowodu .

Istotnym jest orzeczenie Sadu Najwyższego 13.04.2005r IV CK 648/04 w którym rodzina została zdefiniowana jako „najmniejsza grupa społeczna ,powiązana poczuciem bliskości i wspólności osobistej i gospodarczej, wynikającej nie tylko z pokrewieństwa”.

Zmarłego D. D. z matką i trójką rodzeństwa wiązała silna więź emocjonalna , o czym świadczą relacje rodzinne pomiędzy zmarłym a powodami , które oparte były na wzajemnym wsparciu i pomocy .

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powodów w składane w charakterze strony odnośnie następstw śmierci D. D. oraz spójne z nimi zeznania świadków matki M. Ł. , sąsiadki powódki K. D. (1) i A. D. , M. T. sąsiadki zmarłego ,L. W. , męża powódki K. W. .

Sąd uznał , iż adekwatną kwotą z tytułu zadośćuczynienia będzie kwota 40.000 zł na rzecz powódki K. D. (1) / łącznie 50 . 000 zł/, oraz po 20 . 000 zł na rzecz trojga rodzeństwa .

Sąd ustalając kwotę z tytułu zadośćuczynienia uwzględnił :

-stopień cierpienia psychicznego powodów , który jest niewymierny-stopień krzywdy wynikający z utraty pomocy i opieki osoby bliskiej jaką był syn i brat zmarłych ;

-stopień zażyłości, bliskości i wspólności ( więzów emocjonalnych) jakie zachodziły pomiędzy zmarłym a powodami ;

Oczywiście zatem Sąd cywilny związany był ustaleniami prawomocnego wyroku karnego o czyn z art. 177 & 2 k. k . Sądu Rejonowego w M. sygn. akt II K. 662/02 z dnia 26 sierpnia 2002 roku , na mocy którego oskarżoną G. Z. uznano za winną tego , że w dniu 1 marca 2002 roku spowodowała wypadek w J. w ten sposób , iż kierując samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej (...) nieumyślnie naruszył zasady obowiązujące w ruchu drogowym w ten sposób, iż kierował samochodem z prędkością przekraczającą. prędkość dopuszczalną w istniejących warunkach atmosferycznych w wyniku czego pojazd wpadł w poślizg, zjechał na przeciwny pas ruchu , nieumyślnie powodując obrażenia ciała , które były bezpośrednia przyczyną zgonu . Orzeczono wobec oskarżonej karę pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat z warunkowym zawieszeniem na okres próby lat 5. Przepis jednak art. 11 k.p.c. nie przesadza jako przepis procesowy kwestii odpowiedzialności odszkodowawczej . O skutkach cywilnoprawnych wynikających z czynu objętego prawomocnym wyrokiem skazującym decyduje cywilne prawo materialne . Istota związania sądu cywilnego skazującym wyrokiem karnym wyraża się w tym , że w skład podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sądu cywilnego wchodzi czyn opisany w sentencji wyroku karnego skazującego a sąd ten pozbawiony jest możliwości dokonywania ustaleń odmiennych niż przeniesione na podstawie tego wyroku z procesu karnego . Oznacza to , że stwierdzenie w wyroku przez sąd karny popełnienia przestępstwa , nie zwalnia sądu cywilnego od badania okoliczności czy poszkodowany przyczynił się do powstania szkody spowodowanej przez skazanego . / wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 09.08.2013 roku I ACa 355/13/ .

D. D. był ważną osobą dla rodziny o czym świadczą wiarygodne zeznania powodów.

Sąd wziął pod uwagę rolę jaką w rodzinie pełnił zmarły i konieczność dostosowania się powodów do nowej rzeczywistości

Niewątpliwie powodowie jako osoby bliska po niespodziewanej śmierci syna i brata odczuwają pustkę i odczuwają realność śmierci.

Po śmierci bliskiego w rodzinie powoda utracony został pewien sposób życia związany z określonym rytmem i charakterem spraw codziennych. Rodzina była dwupokoleniowa .Żal po stracie osoby bliskiej oznacza dla rodzin powodów dostosowanie się do nowych okoliczności .Powodowie utracili wsparcie syna i brata.

Trudnym zadaniem dla Sądu jest określenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze stratą osoby bliskiej.

Mierzenie skali cierpienia pozostaje poza możliwościami dowodowymi dla sądu aczkolwiek należy wspomnieć, iż zdaniem Sądu powodowie wykazali, aby doznana krzywda uzasadniała przyznanie zadośćuczynienia w żądanej wysokości.

Nadto postępowanie przed Sądem nie wykazało też , iż wieź łącząca syna z matką i rodzeństwem była szczególną, ponad normalną jak twierdzi strona pozwana.

Ustawodawca zaniechał precyzyjnego określenia wysokości zadośćuczynienia pozostawiając tę kwestię do rozstrzygnięcia sadowi.

Wydaje się iż przyznana kwota uwzględnia okoliczności sprawy ,a także realną wartość ekonomiczną i zdaniem sądu jest adekwatnym przysporzeniem dla powodów ,stanowi kompensację doznanej krzywdy.

Sąd wziął pod uwagę wiek zmarłego , brak umyślności w zachowaniu sprawcy, łączącą powodów ze zmarłym silną więź emocjonalną ,szok dla powodów wywołany jego śmiercią tym większy , iż nastąpiła w sposób nieoczekiwany , fakt przeżywania żałoby i pogodzenia się ze śmiercią syna i brata według psychologicznych etapów przeżywania traumy.

Instytucją mającą kompensować i niwelować krzywdę jest zadośćuczynienie z art. 448 k.c. zgodnie z którym sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego z krzywdę.

Mierzenie skali cierpienia pozostaje poza możliwościami dowodowymi sądu .W pewnej mierze pomocne są tu opinie biegłych .Realizując zatem wniosek dowodowy strony powodowej , Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego psychologa M. G. na okoliczność ustalenia czy nastąpiło pogorszenie zdrowia psychicznego powodów po śmierci D. D. , jakie nasilenie miały więzi emocjonalne między zmarłym a powodami i jakie miejsce zajmował on w ich życiu a także jak długo powodowie odczuwali i odczuwać będą w sferze emocjonalnej negatywne skutki wypadku i śmierci D. D. / . k 73- 88 /

Biegły sądowy M. G. we wnioskach swej opinii wskazał , iż między zmarłym a powodami istniała więź emocjonalna .Śmierć syna i brata wpłynęła na powodów w sposób negatywny , powodując czasową dekompensację psychiczną .Stwierdził u powodów typowe reakcje żałoby i pogodzenia się ze śmiercią syna i brata. Aktualnie funkcjonowanie społeczne , emocjonalne , zawodowe powódek nie jest obciążone przeżytą traumą a jej linia życiowa nie uległa zmianie . /dowód : wnioski pisemnej opinii biegłego psychologa M. G. k 73-88 /.

Strony nie zgłosiły żadnych zastrzeżeń do opinii przedstawionej przez biegłego sądowego , de facto godząc się z nimi .

Także Sąd nie znajduje podstaw do kwestionowania wniosków przedstawionych przez biegłego sądowego . Opinia jest logiczna , wnioski należycie uzasadnione .

Przyznana więc powodom kwota umożliwia rekompensowanie szkody niemajątkowej jaka powstała w związku ze stratą syna i brata .

Zadośćuczynienie stanowić będzie złagodzenie cierpień po stracie osoby bliskiej , gdyż jego celem jest wyrównanie uszczerbków o charakterze niemajątkowym związanym z doznaną krzywdą.

Jest to świadczenie osobiste tzn. przynależne wyłącznie najbliższym członkom rodziny zmarłego, z którym bliscy pozostawali w bliskich relacjach. Oczywistym wydaje się iż przyznana kwota nie ma na celu wyrównać strat poniesionych przez członków rodziny zmarłego lecz ma pomóc dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma złagodzić cierpienia wywołane stratą bliskiego.

Przepis art. 448 kc ułatwia dochodzenie zadośćuczynienia ,gdyż umożliwia jego uzyskanie bez potrzeby wykazania jakichkolwiek innych – poza wymienionymi –przesłanek.

Powódka dochodzi swych roszczeń na podstawie art. 448 kc w związku z krzywdą jakiej doznała na skutek wypadku drogowego , za którego odpowiedzialność ponosi pozwany , albowiem posiadacz pojazdu którym poruszał się sprawca wypadku posiada umowę obowiązkowego ubezpieczenia pojazdu od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. .

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. Sąd Rejonowy uznał , iż zasadne jest domaganie się zasądzenia ustawowych odsetek od zasądzonych zadośćuczynień od daty wskazanej przez powodów , albowiem krzywda pokrzywdzonych już istniała i była już znana w chwili wezwania do zapłaty , a orzeczenie sadu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego , nie zaś konstytutywnego .

O kosztach Sąd orzekł zgodnie stosownie do . art. 100 k,p,c. w zw z art. 108 &2 k.p.c. przy zastosowaniu ar 98 &1 k.p.c. .zasadzając od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa obciążającą go część wydatków w tym opłatę sądową w kwocie 975 zł , od uiszczenia której powodowie byli zwolnieni . Sąd zasądził także od pozwanego na rzecz każdego z powodów kwotę 4. 800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie - & 2pkt 5 ./DZ.U z dnia 05 listopada 2015 roku / .