Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Lidia Lenartowicz

Protokolant sekr.sądowy Marta Szczepańska

Po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016 r. w. T..

sprawy z powództwa: (...).(...) w T.

przeciwko: M. W. (1) , J. W. (1)

o: ustanowienie rozdzielności majątkowej

I.  oddala powództwo w całości,

II.  uznaje, iż powód uiścił opłatę i nie obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi oraz kosztami procesu,

III.  zwalnia pozwanych od kosztów sądowych,

IV.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w. T. na rzecz kancelarii adwokackiej adw. M. M. (1) wynagrodzenie kwocie 360zł (trzysta sześćdziesiąt) plus VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu J. W. (1) z urzędu,

V.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w. T. na rzecz kancelarii adwokackiej adw. M. M. (1) wynagrodzenie kwocie 360zł (trzysta sześćdziesiąt) plus VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej M. W. (1) z urzędu.

Sygn. akt III RC 741/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12.08.2015r. powód (...) Towarzystwo (...) Sp. z o.o. w T. złożył w tutejszym sądzie pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami M. i J. W. (1) oraz wnosił o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód jest wierzycielem M. W. (1) na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w. T. z dnia 02.07.2013r. w sprawie o sygn. (...). Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia sąd zasądził od pozwanej M. W. na rzecz powoda kwotę (...) zł z ustawowymi odsetkami umownymi w wysokości 17% rocznie liczonymi od dnia 28.06.2013r.do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie (...) zł.

Pozwana nie złożyła sprzeciwu od powyższego nakazu zapłaty, który w tej sytuacji uprawomocnił się.

Powód jest też wierzycielem pozwanego J. W. (1) na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w. T. z dnia 27.06.2013r. w sprawie o sygn. (...). Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia sąd zasądził od pozwanego J. W. na rzecz powoda kwotę (...) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24.06.2013r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie (...) zł.

Pozwany nie złożył sprzeciwu od nakazu zapłaty, który się uprawomocnił.

Po wydaniu nakazu zapłaty pozwana M. W. do dnia wniesienia pozwu zapłaciła powodowi kwotę (...) zł. Do zapłaty dla powoda z w/w nakazu zapłaty wraz z kosztami procesu oraz kosztami komorniczymi pozostała na dzień 11.08.2015r. kwota (...) zł.

Po wydaniu nakazu zapłaty pozwany J. W. do dnia wniesienia pozwu zapłacił powodowi kwotę (...) zł. Do zapłaty dla powoda z w/w nakazu zapłaty wraz z kosztami procesu oraz kosztami komorniczymi pozostała na dzień 11.08.2015r. kwota (...) zł.

Po wszczęciu postępowania egzekucyjnego u komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w. T. D. Z. (1), sygn. akt (...) okazało się, że pozwani nie posiadają żadnego majątku mogącego podlegać egzekucji. Z ustaleń komornika wynika, iż pozwani pozostają w związku małżeńskim, a jedynym majątkiem nadającym się do egzekucji jest nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego objętego wspólnością majątkową małżeńską, położonego w T. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta o nr (...).

Powód nie może wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika M. W. w trybie art. 787 kpc z uwagi na fakt, iż umowa pożyczki z dnia 17.02.2012r. zawarta miedzy powodem. a pozwaną – która była zabezpieczona wekslem na podstawie którego wydano nakaz zapłaty z dnia 02.07.2013r. – nie była podpisana czy w inny sposób potwierdzona przez pozwanego J. W. i tym samym nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 787 kpc.

Powód nie może też wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika J. W. w trybie art. 787 kpc w uwagi na fakt, iż umowa pożyczki z dnia 02.04.2012r. zawarta miedzy powodem, a pozwanym – która była zabezpieczona wekslem na podstawie którego wydano nakaz zapłaty z dnia 27.06.2013r. – nie była podpisana czy w inny sposób potwierdzona przez pozwaną M. W. i tym samym nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 787 kpc.

Ze względu na powyższe powód wnosił o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej pozwanych : M. i J. małżonków W. na podstawie art. 52 paragraf 1a kro.

Na rozprawie w dniu 03.11.2015r. pozwana M. W. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W dniu 09.11.2015r. pozwani : M. i J. W. (1) złożyli w sądzie wniosek o zwolnienie ich w całości od kosztów sądowych oraz ustanowienie dla nich pełnomocnika z urzędu, z uwagi na trudną sytuację materialną oraz niepełnosprawność pozwanego.

W punkcie 1 postanowienia z dnia 13.11.2015r. zwolniono pozwanych : M. W. (1) i J. W. (1) w całości od kosztów sądowych. W punkcie 2 postanowienia ustanowiono dla pozwanych pełnomocnika z urzędu, którego wyznaczyć miał Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w T..

Na rozprawie w dniu 09.02.2016r. pełnomocnik powoda podtrzymał w całości złożony pozew tj. wnosił o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżonków M. i J. W. (1) z dniem wniesienia pozwu.

Pełnomocnik pozwanych wnosił o oddalenie powództwa w całości.

Takie stanowiska strony zajmowały do momentu zakończenia przedmiotowego postępowania.

Na rozprawie w dniu 31.03.2016r. pełnomocnik powoda wnosił o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów sądowych oraz kosztów procesu.

Pełnomocnik pozwany wnosił o zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Od dnia 23.12.1972 r. pozwani : M. i J. W. (1) pozostają w związku małżeńskim. Nie zawierali oni umów majątkowych małżeńskich.

W dniu 02.03.2012r. wierzyciel pozwanych – (...) S.A. z siedzibą we W. złożył w tutejszym sądzie pozew przeciwko M. i J. małżonkom W. o ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w. T. z dnia 02.08.2012r. oddalono powództwo w całości.

W dniu 25.09.2013r. wierzyciel (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. uzyskał przeciwko niej tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w. T. z dnia 02.07.2013r. w sprawie o sygn. (...). Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia sąd zasądził od pozwanej M. W. na rzecz powoda kwotę (...) zł z ustawowymi odsetkami umownymi w wysokości 17% rocznie liczonymi od dnia 28.06.2013r.do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie (...) zł.

Pozwana nie złożyła sprzeciwu od powyższego nakazu zapłaty, który w tej sytuacji uprawomocnił się.

W dniu 19.09.2013r.wierzyciel pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. uzyskał przeciwko niemu tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w. T. z dnia 27.06.2013r. w sprawie o sygn. (...). Zgodnie z treścią powyższego orzeczenia sąd zasądził od pozwanego

J. W. na rzecz powoda kwotę (...) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24.06.2013r.do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie (...) zł.

Pozwany nie złożył sprzeciwu od nakazu zapłaty, który się uprawomocnił.

Po wydaniu nakazu zapłaty pozwana M. W. do dnia wniesienia pozwu zapłaciła powodowi kwotę (...) zł. Do zapłaty dla powoda z w/w nakazu zapłaty wraz z kosztami procesu oraz kosztami komorniczymi pozostała na dzień 11.08.2015r. kwota (...) zł.

Po wydaniu nakazu zapłaty pozwany J. W. do dnia wniesienia pozwu zapłacił powodowi kwotę (...) zł. Do zapłaty dla powoda z w/w nakazu zapłaty wraz z kosztami procesu oraz kosztami komorniczymi pozostała na dzień 11.08.2015r. kwota (...) zł.

Po wszczęciu postępowania egzekucyjnego u komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w. T. D. Z. (1), sygn. akt (...) okazało się, że pozwani nie posiadają żadnego majątku mogącego podlegać egzekucji. Z ustaleń komornika wynika, iż pozwani pozostają w związku małżeńskim, a jedynym majątkiem nadającym się do egzekucji jest nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego objętego wspólnością majątkową małżeńską, położonego w T. przy ul. (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta o nr (...).

Pozwana M. W. (1) ma(...) lata i jest emerytką.

Ze związku małżeńskiego pozwani mają dwoje dzieci : syna D. W. lat (...) i córkę A. K. lat(...).

Od 15 lat pozwani mieszkają sami i wspólnie prowadza gospodarstwo domowe.

Mieszkanie położone w T. przy ul. (...) zostało nabyte przez pozwanych w czasie trwania małżeństwa.

Sześć lat temu pozwani wykupili to mieszkanie na własność.

Znajduje się ono w wieżowcu i ma powierzchnię 36 m2. Składa się z jednego pokoju przedzielonego na 2 części, łazienki i kuchni.

Świadczenia za to mieszkanie wynoszą około 500 zł miesięcznie, w tym czynsz 280zł miesięcznie. Pozwani opłacają świadczenia za mieszkanie na bieżąco i nie mają z tego tytułu żadnych zaległości.

Jedyny dochód pozwanej M. W. stanowi emerytura w wysokości 1000 zł miesięcznie, ale po potrąceniu należności przez komornika otrzymuje ona (...) zł miesięcznie.

Pozwany J. W. ma (...) lat i 6 lat temu miał udar.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 25.06.2014r. został on uznany za niezdolnego do pracy i do samodzielnej egzystencji do dnia 30.06.2017r.

Jest osobą leżącą, słabo mówi i kontakt z nim jest utrudniony. Pomimo zakupu specjalnego łóżka pozwany ma odleżyny. Wymaga on całodobowej opieki. Pozwanym opiekuje się żona oraz dochodząca pielęgniarka.

Jedyny jego dochód stanowi emerytura z dodatkiem pielęgnacyjnym w wysokości (...)miesięcznie. Z tej kwoty komornik potrąca mu (...)zł miesięcznie. Pozwany musi zażywać leki na serce, na nadciśnienie, przeciwpadaczkowe i przeciw udarowi, trzeba kupować mu pampersy.

Koszt zakupu leków dla pozwanego to kwota 300-400zł miesięcznie. Pampersy są refundowane, ale trzeba za nie dopłacić 120zł miesięcznie.

Dzieci nie pomagają pozwanym materialnie.

Sporadycznie siostra pozwanej kupuje im żywność.

Poza mieszkaniem pozwani nie mają żadnego majątku, żadnych oszczędności.

Pozwana zaciągała pożyczki tzw. chwilówki, aby opłacić prywatną rehabilitację dla męża, kupować dla niego leki i pozostałe pieniądze przeznaczała na bieżące potrzeby związane z codzienną egzystencją.

Pozwana sama zawierała umowy pożyczki, przy podpisywaniu umów nie była wymagana pisemna zgoda jej męża.

Pozwany, gdy był zdrowy zaciągnął pożyczkę w (...) i w P.. W takiej sytuacji również nie była wymagana zgoda jego żony.

W chwili obecnej komornik przy Sądzie Rejonowym w. T. D. Z. (1) prowadzi przeciwko dłużnikowi M. W. (1) 7 postępowań egzekucyjnych, a kwota wpływająca z zajętego częściowo świadczenia emerytalnego M. W. jest przekazywana wierzycielom zgodnie z art. 1025 kpc. Na dzień 03.08.2015r. łączna zaległość na rzecz wszystkich wierzycieli wynosiła (...) zł. Natomiast w dniu 06.04.2016r. aktualny stan należności M. W. na rzecz wierzycieli wynosił łącznie (...) zł, a jej męża J. W. (...) zł.

Komornik potrąca z emerytury pozwanej po (...) zł miesięcznie.

W przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej i sprzedaży mieszkania pozwanych przy ul. (...) staną się oni osobami bezdomnymi, bez dachu nad głową.

Dowód : - zeznania pozwanej M. W. k. 60-861 verte

- sygn. akt (...)

- sygn. akt (...)

- sygn. akt (...)

- informacja o stanie zadłużenia pozwanych k.4-5

- informacja o postępowaniu egzekucyjnym k.6-7, 54

- informacja z KRS k.8

- kserokopie umów pożyczek k.10-11

- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k.36

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zeznań pozwanej M. W. (1) oraz dokumentów przedłożonych przez strony.

Sąd uznał powyższe dokumenty za wiarygodne, gdyż żadna ze stron nie kwestionowała ich wiarygodności.

Z uwagi na stan zdrowia, na mocy art. 302 kpc sąd pominął dowód z zeznań pozwanego J. W. (1).

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne przytoczone w pozwie i pismach procesowych złożonych w sprawie oraz podniesione przez pozwaną M. W. (1) w złożonych przez nią zeznaniach, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła.

Zeznania te były bowiem spójne i logiczne oraz znalazły potwierdzenie w zebranym przez sąd materiale procesowym.

Przechodząc do rozważań prawych należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 52 paragraf 1a kro ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.

Przesłanka zawarta w powyższym artykule powinna być jednak rygorystycznie oceniana przez sąd, gdyż przyznanie legitymacji czynnej wierzycielowi stanowi ingerencję osoby trzeciej w sprawy majątkowe małżonków ( por. Kodek rodzinny i opiekuńczy, Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2012 – pod Red. K. Pietrzykowskiego, komentarz do art. 52, teza 3)

Na podstawie przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego sąd nie znalazł podstaw do ustanowieniem miedzy małżonkami M. i J. W. (1) rozdzielności majątkowej.

Powód wykazał przed sądem istnienie stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności w stosunku do M. W. (1) oraz w stosunku do J. W. (1). Z informacji udzielonej przez komornika sądowego przy Sądzie rejonowym w. T. D. Z. wynika, iż wierzyciel - powód uzyskuje cykliczne zaspokojenie należnej mu kwoty. Wysokość przekazywanych przez komornika kwot nie spełnia oczekiwań wierzyciela, ale aktualne zajęcie świadczeń emerytalnych zarówno M. W. (1) jak i J. W. (1) jest maksymalne. Emerytury otrzymywane przez pozwanych po potrąceniu należności przez komornika pozwalają na egzystencję na poziomie minimum socjalnego.

Sąd zwrócił uwagę, iż większość pożyczek zaciągniętych przez pozwaną M. W. zostało przeznaczona na pokrycie kosztów prywatnej rehabilitacji jej męża po przebytym przez niego udarze, zakupu specjalnego łóżka przeciw odleżynom, zakupu leków oraz bieżące potrzeby.

Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 27 lutego 1995r. ( III CRN 7/95, nie pub.)

nie samo zaciągnięcie długu, nawet znacznego, lecz dopiero zaciągnięcie takiego długu, który nie był usprawiedliwiony interesem rodziny, kwalifikuje zachowanie małżonka jako naganne i przy istnieniu niepomyślnych prognoz co do takiego rodzaju zachowania spełnia warunki do uznania zaciągnięcia długu za ważny powód w rozumieniu art. 52 paragraf 1 kro.

Powołując się na doktrynę należy też stwierdzić, iż zaspokojenie wierzytelności przysługującej od jednego małżonków wymaga dokonania podziału majątku wspólnego, gdy nie ma możliwości zaspokojenia tej wierzytelności z majątku osobistego dłużnika i składników majątku wspólnego wymienionego w art. 41 paragraf 2 kro i gdy brak podstaw do poszukiwania zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków, natomiast możliwe będzie zaspokojenie z udziału w majątku wspólnym małżonków, który w wyniku podziału przypadnie temu z małżonków, który jest dłużnikiem. ( komentarz M. Z. Serwis (...)).

Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż jedynym przedstawiającym wartość składnikiem majątku wspólnego pozwanych jest dwupokojowe własnościowe mieszkanie położone w T. przy ul. (...). Jeden z tych pokoi zajmuje J. W., który jest osobą całkowicie niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Pozwany wymaga całodobowej opieki zamieszkującej z nim wspólnie żony.

Hipotetyczna egzekucja z udziału w nieruchomości pozwanych nie przyniesie spodziewanego dla powoda rezultatu, z uwagi na standard lokalu oraz współwłasność, a doprowadzi do powstania dodatkowych kosztów, które w ostateczności obciążą dłużników. Powód uzyskuje zaspokojenie swojej wierzytelności i w ocenie sąd nie ma podstaw do ustanowienia między małżonkami M. i J. W. (1) rozdzielności majątkowej.

Mając powyższe okoliczności na względzie, w punkcie 1 wyroku oddalono powództwo w całości na podstawie art. 52 paragraf 1 a kro - a contrario. Strona powodowa nie wykazała bowiem w toku prowadzonego postępowania, że zaspokojenie jej wierzytelności wymaga dokonania sądowego – przymusowego ustanowienia rozdzielności majątkowej między pozwanymi.

O kosztach sądowych oraz kosztach procesu orzeczono w punktach 2 i 3 wyroku na mocy art. 98 paragraf 1 kpc w związku z art. 102 kpc oraz art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W punkcie 4 wyroku nakazano wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w. T. na rzecz kancelarii adwokackiej (...) wynagrodzenie w kwocie 360 zł plus VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu J. W. (1) z urzędu.

W punkcie 5 wyroku nakazano wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w. T. na rzecz kancelarii adwokackiej (...) wynagrodzenie w kwocie 360 zł plus VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu M. W. (1) z urzędu.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia sądu w punktach 4 i 5 wyroku stanowi paragraf 19 pkt. 1 w zw. z paragrafem 7 ust. 1 pkt. 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawach opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w urzędu ( Dz. U. Nr 163, poz, (...) ze zm. ).