Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Arkadiusz Trojanowski

Sędziowie: SSO Jarosław Krysa (spraw.)

SSO Mariusz Hanus

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Kalisz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krośnie - Jerzego Haligowskiego

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2016 roku w Krośnie

sprawy T. J. s. M. i K. ur. (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 207 § 1 kk w zw. z art. 31 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 11 kwietnia 2016 roku, sygn. akt II K 296/15

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego T. J. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za II instancję w kwocie 120 zł /sto dwadzieścia złotych/,

III.  zasądza od oskarżonego T. J. na rzecz oskarżycielki posiłkowej K. J. kwotę 840 zł /osiemset czterdzieści złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 5 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Sanoku rozpoznawał sprawę T. J. oskarżonego o to, że w okresie od miesiąca listopada 2007r. bliżej nieustalonej daty do dnia 20 grudnia 2014r. oraz w okresie od dnia 9 marca 2015r. do dnia 24 kwietnia 2015r. w S., woj. (...), znęcał się psychicznie nad swoją żoną K. w ten sposób, że wszczynał awantury domowe w trakcie których wyzywał ją słowami powszechnie uznanymi za obraźliwe, poniżał ją wypowiadając pod jej adresem epitety, groził popełnieniem na jej szkodę przestępstwa wypowiadając groźby karalne, które wzbudziły u w/w uzasadnione obawy spełnienia a przy tym od sierpnia 2014r. do 24 kwietnia 2015r. nie przyczyniał się do ponoszenia kosztów utrzymania mieszkania mimo zgłaszanych próśb w tym zakresie przez pokrzywdzoną, przy czym czynu powyższego dopuścił się mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania sowim postępowaniem, tj. o przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Sanoku uznał oskarżonego T. J. za winnego popełnienia czynu wyżej opisanego a stanowiącego przestępstwo z art. 207 § 1 kk. w zw. z art. 31 § 2 kk. i za to na podstawie art. 207 § 1 kk skazał go go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk. oraz art. 70 § 2 kk. warunkowo zawiesił wykonanie wymierzonej kary pozbawienia wolności na okres próby 5 lat, na podstawie art. 72 § 1 pkt. 8 kk. zobowiązał oskarżonego w okresie próby do zaprzestania używaniu wobec oskarżycielki posiłkowej K. J. słów wulgarnych oraz wywoływania awantur domowych i na podstawie art. 627 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 423,30 zł. i wymierzył mu opłatę sądową w kwocie 60 zł. oraz zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej K. J. kwotę 672 zł. tytułem wydatków związanych z wyznaczeniem pełnomocnika z wyboru.

Wyrok powyższy zaskarżył apelacją obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok w całości i zarzucił temu wyrokowi na zasadzie art. 427 § 2 i art. 438 pkt 2, 3 i 4

1. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego

wyroku, który miał wpływ na jego treść:

• przez nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony T. J. w okresie od miesiąca listopada 2007r. do 20 grudnia 2014r. i od 9 marca 2015r. do 24 kwietnia 2015r. w S. znęcał się psychicznie nad żona K. oraz że w chwili popełnienia przestępstwa miał ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postepowaniem, a gdyby nawet przyjąć jego zachowanie opisane w zarzucie to z powodu organicznej chwiejności afektywnej (astenicznej) i paranoicznej osobowości nie mógł popełnić przestępstwa, gdyż miał wyłączoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art.31§1 KK l

• błędne ustalenie w oparciu o Opinię biegłych lekarzy psychiatrów, że T. J. w chwili zarzucanych mu czynów miał w stopniu znacznym ograniczona zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, podczas gdy w oparciu o zapis w karcie informacyjnej leczenia (...) ,' Oddziału (...) w J. nie budzi wątpliwości fakt, że oskarżony ma nieprawidłową i paranoiczną osobowość o przez okres inwolucji spotęgowane predyspozycje do zaburzeń nastroju i zachowania, że cierpi na eskalację wrogiego nastawienia do pokrzywdzonej przez co miał on wyłączoną możliwość rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim zachowaniem w zakresie zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu w rozumieniu art. 31§1 KK.

2. Obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a szczególnie:

• art. 7 KPK przez dokonanie błędnej oceny dowodów z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a w szczególności wyjaśnień oskarżonego, zeznań wszystkich świadków oraz dokumentacji w postaci karty informacyjnej leczenia szpitalnego oskarżonego w J. K-64 ,K-65 i K-48 oraz ZOZ S. K-50, których analiza wskazuje, że oskarżony nie popełnił zarzucanego mu czynu, gdyż w czasie jego popełnienia oskarżony nie mógł rozpoznać znaczenia czynu i pokierować swoim postepowaniem(art.31§1 KK),

• art. 202§5 KPK poprzez zaniechanie uzupełnienia Opinii biegłych psychiatrów przez ustalenie czy stan zdrowia oskarżonego pozwala mu na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny, gdyż opinia zasadnicza i uzupełniona biegłych psychiatrów stwierdza jedynie ogólnie, że stan zdrowia oskarżonego nie stanowi przeszkody jego udziału w postępowaniu karnym pomijając, czy może prowadzić obronę w sposób rozsądny,

• art. 201 KPK poprzez zaniechanie posłużenia się przez biegłych pełną dokumentacją medyczną co do leczenia oskarżonego a będącą w posiadaniu Oddziału (...) Szpitala (...) w J. przez co opinia jest niepełna, gdyż nie uwzględnia wszystkich okoliczności dotyczących choroby i zaburzeń osobowości oskarżonego a co może mieć istotny wpływ na zmianę treści opinii biegłych czy w chwili czynu oskarżony miał ograniczoną w stopniu znacznym ,czy też wyłączoną poczytalność.

W przypadku nie podzielenia powyższych zarzutów apelacja zarzuca rażąca niewspółmierność kary.

Wskazując na powyższe oskarżony wniósł:

1.  O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

ewentualnie

2. o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenia dowodu z opinii innych biegłych psychiatrów po skompletowaniu pełnej dokumentacji medycznej odnośnie leczenia oskarżonego w Szpitalu (...) w J. w związku z uzasadnionym podejrzeniem, że w chwili popełnienia zarzucanych czynów oskarżony nie mógł rozpoznać jego znaczenia i pokierować swoim postępowaniem.

ewentualnie

3.W przypadku nie podzielenia powyższych zarzutów i wniosków o zmianę zaskarżonego wyroku przez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego lub orzeczenie wobec oskarżonego łagodniejszej kary w postaci samoistnej kary grzywny przy uwzględnieniu wieku oskarżonego liczącego 82 lata.

4.Ponadto na zasadzie art. 452 KPK wnoszę by Sad odwoławczy dopuścił dowód z załączonej opinii sadowo- psychiatrycznej wydanej dnia 12lutego 2015r. przez A. O. dla Sądu Rejonowego w Jarosławiu do sprawy III RNs 42/15, z której wynika, że do tego dnia oskarżony z uwagi na zaburzenia psychiczne o obrazie klinicznym organicznych zaburzeń osobowości mógł mieć w całości wyłączoną świadomość rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, która nie mogła być zawnioskowana jako dowód w postępowaniu przed Sądem I instancji, gdyż obrońca otrzymał ją z Sadu Apelacyjnego w Rzeszowie z akt sprawy I ACa141/16 w dniu 27 kwietnia 2015r. a więc po zapadłym wyroku w Sądzie I instancji.

5.Wnoszę również by Sąd dopuścił dowód z akt sprawy rozwodowej Sądu Okręgowego w Krośnie I C 312/15 a szczególnie z wyroku rozwodowego z dnia 21 grudnia 2015r. na okoliczność, że Sąd rozwodowy ustalił, że powód a oskarżony w tej sprawie T. J. z uwagi na schorzenia psychiatryczne nie ponosi winy za rozpad związku małżeńskiego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest całkowicie nieuzasadniona. Analiza zarzutów apelacyjnych prowadzi do wniosku, iż w rzeczywistości zarzuty te koncentrują się wokół sugestii obrońcy oskarżonego, iż T. J. jest osobą całkowicie niepoczytalną w rozumieniu art. 31 § 1 k.k., a zatem postępowanie karne winno ulec umorzeniu. Powyższy argument służy do sformułowania zarzutu zarówno błędu w ustaleniach faktycznych, naruszenia zasad swobodnej oceny dowodów, jak i zaniedbań procesowych poprzez niedopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, jak i niepełność opinii dotychczasowych biegłych. Już na wstępie należy stwierdzić, iż powyższa argumentacja była przedmiotem rozważań sądu I instancji, albowiem apelujący składał stosowne wnioski procesowe i zarzuty w toku rozprawy. Należy zatem przypomnieć, iż opina sądowo-psychiatryczna (k.78) biegłych psychiatrów A. K. i J. P. jednoznacznie wskazuje, iż wobec oskarżonego zachodzą przesłanki z art. 31 § 2 k.k. a co więcej, że może on brać udział w postępowaniu. Następnie na wniosek obrońcy oskarżonego dopuszczono dowód z opinii uzupełniającej wspomnianych biegłych pod katem tego, czy brali pod uwagę pobyt oskarżonego w szpitalu w J. i tam zawarte stwierdzenia w karcie informacyjnej i wprost zadano im pytanie odnośnie braku przesłanek z art. 31 § 1 k.k. skoro szpital w karcie informacyjnej sugeruje objęcie oskarżonego nadzorem zgodnie z art. 94 k.k. W uzupełniającej opinii z 11 marca 2016 r. biegli jednoznacznie podtrzymali wnioski pierwotnej opinii tj. rozpoznanie u oskarżonego organicznego zaburzenia osobowości nastroju i zachowania skutkujące kwalifikacją z art. 31 § 2 k.k. Jednocześnie biegli zgodnie oświadczyli, iż opiniując brali pod uwagę kartę informacyjną ze Szpitala (...) w J. i w żadnym wypadku nie zmieniają treści swojej opinii. W ocenie biegłych sugestia szpitalna o objęciu nadzorem medycznym nie jest tożsama ze stwierdzeniem niepoczytalności, zwłaszcza tempore criminis. Biegli potwierdzili, iż stan psychiczny oskarżonego nie stanowi przeszkody do jego udziału w postepowaniu. Reasumując należy stwierdzić, iż sąd I instancji dokonał pogłębionej oceny stanu zdrowia psychicznego oskarżonego, a argumenty podnoszone w apelacji były temu sądowi znane i znalazły wyraz w uzupełniającej opinii biegłych. Tym samym ponownie podnoszenie tych argumentów i domaganie się wręcz przyjęcia pełnej niepoczytalności oskarżonego w żadnym wypadku nie może zasługiwać na uwzględnienie. Wypowiedzenie się bowiem co do poczytalności stanowi domenę biegłych i w tej sprawie biegli dysponując pełną dokumentacją ( w tym uwzględniającą leczenie szpitalne) wyrazili jednoznacznie i przekonujący pogląd co do jedynie częściowej niepoczytalności oskarżonego. Natomiast apelujący stara się oderwane wypowiedzi osób leczących oskarżonego przeciwstawić jednoznacznej wypowiedzi biegłych. W tym stanie rzeczy ta najistotniejsza cześć zarzutów apelacyjnych w żądnym wypadku nie może zasługiwać na uwzględnienie.

W apelacji pojawiają się także zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, co należy odnieść do analizy przeprowadzonych dowodów osobowych ( z zeznań świadków) oraz pojawia się zarzut niewspółmierności kary.

Odnośnie przeprowadzonego postepowania dowodowego, to należy wskazać na jednoznaczność dowodów potwierdzających fakt znęcania o charakterze psychicznym. O popełnieniu przez oskarżonego zarzucanego mu czynu przekonują bowiem nie tylko konsekwentne zeznania pokrzywdzonej K. J. ale także praktycznie wszystkie pozostałe dowody. Trzeba bowiem podkreślić, iż oskarżony wypowiadał objęte zarzutem słowa i groźby w obecności osób trzecich bądź też na tyle głośno, iż były one słyszane przez sąsiadów. W tym pierwszym wypadku świadek E. P. pracownik MOPS-u zeznała, iż w jej obecności oskarżony groził pokrzywdzonej, że ją zastrzeli, zaś słowa wulgarne wypowiadane były w obecności interweniujących funkcjonariuszy policji T. S., M. Z. i P. O.. Natomiast sąsiadki K. W. i H. F. jednoznacznie zeznały, iż oskarżony w trakcie awantur tak głośno przeklinał pokrzywdzoną iż one to wyraźnie słyszały. Tym samym ustalenia dowodowe sądu I instancji zostały poczynione na obszernym i jednoznacznym materiale dowodowym, a wymienieni wyżej świadkowie mają informacje nie tylko od pokrzywdzonej ale także bezpośrednie spostrzeżenia potwierdzające popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu.

Należy także stwierdzić całkowitą niezasadność zarzutu rażącej surowości kary. Należy bowiem zauważyć, iż oskarżony dopuścił się czynu na przestrzeni wielu lat poczynając od listopada 2007 r. Oskarżony w tym okresie wywoływał bardzo często awantury w takcie których nie tylko wyzywał pokrzywdzona ale także wypowiadał pod jej adresem groźby karalne. W żadnym także stopniu nie przyczyniał się do ponoszenia kosztów utrzymania mieszkania, pomimo znacznych możliwości finansowych. Tym samy wymierzona oskarżonemu kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, dodatkowo z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w żadnym razie nie może być uznana jako surowa, a tym bardziej w stopniu rażącym, a więc takim który znacznie odbiega od kar orzekanych za czyny tego rodzaju.

Sąd Odwoławczy orzekł w oparciu o treść art. 437 § 1 k.p.k. i art. 456 k.p.k.