Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik

Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Roman Troll

Protokolant Justyna Chojecka

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2016 r. w Gliwicach na rozprawie sprawy

z powództwa L. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 5 lutego 2016 r., sygn. akt I C 1306/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 795/16

UZASADNIENIE

Powód L. K. , po rozszerzeniu powództwa ostatecznie żądał zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 36 446,08 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 05 2013r. oraz kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdził, że jest właścicielem nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), opisanej w KW nr (...) Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim, na której posadowiony jest od 1993r. gazociąg. Pozwana jest właścicielką urządzeń gazowniczych posadowionych na należącej do niego nieruchomości objętej uchwałą o utworzeniu lokalnej strefy aktywności gospodarczej. W związku z tym jest ona zobowiązana uiścić mu wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 28 11 2003r. do 04 10 2010r.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu.

Przyznała, że pod powierzchnią nieruchomości powoda biegnie gazociąg, stanowiący własność pozwanego w okresie objętym powództwem. Stwierdził jednak, że prawo własności nie ma charakteru absolutnego i podlega ograniczeniom, przeznaczenie działki w okresie objętym pozwem oznaczono jako grunty orne, zatem przebieg gazociągu pod powierzchnią ziemi w żadnym stopniu nie utrudnia korzystania z nieruchomości zgodnie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Zatem powód nie był pozbawiony władztwa nad nieruchomością i nie przysługują mu roszczenia uzupełniające z art. 224 i 225 k.c. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia za okres przed 28 listopada 2003r. Zakwestionował także wysokość wynagrodzenia.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w wyroku z dnia 5 lutego 2016r. uwzględnił powództwo w całości i orzekł o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia powołał uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 07 2013r., III CZP 36/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 07 2007r., VCSK 120/2007 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 06 2005r., sygn. akt 14/2005, nadto stwierdził, iż ugruntowane orzecznictwo podziela pogląd, że przedsiębiorstwo przesyłowe, które nie legitymuje się uprawnieniem do korzystania z cudzej nieruchomości, w celu eksploatacji i bieżącego utrzymania posadowionych na niej jego urządzeń przesyłowych, korzysta z tej nieruchomości w złej wierze i zobowiązane jest do świadczenia wynagrodzenia na podstawie art. 352 § 2 k.c. w zw. z art. 224 § 2 i art. 225 k.c. Zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 36.446,08 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powoda za okres nie przedawniony – dziesięć lat wstecz od daty wniesienia pozwu do dnia 4.10.2010r.tj do czasu kiedy pozwany był właścicielem gazociągu. Podkreślił także, iż fakt oddania gazociągu w użytkowanie innemu podmiotowi w ramach umowy leasingu, nie wpływa na fakt korzystania przez właściciela urządzeń przesyłowych, bezprawnie z nieruchomości powoda.

O odsetkach orzekł w oparciu o regulację art. 481 k.c., a o kosztach procesu na zasadzie art. 98 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła pozwana (...) Spółka Akcyjna w W., która wnosiła o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że gazociąg przebiegający pod powierzchnią gruntu nieruchomości powoda narusza własność powoda i w myśl art. 222 § 2 k.c. korzysta z ochrony negatoryjnej.

W uzasadnieniu przede wszystkim podnosił, iż Sąd pierwszej instancji przy ferowaniu wyroku nie odniósł się do podniesionego zarzutu, że obecny właściciel gazociągu (...) S.A. w W. jeszcze przed nabyciem spornego gazociągu bo od dnia 6 07 2005r. był jego posiadaczem zależnym, a to na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Twierdzenie to nie zostało zaprzeczone przez powoda. (...) S.A. w W. zaczął użytkować gazociąg od 6 07 2005r.

W odpowiedzi na apelację powód L. K. wnosił o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Podkreślił, iż oddanie gazociągu do używania innemu podmiotowi w ramach umowy leasingu nie wpływa na fakt korzystania przez pozwanego. Nadto przywołał regulację
§ 3 pkt 3 ppkt b umowy leasingu, finansujący – pozwany dokonuje zwolnienia z odpowiedzialności korzystającego - (...) S.A. z odpowiedzialnością wobec osób trzecich za bezumowne korzystanie ze składnika przedmiotu leasingu – urządzeń przesyłowych, którego dotyczy wada prawna. Natomiast przez wadę prawną rozumie się m.in. brak tytułu prawnego pozwanego. Zatem to pozwany ponosi odpowiedzialność za bezumowne korzystanie z nieruchomości powoda.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując, iż mają one źródło w reżimie prawnym 225 k.c. i 224 § 1 k.c. w związku

z art. 352 § 2 k.c. i art. 230 k.c. i prawidłowo rozpoznał sprawę.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w zebranym w sprawie materiale dowodowym, którego ocena jest logiczna, mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów i Sąd odwoławczy ją podziela.

Podniesiony w apelacji zarzut popełnienia błędu w ustaleniach faktycznych w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego i jako taki nie ma wpływu na powyższą ocenę.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego jest prawidłowa i Sąd odwoławczy w całości ją podziela i przyjmuje za własną (orzecz. SN z dn. 26 04 1935r. C III 473/34, Zb. U.z 1935r. poz. 496).

W sprawie bezspornym bowiem było, iż w okresie objętym powództwem pozwana była właścicielem urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomości powoda, że nie posiadała tytułu prawnego do korzystania z tej nieruchomości oraz że miała tego świadomość.

Korzystała ona zatem z nieruchomości powoda w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu i zgodnie w zasadzie z jednolicie przyjętym w judykaturze

i podzielanym przez Sąd odwoławczy - poglądem prawnym dopuszczona została możliwość zastosowania regulacji prawnych art. 225 k.c. i 224 § 1 k.c. w związku z art. 352 § 2 k.c. i art. 230 k.c. do rozliczeń między właścicielem a posiadaczem służebności, a więc także służebności przesyłu, za czym jednoznacznie opowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 09 2011r. podjętej w sprawie o sygn. akt III CZP 43/1 (pogląd ten został później podtrzymany w kolejnych orzeczeniach Sądu Najwyższego np. w uzasadnieniu uchwały SN z dnia 24 07 2013r. III CZP 36/13).

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy miał przywoływany w apelacji fakt zawarcia przez pozwaną w tym czasie umowy lessingu operacyjnego urządzeń przesyłowych.

Jej zawarcie nie zmienia bowiem w żaden sposób tego, iż to skarżąca jako właściciel urządzeń przesyłowych była ich posiadaczem samoistnym, a w konsekwencji tego to ona a nie jej kontrahent była posiadaczem służebności przesyłu (wskazane

w apelacji postanowienia umowy dotyczą stosunków prawnych łączących stron tej umowy i są tylko skuteczne pomiędzy nimi).

W apelacji nie jest kwestionowana jej zła wiara w korzystaniu z przedmiotowej nieruchomości, co w połączeniu z powyższym – w świetle przywołanych regulacji prawnych – zrodziło po stronie powoda skuteczne względem niej roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości.

Jego wysokość została ustalona przez Sąd Rejonowy w oparciu o informacje zawarte w prawidłowej i co za tym idzie wiarygodnej opinii biegłego.

Ustalona przez biegłego wysokość wynagrodzenia jest niższa od wysokości dochodzonej przez powoda i Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że powództwo powoda było zasadne i podlegało uwzględnieniu.

Znalazło to prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku i apelacja jest bezzasadna.

Reasumując zaskarżony wyrok jest prawidłowy i dlatego apelację pozwanej jako bezzasadną oddalono w oparciu o regulację art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację
art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 1 i § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 10 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800) biorąc pod uwagę, iż pozwana uległa w całości w postępowaniu odwoławczym i powinni zwrócić powodowi poniesione przez niego w tym postępowaniu koszty zastępstwa przez fachowego pełnomocnika.

SSO Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Leszek Dąbek