Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Prażmowski

Protokolant Barbara Szkabarnicka

przy udziale Krystyny Marchewki

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r.

sprawy M. K. ur. (...) w K.

syna C. i M.

oskarżonego z art. 158§1 kk i art. 50 Ustawy z dn. 22.08.1997r. o ochronie osób i mienia przy zast. art. 11§2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 1 kwietnia 2016 r. sygnatura akt III K 514/15

na mocy art. 437 kpk i art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2016 r. sygn. akt III K 514/15 warunkowo umorzył postępowanie karne wobec M. K. o czyn z art. 158 § 1 k.k. i art. 50 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. polegający na tym, że w dniu 19 czerwca 2013 roku w G. będąc licencjonowanym pracownikiem ochrony fizycznej pierwszego stopnia, posiadającym licencję o nr (...) wydaną przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w K., zatrudnionym na podstawie umowy o pracę o nr (...) przez (...)sp. z o.o. z/s w W., na terenie parkingu samochodowego (...)Terenowej Delegatury Paszportowej w G. przy ul. (...) w G., wziął udział w bójce, narażając jej uczestników na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., gdzie użył gazu łzawiącego, w wyniku czego K. B. doznał obrażeń ciała w postaci oparzenia chemicznego spojówek i skóry twarzy, urazu lewej dłoni ze skręceniem V palca w stawie śródręczno – paliczkowym I/II oraz stłuczenia powierzchniowego prawego uda, które spowodowały naruszenie czynności narządu ciała pokrzywdzonego na okres powyżej siedmiu dni, a przy wykonywaniu zadań przekroczył swoje upoważnienia mieszczące się w ramach ustawowych uprawnień przyznanych pracownikom ochrony, naruszając w ten sposób dobro osobiste K. B.. Sąd ustalił okres próby na 2 lata oraz zasądził od oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 300 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Ponadto Sąd obciążył oskarżonego kosztami sądowymi.

Apelację od tego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych oraz naruszenie art. 424 § 1 i 2 k.p.k.

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Wywiedziona apelacja okazała się skuteczna o tyle, że zaskarżony wyrok – z uwagi na niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, pominięcie wskazania ustaleń faktycznych w uzasadnieniu wyroku, co skutkowało niemożnością kontroli instancyjnej prawidłowości procedowania i rozumowania Sądu – musiał zostać uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania, celem ponowienia postępowania dowodowego.

Zaznaczyć należy, że zaskarżony wyrok zapadł w wyniku ponownego rozpoznania sprawy a Sąd Rejonowy w miejsce zarzucanego oskarżonemu przestępstwa pobicia warunkowo umorzył postępowanie uznając iż oskarżony brał udział w bójce, co jednakże powoduje konstatację, iż Sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a sporządzone uzasadnienie wyroku jest niepełne.

Należy zauważyć, iż Sad w uzasadnieniu wyroku przytacza definicję bójki, wskazując, że przez bójkę rozumie się starcie pomiędzy co najmniej trzema osobami, które atakują się wzajemnie, występując zarazem w roli napastników i napadniętych.

Dalej wszakże wskazuje Sąd, iż oskarżony M. K. chcąc uniemożliwić pokrzywdzonemu wyjazd z parkingu, wdał się z nim w bójkę, w trakcie której obydwaj mężczyźni szarpali się i popychali, a w kulminacyjnym momencie oskarżony użył przeciwko pokrzywdzonemu gazu łzawiącego, natomiast niewłaściwy sposób rozpylenia gazu spowodował, że porażeni zostali zarówno pokrzywdzony, jak i oskarżony oraz dwaj pozostali pracownicy ochrony.

Nie sposób ustalić w oparciu o te zapisy uzasadnienia wyroku czy Sąd uznaje iż bójką była szarpanina pomiędzy pokrzywdzonym i oskarżonym, co wszakże jest niezgodne z przytoczoną definicją, czy też jakieś inne działania wskazywały na zaistnienie bójki. Przy czym takie informacje odnośnie innych działań w żaden sposób nie wynikają z ustaleń faktycznych, nadto nie wynika też z opisu czynu zawartego w wyroku pomiędzy jakimi osobami miałaby być to bójka, skoro w żadnym miejscu nie pojawia się informacja by pracownicy ochrony zdawali sobie ciosy wzajemnie. Trudno uznać zaś, iż rozpylenie gazu przez oskarżonego, który przecież w sposób niewątpliwy nie miał zamiaru godzić w swoich kolegów, miał stanowić o zaistnieniu bójki.

Taka zatem zasadnicza zmiana ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonego wymagała szczegółowych ustaleń Sądu, które winny znaleźć się w uzasadnieniu wyroku.

Kolejna niewyjaśniona kwestia to obrażenia ciała jakich miał doznać pokrzywdzony, szczególnie w kontekście przyjęcia zaistnienia przestępstwa w postaci bójki co zakłada iż strona atakującą był także pokrzywdzony.

Sąd wskazał na ustalenie, że w wyniku bójki z udziałem oskarżonego M. K., K. B. doznał obrażeń ciała w postaci oparzenia chemicznego spojówek i skóry twarzy, urazu lewej dłoni ze skręceniem V palca w stawie śródręczno – paliczkowym I/II oraz stłuczenia powierzchniowego prawego uda, które to obrażenia naruszyły prawidłowe czynności narządów ciała na okres przekraczający siedem dni.

Sąd bliżej nie ustala i nie precyzuje swoich ustaleń w jaki sposób miałoby dojść do takich obrażeń, a jest to istotne o tyle że w poprzednim wyroku sądu odwoławczego wskazywano na – kwestionowane w apelacji – ustalenia dotyczące obrażeń ciała pokrzywdzonego w kontekście jego zeznań. Wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku w sprawie VI Ka 13/15, iż w sytuacji, gdy pokrzywdzony sam zachowywał się aktywnie podczas zajścia, przepychał oskarżonych, wytrącał im z rąk słupki ustawione w pobliżu samochodu, stwierdzone u niego obrażenia ciała w postaci urazu dłoni i powierzchownego stłuczenia uda mogły stanowić efekt zachowania samego pokrzywdzonego i jego szarpaniny z oskarżonymi, a wniosek, że nie był to skutek jakiegokolwiek zamierzonego pobicia jest tym bardziej uzasadniony, gdy zważy się na to, że pokrzywdzony w rozmowie z funkcjonariuszem Policji przeprowadzonej krótko po zajściu - w szpitalu, a także w rozmowie z kierownikiem izby przyjęć relacjonował tylko o obezwładnianiu go gazem i uskarżał się wyłącznie na dolegliwości z tym związane.

Sąd w ogóle uchylił się od oceny zeznań pokrzywdzonego w tym zakresie, a ma to znaczenie o tyle, że zgodnie z opinią sądowo lekarską z kart 6-7 jedynie uraz palca V lewej dłoni powodował naruszenie czynności ciała na okres powyżej 7 dni, natomiast pozostałe obrażenia, w szczególności związane z użyciem gazu, nie stanowiły o zaistnieniu obrażeń na okres powyżej 7 dni.

Powyżej podniesione zagadnienia wskazują, iż ocena materiału dowodowego przez Sąd Rejonowy nie była kompleksowa i szczegółowa.

Godzi się przypomnieć, iż na sądzie orzekającym spoczywa obowiązek oparcia ustaleń faktycznych na całokształcie materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, przy czym sąd ten ma obowiązek mieć na względzie wszystkie okoliczności ujawnione i istotne dla sprawy, co ma szczególne znaczenie, gdy pomiędzy poszczególnymi relacjami zachodzą istotne różnice, winien różnice te i sprzeczności wyjaśnić. Przy gromadzeniu i ocenie dowodów sąd orzekający obowiązany jest uwzględniać okoliczności przemawiające za i przeciw oskarżonemu a nadto dokonać ich oceny z zachowaniem wskazań wynikających z art. 7 k.p.k., przy czym przesłanki na których oparł sąd orzekający ocenę dowodów muszą znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu wyroku, który jest dokumentem sprawozdawczym, w którym w sposób uporządkowany przedstawiony musi być wynik z narady z dokładnym wskazaniem jakie fakty i dlaczego sąd uznał za udowodnione, jak ocenił poszczególne dowody, dlaczego jednym dowodom walor wiarygodności przydał, a innym go odmówił.

Stosownym jest nadmienić, iż bez wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne uznać należy za przedwczesne - „wyroku nie wolno wydawać na podstawie części materiału dowodowego, a musi on być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych, które tezę oskarżenia potwierdzają i tych, które ją podważają. Dopiero wszechstronna ocena wszystkich dowodów i wynikających z nich okoliczności może doprowadzić do wykrycia prawdy i poczynienia prawidłowych w tym zakresie ustaleń” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 1996r. sygnatura akt III KRN 191/95 Prok. i Pr. 1996/7-8/11).

Kwestie zatem przebiegu zdarzenia oraz ustaleń udziału w nim oskarżonego oraz pokrzywdzonego wymagają wyjaśnienia w toku ponownego postępowania.

Koniecznym jest przesłuchanie świadków tak by w maksymalnym stopniu sprecyzowali swe zeznania, które z kolei muszą być poddane wnikliwej ocenie Sądu, z wyeliminowaniem możliwości uznania równocześnie za wiarygodne wzajemnie sprzecznych zeznań.

Powyższe okoliczności sprawiły, iż Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, konieczne jest bowiem powtórzenie czynności dotychczas przeprowadzonych przed Sądem w ramach postępowania dowodowego.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe w zakresie niezbędnym dla ustalenia przebiegu zdarzenia, a w szczególności podejmie próby wyjaśnienia wskazanych powyżej kwestii. Nie przesądzając rozstrzygnięcia w przedmiocie winy oskarżonego należy stwierdzić, iż właściwie zgromadzony materiał dowodowy powinien być przez Sąd poddany wnikliwej ocenie, zgodnie z zasadami swobodnej oceny dowodów jak i zasad logicznego rozumowania, pozwalającej na ustalenie, bądź wykluczenia istnienia przesłanek odpowiedzialności oskarżonego w zakresie zarzucanego mu przestępstwa, nadto wyniki analizy materiału dowodowego przez Sąd I instancji powinny znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku, zgodnie z art. 424§1 i 2 k.p.k. oraz uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w toku rozprawy głównej. Konieczność przeprowadzenia ponownego postępowania oczywiście nie wyklucza rozstrzygnięcia w zakresie warunkowego umorzenia postępowania.