Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 października 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. R. (1) i F. S.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwa;

2.  zwraca pozwanemu od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 138 (sto trzydzieści osiem) złotych i 28 (dwadzieścia osiem) groszy tytułem nadpłaconej zaliczki;

3.  zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kwotę 1.078 (jeden tysiąc siedemdziesiąt osiem) złotych i 72 (siedemdziesiąt dwa) grosze tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 1185/15

Sprawa rozpoznana w postepowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 lipca 2015 roku powodowie F. S. i M. R. (2) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od (...) w W. kwoty 2.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 listopada 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania według norm przepisanych z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazali, iż w wyniku kolizji uszkodzony został należący do M. P. samochód. Sprawcą kolizji była osoba nieznana.

Poszkodowany, w związku z potrzebą korzystania z samochodu, wynajął samochód zastępczy na okres 21 dni, a następnie scedował roszczenia odszkodowawcze na powodów. Pozwana odmówiła wypłaty kwoty 10.332 złotych mającej stanowić iloczyn okresu najmu (21 dni) i stawki dziennej (492 złote). Wskazała, że skoro sprawca posiadał ubezpieczenie AC powinien był zaspokoić się z tego ubezpieczenia.

Powodowie wyjaśnili, iż dochodzą kwoty stanowiącej częściową wartość której mogą domagać się od pozwanej.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 33).

W dniu 10 września 2015 roku (karta 38) pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz złożyła wniosek o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana przyznała, że prowadziła likwidację przedmiotowej szkody nie mniej jednak w świetle brzmienia normy art. 106 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) nie ma obowiązku zaspokoić przedmiotowego roszczenia albowiem, jak przyznał poszkodowany, posiada on ubezpieczenie AC. Ponadto pozwana zakwestionowała wysokość stawki dziennej oraz długość okresu najmu.

W piśmie z dnia 12 listopada 2015 roku (karta 121) powodowi podtrzymali stanowisko w sprawie.

Na kolejnych rozprawach stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjny, (...) należy do M. P. i J. P..

Niesporne a ponadto dowód:

- kopia dowodu rejestracyjnego, karta 87v;

Wymieniony pojazd uległ w dniu 25 marca 2013 roku kolizji, której sprawcą była osoba nieposiadająca aktualnego ubezpieczenia OC. W wyniku kolizji doszło do uszkodzenia pojazdu S..

Niesporne a ponadto dowód:

- dokumenty w aktach szkodowych, w tym karta 77, karta 84;

(...) w W. nie uznał swojej odpowiedzialność za naprawienie szkody.

Niesporne a ponadto dokumenty w aktach szkodowych

Poszkodowany wynajął u F. S. i M. R. (2) samochód zastępczy – na okres 21 dni za stawkę dzienną 492 złotych brutto.

Niesporne a ponadto dowód:

- faktura, karta 16;

- oświadczenie, karta 16v;

- umowa, karta 15;

- dokument zwrot, karta 15v;

Mimo korespondencji, w tym wezwań do zapłaty, (...) w W. nie zaspokoił kosztów najmu pojazdu zastępczego

Dowód:

- wezwania do zapłaty, karta 10- 12;

- pisma (...), karta 13

W dniu 21 kwietnia 2013 roku poszkodowany M. P. zawarł z F. S. i M. R. (2) umowę cesji wierzytelności, którą przelała swoją wierzytelność przysługującą jej z tytułu faktury VAT wobec (...).

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności karta 17;

- zeznania świadka M. P., karta 163 - 164;

Uzasadniony koszt wynajmu samochodu zastępczego o parametrach zbliżonych do pojazdu uszkodzonego w opcji pełnego ubezpieczenia pojazdu, z wykupionym udziałem własnym w szkodzie i bez limitu kilometrów w 2013 roku i obecnie wahał się w granicach od 286 do 420 złotych netto za dobę. Uzasadniony okres najmu, w związku z likwidacją szkody (naprawą pojazdu S.) wyniósł 11 dni.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego, karta 169-175;

- ustna uzupełniająca opinia biegłego;

W chwili zdarzenia i w chwili najmu poszkodowany M. P. ze swojego pojazdu S. był wykorzystywany do prowadzenia nauki jazdy, był to pojazd specjalnie przygotowany do prowadzenia nauki jazdy. W chwili zdarzenia poszkodowany miał inne pojazdy, w tym samochód N. (...), z samochodu S. korzystał również do celów prywatnych, z pojazdu najętego poszkodowany nie korzystał do celów prywatnych. Poszkodowany nie prowadzi zajęć nauki jazdy podczas świąt.

Dowód:

- zeznania świadka M. P., karta 163 - 164;

W chwili zdarzenia pojazd S. posiadał ubezpieczenie AC w (...) spółka akcyjna w W.. Koszt naprawy pojazdu poniósł tenże ubezpieczyciel.

Pracownik firmy (...) zwracał się w sprawie wydania decyzji przez ubezpieczyciela w zakresie najmu pojazdu zastępczego. Żądanie zostało następnie przesłane przez pracowników (...) do A., poinformowano również pracownika CITO jak należy postępować w sprawie. Ogólne Warunki Ubezpieczenia AC w (...) spółka akcyjna w W. nie wykluczały przyznania pojazdu zastępczego oraz zwrotu kosztów pojazdu zastępczego.

Dowód:

- zeznania świadka M. P., karta 163 - 164;

- wydruki wiadomości e-mail;

- OWU, karta 65 – 70;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na brak legitymacji biernej po stronie pozwanej. W sprawie spornym nie było to, że pojazd sprawcy nie posiadał aktualnego ubezpieczenia. Mimo twierdzeń pozwu, iż sprawca był nieznany (druga strona uzasadnienia pozwu) takie twierdzenia nie znajdują poparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Co więcej, istnieje materiał dowodowy (e-mail, karta 77) iż pojazd sprawcy nie posiadał ubezpieczenia OC.

Stosownie do treści art. 98 ust. 1 pkt 3 litera a ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, w mieniu, w mieniu i na osobie, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Stosownie do treści art. 106 ust. 1 przywołanej ustawy - jeżeli poszkodowany, w przypadku szkody w mieniu, może zaspokoić roszczenie na podstawie umowy ubezpieczenia dobrowolnego, Fundusz wyrównuje szkodę w części, w której nie może być zaspokojona, wraz z uwzględnieniem utraconych zniżek składki oraz prawa do zniżek składki.

Z treści niniejszej normy wynika, że jeśli poszkodowany posiada ubezpieczenie dobrowolne, (...) zaspokaja szkodę w części w której nie pokryło jej ubezpieczenie dobrowolne, pokrywa również koszt utraty zniżek. Na taką wykładnię celowościową przywołanej normy wskazuje się również w piśmiennictwie (komentarz do art. 109 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Lex wersja elektroniczna), gdzie wskazano, że podstawowy cel systemu ma zostać osiągnięty przy jak najmniejszym zaangażowaniu środków Funduszu. Zasoby Funduszu mają charakter uzupełniający, można po nie sięgnąć wtedy, gdy szkody nie mogą być zrekompensowane w inny sposób - przez zakład ubezpieczeń obejmujący ochroną uszkodzone mienie (ubezpieczenie mienia, autocasco) lub nie zostały zrekompensowane przez sprawcę szkody (posiadacza pojazdu, kierującego lub rolnika). Niniejsze ustalenia podziela w pełni tutejszy sąd.

W niniejszej sprawie nie było sporne, że poszkodowany posiadał ubezpieczenie AC (dobrowolne, o którym mowa w przywołanej normie). Jak wynika z wiadomości e-mail (karta 8v oraz 9) ubezpieczyciel ( (...)) przyjął zgłoszenie, a następnie przesłał je do odpowiedniej komórki (A.) i powiadomił zgłaszającego roszczenie w jaki sposób i z kim należy kontaktować się w sprawie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Brak jest innych dokumentów, w tym wiadomości e-mail, zeznań świadków, czy przede wszystkim decyzji ubezpieczyciela, z których to dowodów wynikałoby, że ubezpieczyciel bądź to odmówił wypłaty M. P. kosztów zajmu pojazdu zastępczego, bądź w inny sposób powiadomił go, że tych kosztów mu nie wypłaci, zaś z treści OWU nie wynika fakt, że takie koszty z tytułu umowy AC nie są refundowane i nie mogły być zrefundowane w przedmiotowym przypadku.

Strona pozwana konsekwentnie odmawiała wypłaty tych kosztów – również w postępowaniu likwidacyjnym przedsądowym (na przykład pismo z dnia 21 listopada 2013 roku karta 13). Rzeczą powodów było zatem wykazać, że poszkodowany nie mógł zaspokoić szkody – kosztów najmu pojazdu od ubezpieczyciela w związku z umową AC w całości ani w części. W tym calu należało przedstawić stanowisko ubezpieczyciela, które powinno było zapaść w formie decyzji. Z treści wiadomości e-mail wynika jednak, że jeśli w istocie poszkodowany (reprezentująca go firma (...)) zgłosiła szkodę, nie spełniła wymogów formalnych wniosku, skierowała tenże prawdopodobnie do niewłaściwego podmiotu, nie zachowała się tak, jak powinna w świetle wiadomości e-mail (karta 9). Nie przedłożono żadnych dowodów, że ktokolwiek, stosownie do treści wiadomości e-mail, skontaktował się osobiście z ubezpieczycielem a ten wydał decyzję odmowną.

Mając na uwadze powyższe, brak było podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanej jednostki za likwidację szkody w całości czy też nawet w części.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez pozwaną koszty złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika 600 zł, zgodnie z § 6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348), oraz część wynagrodzenia biegłego w kwocie 461,72 zł (pokryta z zaliczki wpłaconej przez pozwaną a które to koszty w całości ponieść powinni powodowie).

W myśl treści art. 80 ust. 1 i art. 84 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwrócono pozwanej nadpłaconą zaliczkę. Strony uiściły na poczet opinii biegłego kwoty po 600 złotych, koszt opinii zamknął się w kwocie 1.061,72 złotych (postanowienie karta 178) a w myśl przywołanych wyżej norm, koszty opinii biegłego powinni ponieść powodowie w całości.

Z ostrożności, gdyby powyższe uzasadnienie okazało się nieprzekonujące, sąd poczynił ustalenia jak niżej, w zakresie rozmiaru szkody.

Odpowiedzialność pozwanego wynika z treści art. 98 ust. 1 pkt 3 litera a ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Z zeznań świadka poszkodowanego nie wynika, że podjęte zostały czynności zmierzające do zminimalizowania kosztów najmu. Świadek zeznał, że w okresie najmu pojazdu zastępczego z pojazdu zastępczego nie korzystał do celów prywatnych a jednocześnie podczas okresu najmu przypadał okres świąt, w którym, jak zeznał świadek P. zajęć nauki jazdy nie prowadził. Stąd wynika, że pojazd wynajęty był również w okresie, w którym nie był potrzebny. Biegły wyjaśnił jednak, że nie było raczej celowe zdawanie pojazdu (na okres świąt) i odbiór po świętach, bo dochodzą wówczas dodatkowe koszty wydania pojazdu, odbioru pojazdu. Nie jest jednak wiadome jakie to koszty, w jakiej wysokości i czy rzeczywiście są one wyższe aniżeli koszty najmu dziennego (492 złote brutto).

W spornym zakresie Sąd w całości oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, a także opinii biegłego. O ile została ona ustnie zmodyfikowana na rozprawie o tyle sąd nie podziela argumentów przedstawionych przez biegłego. Nie wyjaśniono bowiem charakteru kosztów wydania i zwrotu pojazdu, jak również wydłużono niejako okres najmu o czas świąteczny, w którym poszkodowany zajęć nie prowadził.

W spornym zakresie Sąd w całości oparł się dokumentach przedłożonych przez strony, pisemnej opinii biegłego.

Zasadność wynajęcia przez poszkodowanego pojazdu zastępczego (w ogóle, nie zaś co do długości okresu) nie budzi wątpliwości sądu. Również pozwana nie kwestionowała ogólnej zasadności wynajęcia pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, toteż Sąd uznał, iż wynajem pojazdu zastępczego pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałą kolizją drogową.

Naprawienie szkody obejmuje zaś straty, które poszkodowany poniósł (art. 361 k.c.). Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Zgodnie z obowiązującą w polskim prawie cywilnym zasadą pełnego odszkodowania, którą wyraża przepis art. 361 § 2 k.c., naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku. Z tego względu naprawienie szkody obejmuje – w granicach wyznaczonych przez związek przyczynowy – straty, jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono.

W ocenie sądu zastosowana przez strony umowy najmu samochodu zastępczego stawka w wysokości 492 złotych netto mieści się w granicach stawek rynkowych, co wykazała także opinia biegłego. Niniejsze jednak ująć należało za okres 11 dni najmu. Stąd za 11 dni najmu kwota najmu wynosi (11 dni x 246 złotych brutto) 5.412 złotych.

Opinia (pisemna) była spójna, logiczna i wyczerpująca, a metodologia przyjęta przez biegłego nie może budzić zastrzeżeń, dlatego sąd uznał opinię za w pełni wiarygodną. Biegły określił uzasadniony technologicznym i organizacyjnym czasem naprawy okres wynajmu pojazdu zastępczego na 11 dni (gdy tymczasem powodowie wnosili o zasądzenie kwoty za 21 dni wynajmu), a także potwierdził stawkę najmu 492 zł brutto za dobę jako mieszczącą się w górnej granicy stawek rynkowych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)