Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sądowy Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 11 stycznia 2016 r., znak: (...)

w sprawie: K. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu K. S. prawo do emerytury od dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 625/16

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzja Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu K. S. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z powołaniem na niespełnienie warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie zaliczył powodowi okresów pracy od 1.04.1975 r. do 31.08.1977 r. i od 15.09.1978 r. do 30.07.1982 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) , z powodu braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Organ zaliczył ubezpieczonemu 8 lat , 1 miesiąc i 17 dni pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc, że przepracował wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach a także wniósł o zasądzenie kosztów procesu. Na rozprawie przed Sadem Okręgowym ubezpieczony podniósł, ze pracował także w szczególnych warunkach od 3.06.1996 r. do 31.12.1998 r. w Zakładzie (...) w I. jako kierowca samochodu ciężarowego,

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony K. S. urodzony (...) w latach 1968-1971 był uczniem szkoły zawodowej przy (...)ie i w trakcie tej nauki zdobyłem zawód mechanika-kierowcy. Zatrudnił się w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) jako kierowca. Poprzednio pracował w (...) jako kierowca. W (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) ubezpieczony obsługiwał Z. o dopudszczalnym ciężarze powyżej 3,5 tony. Woził beton, ziemię, żwir, materiały budowlane. Pracował na Osiedlu (...) w I. przy budowie ciepłociągów, magistralni wodnej w N. i na budowach w B.. Pracował jako kierowca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy powyżej 8 godzin, często w nadgodzinach w każdej porze roku. Od 1.09.1977 r. ubezpieczony przeszedł do pracy w gazowni i tam pracował do 14.09.1978 r. Ponownie zatrudnił się w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...).09.1978 r. jako kierowca samochodu ciężarowego i pracował do 30.07.1982 r. w tym charakterze i stale i w pełnym wymiarze czasu pracy woził takie same materiały budowlane co przedtem. Nie korzystał z urlopów bezpłatnych. W(...) Zakładzie (...) w I. przy ulicy (...) ubezpieczony zatrudnił się 3.06.1996 r. jako murarz posadzkarz i początkowo wykonywał prace ogólnobudowlane przez około pół roku ale od listopada 1996 r., po zakupie samochodu marki K. przez A. S. zaczął pracę jako kierowca samochodu ciężarowego i pracował tam do 15.07.2002 r. obsługując (...) wywrotkę i woził żwir, piasek na budowy, bowiem była to firma ogólnobudowlana. Woził też suchy beton i inne materiały budowlane. Nie korzystał w tym zatrudnieniu z urlopów bezpłatnych.

Ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę w dniu 11.12.2015 r.

dowód: umowa o pracę i zmiany angaży w aktach osobowych ubezpieczonego z (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) i Zakładu (...), świadectwa pracy, zeznania świadków B. M. i H. T., zeznania ubezpieczonego-zapis protokołu k. 29, na okoliczność pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) oraz T. D. i J. Ś. na okoliczność pracy w zakładzie (...), zeznania ubezpieczonego –zapis rozprawy k.57, wniosek w aktach rentowych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych i rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków B. M., H. T. na okoliczność pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) oraz T. D. i J. Ś. na okoliczność pracy w zakładzie (...), którzy pracowali w spornych okresach razem z ubezpieczonym oraz zeznań ubezpieczonego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego, bowiem były one spójne, logiczne, uzupełniały się wzajemnie, znajdowały też potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów a ponadto świadkowie, co istotne, pracując z powodem opisali jego pracę na podstawie własnych obserwacji.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że powód w okresie od 1.04.1975 r. do 31.08.1977r. i od 15.09.1978 r. do 30.07.1982 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze dopuszczalnym powyżej 3,5 tony. Taką pracę wykonywał też ubezpieczony w trakcie zatrudnienia u A. S. w I. conajmniej od grudnia 1996 r.( mimo formalnego angażu na murarza - posadzkarza), bowiem wynika to w niebudzacy wątpliwości sposób ze zgodnych zeznań świadków i ubezpieczonego i świadectwa pracy za ten okres. Ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, czyli wykonywał prace w szczególnych warunkach w rozumieniu pkt 2 działu VIII załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączeniu do tego rozporządzenia – wymieniającym prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, w wykazie A dział VIII pkt 1 i 2 wymieniono ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe w transporcie oraz prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

Skoro materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że ubezpieczony w okresach od 1.04.1975 r. do 31.08.1977 r. i od 15.09.1978 r. do 30.07.1982 r. oraz od grudnia 1996 r. do 31.12.1998 r. pracował jako kierowca. Pracę tę wykonywał pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, czyli wykonywał prace w rozumieniu pkt 2 działu VIII załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to okresy powyższe winny zostać zaliczone jako okres pracy w rozumieniu art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W sumie więc ( po doliczeniu okresów uznanych już przez ZUS ) ubezpieczony spełnia warunek posiadania wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach, uprawniającego do uzyskania prawa do emerytury.

Organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków do uzyskania emerytury i dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem na okoliczność charakteru pracy ubezpieczonego.

SSO Ewa Milczarek