Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Gz 216/16

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Harmata

protokolant: asystent sędziego Justyna Brzezińska

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2016 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy upadłościowej J. C.

w przedmiocie zażalenia J. C. na postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu Wydział V Gospodarczy z dnia 10 sierpnia 2016 r., sygn. akt V 1 GUp 15/15

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu oddalił wniosek J. C. o zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu wskazał, że uzyskiwane przez niego dochody z emerytury w wysokości 1.580 zł pozwalają na pokrycie niewielkich – w porównaniu z innymi kategoriami wydatków (prywatna służba zdrowia 400-500, partycypacja na poziomie 300-400 zł w kosztach utrzymania mieszkania I. C.) – kosztów sądowych.

Na powyższe postanowienie J. C. złożył zażalenie, zaskarżając je w całości zarzucając błędne ustalenia faktyczne polegające na przyjęciu, iż będzie go stać na poniesienie kosztów opłaty sądowej od zażalenia, podczas gdy praktycznie nie stać go na jej poniesienie bez uszczerbku koniecznego dla utrzymania się. Żalący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez zwolnienie go od kosztów sądowych w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jako odpowiadające prawu należy uznać za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Na podzielenie zasługują przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia poglądy judykatury podkreślające odpłatność postępowania cywilnego oraz wyjątkowość instytucji zwolnienia od kosztów. Nadto wskazać należy, iż strona ubiegająca się o takie zwolnienie powinna wpierw dokonać oszczędności we własnych wydatkach, aż do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Gromadzenie takich środków finansowych powinno odbywać się nie tylko z bieżących dochodów strony, lecz także z tych uzyskiwanych przez nią w dłuższym czasie. Ponadto, jak wskazał Sąd Najwyższy, dla wydatków związanych z prowadzeniem procesu strona powinna znaleźć pokrycie w swych dochodach przez odpowiednie ograniczenie innych wydatków niebędących niezbędnymi dla utrzymania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24.07.1980 r. I CZ 99/80, Lex 8257). Opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też zwolnienia mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2005 r., FZ 478/04, LEX nr 393645 oraz z dnia 31 lipca 2008 r., II FZ 297/08, LEX nr 493855).

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy właściwie przyjął, iż sytuacja materialna J. C. pozwala na uiszczenie aktualnej na obecnym etapie postępowania kwoty 200 zł tytułem opłaty sądowej od zażalenia. J. C. uzyskuje stały miesięczny dochód z emerytury w wysokości 1.580 zł i nie ma on nikogo na utrzymaniu. Mając na uwadze powyższy fakt uzyskiwania stałego dochodu i licząc się z koniecznością poniesienia kosztów sądowych, co skarżący winien był czynić, a także uwzględniając wysokość w/w opłaty w stosunku do uzyskiwanego dochodu nawet jeżeli wziąć pod uwagę wydatki , na które żalący dysponuje środkami; to ocena dokonana przez Sąd pierwszej była trafna. Dodać należy, że obowiązek uiszczenia opłat sądowych nie jest bynajmniej zobowiązaniem mniejszej wagi niż inne zobowiązania publiczne lub prywatne. Opłata sądowa jest należnością Skarbu Państwa i powinna być przez stronę procesu traktowana priorytetowo. (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 6 września 2013 r., I ACz 624/13, LEX nr 1366131; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 listopada 2012 r., III APz 20/12, LEX nr 1237544).

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w sentencji na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...).