Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 110/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 roku

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSA Ryszard Iwankiewicz (spr.)

Sędziowie:

SA Marta Sawicka

SA Agnieszka Sołtyka

Protokolant:

sekr.sądowy Magdalena Stachera

po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2016 roku na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa D. P.

przeciwko Gminie Miasto S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 27 listopada 2015 roku, sygn. akt I C 1285/14

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Marta Sawicka Ryszard Iwankiewicz Agnieszka Sołtyka

Sygn. akt I ACa 110/16

UZASADNIENIE

Powódka D. P. wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy Miasto S. kwoty 150.972 zł z tytułu dotacji na prowadzoną przez z nią działalność w postaci niepublicznego przedszkola (...) w S. wraz z ustawowymi odsetkami od kwot i dat szczegółowo wskazanych w załącznikach do pozwu.

Pozwana Gmina Miasto S. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 27 listopada 2015 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, iż D. P. od 1 września 1996 r. do 31 sierpnia 2014 r. prowadziła działalność gospodarczą w postaci niepublicznego przedszkola (...) w S..

W okresie 2007 r. – 2012 r. liczba dzieci w przedszkolach publicznych w Gminie Miasto S. wynosiła: w 2007 r. – 6.960, w 2008 r. – 6.631, w 2009 r. – 6.577, w 2010 r. – 7.391, w 2011 r. – 7.443, w 2012 r. – 7.560.

Dla przedszkoli publicznych będących gminnymi jednostkami budżetowymi tworzone są wydzielone rachunki w celu finansowania ich zadań z zakresu oświaty i wychowania. Na rachunkach tych gromadzone są dochody uzyskiwane m.in. z działalności polegającej na świadczeniu usług, opłat wniesionych przez rodziców za pobyt dziecka w przedszkolu ponad czas realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

Wydatki bieżące zaplanowane w budżecie Gminy Miasto S. na prowadzenie przedszkoli publicznych wynosiły: w 2007 r. – 28.315.000 zł, w 2008 r. 32.790.036 zł, w 2009 r. – 34.955.847 zł, w 2010 r. – 39.260.276 zł, w 2011 r. – 41.338.015 zł, w 2012 r. – 40 436 541 zł

Wydatki bieżące poniesione przez gminne przedszkola publiczne wynosiły:

- w 2007 r. – 30 122 503 zł (w tym wydatki na prowadzenie stołówek przedszkolnych)

- w 2008 r. – 35 329 902 zł (w tym wydatki na prowadzenie stołówek przedszkolnych)

- w 2009 r. – 39 155 621 zł (w tym wydatki na prowadzenie stołówek przedszkolnych)

- w 2010 r. – 38 032 308 zł, a nadto 3 421 884,50 zł na prowadzenie stołówek przedszkolnych

- w 2011 r. – 41 571 334 zł, a nadto 3 531 414,96 zł na prowadzenie stołówek przedszkolnych

- w 2012 r. – 46 267 263 zł, a nadto 3 673 385,92 zł na prowadzenie stołówek przedszkolnych.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że w latach 2007 – 2012 dotacje dla przedszkoli niepublicznych na terenie Miasta S. udzielane były przez Gminę na każdego ucznia, pod warunkiem, że organ prowadzący niepubliczne przedszkole złożył wniosek o udzielenie dotacji do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji i podał planowaną liczbę uczniów. Dotacja przyznawana była na okres jednego roku budżetowego z przeznaczeniem na częściowe finansowanie bieżącej działalności przedszkoli. Uchwały Rady Miasta S.: nr (...) z dnia 26 lipca 2004 r., nr (...) z dnia 28 grudnia 2010 r., nr (...) z dnia 20 lutego 2012 r., nr (...) z dnia 16 lipca 2012 r. przewidywały, że dotację dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie miasta wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez Miasto S. w przeliczeniu na jednego ucznia. Postawę naliczenia dotacji stanowiła kwota planowanych wydatków bieżących przedszkoli publicznych ustalona w budżecie na kolejny rok. Do kwoty planowanych wydatków nie wliczano opłat za wyżywienie i opiekę wnoszonych przez rodziców dzieci uczęszczających do przedszkoli publicznych.

W okresie 2007 r. – 2012 r. kwota dotacji z budżetu Miasta S. na pełnosprawne dziecko w niepublicznych przedszkolach ustalana była zarządzeniem Prezydenta Miasta S. i wynosiła: w 2007 r. – 254,27 zł miesięcznie, w 2008 r. – 309,06 zł miesięcznie, w 2009 r. – 332,18 zł miesięcznie, w 2010 r. – 331,99 zł miesięcznie, w 2011 r. – 347 zł miesięcznie, w 2012 r. – 361,19 zł miesięcznie.

W okresie 2007 r. – 2012 r. do przedszkola (...) uczęszczała następująca liczba wychowanków: w 2007 r. – 840, w 2008 r. – 851, w 2009 r. – 876, w 2010 r. – 924, w 2011 r. – 884, w 2012 r. – 719.

Sąd I instancji ustalił, że w tym okresie powódka otrzymała z Gminy Miasto S. dotacje w następujących kwotach:

- w 2007 r. – 213 587 zł, tj. 254,27 zł na 1 dziecko

- w 2008 r. – 263 009,66 zł, tj. 309,06 zł na 1 dziecko

- w 2009 r. – 290 989,68 zł, tj. 332,18 zł na 1 dziecko

- w 2010 r. – 306 758,76 zł, tj. 331,99 zł na 1 dziecko

- w 2011 r. – 307 095 zł, tj. 347,39 zł na 1 dziecko

- w 2012 r. – 259 695,61 zł, tj. 361,19 zł na 1 dziecko.

Do 2013 r. kwota dotacji dla przedszkoli niepublicznych ustalana była raz na rok i nie podlegała zmianie. Od 2013 r. wysokość dotacji dla przedszkoli publicznych na jedno dziecko była ustalana w danym miesiącu w oparciu o aktualny plan wydatków bieżących przedszkoli publicznych wynikający z budżetu. W razie zwiększenia lub zmniejszenia w trakcie roku budżetowego planowanych wydatków dla przedszkoli publicznych zmianie podlegała również kwota dotacji dla przedszkola niepublicznego. Korekta kwoty dotacji następowała w kolejnych miesiącach po zmianie budżetu.

W okresie 2007 – 2012 powódka nie kwestionowała wysokości dotacji udzielonej przez Gminę Miasto S. na prowadzone przez powódkę przedszkole niepubliczne. Wysokość dotacji zakwestionowała dopiero w 2014 r., kierując w tej sprawie pismo do Urzędu Miejskiego w S..

Sąd Okręgowy zważył, iż w rozpoznawanej sprawie powódka domagała się od pozwanej zapłaty kwoty 150.972 zł tytułem dotacji na działalność oświatową w postaci niepublicznego przedszkola udzielanych z budżetu Gminy w latach 2007 – 2012 r. wraz z odsetkami ustawowymi.

Kwestia dotacji udzielanych z budżetu gminy dla przedszkoli niepublicznych reguluje art. 90 ustawy z dnia z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, dalej ustawa o systemie oświaty. Zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania. W przypadku Gminy Miasto S. kwestie te uregulowane zostały w kolejnych uchwałach Rady Miasta S., a mianowicie: uchwale nr (...) z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli, szkół i placówek oświatowych, funkcjonujących na terenie Miasta S., uchwale nr (...) z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości wykorzystywania dotacji dla niepublicznych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oświatowych, funkcjonujących na terenie Miasta S. zmienionej uchwałami nr (...) z dnia 20 lutego 2012 r. i nr (...) z dnia 16 lipca 2012 r. Uchwały te przewidywały, że dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie miasta wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez Miasto S. w przeliczeniu na jednego ucznia. Obie uchwały powierzały ich wykonanie Prezydentowi Miasta S. i na tej podstawie Prezydent wydawał zarządzenia w sprawie ustalenia kwoty dotacji na jedno dziecko.

W ocenie Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie bezsporne było, że powódka w latach, których dotyczy spór (2007 – 2012) prowadziła działalność w postaci niepublicznego przedszkola pod nazwą (...) oraz że w przewidzianym przepisami terminie składała wnioski o przyznanie dotacji na tę działalność, a Gmina S. wypłaciła powódce dotacje w kwotach wynikających z zarządzeń Prezydenta Miasta przy uwzględnieniu liczby dzieci uczęszczających do przedszkola (...) w kolejnych latach. Spór w niniejszej sprawie dotyczył natomiast kwestii prawidłowości ustalenia wysokości dotacji i sprowadzał się w istocie do metodologii jej obliczania.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji zaznaczył, że powódka może na drodze postępowania cywilnego kwestionować wysokości kwoty dotacji określonej w zarządzeniach Prezydenta Miasta S., mimo że nie poddała jej uprzednio kontroli sądowo-administracyjnej bądź kontroli sprawowanej przez Regionalną Izbę Obrachunkową. Celem uzasadnienia swojego stanowiska Sąd Okręgowy powołał orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Sąd Okręgowy wskazał, że badanie prawidłowości obliczenia dotacji wypłaconej powódce wymaga w pierwszej kolejności dokonania wykładni przepisu art. 90 ust. 2 b) ustawy o systemie oświaty. Kwestia sporna dotyczy rozumienia użytego w nim sformułowania "ustalone w budżecie danej gminy wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach publicznych". Wskazuje ono, że chodzi o te wydatki bieżące przedszkoli publicznych, które ponosi gmina i które przewidziane są na ten cel w jej budżecie, a nie wykonane wydatki bieżące przedszkoli publicznych. Przepis art. 90 w ust. 2b ustawy oświatowej odnosi wysokość dotacji dla przedszkoli niepublicznych do "ustalonych", a więc planowanych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia. Taką wykładnię tego przepisu determinuje znaczenie słowa budżet, które definiowany jest jako zestawienie planowanych dochodów i wydatków danej jednostki. To samo znaczenie nadaje temu pojęciu definicja legalna zawarta w art. 211 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Art. 212 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy przewiduje natomiast, że uchwała budżetowa określa łączną kwotę planowanych wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych. Powyższe uregulowania nie pozostawiają wątpliwości, że wydatki gminy ustalone w budżecie są wydatkami zaplanowanym, a zatem odwołanie się w art. 90 ust. 2 b) ustawy o systemie oświaty do ustalonych wydatków w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzić musi do wniosku, że podstawą obliczenia dotacji będą wydatki zaplanowane a nie wydatki wykonane. Z tego względu Sąd Okręgowy za błędne uznał obliczenie wysokości dotacji przedstawione przez powódkę, albowiem wyliczenie to jako kwoty wyjściowe do ustalenia wysokości dotacji w kolejnych latach w okresie 2007 – 2012 przyjmuje wysokość wydatków wykonanych zamiast kwoty wydatków zaplanowanych. Sąd Okręgowy wskazał, że budżet gminy i plan finansowy samorządowych jednostek budżetowych stanowią odrębne elementy uchwały budżetowej, a plan finansowy tych jednostek nie jest częścią budżetu jednostki samorządu. Stanowi to konsekwencję przyjętych przez ustawodawcę szczególnych zasad prowadzenia gospodarki finansowej przez samorządowe zakłady budżetowe, które są odrębnymi od gminy jednostkami sektora finansów publicznych finansującymi swoje zadania z własnych przychodów. Zasada spójności budżetu gminy i zakładów budżetowych nie przekreśla ich odrębności. Wynika z tego, że pojęcie wydatków bieżących ustalanych w budżecie gminy, do którego odwołuje się art. 90 ust. 2b ustawy oświatowej dotyczy wyłącznie wydatków bieżących zaplanowanych w budżecie gminy na dofinansowanie przedszkoli publicznych i tak rozumiane wydatki uwzględnia się przy wyliczeniu dotacji należnej podmiotom prowadzącym przedszkola niepubliczne.

Sąd Okręgowy wskazał, że mając na uwadze wysokość wydatków bieżących ponoszonych przez przedszkola publiczne ustalonych w budżetach Gminy Miasto S. w latach 2007 – 2012 oraz ilość dzieci uczęszczających do przedszkoli publicznych kwoty dotacji ustalone w oparciu o przepis art. 90 ust. 2 b ustawy o systemie oświaty nie powinny być w kolejnych latach niższe aniżeli: 254,26 zł w 2007 r. (28 315 000 zł ÷ 6960 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%), 309,06 zł w 2008 r. (32 790 036 zł ÷ 6631 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%), 332,17 zł w 2009 r. (34 955 847 zł ÷ 6577 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%), 331,98 zł w 2010 r. (39 260 276 ÷ 7391 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%), 347,11 zł w 2011 r. (41 338 015 zł ÷ 7443 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%), 334,29 zł w 2012 r. (40 436 541 zł ÷ 7560 dzieci ÷ 12 miesięcy x 75%). Zestawienie tych kwot z kwotami dotacji wypłaconych powódce na jedno dziecko pokazuje jednoznacznie że kwoty wypłacone były równe bądź nieco wyższe od kwot wyliczonych powyżej. W tym stanie rzeczy brak jest podstaw do przyjęcia, że kwota wypłaconych dotacji była zaniżona.

Sąd I instancji zważył, że dodatkowo powódka podnosiła zarzut, iż pozwana zaniżała przez lata koszty bieżące przedszkoli publicznych objęte sprawozdaniami okresowymi składanymi przez przedszkola i zawierającymi sumę kosztów przedszkola w danym roku. W ocenie Sądu Okręgowego zarzut ten pozostał gołosłowny, albowiem strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów celem wykazania prawdziwości swoich twierdzeń w tym zakresie.

Od powyższego orzeczenia apelację wywiodła powódka, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kwoty głównej wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

I. naruszenie prawa materialnego, t.j.:

1) art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym w latach 2007-2012 poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na niezasadnym przyjęciu, iż podstawę ustalenia wysokości dotacji dla niepublicznych przedszkoli stanowi kwota wydatków bieżących zaplanowanych w budżecie gminy na dofinansowanie przedszkoli publicznych, podczas gdy prawidłowa wykładnia omawianego przepisu powinna prowadzić do przyjęcia, iż podstawę określenia wysokości przedmiotowej dotacji stanowi kwota ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych bez względu na źródła pochodzenia dochodów na ich pokrycie, tj. zarówno wydatków bieżących finansowanych ze środków przekazanych przedszkolom publicznym przez gminy, jak i z wpłat rodziców bądź innych źródeł;

2) § 2 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 5 marca 2007 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2007 rok w zw. z załącznikiem nr 3 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2007 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2007 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

3) § 2 pkt 1 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2008 rok w zw. z załącznikiem nr 3 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2008 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2008 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

4) § 2 pkt 1 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2009 rok w zw. z załącznikiem nr 4 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2009 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" (z późn. zm.) poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2009 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

5) § 2 pkt 1 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 14 grudnia 2009 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2010 rok w zw. z załącznikiem nr 4 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2010 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" (z późn. zm.) poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2010 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

6) § 2 pkt 1 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 31 stycznia 2011 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2011 rok w zw. z załącznikiem nr 4 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2011 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" (Dz. Urz. Woj. Z.. Nr 31, poz. 515, z późn. zm.) poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2011 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

7) § 2 pkt 1 uchwały nr (...) Rady Miasta S. z dnia 27 czerwca 2011 r. w sprawie uchwalenia budżetu Miasta na 2012 rok w zw. z załącznikiem nr 4 do przedmiotowej uchwały pt. „Wydatki budżetu Miasta S. na 2012 rok wg działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej" (Dz. Urz. Woj. Z.. Nr 100, poz. 1821, z późn. zm.) poprzez ich niezasadne niezastosowanie do określenia wysokości dotacji za rok 2012 dla niepublicznego przedszkola prowadzonego przez powódkę;

II. naruszenie prawa procesowego, w szczególności art. 328 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na braku w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku uzasadnienia prawnego w odniesieniu do kwestii wysokości ustalonych w budżecie Gminy Miasta S. wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w latach 2007-2012, który to brak uniemożliwia kontrolę instancyjną rozumowania Sądu Okręgowego w tym zakresie.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu.

Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, a także wywiedzione w oparciu o te ustalenia wnioski prawne, które zostały odniesione do właściwie zastosowanych przepisów i czyni je integralną częścią swojego uzasadnienia.

W okolicznościach niniejszej sprawy żadna za stron nie kwestionowała ustaleń faktycznych Sądu I instancji. Zasadniczym zarzutem apelacji powódki jest błędną interpretacja art. art. 90 ust. 2b ustawy z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty.

Przepis ten stanowi, że dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego. Do 23 maja 2007 r. powołany przepis stanowił, iż dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. Od 24 maja 2007 r. powołany przepis zawiera zdanie drugie w brzmieniu: W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego, podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego.

Istota sporu sprowadzała się do dokonania wykładni powołanego przepisu, a ściślej, do ustalenia, czy podstawę naliczenia dotacji dla przeszkoli niepublicznych stanowią wydatki na przedszkola publiczne ustalone (zaplanowane) w budżecie gminy, czy też rzeczywiście ponoszone wydatki na ten cel. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji dokonał prawidłowej wykładni powołanego przepisu, uznając, że podstawę naliczenia dotacji stanowią wydatki zaplanowane, a nie wykonane wydatki bieżące przedszkoli publicznych. Nie widząc potrzeby powtarzania argumentacji Sądu I instancji w zakresie dokonanej wykładni językowej, Sąd Apelacyjny wskazuje, że jednoznaczny wynik wykładni językowej tego przepisu potwierdza wykładnia funkcjonalna w jej aspekcie celowościowym. Wydaje się bowiem uzasadnione przyjęcie, że celem ustawodawcy było zagwarantowanie osobom prowadzącym przedszkola niepubliczne uzyskanie informacji o wysokości dotacji już na etapie sporządzania budżetu gminy na dany rok. Przyjęcie odmiennej konstrukcji prowadziłoby do sytuacji, w której osoby prowadzące działalność w postaci przedszkoli niepublicznych pozostawałyby w niepewności co do wysokości dotacji, co utrudniałoby planowanie dochodów i wydatków dla tych jednostek. Ustalenie wysokości dotacji na podstawie wydatków planowanych w budżecie gminy stabilizuje sytuację finansową przedszkoli niepublicznych. Jednocześnie podkreślić należy, że opisana instytucja nie może powodować tylko takiej sytuacji, że przedszkola niepubliczne otrzymują niższe dotacje w przypadku ich naliczania na podstawie wydatków określonych w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, niż gdyby były one naliczone na podstawie rzeczywistych wydatków bieżących; zważyć bowiem należy, że zdarzyć się może i tak, że wydatki bieżące bedą niższe niż wydatki zaplanowane w budżecie. Brak zależności wysokości dotacji na przedszkola niepubliczne od ponoszonych wydatków bieżących na przedszkola publiczne gwarantuje, że niższe wydatki bieżące na przedszkola publiczne, niż zaplanowane w budżecie, nie wpłyną na wysokość dotacji na przedszkola niepubliczne, a w szczególności nie spowodują obowiązku ich zwrotu w określonej części. Sąd I instancji zasadnie więc przyjął, że wysokość dotacji należnych przedszkolom niepublicznym należy obliczać w oparciu o wysokość planowanych w budżecie wydatków na przedszkola publiczne.

W sprzeczności z pierwszym z zarzutów pozostają pozostałe zarzuty materialnoprawne podniesione przez skarżącą. Powódka, mimo, iż podnosi, że wysokość dotacji winna być ustalona na podstawie rzeczywistych bieżących wydatków ponoszonych na przedszkola publiczne, to zarzuca Sądowi I instancji, że nie zastosował przepisów prawa miejscowego, wskazujących wysokość planowanych wydatków na ten cel. Powódka nie kwestionowała prawidłowości naliczenia dotacji na podstawie wysokości planowanych wydatków na przedszkola publiczne w budżecie miasta. Swoje roszczenia wywodziła natomiast z tego, że podstawę naliczenia dotacji miała stanowić zupełnie inna kwota, a mianowicie wysokość bieżących wydatków na przedszkola publiczne. Wobec przyjęcia, że dotacja została zasadnie naliczona na podstawie wysokości planowanych wydatków na przedszkola publiczne, Sąd I instancji nie miał obowiązku sprawdzenia poprawności naliczenia tej dotacji, albowiem powódka nie sformułowała roszczeń na tej podstawie i nie kwestionowała prawidłowości jej obliczenia w stosunku do wydatków ujętych w budżecie. Tym samym niewskazanie przez Sąd I instancji źródeł ustalenia wysokości wydatków zaplanowanych w budżecie Gminy Miasto S. na przedszkola publiczne nie mogło wpłynąć na rewizję zaskarżonego orzeczenia, a tym bardziej prowadzić do uznania, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy, na co wskazywał pełnomocnik powódki na rozprawie apelacyjnej.

Wbrew twierdzeniom skarżącej, Sąd I instancji nie dopuścił się też naruszenia art. 328 § 1 k.p.c. Treść uzasadnienia wyroku odpowiada wymogom, określonym tym przepisem i pozwala na kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia w zakresie sformułowanego przez powódkę roszczenia.

W związku z powyższą argumentacją apelację oddalono w oparciu o art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie I wyroku

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 zd. 1 w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Skarżąca przegrała sprawę, winna zatem zwrócić pozwanej koszty postępowania apelacyjnego, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie 5.400,00 zł, ustalone stosownie do § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Marta Sawicka Ryszard Iwankiewicz Agnieszka Sołtyka