Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa E. M. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) w R. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę zasądził: 1) od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki E. M. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) w R. kwotę 1 353, 00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 września 2014 roku do dnia zapłaty, 2) zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki E. M. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) w R. kwotę 1 870, 15 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok z uzasadnieniem k. 144-148).

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana zaskarżając go w całości.

Pozwana wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości,

2.  zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa

Ewentualnie pozwana wniosła o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Pozwana zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie:

I przepisów prawa materialnego:

1.  art. 361 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej: ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych), poprzez ich błędne zastosowanie i uznanie, że w tak ustalonym stanie faktycznym, istnieją podstawy do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za szkodę w postaci kosztów najmu pojazdu zastępczego ponad kwotę wypłaconą przez pozwanego;

2.  art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. poprzez ich niezastosowanie, co skutkowało przyjęciem za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego aż 8 dni, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, iż uzasadniony okres najmu nie powinien przekroczyć 3 dni;

II przepisów prawa procesowego:

1.  art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., poprzez ich błędne zastosowanie i przyjęcie, iż powód wykazał, że zasadny okres najmu pojazdu zastępczego wynosi aż 8 dni, pomimo, że uszkodzony pojazd zgodnie z opinią biegłego naprawiany był przez 6,95 rbg, czyli niecały 1 dzień roboczy, uwzględniając, że serwis który dokonał naprawy jest czynny od 8:00 do 18:00, tj. przez 10 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu;

2.  art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez ich błędne zastosowanie i przyjęcie, iż powód wykazał, że zasadny okres najmu pojazdu zastępczego wynosi aż 8 dni, podczas gdy uszkodzony pojazd był jezdny, o czym świadczy sam fakt oddania samochodu do naprawy ponad miesiąc po zdarzeniu, a więc uzasadnione było wynajmowanie pojazdu w czasie wykonywania czynności około naprawczych, w związku z czym najem powinien zostać ograniczony do technologicznego czasu naprawy w wymiarze 3 dni;

3.  art. 233 k.p.c., przez przekroczenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów, uchybienia zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez uznanie, że zasadny okres najmu pojazdu zastępczego wynosi aż 8 dni, podczas gdy uszkodzony pojazd był jezdny o czym świadczy fakt oddania samochodu do naprawy ponad miesiąc po zdarzeniu, a więc nieuzasadnione było wynajmowanie pojazdu w czasie wykonywania czynności około naprawczych, w związku z czym najem powinien zostać ograniczony do technologicznego czasu naprawy w wymiarze 3 dni.

(apelacja wraz z uzasadnieniem k.154 -156v).

Odpowiedź na apelację złożyła pozwana wnosząc o:

1.  oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej,

2.  zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wg norm przepisanych (odpowiedź na apelację z uzasadnieniem, k. 178-180).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Za nietrafne należy uznać zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 k.p.c. dotyczące przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Zgodnie z powyższą zasadą sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swojego własnego przekonania, na podstawie rozważenia zebranego materiału dowodowego. Obowiązkiem sądu jest ocena wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 r., IV CKN 1218/00, LEX nr 80266).

Ustawodawca wskazuje granice tej swobody oraz to, w jaki sposób powinna być realizowana. Zgodnie z powyższym sąd jest obowiązany do wyprowadzenia na podstawie zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Sąd musi dokonać selekcji zgromadzonego materiału, poddać ocenie moc dowodową poszczególnych dowodów i dać prawidłowy wyraz wynikom tego wyboru i oceny (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r. sygn. akt IV CKN 970/00).

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej oceny dowodów za zasadny przyjmując ośmiodniowy okres uzasadnionego czasu najmu na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, uwzględniając dowód z opinii biegłego.

Pozwana w ramach zarzutu podniosła, że okres najmu pojazdu zastępczego trwający ponad 3 dni robocze nie był konieczny. Swoje stanowisko argumentowała brakiem wykazania przez powódkę czynników uzasadniających wydłużenie okresu naprawy ponad czas standardowo konieczny.

Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem przyjętym przez stronę pozwaną. W rozpoznawanej sprawie należy stwierdzić, że w pisemnej opinii z dnia 9 kwietnia 2015 roku biegły do spraw mechaniki pojazdowej w sposób jasny i logiczny z zachowaniem zasad wiedzy specjalistycznej określił technologiczny czas naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe marki (...) o nr rej. (...), w wyniku zdarzenia z dnia 02 lipca 2014 roku, który wynosił cztery dni. Natomiast precyzyjne oszacowanie rzeczywistego czasu potrzebnego na naprawę pojazdu nie było możliwe w oparciu o zebrany materiał dowodowy w powodu braku informacji dotyczących czasu oczekiwania na zamówione części, a także czasu oczekiwania w kolejce na naprawę. Należy przy tym zauważyć, że technologiczny czas naprawy jest krótszy od czasu rzeczywistego potrzebnego na naprawę, który obejmuje poza technologicznym czasem naprawy również czas oczekiwania w kolejce na naprawę, przemieszczenie pojazdu na różne stanowiska, czy czas oczekiwania na zamówione części. Co szczególnie istotne w niniejszej sprawie – z uzupełniającej opinii biegłego do spraw mechaniki pojazdowej K. W., złożonej podczas rozprawy w dniu 10 grudnia 2015r. (k.129) wynika, że rzeczywisty czas naprawy pojazdu z uszkodzeń powstałych w zdarzeniu drogowym z dnia 2 lipca 2014 roku mógł wynieść sześć dni roboczych. Ta opinia nie została w żaden sposób zakwestionowana przez pozwanego. Prawidłowo więc stała się podstawą ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego w tym zakresie, co podziela także Sąd Okręgowy. Była to okoliczność, której ustalenie wymagała wiadomości specjalnych, w związku z tym sąd jest zobligowany korzystać w tym zakresie z opinii biegłego (art. 278 k.p.c.).

Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że nie budzi wątpliwości zasadność wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną przez okres obejmujący osiem dni kalendarzowych. Przyjmując, że pojazd został oddany do naprawy 6 sierpnia 2014 roku w środę oraz uwzględniając weekend 10 sierpnia oraz 11 sierpnia, uzasadnione jest odebranie pojazdu 13 sierpnia 2014 roku. Odnosząc się do opinii biegłego określającej czas rzeczywistej naprawy, który mógł wynieść sześć dni roboczych, warto zwrócić uwagę na fakt, że w rozpatrywanej sprawie w okres naprawy włączony został weekend, co wydłużyło czas naprawy o kolejne dwa dni. W związku z powyższym za uzasadniony należy uznać czas rzeczywistej naprawy trwający osiem dni.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw by twierdzić, że w wyniku oddania samochodu do naprawy ponad miesiąc po zdarzeniu będącym jego przyczyną poszkodowana doprowadziła do zwiększenia rozmiarów szkody. W oparciu o dokumentację sporządzoną po wypadku warto podkreślić, że została ona sporządzona, bez odniesienia się do możliwości korzystania z pojazdu przez poszkodowaną.

W świetle tych ustaleń faktycznych należy uznać, że nie ma podstaw do przyjęcia jakoby upływ czasu od momentu zdarzenia i używania samochodu przez poszkodowaną, a oddaniem go do naprawy wpływał na zwiększenie się szkody, a tym samym jakoby poszkodowana przyczyniła się do zwiększenia rozmiarów szkody.

Odnosząc się do argumentu pozwanej dotyczącego możliwości korzystania z samochodu po wypadku, należy uznać ów argument za nieuzasadniony. Pozwana nie poparła w żaden sposób dowodami swoich twierdzeń. Ponadto odnosząc się do twierdzenia, iż poszkodowana oddała w dniu 6 sierpnia 2014 roku do naprawy samochód, który został uszkodzony w dniu 2 lipca 2014 roku zaznaczyć trzeba, że szkoda w tym przypadku wyraża się w braku możliwości korzystania z własnego pojazdu od dnia 6 sierpnia 2014 roku – tj. przez okres faktycznej naprawy pojazdu, który przebywał w tym czasie w warsztacie, nie było więc możliwości korzystania z niego. Ubezpieczyciel w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej obowiązany jest wyrównać uszczerbek wywołany skutkami wypadku. Wymiar szkody, którą poniosła poszkodowana ustalany jest przy uwzględnieniu stanu sprzed zdarzenia. Oznacza to, że uszczerbek poszkodowanej poniesiony w wyniku wypadku wyrażał się w utracie możliwości korzystania z pojazdu, który służył jej na co dzień. Wyrównać uszczerbek poszkodowana mogła tylko poprzez wynajęcie pojazdu zastępczego, a zatem naprawienie szkody mogło nastąpić poprzez poniesienie kosztów najmu przez ubezpieczyciela.

Z tych samych względów nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut naruszenia art. 6 k.c. i 232 k.p.c. odnoszący się do kwestii udowodnienia, że naprawa pojazdu poszkodowanej trwała osiem dni. Wskazać należy, że w sytuacji, gdy powód wykazał, że pojazd jest uszkodzony i kwalifikował się do naprawy, to na pozwanej ciążył obowiązek wykazania okoliczności, że naprawa pojazdu nadmiernie się wydłużyła, a pojazd powinien być dostępny do użytkowania wcześniej. Z uwagi na brak poparcia twierdzeń pozwanej dowodami Sąd Okręgowy uznał tę argumentacje za gołosłowną. Pozwana nie podważyła wniosków płynących z opinii biegłego, poprzestając jedynie na polemice słownej, nie popierając ich dowodami. W szczególności nie zostało udowodnione twierdzenie zawarte w apelacji, iż poszkodowany mógł korzystać ze swojego pojazdu w trakcie dokonywania jego naprawy.

W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 listopada 2011 r. III CZP 5/11, podkreślone zostało, iż celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego pokrywa ubezpieczyciel z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej. Ocena wysokości wydatków musi być dokonana przez pryzmat konieczności zachowania rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Istnieje wiele czynników decydujących o tym, czy koszty oraz ich wysokość były „ekonomicznie uzasadnione”, w tym także obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem, obowiązek nieprzyczynienia się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody. Przy czym indywidualnej ocenie podlega sytuacja poszkodowanego ze względu na różnorodność okoliczności związanych z następstwami wypadku komunikacyjnego i w związku z powyższym nie należy formułować kazuistycznych wskazań.

Normalnym następstwem zniszczenia pojazdu jest czasowe wynajęcie pojazdu zastępczego w okresie, gdy szkoda jeszcze nie została naprawiona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r., sygn. IV CK 672/03 LEX nr 146324). Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem, w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania.

Przed wniesieniem pozwu pozwana uiściła dobrowolnie tytułem odszkodowania za wynajem pojazdu kwotę 811, 80 złotych. Niekwestionowana stawka dzienna za wynajem pojazdu zastępczego ustalona przez strony w umowie najmu z dnia 6 sierpnia 2014 roku wynosi 270, 60 zł i jak trafnie Sąd Rejonowy ocenił – nie jest ona rażąco wygórowana. Sąd pierwszej instancji, po ustaleniu, że całość odszkodowania za okres ośmiu dni mieści się w kwocie – 2 164, 80 złotych, prawidłowo zasądził na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości 1 353, 00 złotych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym zgodnie z § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800).