Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący SSR del. Marzena Sznajderska

Protokolant Piotr Józwik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 czerwca 2016 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. R. (1)

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) we W.

o uchylenie uchwały

I. oddala powództwo

II. zasądza od powoda J. R. (1) na rzecz strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) we W. kwotę 180 zł kosztów postepowania

I C 1872/15

UZASADNIENIE

Powód J. R. (2) wniósł o uchylenie uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej, im. B. P. we W. i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Powód podał, że jest członkiem pozwanej spółdzielni. W dniu 30 września 2015 r. odbyło się Walne Zgromadzenie, na którym została podjęta zaskarżona uchwała, którą rozdysponowano środki finansowe uzyskane z zawartej ugody z dnia 8 kwietnia 2015 r. między Spółdzielnią Mieszkaniową (...), a stroną pozwaną – na wszystkich aktualnych członków strony pozwanej. Środki te zostały wypracowane przez członków, którzy przeszli z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej do strony pozwanej. Należą się one członkom (...) lub ich spadkobiercom, a nie członkom, którzy przystąpili do strony pozwanej po jej wydzieleniu. Uchwała jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, godzi w interesy członków Spółdzielni, a także powoda. Przekazanie tych środków różnicuje w nieuzasadniony sposób mieszkańców tej samej nieruchomości, którzy nie muszą ponosić swoich wkładów w fundusz remontowy.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Zarzuciła, że zaskarżona uchwała nie jest sprzeczna ze statutem ani nie zachodzą inne okoliczności uzasadniające jej uchylenie – dobre obyczaje czy pokrzywdzenie powoda. Pod obrady Walnego Zgromadzenia poddano głosowaniu dwa projekty uchwał. Członkowie strony pozwanej zdecydowali, który z nich uchwalić. Zdecydowali podział środków pomiędzy wszystkich aktualnych członków bez ich zróżnicowania. Rada Nadzorcza zdecydowała o podniesieniu stawki remontowej nie członkom Spółdzielni. Brak akceptacji treści uchwały przez powoda nie oznacza jego pokrzywdzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest członkiem strony pozwanej.

okoliczność bezsporna

Z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej we W. wydzieliły się- Spółdzielnia Mieszkaniowa SM (...), SM (...), SM+L-W (...), SM (...) i (...). W dniu 26 lutego 1999 r. została zawarta notarialna umowa zniesienia współużytkowania gruntu i współwłasności rzeczy. Grunt stanowił teren niezabudowany inwestycyjny stanowiący działki budowlane nieuzbrojone na osiedlu (...), przeznaczone pod zabudowę jednorodzinną. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...), jako użytkownik wieczysty zakończył proces inwestycyjny, a środki finansowe podzielił między nowopowstałe spółdzielnie według ustalonego udziału. Udział strony pozwanej wyniósł 9,55%, co stanowi 753 692,94 zł. Po odliczeniu już wypłaconej kwoty 235 601,25 zł i zwiększeniu o odsetki 159 907,96 zł, na podstawie ugody w formie aktu notarialnego z dnia 8 kwietnia 2015 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) przekazała stronie pozwanej kwotę 677 999,65 zł. Wcześniej podobną ugodę zawarła Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) ze (...). Strona pozwana zobowiązała się cofnąć skargę kasacyjną w sprawie I ACa 503/14.

dowód:

- akt notarialny – ugoda z dnia 8 kwietnia 2015 r. k- 118-121

- akt notarialny – oświadczenie do ugody k-122-123

- akt notarialny – ugoda z dnia 14 lutego 2013 r. k- 32-35

Na Walne Zgromadzenie wyznaczone na dzień 30 września 2015 r. zostały przygotowane dwa projekty zaskarżonej uchwały – jeden przez Zarząd, a drugi przez p. W.. Wydano ogółem 46 mandatów. Po odczytaniu projektów uchwał i dyskusji nad ich treścią, poddano je pod głosowanie. Za projektem uchwały przygotowanym przez Zarząd, w głosowaniu jawnym oddano 32 głosy, a za drugim projektem – 1 głos. Na tym samym Zgromadzeniu podjęto szereg uchwał dotyczących zmian w statucie jak i przyjęciu jego jednolitego tekstu. Projekt zaskarżonej uchwały przygotowany przez Zarząd przewidywał rozdysponowanie kwoty 646 668,09 zł (kwota z ugody pomniejszona o podatek i koszty notarialne) na zasilenie funduszu remontowego przeznaczonego na roboty budowlano-remontowe dla poszczególnych nieruchomości, proporcjonalnie do ilości posiadanych udziałów na dzień podjęcia uchwały. Według drugiego projektu środki te miały być też przeznaczone na zasilenie funduszu remontowego, ale przeznaczone na członków, którzy posiadają akty prawne posiadanych mieszkań. Określone kwoty odliczone byłyby w miesięcznych opłatach czynszowych na fundusz remontowy do wyczerpania przydzielonej kwoty należnej członkom Spółdzielni. Prezes Zarządu w dyskusji wyjaśnił, że intencją Zarządu jest gwarantowanie środków, które umożliwiłyby przeprowadzenie termoizolacji, a nie tylko określonych napraw i zadeklarował, że zarząd wystąpi do Rady Nadzorczej o stosunkowe podwyższenie składek na fundusz remontowy dla nieczłonków Spółdzielni. W dyskusji powód podniósł, że środki finansowe pochodzą od członków (...) i „powinny być tylko dla tych członków, którzy przeszli z (...)”.

dowód:

- protokół Walnego Zgromadzenia z dnia 30 września 2015 r. k- 32-72

Uchwałą Rady Nadzorczej podniesiono wysokość opłat na fundusz remontowy osobom zajmującym lokal, które nie są członkami Spółdzielni.

okoliczność bezsporna

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zawnioskowanych przez strony dowodów z dokumentów, których wiarygodności i prawdziwości strony nie kwestionowały.

Powód wnosząc o uchylenie zaskarżonej uchwały nr (...) podniósł, że jest ona sprzeczna z dobrymi obyczajami, godzi w interesy członków Spółdzielni, ma na celu ich pokrzywdzenie. W piśmie procesowym z dnia 25 maja 2016 r. powołał się na art 58 kc jako zasadę przestrzegania praw nie tylko spółdzielców, ale i obywateli. Stwierdził, ze statut Spółdzielni nie określa wszystkich zasad prawnych.

Zgodnie z art 42 § 1 ustawy – Prawo Spółdzielcze uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy. Z kolei § 2 w/w przepisu stanowi, że uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna, a § 3, że uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu.

Powód wniósł o uchylenie uchwały nr (...), opierając swoje żądanie na wymienionych w §3 przesłankach.

Art 58 kc jak i art 42 § 2 wyżej cytowanej ustawy przewiduje bezwzględną nieważność czynności prawnej, natomiast art 42 § 3 kc ustawy Prawo spółdzielcze – względną nieważność.

Uchwała bezwzględnie nieważna nie jest zaskarżalna w trybie art 42 § 3, § 4 i § 6 w/w ustawy. Członek spółdzielni może natomiast wystąpić z powództwem o ustalenie nieważności uchwały ze skutkiem ex tunc. Warunkiem skuteczności takiego powództwa jest sprzeczność z konkretną wskazaną ustawą i jej przepisem. Wskazanie przepisu art 58 kc nie jest wystarczające.

Ponieważ powód sprecyzował żądanie uchylenia zaskarżonej uchwały, powołując się na przesłanki z art 42 § 2 kc w/w ustawy nie było dopuszczalne, aby Sąd wykroczył ponad żądanie pozwu i badał przesłanki bezwzględnej nieważności uchwały z art 42 § 2 w/w ustawy. Zarówno ten przepis, jak i przepis art 58 kc wymaga wskazania ściśle określonego przepisu ustawy, którego naruszenie powodowałoby bezwzględną nieważność uchwały.

Powód zaskarżając uchwałę i wnosząc o jej uchylenie wskazał na trzy spośród czterech podstaw wymienianych w art 42 § 3 w/w ustawy uzasadniając je pokrzywdzeniem byłych członków (...), którzy po jej likwidacji przeszli do pozwanej Spółdzielni. Powód uznał, że uzyskana z ugody kwota stanowi ich dorobek i winna ona być rozdzielona tylko między tych członków i ich spadkobierców, a niezależnie od tego powołał się na art 922 kc.

Spółdzielnie, zgodnie z art 1 ustawy Prawo spółdzielcze jest zrzeszenie osób uznanych za osobę prawną, mającą na celu realizację określonych w statucie zadań. Takim celem, zgodnie z art 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - spółdzielni mieszkaniowej jest zaspakajanie potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin. Spółdzielnia, również mieszkaniowa, dla realizacji tych celów posiada jako osoba prawna majątek. Jest to ogół aktywów i pasywów tego podmiotu. Majątek ten stanowi własność i inne prawa majątkowe zarówno rzeczowe jak i obligacyjne (art 44 kc). Takim prawem jest m.in. użytkowanie wieczyste czy współużytkowanie wieczyste. Należy oddzielić z majątku spółdzielni lokale mieszkalne (domy jednorodzinne) stanowiące odrębną własność i przysługującym tym lokalom (budynkom) udziałem we własności części wspólnych i gruncie współużytkowaniu wieczystym gruntu, które przysługują członkom czy nie członkom spółdzielni. Osobom prawnym czy fizycznym dysponującym tym prawem służą odrębne prawa ale związane ściśle z lokalem i udziałem. W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1996 r. - III CZP 4/96 wyrażono pogląd, że członkowie Spółdzielni nie są współwłaścicielami nieruchomości spółdzielni czy, których własność czy użytkowanie wieczyste przysługuje Spółdzielni. Jak wyżej wskazano, mieniem spółdzielni (majątkiem) są pasywa, jak i aktywa. Mienie spółdzielni spełnia służebną rolę dla członków, co znajduje uregulowanie prawne dotyczące np. tworzenia różnego rodzaju funduszy, prowadzenie działalności gospodarczo-finansowej Spółdzielni.

Art 40 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wskazuje przykładowo przedmioty, które stanowią mienie spółdzielni, m.in. nieruchomości niezabudowane jak i nieruchomości zabudowane.

W niniejszej sprawie, jak wynika z treści ugody z dnia 8 kwietnia 2015 r. z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej zostały utworzone cztery spółdzielnie mieszkaniowe, a majątek tej pierwszej w wyniku uchwał podziałowych, został w stosunku procentowym podzielony, w związku z czym powstała współwłasność i współużytkowanie wieczyste nieruchomości. Zniesienie współwłasności i współużytkowania wieczystego nastąpiło w 1999 r. nieodpłatnie. Wyłącznym właścicielem i współużytkownikiem wieczystym została Spółdzielnia Mieszkaniowa (...). W zakresie nieodpłatnego zniesienia współwłasności i współużytkowania wieczystego nieruchomości ugoda notarialna została podważona prawomocnym wyrokiem sądowym. Zaszła więc konieczność dokonania spłat. Ugodą została objęta spłata wartości części mienia macierzystej spółdzielni. Mienie, to tereny inwestycyjne nieuzbrojone i niezagospodarowane działki na (...). S.M. (...) podjęła się zakończenia procesu inwestycyjnego, a środki finansowe uzyskane z przeniesienia użytkowania wieczystego działek i własności wzniesionych na nich budynków, zobowiązała się przekazać w stosownym stosunku nowoutworzonym Spółdzielniom, m.in. stronie pozwanej.

Jak z powyższego wynika, środki przekazane ugodą stanowiły przychód Spółdzielni, skoro zostały uzyskane ze spieniężenia praw dotyczących mienia nieruchomego strony pozwanej, a nie indywidualnego mienia członków macierzystej Spółdzielni. Spłata ta, wynikała z rozliczenia wartości mienia spółdzielni w konsekwencji zniesienia współwłasności i współużytkowania wieczystego. Nie stanowiła ona przychodu indywidualnych członków macierzystej spółdzielni i ich spadkobierców Do tych środków finansowych nie służy im indywidualne roszczenie o wypłatę. Powołana ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych szczegółowo reguluje indywidualne prawa członków spółdzielni i możliwość zwrotu np. wkładów mieszkaniowych . Natomiast w przypadku ustania członkostwa brak jest możliwości prawnych uzyskania np. spłaty wartości mienia spółdzielni.

Poprzez art 1 ust 7 u.s.m ma zastosowanie art1 ust1, art 18 §1 ustawy Prawo spółdzielcze, co oznacza, że prawo do korzystania ze świadczeń spółdzielni przysługuje osobie z chwilą przyjęcia jej na członka i trwa aż do chwili ustania członkostwa. Prawo do świadczeń, z wyjątkiem prawa związanego z osobą członka spółdzielni, w razie śmierci członka przechodzi na spadkobierców (art. 922 k.c.).Artykuł 18 pr. spółdz. odnosi się zarówno do świadczeń przysługujących z tytułu prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej (art. 1 § 1 pr. spółdz.), jak i do świadczeń należnych z racji prowadzenia działalności społecznej i oświatowo-kulturalnej (art. 1 § 2 pr. spółdz.).

Spółdzielnia mieszkaniowa w ramach zasad prawidłowego gospodarowania w interesie wszystkich członków miała obowiązek wykorzystania uzyskanych jako przychód środków finansowych na rzecz wszystkich członków Spółdzielni, niezależnie od jakichkolwiek kryteriów (np. staż członkowski, wiek czy kontynuacja członkostwa z macierzystej spółdzielni). Przeznaczenie tych środków na rzecz funduszu remontowego, jest prawidłowe, nie narusza dobrych obyczajów, ani też nie krzywdzi członków spółdzielni, w tym powoda. Fundusz remontowy utworzony na podstawie art 6 u.s.m. pozwala na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją nieruchomości wspólnych, w szczególności w zakresie remontów o różnych rozmiarach. Przekazanie tych środków na ten fundusz odciąży finansowo wszystkich członków strony pozwanej. Zastrzeżenia powoda dotyczące uchwały Rady Nadzorczej dodatkowego obciążenia wpłatami na ten fundusz nieczłonków, nie podlega ocenie Sądu w niniejszej sprawie z uwagi na brak podstaw do zaskarżenia uchwały Rady.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że powództwo ulegało oddaleniu, o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc zasądzając od powoda na rzecz strony pozwanej koszty zastępstwa prawnego w kwocie 180 zł, o czym orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.