Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący: SSR Dorota Zabłudowska

Protokolant: Marta Filipiak

po rozpoznaniu w dniu 14.06.2016 r. sprawy J. G. , c. H. i Z., ur. (...) w C.

podejrzanej o to, że:

w dniu 8 lutego 2016 r. w P. w supermarkecie (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadziła w błąd firmę (...) w ten sposób, iż przy użyciu karty kierowniczki sklepu anulowała transakcję zakupu towaru w postaci kapsułek piorących o wartości 24,99 zł doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem firmę (...) Sp. z o.o. przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o przestępstwo z art. 284§3 k.k.

I.  na podstawie art. 66§1 k.k., art. 67§1 k.k., ustalając, że podejrzana dopuściła się zarzucanego jej czynu, zaś stopień społecznej szkodliwości czynu podejrzanej i zawinienie nie są znaczne, umarza warunkowo postępowanie karne, określając okres próby na rok od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

II.  na podstawie art. 67§3 k.k. orzeka od podejrzanej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 300 zł (trzystu złotych);

III.  na na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. oraz na podstawie art. 1 i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz.U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) obciąża podejrzaną kosztami sądowymi: wydatkami w kwocie 70 (siedemdziesięciu) złotych oraz opłatą w wysokości 100 (stu) złotych.

Sygn. akt: X K 210/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. G. od 2014 roku pracowała w supermarkecie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. nr 255 znajdującym się w P. przy ul. (...), na stanowisku kasjer – sprzedawca. Zgodnie z przyjętymi przez pracodawcę J. G. zasadami kasjer – sprzedawca mógł samodzielnie dokonać anulowania pozycji z rachunku klienta, tylko jeśli wartość widniejącego na niej towaru nie przekraczała 15 zł i pod warunkiem, że nie była to pierwsza, ani ostatnia pozycja rachunku. Wskazane zasady nie obowiązywały kierownika i zastępcy kierownika supermarketu. Zdając sobie sprawę ze wskazanego ograniczenia J. G. w dniu 08 lutego 2016 roku zabrała do obsługiwanej przez siebie kasy kod przypisany zastępcy kierownika E. K., która w tym czasie nie była obecna w pracy. O godzinie 18:30 J. G. skanowała towar jednej z klientek, po czym przyjęła za niego zapłatę nie wydając jej paragonu fiskalnego. Następnie, kiedy klientka opuściła sklep (...) za pomocą kodu przypisanego E. K. wycofała ostatnią pozycję z rachunku wskazanej klientki – kapsułki piorące W. 32 szt. o wartości 24,99 zł, mimo iż klientka zapłaciła za nie i zabrała razem z resztą zakupów, a następnie zakończyła paragon. W dalszej kolejności J. G. zabrała wskazaną kwotę, celem jej przywłaszczenia.

/dowody: zeznania świadka M. K. k. 4;

zeznania świadka D. P. k. 21v.;

wyjaśnienia oskarżonej k. 15;

wykaz paragonów anulowanych k. 18;

druk paragony k. 19;

zapis z kamer monitoringu sklepowego k. 24/

Będąc przesłuchiwaną w charakterze podejrzanej J. G. oświadczyła, iż rozumie treść stawianego jej zarzutu i przyznaje się do popełnienia zarzucanego jej czynu opisując okoliczności jego popełnienia.

Z uwagi na wymóg zwięzłości uzasadnienia wynikający z art. 424 § 1 k.p.k. odstąpiono od cytowania całości wyjaśnień odstępując do wskazanych poniżej kart akt postępowania.

/vide: wyjaśnienia oskarżonej k. 15/

J. G. ma wykształcenie zawodowe. Jest stanu wolnego i ma jedno małoletnie dziecko pozostające na jej utrzymaniu. Pracuje w charakterze kasjera osiągając z tego tytułu dochód w wysokości około 2.000 zł miesięcznie. według oświadczenia stan jej zdrowia jest dobry, nie była leczona psychiatrycznie, ani odwykowo. Nie była uprzednio karana.

/dowody: dane osobopoznawcze k. 13-14;

dane o karalności k. 29/

Sąd zważył, co następuje:

W świetle całokształtu zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego, zarówno fakt popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej występku, jak i wina J. G., nie budzą wątpliwości.

Do dokonania ustaleń faktycznych w przedmiocie wysokości poniesionej przez pokrzywdzoną spółkę szkody oraz okoliczności ujawnienia przestępstwa przyczyniły się w znacznej mierze zeznania M. K. – pracownika ochrony supermarketu i (...) – kierownika supermarketu. Wskazania świadków w pełni korelowały ze sobą wzajemnie znajdując jednocześnie potwierdzenie w nagraniach z kamer monitoringu sklepowego, w związku z czym Sąd uznał je za wiarygodne. Nadto depozycje D. P. miały dla sprawy znaczenie również w zakresie, w jakim świadek odniosła się do kwestii obowiązujących z zarządzanym przez nią sklepie zasad dotyczących możliwości dokonywania przez kasjerów anulacji pozycji na przygotowywanych przez nich rachunkach. Jako niekwestionowane w toku postępowania także i one zostały przez Sąd uznane za polegające na prawdzie.

Sąd nie znalazł również podstaw do zakwestionowania autentyczności dokumentów brak bowiem w sprawie innych dokumentów, które mogłyby podważyć ich prawdziwość, bądź też zakwestionować ich autorstwo i treści w nich zawarte. Mając ponadto na uwadze zgodność danych wynikających z powyższych dokumentów z treścią zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonej, brak było podstaw do zakwestionowania wiarygodności wskazanych dowodów.

W świetle zaprezentowanej oceny materiału dowodowego, Sąd nie miał zastrzeżeń co do przyznania się oskarżonej do winy oraz co do wiarygodności jej wyjaśnień. Przesłuchiwana w dniu 10 lutego 2016 roku J. G. podała bowiem, iż 08 lutego 2016 roku anulowała zakup kapsułek piorących posługując się kartą kierownika sklepu mimo, iż faktycznie klientka wzięła ten towar płacą za niego cenę. Oskarżona przyznała przy tym, że później zabrała uiszczoną za rzeczone kapsułki kwotę. Mając na względzie, iż wskazane okoliczności korespondowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, Sąd uznał, iż składać je J. G. nie mijała się z prawdę.

W niniejszej sprawie nie budzi zatem wątpliwości, iż J. G., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadzała w błąd swojego pracodawcę - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L., w ten sposób, że w dniu 08 lutego 2016 roku P. przy użyciu karty kierowniczki sklepu anulowała transakcję zakupu towaru w postaci kapsułek piorących o wartości 24,99 zł, pomimo tego, że zostały one zabrane przez klienta, po uiszczeniu za nie ceny, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wskazaną spółkę. Tym samym, Sąd doszedł do przekonania, że zachowanie oskarżonej wyczerpało znamiona przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. Występku z art. 286 § 1 k.k. dopuszcza się bowiem sprawca, który w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd. Wprowadzenie w błąd oznacza zachowanie prowadzące do wywołania u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości tej osoby. Przed podjęciem przez sprawcę działania, osoba ta nie ma jeszcze błędnego wyobrażenia o rzeczywistości. Ustawa karna nie zawiera żadnych ograniczeń odnośnie sposobu wprowadzenia danej osoby w błąd. Możliwe jest to przy wykorzystaniu wszelkich metod. Wprowadzenie w błąd musi dotyczyć istotnych okoliczności danej sprawy, które mogą mieć wpływ na podjęcie przez oszukiwanego określonej decyzji dotyczącej rozporządzenia mieniem. Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. jest przestępstwem materialnym, którego skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem przez pokrzywdzonego. Jak wskazano wyżej, wszystkie powyższe elementy w realiach niniejszej sprawy zostały spełnione; działaniem swoim oskarżona wprowadziła bowiem swojego pracodawcę w błąd co do faktu zrezygnowania przez klienta z towaru i nieuiszczenia za niego ceny, dzieli czemu uzyskała korzyść majątkową w postaci kwoty, którą faktycznie zapłacono za ten towar.

Nie mniej jednak, mając jednocześnie na względzie okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że czyn ten należało uznać za wypadek mniejszej wagi i uwzględnić w jego kwalifikacji również art. 286 § 3 k.k.

Sąd w tym przedmiocie zważył, iż zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego uznanie czynu za „wypadek mniejszej wagi" powinno się opierać na ocenie wszystkich okoliczności związanych z jego popełnieniem, zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych. Decydują o tym elementy tak przedmiotowe, jak i podmiotowe, a więc także dotyczące sprawcy, przedsiębranego przez niego sposobu działania, stopnia natężenia złej woli itp. Przy ocenie, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi w danej sprawie, należy brać pod uwagę przedmiotowo-podmiotowe znamiona czynu, kładąc akcent na te elementy, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw. Wypadek mniejszej wagi jest to bowiem postać czynu o znamionach przestępstwa typu podstawowego, charakteryzująca się przewagą elementów łagodzących o charakterze przedmiotowo-podmiotowym (zob. wyrok SN z 9 października 1996 r., V KKN 79/96, OSNKW 1997, nr 3-4, poz. 27). Podstawowym elementem oceny wypadku mniejszej wagi jest stopień społecznej szkodliwości czynu. Istotnym elementem jest także stopień zawinienia, nie stanowiący okoliczności rzutującej na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu (por. wyrok SN z 14 stycznia 2004 r., V KK 121/03, Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach karnych 2004, poz. 106, s. 87-88).

W dalszej kolejności Sąd zważył, iż przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu przyjmuje się koncepcję przedmiotowo - podmiotową czynu. Od strony przedmiotowej wchodzić będą w grę takie elementy, jak rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu, sposób działania sprawcy. Od strony podmiotowej z kolei należy uwzględnić takie elementy, jak umyślność bądź nieumyślność i różne jej odcienie: premedytacja bądź jej brak, dolus coloratus, dolus directus bądź eventualis, a ponadto pobudki, motywy i cele działania sprawcy (tak: A. Zoll - Materialne określenie przestępstwa, Prokuratura i Prawo 1997/2 str. 7 i n., R. Góral - Kodeks karny - praktyczny komentarz Warszawa 1998 r. str. 12 a także Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.01.1998 r. V KKN 39197 opublikowany w Prok. i Pr. O. 1998/6/1). Nie mają natomiast wpływu na stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu takie okoliczności, jak dotychczasowe życie sprawcy (w tym karalność), jego właściwości i warunki osobiste, trudna sytuacja materialna i rodzinna itp. Chociaż okoliczności te sąd uwzględnia przy wymiarze kary i orzekaniu środków karnych oraz stosowaniu probacji, to jednak nie w aspekcie oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. Jak wskazał SA w Ł. w wyroku z dnia 28 stycznia 1998 r. (II AKa 245/99, Biul. Prok. Apel. 1999, nr 8), wszystkie z wymienionych w art. 115 § 2 kk okoliczności związane są z czynem, jego stroną przedmiotową i podmiotową. Nie są to natomiast okoliczności dotyczące sprawcy (tak również wyrok SN z dnia 19 października 2004 r., III KKN 355/04, LEX nr 14299).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd oceniając społeczną szkodliwość czynu oskarżonej miał na uwadze, że choć niewątpliwie działa ona umyślnie z zamiarem bezpośrednim, należało zważyć, że zachowaniem swoim wyrządziła pokrzywdzonej szkodę o bardzo niskiej wartości.

Mając na uwadze okoliczności dotyczące popełnienia czynu zarzucanego J. G., jak również jej właściwości, warunki osobiste i dotychczasowy sposób życia, Sąd rozważył, czy w niniejszej sprawie uzasadnione jest zastosowanie wobec oskarżonego dobrodziejstwa instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Na wstępie należy stwierdzić, iż warunki formalne warunkowego umorzenia postępowania zostały spełnione. Przestępstwo zarzucone oskarżonej jest zagrożone karami pozbawienia wolności nie przekraczającymi 5 lat. Ponadto, oskarżona nie była dotychczas karany za przestępstwo umyślne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 66 § 1 k.k., Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

W ocenie Sądu, zarówno stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się J. G., jak i stopień jej zawinienia, nie są znaczne, a jak zostało to wyżej wskazane – okoliczności jego popełnienia, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonej przyznającej się do winy, nie budzą wątpliwości. Ustalając stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonej czynu, Sąd miał na względzie, że jak podkreślano wyżej – pomimo umyślnego działania oskarżonej, czyn jej przypisany należało uznać za wypadek mniejszej wagi.

Sąd analizując okoliczności niniejszej sprawy miał również na uwadze dotychczasowy sposób życia oskarżonej – okoliczność, że jej dotychczasowa praca u pokrzywdzonej była oceniana pozytywnie i, co istotne, nie była ona uprzednio karany. Powyższe, zdaniem Sądu wskazuje na nienaganny tryb dotychczasowego życia J. G. i uzasadnia przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania, będzie przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Uznając zatem w świetle powyższego, że wina oskarżonej jak i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, Sąd na podstawie art. 66 § 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k., warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko J. G. na okres próby wynoszący jeden rok. Na podstawie art. 67 § 1 k.k. Sąd określił przy tym długość okresu próby na jeden rok, uznając, iż taki właśnie czas będzie niezbędny do zweryfikowania prognozy co do sposobu postępowania oskarżonej, stanowiącej istotną przesłankę wydania przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Sąd orzekł także, w oparciu o treść art. 67 § 3 k.k. od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 300 zł. Sąd uznał, iż realizacja wskazanego obowiązku, wzmocni korzystne oddziaływanie na sprawcę, stwarzając podstawy do przekonania, że zastosowany środek probacyjny, choć nie stanowi skazania oskarżonej za popełnienie zarzucanego jej czynu, to jednak nie oznacza wykluczenia jakiejkolwiek formy jej odpowiedzialności za naruszenie przepisów prawa.

Omyłkowo natomiast, mimo stosownego wniosku Prokuratora, Sąd nie orzekł wobec oskarżonej obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Omyłka ta jest tego rodzaju, że może zostać skorygowana jedynie w toku postępowania odwoławczego.

Ponadto, na mocy art. 627 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. oraz na podstawie art. 1 i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983 r. nr 49 poz. 223 z późn. zm.), Sąd obciążył oskarżoną kosztami sądowymi w sprawie w kwocie 70 zł oraz kwotą 100,00 zł tytułem opłaty. Sąd nie znalazł bowiem żadnych podstaw do zwolnienia J. G. od ich poniesienia. Oskarżona jest bowiem osobą czynną zawodowo, zatem należy ocenić, iż poniesienie przez nią w/w kosztów nie będzie stanowiło nadmiernego obciążenia.

Sędzia SR Dorota Zabłudowska

Zarządzenia :

1.  odnotować w rep. K i kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem,

3.  akta przedłożyć z wpływem apelacji lub do uprawomocnienia.

G., dnia 22 sierpnia 2016r.