Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący S.S.R. Małgorzata Sosińska-Halbina

Protokolant sekr. sąd. Izabella Bors

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P.

przeciwko D. T.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII C 331/16

UZASADNIENIE

W dniu 17 lipca 2015 roku powód (...) A. S. z siedzibą w P., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanej D. K. (1) (obecnie T.) w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 527,72 zł
wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 lipca 2015 roku do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że dochodzona należność powstała w związku z udzieleniem przez powoda ochrony ubezpieczeniowej na podstawie zawartej przez powoda i pozwaną umowy, potwierdzonej polisą nr (...) z dnia 25 października 2013 roku. Przedmiotem umowy było objęcie pakietem ubezpieczeń zawierającym ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku ze zdarzeniami związanymi z pojazdem marki F. (...) o nr rej. (...). Ochrona ubezpieczeniowa obowiązywała do dnia 24 października 2014 roku w związku z przedłużeniem okresu ubezpieczenia na kolejny rok, w trybie art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Pozwana nie zapłaciła w terminie składki za ubezpieczenie.

(pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym k. 2-3)

W dniu 19 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie postanowienie, w którym uchylił nakaz zapłaty wobec niedoręczenia go pozwanej oraz przekazał rozpoznanie sprawy do tut. Sądu.

(postanowienie k. 6)

Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2016 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. Po wskazaniu przez powoda aktualnego adresu zamieszkania pozwanej postanowieniem z dnia 25 maja 2016 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie.

(postanowienie k. 28, k. 40)

Na rozprawie w dniu 28 września 2016 roku pełnomocnik powoda nie stawił się.

Pozwana D. T. wniosła o oddalenie powództwa w całości, zgłaszając zarzut braku legitymacji biernej po swojej stronie. Pozwana oświadczyła, że przedmiotowy pojazd stanowił współwłasność jej i jej byłego męża, z który rozwiodła się w dniu 16 lutego 2012 roku. Umowa ubezpieczenia była zawarta przez byłego męża D. K. (2), o czym jednak ona nie miała żadnej wiedzy, były mąż wyprowadził się bowiem z domu w dniu 26 listopada 2011 roku a jedyny kontakt pomiędzy małżonkami miał miejsce na sprawie rozwodowej. Pozwana dodała, że nigdy nie była użytkownikiem pojazdu marki F. (...), ani nie miała do niego dostępu. Nie udzielała również byłemu mężowi pełnomocnictwa do zawarcia na jej rzecz umowy ubezpieczenia, sama też takiej umowy nie podpisywała. Ponadto nie otrzymała od powoda żadnych dokumentów, w tym załączonych do pozwu. Na koniec pozwana wskazała, że w dniu 17 lipca 2013 roku sporządziła oświadczenie, w którym potwierdziła, że zrzeka się praw do przedmiotowego samochodu, przenosząc je wraz z wszystkimi obowiązkami na rzecz D. K. (2) i obecnie nie posiada żadnej wiedzy na temat przedmiotowego samochodu w tym czyją własność aktualnie stanowi.

(protokół rozprawy k. 46-47)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana D. T. była współwłaścicielką pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...). Przedmiotowy pojazd pozwana nabyła wspólnie z byłym mężem D. K. (2).

W dniu 16 lutego 2012 roku małżeństwo pozwanej zostało rozwiązane przez rozwód. Orzeczenie uprawomocniło się w dniu 9 marca 2012 roku. Byli małżonkowie nie dokonali podziału majątku wspólnego.

W dniu 16 października 2012 roku (a zatem po dacie uprawomocnienia wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi rozwiązującego przez rozwód małżeństwo D. K. (2) i D. T. -poprzednio K.) D. K. (2) zawarł z powodem, występującym w obrocie gospodarczym pod marką P., umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu, o którym mowa wyżej. Zawarcie umowy zostało potwierdzone wystawieniem polisy numer (...), która obejmowała okres ochrony ubezpieczeniowej od dnia 25 października 2012 roku do dnia 24 października 2013 roku. Podpisując umowę ubezpieczenia D. K. (2) działał z własnej inicjatywy i bez porozumienia z pozwaną, w szczególności D. T. nie udzieliła byłemu mężowi pełnomocnictwa do zawarcia umowy w jej imieniu, nie wiedziała również o jej zawarciu przez byłego męża.

W dniu 2 października 2013 roku powód przygotował ofertę wznowienia ubezpieczenia OC dotyczącą samochodu marki F. (...), w której wskazał do wyboru dwa możliwe warianty ubezpieczenia, obejmujące okres od dnia 25 października 2013 roku do dnia 24 października 2014 roku. Zgodnie z informacją na ofercie, podlegała ona przekształceniu w polisę po zapłacie składki ubezpieczeniowej. W treści oferty powód zawarł ponadto informację, że jeżeli ubezpieczający nie wypowie na piśmie umowy ubezpieczenia nr (...), najpóźniej jeden dzień przed upływem okresu, na który została zawarta, czyli do dnia 2013-10-23, dokument ten będzie stanowił potwierdzenie ubezpieczenia
OC na wskazany okres. Przedmiotowa oferta została wystawiona na pozwaną, przy czym D. T. nigdy jej nie otrzymała.

Pozwana nie była użytkownikiem samochodu marki F. (...)
o nr rej. (...), nie posiadała również wiedzy na temat ubezpieczenia tego pojazdu u powoda.

(oferta wznowienia ubezpieczenia k. 15-19, polisa k. 21-22, okoliczności bezsporne)

W dniu 22 kwietnia 2015 roku powód wystawił wezwanie do zapłaty, w którym wezwał pozwaną do uiszczenia składki za polisę w wysokości 527,72 zł.

Do akt sprawy nie zostały dołączone dowody potwierdzenia nadania, bądź też potwierdzenia odbioru, zarówno oferty wznowienia ubezpieczenia, jak i wezwania do zapłaty, kierowanych do pozwanej.

(wezwanie do zapłaty k. 20, okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości ani rzetelności sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlega oddaleniu.

W przedmiotowej sprawie powód w żaden sposób nie wykazał jednak, że łączy go z pozwaną D. T. jakikolwiek stosunek prawny, mogący uzasadniać żądanie pozwu, w szczególności nie wykazał, by pozwana była obowiązana do zapłaty jakichkolwiek należności z tytułu wznowienia polisy (...) nr (...).

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie to powód winien zatem udowodnić, że po stronie pozwanej istnieje obowiązek uiszczenia składki ubezpieczeniowej. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód.

Twierdzenia faktyczne powoda o obowiązku uiszczenia przez pozwaną składki ubezpieczeniowej nie zostały jednak przez powoda udowodnione. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z załączonych przez powoda dokumentów w postaci pierwotnej umowy ubezpieczenia OC, umowa ta została zawarta przez D. K. (2). Wskazany dokument został podpisany przez D. K. (2) czytelnym podpisem (k. 22) i brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, że nie dział on we własnym imieniu i na swoją rzecz, ale jako np. pełnomocnik pozwanej, w szczególności, że przy czytelnym oznaczeniu osoby podpisującej dokument nie ma żadnej adnotacji, która by na powyższe wskazywała. Konstatacji tej nie zmienia przy tym okoliczność, że w treści umowy jako „ubezpieczający” została wskazana pozwana, D. T. mogłaby bowiem zostać uznana za ubezpieczającego li tylko wówczas, gdyby osoba podpisująca
się pod umową dysponowała wystawionym przez nią pełnomocnictwem upoważniającym do zawarcia umowy w jej imieniu i na jej rzecz. W sprawie zaś powód nie tylko nie przedłożył takiego pełnomocnictwa, ale nadto pozwana w toku rozprawy w dniu 28 września 2016 roku jednoznacznie zaprzeczyła, aby udzielała byłemu mężowi jakiegokolwiek pełnomocnictwa, dodając, że nie miała w ogóle wiedzy na temat tego, że umowa taka została zawarta. Powyższe prowadzi do oczywistej konstatacji, że ubezpieczającym pojazd marki F. (...) był D. K. (2), natomiast pozwana może być postrzegana wyłącznie jako osoba ubezpieczona. W tym miejscu wyraźnego zaznaczenia wymaga, że obowiązujące przepisy prawa dopuszczają możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia OC na cudzy rachunek, co wprost wynika z brzmienia art. 808 § 1 k.c. oraz art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. 2013, poz. 392 ze zm.). W myśl ostatniego z przywołanych przepisów, obowiązek ubezpieczenia uważa
się za spełniony, jeżeli została zawarta umowa ubezpieczenia, na podstawie której osoba obciążona tym obowiązkiem korzysta z ochrony ubezpieczeniowej, a czas trwania i zakres tej ochrony odpowiadają przepisom ustawy lub odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek ubezpieczenia. Co przy tym istotne, brak jest przepisów, które uzależniałyby skuteczność zawartej umowy ubezpieczenia, od wyrażenia uprzedniej zgody ubezpieczonego. Żadne przepisy nie wymagają również poinformowania ubezpieczonego, iż został on objęty ochroną ubezpieczeniową. W świetle dotychczasowych rozważań oraz wobec treści
art. 808 § 2 k.c. oczywistym jawi się wniosek, że z tytułu przedmiotowej umowy OC powód nie jest uprawniony do dochodzenia zapłaty zaległej raty składki od pozwanej (ubezpieczonej), w myśl bowiem przytoczonego przepisu, roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu, którym na gruncie rozpoznawanej sprawy jest były mąż pozwanej D. K. (2).

Podstawy prawnej żądania powoda nie można także upatrywać w treści przepisów odnoszących się do solidarnej odpowiedzialności małżonków (art. 30 k.r.o.), albowiem w omawianym przypadku do zawarcia pierwotnej umowy ubezpieczenia doszło już po tym, jak małżeństwo pozwanej i D. K. (2) zostało rozwiązane przez rozwód.

W niniejszej sprawie, o czym była mowa wyżej, pozwana nie zawarła wraz z D. K. (2) umowy ubezpieczenia, a zatem nie jest solidarnie odpowiedzialna wraz z nim za zapłatę składki ubezpieczeniowej. Nadto w przypadku zawarcia umowy przez jednego z kilku współwłaścicieli, stroną umowy pozostają jedynie ci współwłaściciele, którzy zawarli umowę i tylko oni odpowiadają za zobowiązania wynikające z umowy (por. Komentarz do kodeksu cywilnego Księga druga pod red. Stanisława Rudnickiego, por. m.in. J. Gudowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Księga Trzecia. Zobowiązania. LexisNexis, 2013; A. Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna. Lex, 2011; wyrok SN z dnia 27 grudnia 1979 roku, I CR 408/79, OSNC 1980/6/126).

W konsekwencji wobec braku legitymacji biernej po stronie pozwanej przedmiotowe powództwo należało oddalić.