Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Fundacji (...) w Polsce

z siedzibą w J. dawniej (...) sp. z o.o. w J.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

zainteresowani:

1. (...) S.A. z/s w L., dawniej (...)

sp. z o.o. z/s w W.,

2. (...) S.A. z/s w R., dawniej (...) Zakład (...) –

(...) S.A. z siedzibą w W.

o nieuzasadnione wstrzymanie dostaw energii elektrycznej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 24 lutego 2010 r. znak (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od Fundacji (...) w Polsce z siedzibą w J. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w L. kwotę 377 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Witold Rękosiewicz

Sygn. akt XVII AmE 41/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2010 r., znak (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) stwierdził, że wstrzymanie przez (...) S.A z siedzibą w W., obecnie (...) S.A. w R. (zainteresowany 2) w dniu 28 września 2001 r. dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości położonej w J. przy ulicy (...) było nieuzasadnione. W treści uzasadnienia decyzji Prezes URE wskazał, iż w toku postępowania administracyjnego nie zostało wydane postanowienie w zakresie podjęcia dostaw energii elektrycznej do nieruchomości powoda na warunkach umowy z 16 czerwca 1987 r., ponieważ na podstawie zawartej w dniu 17 listopada 2008 r. umowy kompleksowej nr (...) sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej do nieruchomości wnioskodawcy są realizowane dostawy energii elektrycznej.

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. (obecnie w charakterze powoda występuje Fundacja (...) w Polsce z siedzibą w J.) złożonym odwołaniem zaskarżył decyzję Prezesa URE, zarzucając jej:

1.  błędne nazwanie orzeczenia decyzji „postanawiam” a zwrot ten zgodnie z prawem powinien dotyczyć wyłącznie postanowienia,

2.  prowadzenie postępowania znacznie poza czas wyznaczony przepisami,

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 3b ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U.2012.1059; dalej Pe) przez brak nakazania przedsiębiorstwom (...) S.A. oraz (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W., obecnie (...) S.A. w L. (zainteresowany 1) bezzwłocznego, bezwarunkowego i natychmiastowego przywrócenia dostaw energii elektrycznej do obiektu powoda położonego w J. przy ulicy (...), na warunkach umowy zawartej w dniu 16 czerwca 1987 r., zgodnie z wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2009 r.;

4.  brak nakazania ww. przedsiębiorstwom zwrotu wszelkich nakładów dotychczas poniesionych na bezzasadne zawarcie powtórnej umowy dla włączenia dostaw energii, bądź też ich zaliczenia jako nadpłatę na poczet przyszłych należności, zgodnie z wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2009 r.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1.  wskazanie Prezesowi URE na konieczność przeprowadzenia szkolenia w zakresie obowiązującego prawa osób działających w jego imieniu a mających wpływ na rozpoznawanie skarg w postępowaniu administracyjnym, zwłaszcza na bezzasadną przewlekłość,

2.  nakazanie na podstawie art. 6 ust.3b Pe wyżej wskazanym przedsiębiorstwom bezzwłocznego, bezwarunkowego i natychmiastowego przywrócenia dostaw energii elektrycznej do obiektu powoda położonego w J. przy ulicy (...), na warunkach umowy zawartej w dniu 16 czerwca 1987 r. zgodnie z wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2009 r.,

3.  nakazanie ww. przedsiębiorstwom solidarnie zapłaty kwoty należnej tytułem wszelkich nakładów dotychczas poniesionych przez wnioskodawcę na bezzasadne zawarcie powtórnej umowy dla włączenia dostaw energii, zgodnie z wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2009 r.

W uzasadnieniu odwołania powód wskazał, iż postępowanie administracyjne, mimo braku przymiotu szczególnego skomplikowania sprawy, trwało niemalże 11 miesięcy.

Wskazał, że pomimo stwierdzenia w decyzji zasadności złożonego wniosku Prezes URE nie określił wyraźnie konieczności wznowienia dostaw energii elektrycznej na podstawie poprzednio obowiązującej umowy, uznając jednocześnie ważność nowej umowy, co jest sprzeczne z treścią orzeczenia.

Ponadto w decyzji pominięto kwestie wniosku dotyczącego zwrotu wszelkich nakładów poniesionych przez bezzasadne zawarcie powtórnej umowy dla włączenia dostaw energii. Na tej podstawie powód uznał za zasadne żądanie orzeczenia w tej kwestii w sprawie z niniejszego odwołania przez sąd ochrony konkurencji i konsumentów. Wysokość swego roszczenia powód określił na kwotę 11 906,16 zł.

Pozwany – Prezes URE w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie .

W ocenie pozwanego zarzuty odwołania wynikają z niezrozumienia zakresu kompetencji Prezesa URE, który zgodnie z art. 8 ust. 1 Pe ma za zadanie jedynie stwierdzenie czy wstrzymanie dostaw energii było uzasadnione poprzez kontrolę realizacji procedury wynikającej z przepisów uprawniających przedsiębiorcę do wstrzymania dostaw energii.

Odnosząc się do zarzutu zastosowania w decyzji terminu „postanawiam” pozwany wskazał, że okoliczność ta nie ma wpływu na merytoryczną ocenę prawidłowości decyzji, a powód nie wskazał podstawy prawnej zakazującej używania takiego zwrotu.

Zdaniem pozwanego również zarzut przewlekłości postępowania nie został właściwie uzasadniony w odwołaniu i podobnie jak w przypadku poprzednim, również i ten zarzut nie ma znaczenia dla oceny przez sąd prawidłowości zaskarżonej decyzji.

Odnośnie twierdzenia powoda o braku nakazania wznowienia dostaw energii elektrycznej Prezes URE wskazał, iż w toku postępowania administracyjnego ustalono, że w wyniku zawarcia w dniu 17 listopada 2008 r. umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji na potrzeby działalności gospodarczej, na dzień wszczęcia postępowania administracyjnego do nieruchomości powoda była dostarczana energia elektryczna. Wobec ustalenia, że do nieruchomości dostarczana jest energia elektryczna Prezes URE nie wydał postanowienia nakazującego podjęcie dostaw w trybie art. 8 ust.2 Pe.

Co do zarzutu nakazania zwrotu nakładów poniesionych przez powoda pozwany wskazał, iż w tym zakresie wniosek został powodowi zwrócony prawomocnym postanowieniem z uwagi na brak kompetencji Prezesa URE do rozstrzygania sporów w przedmiocie nie wymienionym w art. 8 ust. 1 Pe. Prezesa URE wskazał, że przytaczana ustawa charakter publicznoprawny, ma na celu ochronę interesu społecznego i nie służy do bezpośredniej ochrony praw podmiotowych każdego z uczestników rynku energetycznego. Do ochrony tych praw mają zastosowanie przepisy prawa cywilnego, wskazujące jurysdykcję sądów powszechnych.

(...) S.A. z siedzibą w L., wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko zainteresowany 1 podniósł, iż wydanie decyzji w zakresie nakazania przedsiębiorcy wznowienia dostaw energii elektrycznej jest zbędne, ponieważ taki obowiązek spoczywa na nim z mocy prawa w wypadku stwierdzenia nieuzasadnionego wstrzymania dostaw. Z uwagi na fakt, że w dniu wydania decyzji energia elektryczna była do obiektu powoda dostarczana, brak było podstaw do wydania rozstrzygnięcia, którego żądał powód.

Odnosząc się do zarzutu braku nakazania przedsiębiorstwom energetycznym zwrotu wszelkich poniesionych nakładów związanych z zawarciem powtórnej umowy dla włączenia dostaw energii zainteresowany wskazał, że nie należy to do kompetencji Prezesa URE i właściwym do rozpatrywania sporów w tym zakresie jest sąd powszechny.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy - zgłoszenia nr (...) z dnia 16 czerwca 1987 r. zawartej z Zakładem (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) S.A.) (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. korzystała z dostaw energii elektrycznej o mocy 29 kW do celów produkcyjnych (k.100 akt adm.).

W związku z zadłużeniem odbiorcy w opłatach, po uprzednim wstrzymaniu dostaw energii elektrycznej w dniu 28 września 2001r. (k.102 akt adm.) umowa nr (...) została rozwiązana z datą 12 października 2001 r. (k.101 akt adm.).

W dniu 17 listopada 2008 r. pomiędzy Zakładem (...) S.A. oraz (...) sp. z o.o. została zawarta umowa kompleksowa sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenia usług dystrybucji (k.65 akt adm.).

Wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2009 r., sprecyzowanym pismem z dnia 21 kwietnia 2009 r.(k.21 akt adm.) (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. - powód wystąpił do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wszczęcie postępowania na podstawie art. 8 ust.1 Pe w sporze dotyczącym nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wydanie postanowienia:

1.  nakazującego (...) S.A. wykonania nakazu zawartego w art. 6 ust.3b Pe, w tym:

1A. dokonanie bezzwłocznego, bezwarunkowego i natychmiastowego przywrócenia dostaw energii elektrycznej do obiektu spółki na warunkach umowy zawartej w dniu 16 czerwca 1987 r.,

1B. zwrot wszelkich nakładów dotychczas poniesionych przez wnioskodawcę na bezzasadne i bezprawne zawarcie powtórnej umowy dla włączenia dostaw energii, bądź ich zaliczenia jako nadpłatę na poczet przyszłych zobowiązań.

W dniu 30 kwietnia 2009 r. (k.30 akt adm.) Prezes URE wydał postanowienie o zwrocie wniosku (...) sp. z o.o. z dnia 9 kwietnia 2009 r. w części dotyczącej rozstrzygnięcia przez Prezesa URE żądania zwrotu poniesionych przez spółkę nakładów z uwagi na brak tytułu prawnego przysługującego Prezesowi URE do rozpatrzenia tego rodzaju sprawy. Prezes URE poinformował jednocześnie wnioskodawcę, iż organem właściwym do rozpatrzenia wniosku w zakresie dotyczącym roszczenia o zwrot poniesionych nakładów jest sąd powszechny. Postanowienie zostało doręczone spółce w dniu 8 maja 2009 r. (k. 32 akt adm.), nie zostało zaskarżane przez powoda i jest prawomocne.

Zawiadomieniem z dnia 30 kwietnia 2009 r. Prezes URE poinformował powoda i zainteresowanych o wszczęciu postępowania z wniosku (...) sp. z o.o. i wezwał zainteresowanych do złożenia informacji, dokumentów oraz przedstawienia stanowiska w sprawie. W pismach z dnia 23 i 25 czerwca 2009 r. (k. 80 i 81 akt adm.) zainteresowani (...) oraz (...) Zakład (...) poinformowali, że w dniu złożenia wniosku o rozstrzygnięcie sporu i w dacie wszczęcia postępowania w sprawie, na podstawie umowy nr (...) z dnia 17 listopada 2008 r., do nieruchomości wnioskodawcy była dostarczana energia elektryczna.

Po rozpatrzeniu wniosku powoda z dnia 9 kwietnia 2009 r. Prezes URE decyzją z dnia 24 lutego 2010 r. stwierdził, że wstrzymanie w dniu 28 września 2001 r. dostaw energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w W. do obiektu należącego do (...) sp. z o.o. było nieuzasadnione.

W uzasadnieniu decyzji Prezes URE, odnosząc się do wniosku o wydanie w trybie art.8 ust.2 Pe postanowienia nakazującego podjęcie dostaw energii elektrycznej do nieruchomości wnioskodawcy wyjaśnił, iż nie wydał takiego postanowienia w wyniku ustalenia, że na postawie umowy kompleksowej nr (...) z dnia 17 listopada 2008 r. do nieruchomości wnioskodawcy dostarczana jest energia elektryczna.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje:

W złożonym odwołaniu powód nie kwestionował decyzji Prezesa URE w zakresie stwierdzenia, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do nieruchomości powoda w dniu 28 września 2001 r. było nieuzasadnione.

Na podstawie przedstawionych w odwołaniu zarzutów powód wniósł o:

- wskazanie Prezesowi URE na konieczność przeprowadzenia szkolenia w zakresie obowiązującego prawa, z uwagi na przewlekłość postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji,

- nakazanie zainteresowanym przywrócenia dostaw energii elektrycznej zgodnie z wnioskiem powoda z dnia 4 kwietnia 2009 r.,

- nakazanie zainteresowanym solidarnie zapłaty określonej kwoty tytułem zwrotu nakładów poniesionych przez powoda.

Rozpoznając sprawę Sąd uznał, że powód w odwołaniu domagał się zmiany zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim w decyzji Prezes URE nie orzekł zgodnie z wnioskiem powoda lub nie zawarł żadnego rozstrzygnięcia.

W zawartym w art.8 ust.1 Pe katalogu ustawodawca wskazał, iż do właściwości Prezesa URE należy rozstrzyganie sporów dotyczących m.in. nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej. Zgodnie z art.8 ust.2 Pe, do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu Prezes URE może na wniosek strony wydać postanowienie określające warunki podjęcia bądź kontynuowania dostaw energii elektrycznej lub gazu. W uzasadnieniu decyzji pozwany wskazał, że ze względu na fakt, iż w dacie złożenia wniosku i prowadzenia postępowania administracyjnego do nieruchomości powoda była dostarczana energia elektryczna, w sprawie nie było podstaw do wydania postanowienia w trybie art.8 ust.2 Pe.

Wskazać należy, iż we wniosku z dnia 4 kwietnia 2009 r. powód domagał się w istocie, aby Prezes URE nakazał zainteresowanym wykonanie nakazu określonego w art. 6 ust.3b Pe. Wydanie takiego rozstrzygnięcia nie zostało przewidziane w art. 8 Pe i nie należy do właściwości Prezesa URE. Ponadto podkreślić wypada, że przepis art.6 ust.3b Pe (w brzmieniu obowiązującym w dniu 4 kwietnia 2009 r.) dotyczy stanu faktycznego powstałego po ustaniu przyczyn uzasadniających wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej.

Z istniejącego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż w czasie rozpoznawania przez Prezesa URE wniosku powoda z dnia 4 kwietnia 2009 r. do nieruchomości powoda była dostarczana energia elektryczna.

Oznacza to, iż w świetle przepisów ustawy Prawo energetyczne Prezes URE nie był uprawniony do wydania nakazu w trybie art. 6 ust.3b Pe. Gdyby jednak przepisy prawa energetycznego przyznawały pozwanemu legitymację do wydania takiego rozstrzygnięcia, wobec stwierdzenia, że na podstawie umowy zawartej w dniu 17 listopada 2008 r. energia elektryczna jest dostarczana do nieruchomości powoda, w sprawie nie zachodziła potrzeba wznawiania dostaw, oraz wydawania nakazu ich wznowienia.

Odnosząc się do żądania dotyczącego roszczenia powoda o zwrot poniesionych nakładów wskazać należało, że wobec prawomocnego zwrotu wniosku powoda przed wszczęciem postępowania administracyjnego przez Prezesa URE kwestia ta nie była przedmiotem rozstrzygnięcia pozwanego.

Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 września 2002 r. sygn. akt I CKN 964/00 w którym wskazano, iż zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 5, do kompetencji Prezesa URE należy rozstrzyganie sporów w zakresie określonym w art. 8 ust. 1 Pe, dotyczących ustalania warunków świadczenia usług, o których mowa w art. 4 ust. 2, odmowy przyłączenia do sieci, odmowy zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła albo nieuzasadnionego wstrzymania ich dostaw.

Przytoczone regulacje określają publicznoprawny charakter ustawy, mającej za cel ochronę interesu społecznego. Tym samym nie jest jej celem bezpośrednia ochrona praw podmiotowych uczestników rynku energetycznego w ogólności. Sprawy dotyczące wykonania już zawartych umów o dostarczanie paliw lub energii należą do orzecznictwa Prezesa URE jedynie w zakresie wskazanym w art. 8 ust. 1 Pe, regułą pozostaje natomiast rozpoznawanie związanych z nimi sporów przez sądy powszechne na zasadach ogólnych.

Należy podkreślić, iż zaskarżona decyzja zawierała rozstrzygnięcie co do całości żądań powoda. Z uwagi na brak podstawy prawnej w sentencji decyzji znalazło się jedynie rozstrzygnięcie dotyczące wstrzymania dostaw energii elektrycznej, jednak w uzasadnieniu swojego orzeczenia Prezes URE wskazał motywy jakimi kierował się także co do żądań powoda nie mieszczących się w kompetencji Prezesa URE.

W ocenie Sądu żądanie powoda, dotyczące wskazania Prezesowi URE konieczności przeprowadzenia szkoleń jest pozbawione podstawy prawnej i również bezzasadne. Zgodnie z art. 479 ⁵³ k.p.c. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddala odwołanie nie mające podstaw do rozstrzygnięcia, zaś w razie jego uwzględnienia – zaskarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy. Zawarcie wyroku rozstrzygnięcia zgodnie z żądaniem powoda jest pozbawione podstawy prawnej i nie należy do właściwości sądu ochrony konkurencji i konsumentów przewidziane przez ustawodawcę. Wobec tego w sprawie nie było możliwości uwzględnienia odwołania powoda w tym zakresie.

Odnosząc się do zarzutów dotyczących aspektów formalnych procedury administracyjnej należy zauważyć, iż z uwagi na specyfikę postępowania prowadzonego przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów, w którym Sąd nie ogranicza się jedynie do formalnej oceny zaskarżonej decyzji i bada sprawę również merytorycznie, naruszenie przepisów postępowania nie może stanowić podstawy do uwzględnienia odwołania, o ile w sprawie nie zostaną stwierdzone przesłanki do uznania nieważności decyzji.

Mając powyższe na uwadze, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy oddalił odwołanie jako bezzasadne - art. 479 ⁵³§ 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 14 pkt 3 ppkt 3) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, stosownie do wyniku sporu.

SSO Witold Rękosiewicz.