Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Władysławy Kunickiej-Żurek Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2016 r.

sprawy

1.  D. K.

syna I. i E. z domu K.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk,

2.  P. G.

córki A. i M. z domu G.

urodzonej (...) w W.

oskarżonej z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

z dnia 9 grudnia 2015 r. sygnatura akt III K 613/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sygnatura akt IV Ka 66/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy w Wałbrzychu, w sprawie o sygn. akt III K 613/15, uwzględnił wniosek Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Wałbrzychu z dnia 09.09.2015r. złożony w trybie art. 335§1 k.p.k. o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy D. K. podejrzanego o czyn z art. 286§1 k.k. i art. 270§1 kk. w zw. z art. 11§2 k.k., polegający na tym, że w dniu 13 czerwca 2015r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z P. G. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podając się za R. G. zawarł umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) wprowadzając uprzednio w błąd upoważnionego przedstawiciela (...) S.A. co do zamiaru i woli wywiązywania się z warunków zawartej umowy oraz swojej tożsamości składając na umowie podpis o treści G. oraz przedkładając nieprawdziwą umowę o najmu lokalu mieszkalnego czym doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3683,91 zł na szkodę (...) S.A.,

oraz P. G. podejrzaną o to, że w dniu 13 czerwca 2015r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z D. K. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej po uprzednim przekazaniu D. K. kopii dowodu osobistego R. G. wprowadziła w błąd przedstawiciela (...) S.A. co do tożsamości osoby zawierającej umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz co do zamiaru i woli wywiązywania się z warunków zawartej umowy czym doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3683,91 zł na szkodę (...) S.A., tj. o czyn z art. 286 § 1 kk.

Wyżej wymienionym wyrokiem Sąd Rejonowy w Wałbrzychu uznał oskarżonego D. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za czyn ten na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Tymże wyrokiem Sąd Rejonowy uznał oskarżoną P. G. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 286 § 1 kk , wymierzając jej za ten czyn karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 69 § 1 k.k. wykonanie orzeczonych wobec oskarżonych D. K. i P. G. kar warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby.

Na podstawie art. 72 § 2 k.k. orzekł obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę przez oskarżonych kwoty 3683,91 zł w częściach równych na rzecz pokrzywdzonego (...) S.A. z/s w W. w terminie 6 (sześciu) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku.

Na podstawie art. 73 § 2 k.k. w okresie próby oddał oskarżoną P. G. pod dozór kuratora sądowego oraz zwolnił oskarżonych od kosztów sądowych, poniesione wydatki zaliczając na rachunek Skarbu Państwa i nie wymierzył im opłat.

Z rozstrzygnięciem tym nie pogodził się Prokurator Prokuratury Rejonowej w Wałbrzychu, który zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych, zarzucając obrazę przepisów prawa karnego procesowego, tj. art. 72§1 kk poprzez jego niezastosowanie i nie nałożenie na skazanych jednego z obowiązków wymienionych w tym przepisie, co w przypadku zawieszenia wykonania kary i nie orzeczenia środka karnego było obligatoryjne.

W oparciu o treść art. 437§2 kpk skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna.

Rację ma bowiem Prokurator, że w sytuacji kiedy w dacie czynu obowiązuje inna ustawa aniżeli w dacie orzekania i kiedy ma zastosowanie art. 4§1 k.k., nie można łączyć konkurujących z sobą ustaw, lecz wybrać w całości jedną i tylko jej uregulowania stosować.

W zaistniałej sytuacji procesowej Prokurator na podstawie art. 335§1 k.p.k. zamiast aktu oskarżenia złożył wniosek o skazanie podejrzanych i wymierzenie im uzgodnionych kar, w tym warunkowe zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący po 2 lat w stosunku do obojga. We wniosku Prokurator nie wskazał na podstawie której to ustawy karnej skazanie ma nastąpić, tj. obowiązującej w dacie czynu, czy też w dacie orzekania, tj. po 30.06.2015r. Jest to o tyle istotne, że stosowana winna być ustawa względniejsza dla sprawcy.

W tym zakresie Sąd ad quem odwołuje się do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16.9.1999 r. (II AKA 178/99, OSA 2000, Nr 6, poz. 43) w którym stwierdził, że "Przepis art. 4 § 1 k.k. nie bez powodu nakazuje porównywanie ustaw – obowiązującej poprzednio i w czasie orzekania; ustaw, a więc nie poszczególnych przepisów, ale ustaw w całości. Niemożliwa jest kompilacja względniejszych przepisów z obu ustaw. Organ stosujący prawo zobowiązany jest do wyboru – w myśl reguły z art. 4 § 1 k.k. –jednej z ustaw i stosowania jej w całości ze wszystkimi konsekwencjami w postaci występowania typów kwalifikowanych przestępstw, które wcześniej nie istniały". Również w wyr. SN z 6.1.2000 r. (III KKN 110/99, niepubl.). Jest to stanowisko aprobowane także przez Sąd Najwyższy, który wprost stwierdził, że „nie jest dopuszczalne stosowanie kombinacji przepisów konkurencyjnych ustaw, chociażby to było dla sprawcy względniejsze. Sąd winien dokonać wyboru jednej z ustaw, na tle konkretnego przypadku i badania pod kątem względności dla oskarżonego wszystkich wchodzących w rachubę przepisów" (wyrok z dnia 06.01.2000r. III KKN 110/99). Nie jest zatem dopuszczalne, jak uznał to Sąd orzekający (k. 119) by środek probacji (warunkowe zawieszenie kary zasadniczej) orzekać w oparciu o przepisy obowiązujące w chwili orzekania (tu istotnie okres próby dla sprawcy młodocianego może wynosić 2 lata), zaś w przypadku obowiązków związanych właśnie z tym okresem próby, orzekać na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. obowiązujących do dnia 01.07.2015r.

Kiedy uwzględni się, że P. G. w dacie czynu (jak też orzekania) była sprawcą tzw. młodocianym w rozumieniu art. 115§10k.k., do istotne było rozróżnienie obu konkurujących z sobą ustaw i wskazanie jednej - względniejszej, w oparciu o którą kara i środki probacji miałyby być stosowane. Obowiązek ten spoczywał już na prokuratorze, który ustalając ostateczną treść porozumienia ze sprawcami, winien był mieć na uwadze zmianę stanu prawnego i wynikające stąd konsekwencje.

Sąd rozpoznający wniosek z art. 335 §1 k.p.k. nie jest zwolniony z obowiązku przeprowadzenia kompleksowej kontroli poprawności przedstawionych w nim uzgodnień i to zarówno pod względem zgodności ujawnionych dowodów z ustaleniami faktycznymi, jak i prawidłowości zaproponowanej kwalifikacji prawnej, a także wymiaru kary, środków karnych i wszelkich innych uzgodnionych rozstrzygnięć. Obowiązek taki wynika z treści art. 343 § 7 KPK. W razie powstania jakichkolwiek wątpliwości sąd zobowiązany jest zwrócić sprawę prokuratorowi (tak np. SN w wyroku z dnia 25.11.2015r. III KK 419/15,Prok i Pr z 2016r. nr 2).

Tym samym zgodzić się należy z apelującym, że doszło do obrazy przepisów prawa karnego procesowego – art. 343§ 7 k.p.k. wobec jego niezastosowania w sytuacji stwierdzenia, że wniosek Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Wałbrzychu zawiera uzgodnienia dokonane z obrazą prawa materialnego (art. 70 k.k. i art. 72 k.k.), w zależności od tego która z konkurujących ustaw, winna być uznana za korzystniejszą dla sprawców.

Sąd odwoławczy w tych okolicznościach zobligowany był uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać Sądowi I instancji, bowiem tylko do tego sądu adresowana jest norma art. 343§7 k.p.k. umożliwiająca zwrot sprawy prokuratorowi.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono, jak na wstępie.