Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 340/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 grudnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił D. S. umorzenia należności z tytułu składek na:

a)  ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia do czerwca 2004 r. , od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 29 214,55 zł w tym z tytułu składek 14 439,15 zł , odsetek w kwocie 13 717,00 zł , opłaty dodatkowej w kwocie 856,00 zł oraz kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

b)  ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2000 r. , od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 10 520,30 zł , w tym z tytułu składek 5 408,90 zł , odsetek 4 621,00 zł , opłaty dodatkowej w kwocie 288,00 zł oraz kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

c)  Fundusz Pracy za okres od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 2 311,25 zł , w tym z tytułu składek w kwocie 1 106,85 zł , odsetek w kwocie 944,00 zł , opłaty dodatkowej w kwocie 58,00 zł oraz kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podkreślił ,że w dniu 2 października 2014 r. wydał decyzję ,w której określił względem D. S. należności podlegające umorzeniu jednocześnie zaznaczając ,że warunkiem umorzenia należności jest spłata ( w terminie 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji ) należności niepodlegających umorzeniu. Decyzja z dnia 2 października 2014 r. stała się prawomocna w dniu 8 listopada 2014 r. , a 12 – miesięczny termin na spłatę należności minął w dniu 8 listopada 2015 r. W związku z brakiem dokonania stosownej wpłaty organ rentowy wydał niniejszą decyzje.

/decyzja k.14-14 odwrót akt ZUS/

W dniu 11 lutego 2016 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie D. S. od w/w decyzji , w którym wniosła o jej zmianę i umorzenie należności z tytułu składek. W uzasadnieniu odwołania D. S. wskazała ,że do września 2011 r. prowadziła działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży kwiatów oraz zniczy przy cmentarzu. Z uwagi na chorobę wnioskodawczyni nie mogła prowadzić działalności , a w sytuacji gdy stan zdrowia pozwalał jej zarobkować działalność nie przynosiła spodziewanego zysku. Wnioskodawczyni wskazała ,że nie pracuje od września 2011 r. i pomimo podejmowania pewnych prac dorywczych nadal pozostaje osobą bezrobotną. D. S. podniosła ,że znajduje się w złej sytuacji zarówno zdrowotnej ( cierpi na nowotwór płuc , cukrzycę , guzy nerek) jak i ekonomicznej (zamieszkuje w mieszkaniu komunalnym , nie posiada majątku , leczenie wynosi ponad 100 zł miesięcznie , korzysta ze świadczeń pomocy społecznej). Wnioskodawczyni podkreśliła ,że nie jest w stanie pracować i nie może tym samym uregulować długu w wysokości blisko 50 tys. zł.

/odwołanie k.2-3/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 16 lutego 2015 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie , przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił ,że D. S. nie uregulowała należności niepodlegających abolicji.

/ odpowiedź na odwołanie k.5-5 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni D. S. w okresie od 21 kwietnia 2000 r. do 1 października 2011 r. ( z przerwami w okresach od 20 czerwca 2000 r. do 19 czerwca 2001 r. oraz od 1 lutego 2006 r. do 18 października 2007 r.) prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 1 września 2014 r. D. S. złożyła wniosek o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

/wniosek k.1-2 akt ZUS/

Po rozpatrzeniu powyższego wniosku, w dniu 2 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał decyzję, w której określił w punkcie 1 należności D. S. podlegające umorzeniu wg stanu na dzień 1 września 2014 r. z tytułu składek na:

a) ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia do czerwca 2004 r. , od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 29 214,55 zł w tym z tytułu:

-składek w kwocie 14 439,15 zł

-odsetek w kwocie 13 717,00 zł

-opłaty dodatkowej w kwocie 856,00 zł

- kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

b) ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2000 r. , od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 10 520,30 zł , w tym z tytułu:

- składek 5 408,90 zł ,

- odsetek 4 621,00 zł ,

- opłaty dodatkowej w kwocie 288,00 zł

- kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

c) Fundusz Pracy za okres od lutego 2005 r. do stycznia 2006 r. , od października 2007 r. do lutego 2009 r. w łącznej kwocie 2 311,25 zł , w tym z tytułu:

- składek w kwocie 1 106,85 zł ,

- odsetek w kwocie 944,00 zł ,

- opłaty dodatkowej 58,00 zł

- kosztów upomnienia w kwocie 202,40 zł.

Jednocześnie w punkcie 2 decyzji organ rentowy wskazał ,że warunkiem umorzenia wskazanych powyżej należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Organ rentowy wskazał ,że należności z tytułu składek za okres od 1 stycznia 1999 r. należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty.

/decyzja k.9-10 akt ZUS/

Powyższa decyzja została doręczona wnioskodawczyni w dniu 7 października 2014 r.

/potwierdzenie odbioru w aktach ZUS/

Powyższa decyzja stała się prawomocna z dniem 8 listopada 2014 r.

/okoliczność bezsporna/

W 12 – miesięcznym terminie od daty uprawomocnienia się decyzji ( tj. do dnia 8 listopada 2015 r.) wnioskodawczyni nie uregulowała należności niepodlegających umorzeniu:

-z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od marca 2009 r. do września 2011 r. w kwocie 16 302,28 zł plus odsetki liczone na dzień dokonania wpłaty włącznie plus opłata dodatkowa w kwocie 4,00 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 362,50 zł

- z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres czerwca 2003 r. , od stycznia do lutego 2004 r. , od kwietnia 2004 r. do stycznia 2005 r. , od marca 2009 r. do września 2011 r. w kwocie 9 021,41 zł plus odsetki liczone na dzień wpłaty włącznie plus opłata dodatkowa w kwocie 182,00 zł plus koszty upomnienia w kwocie 17,60 zł plus koszty egzekucyjne w kwocie 156,80 zł.

- z tytułu składek na Fundusz Pracy za okres od stycznia do lutego 2004 r. , od kwietnia 2004 r. do stycznia 2005 r. , od marca 2009 r. do września 2011 r. w kwocie 1 790,61 zł plus odsetki liczone na dzień wpłaty włącznie plus opłata dodatkowa w kwocie 32,00 zł plus koszty upomnienia w kwocie 17,60 zł plus koszty egzekucyjne w kwocie 61,60 zł

/pismo k.12 odwrót akt ZUS , pismo k.8-8 odwrót akt ZUS/

Od kwietnia 2000 r. wnioskodawczyni prowadziła działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży kwiatów oraz zniczy przy cmentarzu. W początkowym okresie prowadzenia działalności D. S. osiągała dochody które pozwalały jej opłacać należne składki na ZUS. Przychody osiągane przez wnioskodawczynię w dalszym etapie prowadzenia działalności okazały się niewystarczające , a dodatkowo u wnioskodawczyni pojawiły się dolegliwości zdrowotne ( nowotwór rozpoznano u niej w 2012 r.). D. S. utrzymuje się z świadczeń z opieki społecznej i otrzymuje 317 zł zasiłku stałego oraz kwoty w wysokości od 60 zł do 150 zł na posiłek. Z uwagi na stan zdrowia wnioskodawczyni wykupuje co miesiąc przepisane jej leki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie poinformował wnioskodawczyni o kwocie należności jaką ma spłacić ,a także o możliwości rozłożenia zaległości na raty.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:23:37 – 00:26:04 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:05:55 – 00:23:00 protokołu rozprawy z dnia 3 listopada 2016 r. , płyta CD k.26/

Sąd dokonał ustaleń stanu faktycznego w oparciu o dokumentację z akt organu rentowego oraz akt sprawy , a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawczyni jest nieuzasadnione.

W dniu 15 stycznia 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012 poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną - przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej
w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności
i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba, o której mowa w ust. 1.

Zgodnie zaś z dyspozycją ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (ust. 13 ustawy abolicyjnej).

D. S. wystąpiła z wnioskiem do organu rentowego o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek w związku z podleganiem ubezpieczeniu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie analizowanej ustawy abolicyjnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznając powyższy wniosek wydał zaś decyzję określającą warunki umorzenia, kwotę należności podlegających umorzeniu i okres, za który nieopłacone składki będą mu podlegały, od której to decyzji wnioskodawca nie odwołał się.

W niniejszej sprawie spór polegał na ustaleniu, czy organ rentowy decyzją kończącą postępowanie w przedmiocie złożonego wniosku prawidłowo odmówił wnioskodawczyni umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Z ustalonych okoliczności faktycznych wynika, że ubezpieczona nie uregulowała należności nie podlegających umorzeniu w wyznaczonym terminie.

Ustalony w sprawie stan faktyczny wskazuje ,że decyzja z dnia 2 października 2014 r. została prawidłowo doręczona wnioskodawczyni w dniu 7 października 2014 r. Wobec więc braku wniesienia odwołania przez wnioskodawczynię , decyzja z dnia 2 października 2014 r. stała się prawomocna z dniem 8 listopada 2014 r. i od tego moment zaczął biec 12 – miesięczny termin spłaty przez wnioskodawcę należności niepodlegających umorzeniu. Co warte podkreślenia , organ rentowy w treści uzasadnienia decyzji z dnia 2 października 2014 r. wyraźnie wskazał ,że umorzenie należności objętych decyzją nastąpi pod warunkiem spłaty należności niepodlegających umorzeniu , w terminie 12 miesięcy od daty jej uprawomocnienia. Co prawda , w treści decyzji z dnia 2 października 2014 r. organ rentowy nie wskazał wprost wysokości należności niepodlegających umorzeniu jakie powinna uiścić wnioskodawczyni , to jednak informacja przekazana przez organ rentowy była czytelna. Dziwić zatem może ,że wnioskodawczyni nie wyjaśniła w jakiej kwocie powinna opłacić należności niepodlegające umorzeniu. Podkreślić w tym miejscu należy ,że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i przy ich stosowaniu nie może być brana szczególna , choćby była to wyjątkowo trudna , sytuacja w jakiej w danym momencie znajduje się wnioskodawca. Ponadto wskazać należy ,że warunkiem skorzystania z ustawy abolicyjnej było opłacenia należności niepodlegających umorzeniu , a taka sytuacja nie miała w niniejszej sprawie.

Reasumując , w rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni nie uregulowała należności w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji i organ rentowy wydał prawidłową decyzję odmawiając D. S. umorzenia należności.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c odwołanie, jako bezzasadne, oddalił.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni

S.B.