Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Józef Pawłowski

Protokolant st. sekr. sądowy Ewelina Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy J. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania J. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 12 czerwca 2015 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. N. prawo do emerytury w ustawowej wysokości począwszy od dnia 27 maja 2015 r.

Sygn. akt III U 595/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 8 września 2015 r.

Decyzją z dnia 12 czerwca 2015 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.odmówił wnioskodawcy J. N.przyznania emerytury.

W podstawie prawnej decyzji powołano ogólnie przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu organ rentowy powołał się na treść art. 184 ustawy emerytalnej w związku z § 4 powołanego rozporządzenia, z których wynika,
iż ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. emerytura przysługuje, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem zakładu, na dochody budżetu państwa,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 1.01.1999 r. osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn,
w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanego stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat.

Zakład przyjął za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe
w wymiarze 26 lat, 3 miesięcy i 20 dni, a w tym okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 5 lat, 9 miesięcy i 7 dni.

Zakład nie przyjął za udowodniony okres od 15 maja 1976 r. do 30 września 1992 r. jako pracy w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...) w P., ponieważ jak wskazał organ rentowy, nie został on prawidłowo udokumentowany (tj. brak świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie pracy w szczególnych warunkach), a przedłożona dokumentacja z Archiwum (...) Urzędu Wojewódzkiego nie była wystarczająca do zaliczenia tego okresu jako pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył w dniu 2 lipca 2015 r. wnioskodawca J. N..

W uzasadnieniu wskazał, iż do wniosku o emeryturę dołączył komplet dokumentacji, której organ rentowy nie uwzględnił w całości. Podał, że przed złożeniem wniosku podjął starania o uzupełnienie dokumentacji potwierdzającej jego zatrudnienie w Państwowym Ośrodku (...)
w P., występując jednocześnie z prośbą do Urzędu Wojewódzkiego
w R. o dostarczanie mu przechowywanej dokumentacji z akt osobowych. W odpowiedzi na to, otrzymał uwierzytelnione kserokopie,
z których jak stwierdził wnioskodawca, jednoznacznie wynika, iż wykonywał on prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz, pomimo tego, że w świadectwie brak jest wyraźnego zapisu. Wskazał ponadto, iż przywoływane przez niego okoliczności potwierdzić mogą wskazani przez niego świadkowie, którzy pracowali z nim w jednym zakładzie pracy i z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach otrzymali już prawo do świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu powołał się na treść art. 184 ust. 1 i 2 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także na treść § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Organ rentowy wskazał, iż uznał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 26 lat, 3 miesiące i 20 dni okresów składkowych
i nieskładkowych, co pozwoliło na przyjęcie, że posiada on wymagany ogólny staż pracy, tj. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie wykazał jednakże, że przed 1 stycznia 1999 r. posiada wymagany staż 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Zakład podniósł, iż wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z Państwowego Ośrodka (...) w P., a jedynie kserokopię dokumentacji osobowej
i legitymację ubezpieczeniową, które to dokumenty zdaniem ZUS nie zawierają informacji o zatrudnieniu w szczególnych warunkach, a zatem jak stwierdził, należało wydać odmowną decyzję.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. N., ur. dnia (...), w dniu 28 maja 2015 r. złożył wniosek o emeryturę, oświadczając w nim jednocześnie, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

W aktach organu rentowego zalega dokumentacja poświadczająca przebieg zatrudnienia wnioskodawcy, a w szczególności, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 4 grudnia 2012 r. sporządzone przez Fabrykę (...) S.A., z którego wynika,
iż wnioskodawca w okresie od 1 października 1992 r. do 31 grudnia 2008 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu
i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, co jest ujęte
w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. na stanowisku spawacz w osłonie gazów obojętnych wymienionym
w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 pkt 5 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. w sprawie prac szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej.

W aktach organu rentowego znajdują się również: świadectwo pracy
z dnia 24 stycznia 1997 wystawione przez Wytwórnię (...) którego wynika, iż wnioskodawca w okresie od 5 lipca 1972 r. do 25 sierpnia 1973 r. zajmował stanowisko tokarz – junak (...), tokarz rewolwerowy; świadectwo pracy z dnia 15 października 1990 r. wystawione przez Przedsiębiorstwo (...), z którego wynika, iż wnioskodawca w okresie od 5 września 1973 r. do 22 marca 1976 r. zajmował stanowisko tokarza, a także kserokopia książeczki wojskowej, z której wynika, iż J. N. w okresie od 24 kwietnia 1974 r. do 18 lutego 1976 odbył zasadniczą służbę wojskową.

W aktach ZUS zalegają ponadto dokumenty określające zajmowane stanowisko pracy, a także system wynagradzania w okresie zatrudnienia
w Państwowym Ośrodku (...) w P., a w szczególności świadectwo pracy z dnia 28 września 1992 r. wystawione przez Państwowy Ośrodek (...) w P., z którego wynika, iż wnioskodawca w okresie od 15 maja 1976 r. do 30 września 1992 r. zajmował stanowisko ślusarza – spawacza.

W aktach zalegają również uwierzytelnione kserokopie kartotek wynagrodzeń oraz karty zasiłkowej wnioskodawcy dotyczące zatrudnienia
w Państwowym Ośrodku (...), a także zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach organu rentowego dokumentacji, ZUS wydał decyzję z dnia 12 czerwca 2015 r., którą odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywany stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym
na danym stanowisku pracy.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 7 miesięcy i 16 dni; składkowe – 25 lat, 8 miesięcy i 4 dni; łącznie – 26 lat 3 miesiące i 20 dni, w tym w szczególnych warunkach/charakterze w wymiarze 5 lat, 9 miesięcy i 7 dni.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek emerytalny z dnia 28.05.2015 r.,

- świadectwa pracy,

- świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 4.12.2012 r.,

- kserokopia książeczki wojskowej,

- kserokopia dokumentacji dot. systemu wynagradzania w czasie zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...),

- kserokopia kartotek wynagrodzeń,

- kserokopia karty zasiłkowej,

- zaświadczenie o zatrudnianiu i wynagradzaniu,

- decyzja ZUS z dnia 12.06.2015 r.

Sąd ustalił, iż wnioskodawca podjął zatrudnienie w Państwowym Ośrodku (...) w P. w dniu 15 maja 1976 r. i pracował tam niezmiennie do 30 września 1992 r. na stanowisku ślusarz – spawacz.
W ramach swoich obowiązków świadczył usługi m.in. w postaci spawania naczep, przerabiania naczep, a także ich odnawiania. Wszystkie czynności, które wykonywał związane były ze spawaniem. Zapis pochodzący ze świadectwa pracy z dnia 28 września 1992 r. o stanowisku ślusarza nie był realizowany. Wnioskodawca wykonywał tylko i wyłącznie czynności spawalnicze. Spawacze pracowali na dwie zmiany. Z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych otrzymywali mleko.

Wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód:

- zeznania świadka T. O.,

- zeznania świadka J. P.,

- przesłuchanie wnioskodawcy J. N..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków T. O. i J. P., jako logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniające. Sąd dał wiarę ponadto zeznaniom wnioskodawcy na okoliczność jego pracy
w Państwowym Ośrodku (...) w P.. W aktach organu rentowego zalega również ogólne świadectwo pracy, z których wynika okres zatrudnienia wnioskodawcy w Państwowym Ośrodku (...)
w P. oraz zajmowane wówczas stanowisko pracy. Przesłuchani
w sprawie świadkowie, z uwagi na to, iż byli współpracownikami J. N. mieli bezpośrednie wiadomości o tym, w jakim charakterze pracował wnioskodawca i co należało do jego obowiązków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy J. N. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Bezspornym jest, iż wnioskodawca J. N. w dniu 27 maja 2015 r. ukończył 60 lat; we wniosku o emeryturę zawarł oświadczenie, iż nie jest członkiem OFE; a ponadto wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął również, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca wykazał 5 lat, 9 miesięcy i 7 dni okresu pracy
w szczególnych warunkach, uwzględniając do stażu pracy w tych warunkach okres zatrudnienia w Fabryce (...) od 1 października 1992 r. do 31 grudnia 1998 r.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była natomiast kwestia ustalenia,
czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało,
że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych również
w Państwowym Ośrodku (...) w P. w okresie od 15 maja 1976 r. do 30 września 1992 r.

Stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę wymienione zostało
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.)
w wykazie A, dziale XIV – „Prace różne”, poz. 12 – „Prace przy spawaniu
i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym” oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A, dziale XIV „Prace różne”, poz. 12 „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym”, pkt 1 – „spawacz”.

Podkreślenia wymaga również, iż w postępowaniu przed sądami pracy
i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków
i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza,
że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty
oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne
do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia (...)r., a więc od ukończenia 60 roku życia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono jak sentencji wyroku.