Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Waldemar Pałka (spr.)

Sędziowie: SO Lech Dłuski

SR del do SO Maja Jabłońska

protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2016 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego W. L. reprezentowanego przez ustawową przedstawicielkę M. M.

przeciwko J. L.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji małoletniego powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 26 kwietnia 2016 roku

sygn. akt III RC 269/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że z dniem 1 września 2016 roku podwyższa alimenty ustalone w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 5 listopada 2013 roku w sprawie VIRC 822/11 od pozwanego J. L. na rzecz małoletniego W. L. z kwot po 1000 zł do kwot po 1200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) miesięcznie;

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  odstępuje od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi za instancję odwoławczą;

IV.  koszty procesu za instancję odwoławczą między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt VI RCa 160/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2016 roku w sprawie III RC 269/15 oddalił powództwo małoletniego W. L. reprezentowanego przez matkę M. M. przeciwko J. L. o podwyższenie alimentów.

W uzasadnieniu podał, że powództwo o podwyższenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż od ostatniego ustalenia alimentów na rzecz małoletniego upłynął okres 2,5 roku, przy czym zaistniały na przestrzeni tego czasu wzrost jego potrzeb nie jest na tyle znaczny, aby uzasadniać potrzebę podwyższenia dotychczasowej wysokości alimentów. Sąd Rejonowy podał, że większość z tych wydatków jakie przedstawiła matka małoletniego powoda, które rzekomo ponosi w związku z jego utrzymaniem, była uwzględniania w postępowaniu w sprawie o rozwód VI RC 822/11. Małoletni uczęszcza do tej samej szkoły podstawowej, której był uczniem w listopadzie 2013 roku, przy czym czesne jest aktualnie niższe, gdyż wynosi 360 złotych miesięcznie. Sąd podniósł także, że małoletni uczęszcza na szereg zajęć dodatkowych, jednakże część z nich znana była już jednak w czasie poprzedniego postępowania (taekwondo), zaś na niektóre małoletni przestał uczęszczać (zajęcia taneczne), co stanowiło bezpośrednią przyczynę wskazanego wyżej obniżenia wysokości czesnego. Dodatkowo podniesiono, że małoletni rozpoczął naukę dwóch dodatkowych języków obcych, poza pobieranymi w szkole, przy czym uwzględniając fakt, że chłopiec ma obecnie zaledwie 12 lat, rozważenia wymaga celowość wdrożenia nauki jednocześnie czterech języków obcych, tym bardziej, że udział chłopca w tych zajęciach nie był w żaden sposób konsultowany z pozwanym. Sąd Rejonowy podkreślił, że matka małoletniego powoda całkowicie pominęła komunikację z byłym mężem, podczas gdy teraz oczekuje od niego tożsamego współudziału w wydatkach, na które nie miał wcześniej i nie ma aktualnie żadnego wpływu. Zdaniem Sądu I instancji, dotychczasowy udział J. L. w kosztach utrzymania małoletniego powoda jest wystarczający. Jednocześnie Sąd Rejonowy uznał, że sytuacja materialna rodziców małoletniego powoda nie uległa znaczącym zmianom i wykazywane przez nich źródła dochodu, jak i składniki ich majątku są takie same jak w listopadzie 2013 roku. W dalszym ciągu strony dysponują znacznym majątkiem wspólnym, który jest przedmiotem toczącego się postępowania o podział majątku. Sąd I instancji uznał, że strony zaniechały wykazania swoich rzeczywistych dochodów i z tego względu odniósł się do posiadanych przez nie możliwości zarobkowych, których ustalenie możliwe jest nie tylko w oparciu o twierdzenia stron, ale także na podstawie zasad doświadczenia życiowego. Zdaniem Sądu, strony wykorzystując pełnię swoich możliwości, mogą osiągać dochody znaczne wyższe od deklarowanych. Reasumując powyższe wskazano, że skoro matka małoletniego decyduje się na ponoszenie dodatkowych, znacznych kosztów na syna, które w realiach sprawy można określić mianem zbytkownych, winna skonsultować to z pozwanym, albo ponieść je sama, a wcześniej przede wszystkim ocenić, czy faktycznie jest w stanie im podołać.

Apelację od powyższego wyroku wniósł małoletni powód, zarzucając orzeczeniu nieuzasadnione danie wiary zeznaniom pozwanego oraz uznaniu za niewiarygodne zeznań matki powoda, w szczególności dotyczących sytuacji osobistej i materialnej. Nadto podniesiono, że matka małoletniego powoda zmuszona była zaciągnąć zobowiązania finansowe, z tytułu nieuregulowania bieżącego zobowiązań alimentacyjnych. Wskazano przy tym, że pozwany posiada bardzo korzystną sytuację materialną, którą jedynie na potrzeby toczącego się postępowania sądowego, starał się wykazać jako bardzo trudną. Apelujący zarzucił pozwanemu, że czerpie znaczne pożytki z wynajmu mieszkań w G., uniemożliwiając małoletniemu pobyt w nich w okresie wakacji. Dodatkowo podniósł, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił faktu, że od czasu ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty utrzymania małoletniego powoda, co jest związane nie tylko podjęciem przez niego nauki języków obcych, a racji naturalnego upływu czasu. Reasumując zażądał zmiany wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości lub w części, ewentualnie o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd zważył, co następuje:

Apelacja małoletniego powoda jest częściowo zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wprawdzie prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie, jednakże na podstawie tak poczynionych ustaleń wysnuł wnioski, których to Sąd Okręgowy nie jest w stanie ostatecznie zaaprobować. W ocenie Sądu Okręgowego zasadnym jest częściowe uwzględnienie żądania małoletniego powoda i zwiększenie wysokości alimentów, jakie zobowiązany jest łożyć na jego rzecz pozwany.

Bezspornym jest, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiany te dotyczyć mogą zakresu potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Zgodnie z treścią art. 133 kro, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny rodziców względem małoletniego dziecka spoczywa na obojgu rodzicach, chyba, że któreś z nich nie ma możliwości wypełniania tego obowiązku.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że od czasu ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec małoletniego powoda, wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie VI RC 822/11 upłynęły niespełna 3 lat. Już sam upływ czasu i związany z tym naturalny rozwój małoletniego powoda, czynią zasadną konieczność zweryfikowania wysokości zasądzonych alimentów. Małoletni w chwili orzekania o alimentach miał (...) lat. Aktualnie wkracza w okres intensywnego rozwoju spowodowany zarówno rozwojem fizycznym, jak i zwiększaniem zainteresowań pozaszkolnych. Chłopiec w dalszym ciągu trenuje taekwondo, przy czym w większym, aniżeli dotychczas natężeniu. Dodatkowo podjął naukę dwóch języków obcych, która realizuje poza programem nauczania szkolnego. Powyższe okoliczności niewątpliwie powodują, że matka chłopca zmuszona jest wydatkować wyższe, niż dotychczas kwoty, na zabezpieczenie realizacji tych potrzeb. Wydatkom tym nie jest w stanie podołać jedynie matka powoda, tym samym w sposób oczywisty, koniecznym jest zwiększenie udziału w tych kosztach ze strony pozwanego. Sąd Okręgowy analizując całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy doszedł do przekonania, że adekwatnymi zarówno do potrzeb małoletniego powoda, jak i sytuacji materialnej stron, będzie zwiększenie wysokości alimentów do kwoty po 1200 złotych miesięcznie. Zasądzone alimenty w takiej wysokości z pewnością pozostają również w zasięgu możliwości zarobkowych pozwanego. Sąd Okręgowy podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że skoro strony zaniechały wykazania swoich rzeczywistych dochodów, koniecznym stało się odniesienie do posiadanych przez nie możliwości zarobkowych. Ustalenie tychże możliwości możliwe jest nie tylko w oparciu o twierdzenia stron, ale także na podstawie zasad doświadczenia życiowego. Analiza dotychczasowej postawy pozwanego oraz jego sytuacji materialnej, zdaniem Sądu pozwala na przyjęcie, że będzie on w stanie łożyć na rzecz syna zwiększone alimenty. Nie sposób odnieść wrażenia, że obecna sytuacja materialna pozwanego jest znacznie korzystniejsza od tej, którą starał się wykazać w toku procesu. Pozwany uzyskuje dochód nie tylko z wynajmu mieszkań w G., ale również pracuje dorywczo i korzysta z wymiernej pomocy ze strony matki oraz brata. Dodatkowo jest on młodym, zaradnym życiowo mężczyzną, posiadającym pewne doświadczenie zawodowe, co w dużej mierze poddaje pod wątpliwość jego twierdzenia na okoliczność trudnej sytuacji życiowej. W tym miejscu wskazać jednocześnie należy, że pomiędzy rodzicami małoletniego powoda toczy się postępowanie o podział majątku wspólnego. Wnioskiem w tym zakresie objęte są mieszkania stron w G., trzy nieruchomości gruntowe, dwie działki zabudowane, jedna w G., druga w miejscowości B. gm. Susz o pow. 0, 2 ha oraz działka o pow. 0,8767 ha położona w K., G., nieruchomość gruntowa o pow. 0,074 ha położona w O. przy ul. (...), zabudowana dwoma domami mieszkalnymi a także wartość przedsiębiorstwa (...) i liczne środki pieniężne. Niewątpliwie po ostatecznym zakończeniu tego postępowania, pozwany uzyska cześć tego majątku, co bezpośrednio wpłynie na polepszenie jego sytuacji materialnej.

Reasumując powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że upływ czasu i wzrost naturalnych potrzeb małoletniego powoda, wiąże się z koniecznością zwiększenia wydatków na zabezpieczenie realizacji jego usprawiedliwionych potrzeb, przez co oczywistym jest zwiększenie udziału finansowego pozwanego, w partycypowaniu tych wydatkach. W związku z tym, Sąd na podstawie art. 386 § 1 kpc, zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że z dniem 1 września 2016 roku podwyższył alimenty ustalone w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 5 listopada 2013 roku w sprawie VIRC 822/11 od pozwanego J. L. na rzecz małoletniego W. L. z kwot po 1000 złotych do kwot po 1200 złotych miesięcznie (punkt I wyroku).

Uznając, że zasądzone przedmiotowym wyrokiem alimenty są adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, jak też pozostają w zasięgu możliwości zarobkowych pozwanego, w punkcie II wyroku, Sąd na podstawie art. 385 kpc apelację w pozostałej części oddalił.

W punktach III i IV wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 4 Ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych i art. 100 kpc, mając na uwadze ostateczny wynik sprawy, jak i sytuację materialną stron.