Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia: SO Tomasz Pawlik

Sędziowie: SO Leszek Dąbek

SO Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2016 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa D. C. (C.)

przeciwko M. O.

o ustalenie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 13 października 2015 r., sygn. akt XII C 897/14

postanawia:

1)  uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie oraz nie obciążać powoda kosztami postępowania,

2)  zwrócić powodowi 63 zł (sześćdziesiąt trzy złote) tytułem połowy opłaty od apelacji,

3)  nie obciążać powoda kosztami postępowania odwoławczego.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 754/16

UZASADNIENIE

Powód D. C. złożył pozew przeciwko M. O. o ustalenie niezasadności podwyższenia wysokości opłaty czynszowej za wynajmowany przez niego lokal
z 8,79 zł za m ² miesięcznie na 15 zł za m ² miesięcznie oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem z 13 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Częstochowie ustalił, że podwyżka czynszu najmu lokalu jest uzasadniona do wysokości 13,73 zł za m ² miesięcznie (pkt 1); oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2) i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 2617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3).

Apelację od tego wyroku złożył powód zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez orzeczenie o niezasadności podwyższenia stawki czynszu, ewentualnie –
w razie uznania, że wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości – wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Przed rozpoczęciem rozprawy apelacyjnej, wyznaczonej na 7 września 2016 roku, powód złożył pismo datowane na 30 sierpnia 2016 roku, w którym cofnął pozew i wniósł
o umorzenie postępowania oraz o nieobciążanie go kosztami procesu. Wskazał, że strony na etapie postępowania apelacyjnego zawarły ugodę, w której pozwana zrzekła się roszczenia
o zwrot kosztów procesu /k. 253/.

Pozwana wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu oraz wniosła o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania; nie kwestionowała zawarcia ugody z powodem, ani zrzeczenia się w niej kosztów obecnego procesu /k. 263/.

Przedstawiona przez powoda ugoda z 11 marca 2016 roku wskazuje, że zawarł ją
w imieniu pozwanej drugi współwłaściciel nieruchomości, w której znajduje się sporny lokal mieszkalny (część wstępna i § 1 tej ugody); doszło do rozwiązania stosunku najmu z chwilą jej zawarcia (§ 2 ust. 1 ugody); pozwana zrezygnowała z wszystkich roszczeń wobec powoda, także związanych z podwyższonym czynszem i wypłaciła mu należność z tytułu poczynionych nakładów na remont mieszkania, a powód zrezygnował z wszelkich roszczeń wobec pozwanej (§ 2 ust. 2 ugody); pozwana wyraziła także zgodę na cofnięcie pozwu i zrzekła się roszczenia o zwrot kosztów procesu w wyniku cofnięcia pozwu (§ 2 ust. 4 ugody) - /ugoda
k. 266 – 267/.

Powództwo może być wycofane aż do rozpoczęcia rozprawy, a za zgodą pozwanego, aż do wydania wyroku, zaś pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków prawnych (art. 203 § 1 i 2 k.p.c.). Przy czym sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, gdy okoliczności sprawy wskazują, że jest to czynność sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.). Jednocześnie na żądanie pozwanej powód powinien zwrócić jej koszty (art. 203 § 2 k.p.c.). Postępowanie umarza się, gdy powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub gdy wydanie orzeczenia stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne (art. 355 § 1 k.p.c.). Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym w razie cofnięcia pozwu (art. 374 k.p.c.).

Cofniecie pozwu, w związku z zawartą ugodą, nie pozostaje w sprzeczności z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia tego prawa powodując dobrowolne uregulowanie stosunków pomiędzy stronami.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 386 § 3 k.p.c. w związku z art. 374 k.p.c., należało postanowieniem uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie, albowiem orzeczenie w tym zakresie zapada w formie postanowienia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 29 sierpnia 2001 roku, sygn. akt IV CKN 1153/00, LEX nr 52699).

Jednocześnie o kosztach postępowania – także odwoławczego – (pkt 1 in fine oraz pkt 3 sentencji) orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że
z uwagi na cofnięcie pozwu przez powoda doszło do sytuacji, w której należy go traktować jako przegrywającego sprawę. Jednakże podstawę tego cofnięcia stanowi ugoda zawarta przez strony poza procesem, w której pozwana zrzekła się kosztów powstałych w toku tego postępowania. Wniosek o zwrot kosztów postępowania, będący jej reakcją na cofnięcie pozwu, pozostaje więc w sprzeczności ze złożonym w ugodzie oświadczeniem, któremu nie zaprzeczyła nawet w piśmie z 15 września 2016 roku /k. 263/. Te okoliczności wskazują zaś, że zaistniał szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na nieobciążanie strony przegrywającej (powoda) w ogóle kosztami. Dlatego też wniosek pozwanej o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania musiał spowodować konieczność zastosowania wyjątkowej regulacji art. 102 k.p.c.

Orzeczenie w punkcie 2 oparto na regulacji art. 79 ust. 1 pkt 3 lit . a) ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 623), gdyż do cofnięcia pozwu doszło przed rozpoczęciem rozprawy apelacyjnej, a powód uregulował opłatę od apelacji w wysokości 126 zł; powinien więc otrzymać zwrot opłaty w wysokości 63 zł.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek