Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekretarz Agnieszka Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2016 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy L. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania L. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 20 lipca 2016 r. nr (...)

z m i e n i a zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy L. K. prawo do emerytury począwszy od 13 lipca 2016 r.

Sygn. akt III U 546/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 września 2016 r.

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 r., znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy L. K. prawa do emerytury.

Jako podstawę prawną organ rentowy wskazał rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz ustawę z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 2 lata, 1 miesiąc i 1 dzień.

Wnioskodawca L. K. w dniu 27 lipca 2016 r. złożył odwołanie od tej decyzji i wskazał, że jest ona dla niego krzywdząca, gdyż organ rentowy bezzasadnie ograniczył okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Podał, iż w Państwowym Ośrodku (...) w B. oraz Spółce z o.o. (...), w okresie od 1 września 1971 r. do 10 czerwca 1996 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku tokarza, natomiast w okresie od 11 czerwca 1996 r. do 31 grudnia 2000 r. wykonywał prace spawacza.

Praca na stanowisku tokarza polegała na obsłudze tokarki, gdzie obrabiał żeliwne pierścienie, żeliwne tuleje do przyczep, koła jezdne do wózków widłowych, tłoki, wkładki, bębny, pierścienie żeliwne do tłoków, tuleje żeliwne do siłowników oraz wiele innych elementów głównie żeliwnych. Wnioskodawca podniósł, że praca ta odbywała się w hałasie i zapyleniu.

Na potwierdzenie charakteru wykonywanej pracy na stanowisku tokarza (...) B. powołał się na zeznania świadków Z. K.
i A. G..

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał stanowisko wyrażone
w zaskarżonej decyzji.

Organ rentowy wskazał, że na okoliczność pracy w spornym okresie wnioskodawca przedstawił dwa świadectwa wykonywania pracy
w warunkach szczególnych z dnia 10 maja 2001 r. oraz z dnia 18 października 2001 r. W świadectwach pracy z dnia 10 maja 2001 r. wskazano, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku tokarza w okresie od 1 lipca 1974 r. do 31 sierpnia 1991 r., natomiast w świadectwie pracy z dnia 18 października 2001 r. podano,
iż prace w warunkach szczególnych na stanowisku tokarza wnioskodawca wykonywał od 1 lipca 1974 r. do 10 czerwca 1996 r.

Ponadto w świadectwie pracy z dnia 10 maja 2001 r. zakład pracy nie podał charakteru wykonywanej pracy, wskazał jedynie stanowisko- tokarz, natomiast w świadectwie pracy z dnia 18 października 2001 r. wprawdzie podano charakter wykonywanej pracy jednak nadal figuruje tam stanowisko tokarza. Tymczasem w zarządzeniu resortowym w dziale III, poz. 78 pkt 1 figuruje stanowisko szlifierz, krajacz metali tarczą ścierną.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca L. K. urodzony (...) z zawodu tokarz, w dniu 1 lipca 2016 r. złożył w organie rentowym wniosek
o emeryturę we wcześniejszym wieku, oświadczając, że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł jednocześnie o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku na dochody budżetu państwa.
Do wniosku załączył świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 10 maja 2001 r. oraz z dnia 18 października 2001 r.

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 r. ZUS O/R. odmówił wnioskodawcy prawa do tej emerytury wskazując, że do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 2 lata, 1 miesiąc i 1 dzień z okresu zatrudnienia na stanowisku spawacza
w Zakładzie Produkcyjno-Handlowym (...) w B.. Natomiast nie uwzględniono mu zatrudnienia od 1 lipca 1974 r. do 10 czerwca 1996 r.
w Zakładzie Produkcyjno-Handlowym (...) w B..

Ustalony przez organ rentowy wymiar okresów składkowych
i nieskładkowych wykazanych przez wnioskodawcę na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 27 lat, 3 miesiące i 19 dni.

Dowód: 1. Akta organu rentowego:

-

wniosek o emeryturę z dnia 1.07.2016 r.,

-

świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 10.05.2001 r. oraz z dnia 18.10.2001 r.

-

decyzja odmowne ZUS/O R. z dnia 20.07.2016 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca L. K. w okresie od
1 września 1971 r. do 10 czerwca 1996 r. był zatrudniony w Zakładzie Produkcyjno - Handlowym (...) Spółce z o.o. w B. (poprzednio Państwowy Ośrodek (...) w B.), początkowo jako uczeń praktycznej nauki zawodu. Następnie od 1 lipca 1974 r. został zatrudniony jako pracownik w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku tokarza.
W czasie tego zatrudnienia wnioskodawca został powołany do zasadniczej służby wojskowej, którą odbywał od 26 kwietnia 1976 r. do 14 kwietnia
1978 r.

Po przekształceniu Państwowego Ośrodka (...) w B. w Zakład Produkcyjno-Handlowy (...) Sp. z o.o. w B. od 1 lipca 1991 r. wnioskodawcy zostało powierzone stanowisko specjalisty technologa-konstruktora.

Jako tokarz wnioskodawca pracował w hali produkcyjnej, w której znajdowało się około dziesięciu tokarek. Hala podzielona była parawanem na dwie części, w drugiej części znajdowała się spawalnia. Wnioskodawca pracował w systemie trzyzmianowym: od 7 do 15, od 15 do 23, od 23 do 7.

Przez cały okres zatrudnienia na stanowisku tokarza wnioskodawca zajmował się obróbką żeliwa, czasami stali. Obrabiał między innymi: rozpieraki do przyczep, bębny hamulcowe, prowadnice, koła do wózków widłowych, tuleje do silników, zbrojenia do tłoków.

Wynagrodzenie ustalone było według stawki godzinowej w systemie akordowym. Pensja zależała od ilości wyprodukowanych elementów.

Początkowo pracownicy otrzymywali mleko, później wypłacano dodatki za pracę w warunkach szkodliwych.

Pracę polegające na szlifowaniu wyrobów i narzędzi metalowych wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód:

- akta osobowe wnioskodawcy z okresy zatrudnienia w Zakładzie Produkcyjno-Handlowym (...) sp. z o.o. w B.

- zeznania świadków:

-A. G., k. 24,

- Z. K., k. 24,

- zeznania wnioskodawcy, k 25.

Dokonując tych ustaleń Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego oraz uwzględnił dokumentację archiwalną z akt osobowych wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia
w Zakładzie Produkcyjno-Handlowym (...) sp. z o.o. w B.

W dokumentacji zalegającej w aktach osobowych znajdują się dokumenty potwierdzające podjęcie zatrudnienia przez wnioskodawcę oraz rodzaj zajmowanych stanowisk i sposób wynagradzania. Dokumenty wskazują, że wnioskodawca w okresie od 1 lipca 1974 r. do 31 czerwca 1991 r. pracował jako tokarz.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków pracujących razem z wnioskodawcą A. G. oraz Z. K.. Świadkowie ci jako wieloletni współpracownicy wnioskodawcy dokładnie opisali zakres obowiązków wnioskodawcy oraz warunki pracy. Wskazali, jakie prace wykonywał wnioskodawca. Sąd podzielił zeznania wnioskodawcy, który opisał swój zakres czynności na zajmowanym stanowisku.

Zebrana dokumentacja wraz zeznaniami świadków i wnioskodawcy potwierdza okres i faktyczny charakter wykonywanej przez niego pracy przy obróbce żeliwa. Zgromadzone dowody wzajemnie się potwierdzają
i uzupełniają, wobec czego są wiarygodnym źródłem ustaleń faktycznych. Wynika z nich, jaką pracę i w jakich warunkach wykonywał wnioskodawca.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy L. K. jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku
w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo
do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia,
lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

W orzecznictwie podnosi się, iż praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2012 r., III AUa 1797/11, LEX nr 1130404).

Bezsporne jest, że wnioskodawca L. K. ukończył 60 lat oraz posiada 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku na dochody budżetu państwa.

W toku rozpoznawania sprawy przed organem rentowym, sporny okazał się okres zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku tokarza
w Zakładzie Produkcyjno-Handlowym (...) Spółce z o.o. w B. (poprzednio Państwowy Ośrodek (...) w B.).

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało,
że do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres zatrudnienia L. K. w Państwowym Ośrodku (...)
w B. i u jego następców prawnych od 1 lipca 1974 r. do dnia 31 czerwca 1991 r. W ww. okresie wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wyszczególnione w wykazie A, dziale III
„W hutnictwie i przemyśle metalowym”, poz. 78 „Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne”, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz w wykazie A, dziale III, poz. 78 pkt 6 „szlifierz, krajacz metali tarczą ścierną” i pkt 4 „ostrzarz” załącznika nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. (...) nr 1-3, poz. 1).

Podkreślenia wymaga również, iż w postępowaniu przed sądami pracy
i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza,
że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty
oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień
1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia 13 lipca 2016 r., a więc od ukończenia 60 roku życia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.