Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa W.
w W.

przeciwko M. L.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie

z dnia 29 lipca 2015 r., sygn. akt I C 752/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od W.
w W. na rzecz M. L. 1200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

V Ca 3915/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 08 października 2014 roku W. w W. wniosła o zasądzenie od M. L. kwoty 28 043,87 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz 3 819,00 zł tytułem kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym dla Warszawy - Woli w Warszawie I Wydziale Cywilnym w dniu 13 listopada 2014 r., w sprawie o sygn. akt I Nc 9143/14 roszczenie powoda zostało uwzględnione zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. L. zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości. Podniósł zarzut potrącenia oraz nieistnienia roszczenia, wskazał, że powód nie udowodnił istnienia dochodzonego roszczenia ani jego wysokości.

Powód wskazał, że dochodzi roszczenia za bezumowne korzystanie z przedmiotu najmu w okresie od 01 sierpnia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Podniósł, że pozwany był obowiązany do zapłaty czynszu i innych świadczeń na zasadach i w wysokości określonej w umowach łączących strony. Jako podstawę stosunku łączącego strony ponownie wskazano umowę (...) z 10 września 2012 r. zmienioną aneksem z 26 października 2012 r.

Pozwany zaprzeczył skuteczności wypowiedzenia umowy najmu wskazując na sześciomiesięczny okres wypowiedzenia, który upłynął z dniem 30 grudnia 2012 roku a tym samym wyliczeniu dochodzonej opłaty za bezumowne korzystanie. Nadto wskazał, iż potrąceniu z wierzytelności powoda obok wskazanej już kwoty 29 952,16 zł podlega również zatrzymana przez powoda kaucja w kwocie 26 996,96 zł co wyczerpuje w całości dochodzone przez powoda roszczenie.

Wyrokiem z dnia 29 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy I. Oddalił powództwo, II. Zasądził od powodowej W. na rzecz pozwanego M. L. kwotę 2417,00 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił w sprawie stan faktyczny: M. L. był najemcą części pomieszczeń znajdujących się na parterze i piwnicy budynku nr (...) przy ul. (...) i (...) w W.. Prowadził w tym miejscu działalność gospodarczą pod nazwą M. L. Klub muzyczny (...) w W.. Przedmiotowy lokal najemca wynajmował od W. w W. na podstawie umów nr (...) z późniejszymi zmianami, z przeznaczeniem na klub muzyczny z kawiarnią. Na podstawie umów nr (...) łączących strony pozwany w zamian za użytkowanie pomieszczeń przy ul. (...) w W. opłacał czynsz na rzecz W. Akademii (...) w W., zobowiązany nadto był do ponoszenia kosztów zużytych mediów w postaci prądu, ogrzewania i wody. Najemca był zobowiązany do dokonywania na własny koszt bieżących remontów, napraw i konserwacji po uzgodnieniu ich zakresu z wynajmującym. Na zabezpieczenie przedmiotu umowy pozwany wpłacił powodowi kaucję w kwocie 25 635,93 zł. W części wynajętych pomieszczeń pozwany zorganizował studio nagrań. Budynek nie był w idealnym stanie technicznym. W czasie korzystania przez pozwanego z przedmiotu najmu dochodziło do zalewania części pomieszczeń wodą deszczową, co skutkowało zaciekaniem ścian i elementów wykończenia najmowanych pomieszczeń, okresowo niedrożna była również kanalizacja (słaby odpływ). Pozwany zawiadamiał powoda o nieprawidłowościach wielokrotnie. Na skutek zalań, pomieszczenia piwniczne nie nadawały się do użytkowania. Zalewaniu ulegało między innymi studio nagrań znajdujące się w zaadoptowanym przez pozwanego pomieszczeniu piwnicznym. W toku postępowania nie ustalono przyczyn zalewania wynajmowanych pomieszczeń. Pismem z dnia 24 maja 2013 roku W. Akademia (...) wypowiedziała pozwanemu umowę nr (...) dotyczącą najmu pomieszczeń w budynku nr (...) przy ul. (...) w W. z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, który według treści pism upływał w dniu 30 czerwca 2013 roku (jeden miesiąc po dacie pisma). Protokolarne przekazanie pomieszczeń przy ul. (...) w W. miało nastąpić pierwotnie 3 lipca 2013 r. o 12:00, zaś 27 czerwca 2013 r. wezwano pozwanego do ich zwrotu 1 sierpnia 2013 r. o 10:00. Jednocześnie powód zwrócił się do pozwanego o zgodę na rozwiązanie umowy nr (...) za porozumieniem stron z dniem 30 czerwca 2013 r., a w razie braku zgody na powyższe wypowiedział tę umowę z zachowaniem 6 - cio miesięcznego okresu wypowiedzenia. Pismem z dnia 10 stycznia 2014 roku powód wezwał pozwanego do uiszczenia kwoty 48 016,87 zł wskazując, że dotyczy ona należności wynikających z umów najmu nr (...). Do zwrotu najmowanych przez pozwanego pomieszczeń doszło 3 stycznia 2014 r.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie wobec jego nieudowodnienia. Jak wskazał Sąd W. Akademia (...) dochodziła od M. L. roszczenia z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z pomieszczeń w budynku nr (...) przy ul. (...) w W. w okresie od 01 sierpnia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Powód nie wskazał w pozwie, by dochodził innego rodzaju roszczeń od pozwanego, z załączonych faktur VAT i wyliczeń strony powodowej wynika, że na wyliczoną kwotę składać się miały także opłaty za zużyte media w ramach obu umów najmu łączących strony. Sąd powołał art. 224 i art. 225 k.c. i wskazał, że bezspornym w niniejszej sprawie było, że pozwany wynajmował od Wojskowej Akademii (...) pomieszczenia na Klub (...), i że wszystkie wynajmowane pomieszczenia zdał powodowi w dniu 3 stycznia 2014 r. Sporne natomiast było kiedy nastąpiło rozwiązanie umowy na korzystanie z przedmiotowych przemieszczeń, wysokość dochodzonego roszczenia za okres wskazanego bezumownego korzystania tj. od dnia 01 sierpnia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Wobec braku korelacji pomiędzy twierdzeniami pozwu, a załączonymi do niego wyliczeniami i fakturami VAT w ocenie Sądu nie sposób było wymagać od pozwanego, by w sposób szczegółowy i precyzyjny przeczył każdemu z twierdzeń strony powodowej - wobec lakoniczności pozwu było to w istocie niemożliwe. W ocenie Sądu w sprzeciwie powództwo zostało zakwestionowane zarówno co do samej zasady jak i co do wysokości dochodzonego roszczenia. Sąd powołał art. 3 k.p.c, art. 232 k.p.c, art. 6 k.c. i wskazał, że powód nie wykazał podstawy wyliczenia wysokości dochodzenia roszczenia, w tym tytułem bezumownego korzystania jak i za zużytych mediów. Wątpliwości Sądu budziła skuteczność wypowiedzenia umowy najmu na dzień 30 czerwca 2013 roku, które pozwany zakwestionował. Powód jako podstawę powództwa powołał umowę nr (...), która nie została dołączona do pozwu. Nie została także załączona do odpowiedzi na sprzeciw mimo szerokiego powoływania się na jej treść przez stronę powodową. Jednocześnie powód powoływał się na wypowiedzenie z dnia 24 maja 2014 roku dotyczące umowy nr (...). Okres wypowiedzenia wskazany w tym piśmie upływa w dniu 30 czerwca 2013 roku (k. 21), podano w nim także podstawę wypowiedzenia (§ 8 pkt 1 umowy) ale wobec nie przedstawienia odpisu umowy Sąd nie był w stanie zweryfikować twierdzeń powoda odnośnie istnienia tej podstawy - a okoliczność ta była sporna między stronami bowiem pozwany zaprzeczył twierdzeniom pozwu w powyższym zakresie i wskazał, że umowa dopuszczała jej rozwiązanie z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął dopiero w dniu 30 grudnia 2013 roku i zwrócił on przedmiot najmu zgodnie z ustaleniami z powodem w dniu 3 stycznia 2014 r. Tym samym w ocenie Sądu powód nie wykazał by istniała podstawa do żądania od pozwanego opłaty za bezumowne korzystanie z pomieszczeń - skoro nie wykazano by korzystał on bezumownie z tych pomieszczeń. Jak wskazał Sąd nie sposób było także zweryfikować twierdzeń powoda co do wysokości dochodzonego roszczenia. Nie sposób było w ocenie Sądu wskazać wysokość czynszu należnego powodowi za najem pomieszczeń przy ul. (...) na podstawie umowy nr (...) nie złożonej do akt. Załączona do pozwu umowa nr (...) dotyczyła najmu pomieszczeń w budynku przy ul. (...) w W., nie ma więc związku z roszczeniem dochodzonym niniejszym pozwem. Załączone faktury VAT nie dotyczą bezumownego korzystania z budynku powoda, lecz rozliczeń energii elektrycznej (za grudzień 2013 do umowy nr (...)), wody, energii elektrycznej i cieplnej (za listopad i grudzień do umowy nr (...)), czynszu najmu pomieszczeń przy ul. (...) (za grudzień 2013 r. do umowy nr (...)), czynszu najmu pomieszczeń nr 23 i 24 przy ul. (...) (za grudzień 2013 r. do umowy nr (...)). Na ich podstawie Sąd nie był w stanie zweryfikować twierdzeń dotyczących wysokości miesięcznego odszkodowania za bezumowne korzystanie z pomieszczeń w budynku przy ul. (...) w W.. Sąd zaznaczył, iż faktura VAT nie stanowi dowodu istnienia wierzytelności. Faktura wystawiona przez powoda jest jedynie dokumentem prywatnym określającym wysokość żądania zapłaty. Strona przeciwna zaprzeczyła wysokości i podstawie roszczenia. Faktury dotyczyły ponadto innej umowy i korzystania z innego budynku niż wskazane w pozwie. Strona powodowa nie wskazała wysokość należności za bezumowne korzystanie, nie wskazała sposobu ani podstawy jej wyliczenia, ani nie wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na tę okoliczność.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z par. 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd zasądził wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2 400 zł i 17 zł tytułem opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.

Apelację od wyroku złożył Powód, zaskarżając wyrok w całości, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi:

1) rażące naruszenie art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego poprzez błędne ustalenia stanu faktycznego sprawy, polegające na przyjęciu przez Sąd pierwszej instancji - Sąd Rejonowy dla Warszawy - Woli w Warszawie I Wydział Cywilny, że roszczenie nie zostało udowodnione w sytuacji, kiedy Pozwany nie kwestionował, że nie płacił Powodowi należności wynikających z zawartych umów a z treści dołączonych do pisma Pełnomocnika Powoda (z dnia 15 kwietnia 2015 r.), stanowiącego odpowiedź na sprzeciw Pozwanego od nakazu zapłaty, jednoznacznie wynikała wysokość tych należności oraz

2) nierozpoznanie sprawy co do istoty, przez pominięcie przez Sąd pierwszej instancji -Sąd Rejonowy w Legionowie I Wydział Cywilny charakteru roszczenia (zapłata kwot wynikających z zawartych umów oraz kary umownej),

Powód wniósł o :

zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz Powoda kwoty 28.043,87 zł z odsetkami w wysokości ustawowej naliczonymi od dnia 08 października 2014 r. do dnia zapłaty i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych lub uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd pierwszej instancji - Sąd Rejonowy dla Warszawy - Woli w Warszawie oraz o dopuszczenie dowodów z dokumentów wymienionych w treści apelacji, w szczególności umowy nr (...) z dnia 10 września 2012 r. oraz umowy Nr (...) z dnia 18 października 2012 r. oraz pism kierowanych do Pozwanego na okoliczność, że wypowiedzenie łączących strony umów oraz wysokość kwot stanowiących dochodzonego roszczenia było oczywiste i nie kwestionowane przez Pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie wobec bezzasadności podniesionych w niej zarzutów. Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne jak i zaprezentowane rozważania prawne i stwierdza, że powództwo jako nieudowodnione podlegało oddaleniu na koszt powoda. Uzasadnienie Sadu I Instancji jest wyczerpujące i wskazuje na wszechstronne, drobiazgowe rozważenie zebranego materiału dowodowego w świetle zgłoszonego roszczenia oraz podniesionych zarzutów.

Odnosząc się do zarzutów apelacji wskazać należy, iż zgodnie z treścią przepisu art. 187 kpc w zw. z art. 227 kpc oraz z art. 6 kc. do powoda, jako osoby wszczynającej postępowanie należy - poza kwotowym określeniem żądania - wskazanie uzasadniających je okoliczności faktycznych, dokładnie określone żądanie wespół z powołanymi na jego uzasadnienie okolicznościami faktycznymi - co określa zakres prawa podmiotowego poddanego ochronie, a tym samym wytycza granice rozpoznania sprawy, a w dalszej kolejności - zakres orzekania przez sąd (art. 321 k.p.c.)., wyznaczając tym samym granice rozstrzygnięcia sądu (por. wyrok s.apel. w Katowicach z 2015-11-10, V ACa 247/15). Sąd prowadzący postępowanie nie jest związany wskazaniami powoda, co do podstawy prawnej dochodzonego roszczenia, jednakże nie może pominąć przytoczonej podstawy faktycznej powództwa, czyli okoliczności faktycznych uzasadniających to roszczenie. Określone w pozwie żądanie jest bowiem zindywidualizowane przytoczonymi przez powoda okolicznościami faktycznymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2008 r. II CSK 613/07, LEX nr 420867, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 6 sierpnia 2015 r. I ACa 311/15). Zgodnie z pozwem oraz następnie precyzowanym przez powoda reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika stanowiskiem, powód w niniejszej sprawie dochodził od pozwanego należności z tytułu bezumownego korzystania z pomieszczeń znajdujących się w budynku należącym do powoda, położonym w W. przy ul. (...), które to pomieszczenia zgodnie z twierdzeniami pozwu M. L. zajmował do 30 czerwca 2013 r. na podstawie umowy nr (...). Powód sprecyzował również, że wysokość wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z zajmowanych pomieszczeń odpowiada należnościom określonym w umowie nr (...), chociaż na rozprawie wskazał, że jest to dwukrotność tych należności. Mając na względzie powyższe ponieważ Sąd związany jest wskazaną podstawą faktyczną żądania, w sposób prawidłowy Sąd Rejonowy wywiódł, że powód nie wykazał ani zasadności ani wysokości swojego roszczenia w sposób wyczerpujący uzasadniając tę ocenę. Pozwany już w sprzeciwie zakwestionował zasadność i wysokość żądania, skuteczność wypowiedzenia, nie polegają więc na prawdzie wywody apelacji wskazujące, że pozwany do tych okoliczności się nie odniósł. Nawet przy tym gdyby przyjąć, że pozwany istotnie nie uiszczał od lipca 2013 r. należności za zajmowane pomieszczenia to nie sposób przyjąć, że w świetle przytoczonych okoliczności faktycznych oraz zaprezentowanych dowodów powództwo zostało wykazane. Istotne jest bowiem to, że nie wiadomo nawet z tytułu zajmowania których pomieszczeń powód dochodzi należności z tytułu bezumownego korzystania (położonych przy ul. (...) czy (...) A . Powód powołuje się bowiem na różne umowy, dotyczące najmu różnych pomieszczeń, zlokalizowanych pod różnymi adresami oraz określającymi różne terminy ich wypowiedzenia ( 1 miesiąc i 6 miesięcy). Z samych już tych okoliczności wynika, że w kształcie wskazanym przez powoda powództwo nie mogło zostać uwzględnione. Z tych też przyczyn nie było powodu aby badać zasadność podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia. Na okoliczności te prawidłowo powołał się Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy oddalając zgłoszone przez pozwanego wnioski dowodowe jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia. Podniesiony w apelacji zarzut nierozpoznania istoty sprawy uznać należy więc za chybiony. Sąd Rejonowy w granicach wskazanej podstawy faktycznej sprawy, będąc nią związany, sprawę rozpoznał poddając wszechstronnej i drobiazgowej ocenie zaprezentowany materiał dowodowy. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał również oceny materiału dowodowego mając na uwadze treść i podstawę żądania oraz podniesione zarzuty. Ocena materiału dowodowego nie nosi cech dowolności jest logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego. Sąd I Instancji nie miał obowiązku zastępowania strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika w inicjatywie dowodowej i wskazywania braków materiału dowodowego, wyznaczył terminy na złożenie wniosków dowodowych i na zajęcie stanowiska. Strona, która w zakreślonym terminie nie złożyła dowodu, na który powoływała się już w pozwie (umowa nr (...)) ponosi konsekwencje swoich zaniedbań. Wszelkie wnioski dowodowe należy zaś złożyć przed Sądem I Instancji, złożone więc wnioski dowodowe z dokumentów na etapie postępowania apelacyjnego podlegały pominięciu. Na marginesie tylko wskazać należy, że wobec jasnej podstawy faktycznej żądania złożenie tych umów oraz faktur (dotyczących najmu na podstawie umowy nr (...) pomieszczeń przy ul. (...)) na obecnym etapie nie zmienia prawidłowości oceny co do niewykazania żądania. Zgodnie bowiem z art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. właścicielowi przysługuje od samoistnego posiadacza wynagrodzenie za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej. Powód tymczasem nie wykazał, że żądana kwota mieści się w tych granicach (wskazywał na dwukrotność czynszu), a pomieszczenia za zajmowanie których dochodzi zapłaty, zajmowane były bezumownie.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy oddalił apelacje na podstawie art. 385 kpc, o kosztach postępowania odwoławczego rozstrzygając na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 6 ust. 5 w zw. z §13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.