Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 września 2011 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 4.148,27 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 maja 2011 roku do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne jej na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanej jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Odszkodowanie to obejmuje koszty najmu przez poszkodowanego auta zastępczego w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń (pozew, k. 2-9).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, iż nie kwestionuje: faktu szkody, jej zakresu jak i sposobu jej naprawienia. W związku z tym pozwana wypłaciła stronie powodowej odszkodowanie za koszt wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 2.401,63 zł. Pozwana podniosła, że umowa najmu była nieważna z uwagi na nie ustalenie wysokości czynszu najmu, nadto podniosła, że powód nie wykazał zasadności najmu samochodu zastępczego oraz zakwestionowała czas trwania naprawy pojazdu poszkodowanego, a w konsekwencji także okres najmu pojazdu zastępczego (odpowiedź na pozew, k. 45-50).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 lutego 2011 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność I. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S..

(dowód: okoliczność bezsporna)

W dniu 7 lutego 2011 roku zgłoszono szkodę w pozwanym zakładzie ubezpieczeń i w tym samym dniu przyjęto pojazd do serwisu. W dniu 15 lutego 2011 roku dostarczono do serwisu kalkulację naprawy wykonaną przez ubezpieczyciela, a w dniu 28 lutego 2011 roku serwis złożył zamówienie na części zamienne, które dostarczono w dniu 15 marca 2011 roku. W dniu 25 marca 2011 roku naprawa uszkodzonego pojazdu trwała nadal.

(dowód: arkusz naprawy pojazdu najemcy, k. 13)

W okresie od dnia 10 lutego 2011 roku do dnia 14 marca 2011 roku I. W. korzystał z pojazdu zastępczego marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) najętego od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na podstawie umowy najmu (...) nr (...) z dnia 10 lutego 2011 roku.

(dowód: umowa najmu (...), k. 14-15; aneks nr (...) – k. 16; control card, k. 17; pełnomocnictwo, k. 19;oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń, k. 18; cennik, k. 23)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 10 lutego 2011 roku I. W. przelał na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., przysługującą mu w związku ze szkoda komunikacyjną z dnia 7 lutego 2011 roku, likwidowaną przez E. Hestia.

(dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 10 lutego 2011 roku, k. 21; pełnomocnictwo -k. 19)

W dniu 15 kwietnia 2011 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.549,90 złotych netto tytułem kosztów najmu auta zastępczego marki (...) o nr rejestracyjnym (...) w okresie od dnia 10 lutego 2011 roku do dnia 12 marca 2011 roku. Stawka za dzień najmu pojazdu wyniosła więc 218,33 zł netto.

(dowód: faktura VAT nr (...) , k. 22)

Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wezwała (...) spółkę akcyjną z siedzibą w S. do zapłaty kwoty 6.549,90 złotych. Pismo to zostało doręczone w dniu 27 kwietnia 2011 roku.

(dowód: pismo z dnia 19 kwietnia 2011 roku, k. 24-27; zwrotne potwierdzenie odbioru, k. 29)

Pismem z dnia 29 kwietnia 2011 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. poinformowało o wypłacie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w kwocie 2.401,63 złotych netto.

(dowód: pismo z dnia 29 kwietnia 2011 roku – k. 30)

Technologiczny czas naprawy samochodu marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) powinien wynosić 7 dni roboczych. Konieczny, niezbędny i uzasadniony czas naprawy samochodu marki C. (...) o nr rej. (...) powinien wynosić 20 kolejnych dni kalendarzowych.

(dowód: opinia biegłego sądowego K. W., k. 310-318; ustne wyjaśnienia biegłego złożone na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2014 r., k. 350-351)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (okolicznościach niespornych), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego K. W..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowym procesie pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych zdarzenia oraz swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę. Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa podniosła trzy zarzuty. Pierwszym był zarzut nieważności umowy najmu z uwagi na brak ustalenia stawki czynszu. Drugim zarzutem było niewykazanie konieczności najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Trzecim zarzutem było niewykazanie przez powódkę uzasadnionego czasu, w którym pojazd znajdował się w zakładzie naprawczym, a tym samym czasu trwania umowy najmu.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż opisana w pozwie umowa najmu jest nieważna. Wysokość czynszu została określona poprzez odwołanie zawarte w pkt 31 i 32 Szczegółowych Warunków (...), gdzie wskazano, że wysokość czynszu najmu pojazdu będzie ustalona na podstawie cennika Programu (...) Zastępcze według opłat dla danej grupy pojazdów, a należność do zapłaty za faktyczny okres korzystania z pojazdu miała być ustalona w dniu zwrotu pojazdu przez najemcę (k. 14). Ponadto w § XIII.2 Ogólnych Warunków (...) najemca oświadczył, że znane są mu aktualne stawki najmu stosowana przez wynajmującego i je akceptuje (k. 15). Powódka złożyła cennik (...) (k. 23), na podstawie którego została wystawiona faktura VAT (k. 22). W konsekwencji zarzut pozwanej okazał się niezasadny.

Odnosząc się z kolei do kolejnego zarzutu pozwanej, iż nie zostało wykazane, że normalnym następstwem działania sprawcy jest prawo najmu pojazdu zastępczego, wskazać należy, iż zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Pozbawienie poszkodowanego możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego w trakcie kolizji skutkuje tym, że ma on prawo wynająć pojazd zastępczy i pozostaje to w związku przyczynowym z kolizją w rozumieniu powyższego przepisu. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jego uszkodzenia stanowi szkodę majątkową bez względu na rodzaj działalności lub cel, dla którego poszkodowany wykorzystuje pojazd. Jeżeli więc poszkodowany poniósł koszty wynajmu pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków zdarzenia podlegającego wyrównaniu. W przedmiotowej sprawie poszkodowany wykorzystywał pojazd zastępczy w prowadzonej działalności gospodarczej. Pozwana nie zgłosiła wniosków dowodowych mających na celu wykazanie, że poszkodowany mógł zastąpić pojazd uszkodzony innym posiadanym pojazdem lub zasada proporcjonalności przemawiała za skorzystaniem z komunikacji publicznej.

Pozwana zakwestionowała również długość okresu naprawy uszkodzonego pojazdu oraz będący jego odpowiednikiem czas korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego. Pozwana celem wykazania powyższego zgłosiła wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów na okoliczność ustalenia niezbędnego i ekonomicznie uzasadnionego zakresu czynności naprawczych i ich czasochłonności. Jak wynika z pisemnej opinii biegłego sądowego, uzasadniony czas naprawy pojazdu w okolicznościach niniejszej sprawy powinien wynosić 20 dni (7 dni czasu technologicznego + 11 dni czasu pomocniczego + 2 dni wolne od pracy). Biegły podniósł, że warsztat naprawczy powinien był zamówić części zamienne w dniu 15 lutego 2011 roku, po otrzymaniu zatwierdzonej kalkulacji od ubezpieczyciela oraz przystąpić do naprawy uszkodzonego samochodu niezwłocznie po otrzymaniu części. Zdaniem biegłego niezasadne było powstrzymanie się przez warsztat z zamówieniem części zamiennych aż do 3 marca 2011 roku. Biegły w trakcie składania ustnych wyjaśnień na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2014 roku podtrzymał opinię pisemną w całości wskazując w szczególności, że uzasadnione było wstrzymanie się z rozpoczęciem naprawy do czasu otrzymania zatwierdzonej kalkulacji naprawy. Niewystarczające było otrzymanie wcześniej oceny technicznej albowiem jest ona wstępnym dokumentem nie zawierającym precyzyjnego zakresu naprawy, technologii naprawy oraz stawek za robociznę i cen części zamiennych. Serwisy mogą przystąpić do naprawy na podstawie oceny technicznej lub protokołu szkody tylko wtedy, gdy zakres uszkodzeń jest niewielki, technologia naprawy oczywista, a warsztat ma umowę partnerską z ubezpieczycielem. W przedmiotowym przypadku naprawa miała duży zakres, jej koszt wynosił ponad 15.000 złotych i nie można jej było rozpocząć tylko na podstawie protokołu szkody.

Opinia biegłego jest opinią logiczną, jasną i przekonującą. Po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innego biegłego.

W konsekwencji uzasadniony czas naprawy wynosił 20 dni. Ponieważ pojazd został przyjęty do warsztatu w dniu 7 lutego 2011 roku pojazd po naprawie powinien zostać wydany w dniu 26 lutego 2011 roku. Z kolei najem, który rozpoczął się w dniu 10 lutego 2011 roku powinien zakończyć się również w dniu 26 lutego 2011 roku, czyli trwać 17 dni. Zgodnie z wystawioną na podstawie zaakceptowanego przez najemcę cennika fakturą stawka czynszu najmu wynosiła 218,33 złotych netto za 1 dobę, a więc czynsz najmu powinien wynieść 3.711,61 złotych netto (17 razy 218,33 złotych). Pozwana przed procesem zapłaciła 2.401,63 złotych, a więc do zasądzenia pozostała kwota 1.309,98 złotych.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze fakt, że wniosek o wypłatę odszkodowania został doręczony pozwanej w dniu 27 kwietnia 2011 roku (k. 29), uzasadnione było żądanie odsetek ustawowych od dnia 28 maja 2011 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia. Powódka wygrała sprawę w zakresie, w jakim powództwo zostało uwzględnione, zaś pozwana w części, w jakiej Sąd oddalił powództwo. W konsekwencji, powódka wygrała proces w 31,58%, zaś pozwana w 68,42%. Stosownie do przepisu art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art 99 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata (radcę prawnego) zalicza się wynagrodzenie i wydatki jednego adwokata (radcy prawnego), koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wydatki poniesione przez powódkę w niniejszej sprawie sprowadzają się do: wynagrodzenia pełnomocnika należnego stosownie do § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w kwocie 600 zł, opłaty stosunkowej od pozwu w wysokości 208 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł (łącznie 825 zł). Pozwana poniosła zaś koszty procesu w wysokości 1.477,63 zł (minimalna stawka zastępstwa procesowego - 600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 złotych, wydatki na opinię biegłego – 860,63 zł). Koszty procesu wyniosły łącznie 2 302,63 zł. Powódka wygrała sprawę w 31,58 %, a więc pozwana powinna ponieść 31,58% kosztów procesu, tj. kwotę 726,77 złotych. Ponieważ pozwana poniosła kwotę wyższą, tj. 1.477,63 złotych powódka powinna jej zapłacić kwotę 750,86 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.