Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Leszek Ciulkin

Sędziowie: SO Julita Uryga

SO Katarzyna Topczewska

Protokolant: Piotr Jacek Sochacki

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2016 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku VIII Wydziału Gospodarczego

z dnia 27 lipca 2016 roku, sygn. akt VIII GC 469/16

I.  Oddala apelację.

II.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.

SSO Julita Uryga SSO Leszek Ciulkin SSO Katarzyna Topczewska

Sygn. akt. VIII GC 469/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 27 lipca 2016 r., w sprawie o sygn. akt VIII GC 469/16 w dniu 27 lipca 2016 r. oddalił powództwo oraz kosztami postępowania obciążył powoda. Ponadto nakazał zwrócić pozwanemu ze Skarbu Państwa kwotę 168,78 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej na poczet opinii biegłego.

Orzeczenie zostało poprzedzone poniższymi ustaleniami:

w dniu 01.10.2015 r. w wyniku zderzenia drogowego, uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność M. A.. Szkoda była likwidowana w oparciu o umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji. Pozwana tego nie kwestionowała i przyznała fakt ponoszenia odpowiedzialności za skutki przedmiotowej kolizji.

Poszkodowany zlecił naprawę pojazdu zakładowi (...) i wspólnicy spółce jawnej w C. (k. 16-17). Warsztat naprawczy sporządził kalkulację naprawy nr (...) z dnia 09.10.2015 r. i przedłożył ją pozwanemu zakładowi ubezpieczeń (k. 21-24 ).

W oparciu o powyższą kalkulację naprawy warsztat wystawił fakturę VAT nr (...) z dnia 22.10.2015 r. na kwotę 6.734,31 (k. 30-31) oraz fakturę VAT nr (...) z dnia 22.10.2015 r. na kwotę 430,50 zł brutto (k. 32 ).

Poszkodowany w dniu 01.10.2015 r. zawarł umowę o przelew wierzytelności o odszkodowanie za uszkodzony pojazd z J. K. i wspólnicy spółką jawną w C. (k. 33). Następnie, w dniu 22.10.2015 r. J. K. i wspólnicy spółka jawna w C. zawarła z powódką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. umowę o powierniczy przelew tej wierzytelności (k. 41).

W dniu 16.10.2015 r. pozwana przyznała odszkodowanie w wysokości 2.685,96 zł (k. 46). Następnie w dniu 05.11.2015 r. dopłatę do odszkodowania w kwocie 3.734,75 zł (k. 45).

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy wskazał, że osią sporu było ustalenie uzasadnionego kosztu naprawy pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) stanowiącego własność M. A.. Pozwany kwestionował jedynie wysokość kosztów naprawy wskazanych przez powódkę.

Wobec powyższego Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego na okoliczność ustalenia - na podstawie akt sprawy i akt szkody - zasadnych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu przy ustaleniu, czy samochód przed tą szkodą miał nienaprawione uszkodzenia oraz wyliczeniu naprawy w dwóch wariantach przy przyjęciu części nowych i tzw. zamienników oraz wskazania, który ze sposobów naprawy prowadziłby do przywrócenia stanu pojazdu sprzed szkody (k. 81).

Z treści sporządzonej przez biegłego pisemnej opinii wynika, że biegły wykonał dwie kalkulacje kosztów naprawy, jedną o nr 514 uwzględniającą użycie przy naprawie części oryginalnych oraz drugą o 514/A, w której biegły przyjął przy szacowaniu kosztów naprawy części alternatywne. Zgodnie z opinią biegłego koszt naprawy pojazdu według kalkulacji nr 514 wyniesie 5703,29 zł netto (7015,05 zł brutto), natomiast według kalkulacji nr 514/A odpowiada kwocie 3.452,84 zł netto (4.246,99 zł brutto). W obu wariantach koszt naprawy pojazdu został wyliczony przy zastosowaniu stawki rbg stosowanej przez zakład (...) i wspólnicy spółka jawna w 2015 r. w wysokości 140 zł/h za prace blacharsko-mechaniczne i 150 zł/h za prace lakiernicze. Zdaniem biegłego zastosowanie w okolicznościach sprawy części alternatywnych podczas naprawy pojazdu bez pomniejszenia wartość części winno przywrócić stan techniczno-eksploatacyjny i estetyczny oraz wartość rynkową pojazdu sprzed szkody. Biegły wyjaśnił, że zastosowanie do naprawy części alternatywnych uzasadnione jest długim okresem eksploatacji pojazdu (130 miesięcy) jak również tym, że przed szkodą posiadał on uszkodzenia zewnętrznych elementów nadwozia, które opisał ubezpieczyciel. W związku z tym, w ocenie biegłego, koszt naprawy pojazdu odpowiada kwocie 4.246, 99 zł brutto (k. 84-90).

Sąd I instancji uznał pisemną opinię biegłego wraz z jej ustnym uzupełnieniem za miarodajne w sprawie. Z powyższych względów w ocenie Sądu Rejonowego należało przyjąć, że uzasadniony koszt naprawy pojazdu wynosił 4. 246, 99 zł brutto.

Sąd Rejonowy podkreślił także, że analiza cenników usług złożonych przez inne zakłady naprawcze wskazuje, że stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych na rynku lokalnym w dacie szkody wynosiły od 130 zł netto za rbg do 166 zł/rbg netto. Zatem stawka za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych zastosowana przez J. K. i wspólników spółkę jawną w C. mieści się w granicach tych stawek.

Reasumując, Sąd meriti przyjął za biegłym, że uzasadniony koszt naprawy pojazdu wynosił 4.246, 99 zł brutto. Biorąc zatem pod uwagę wypłacone dotychczas przez pozwanego odszkodowanie w łącznej wysokości 6.420, 71 zł brutto, zdaniem Sądu Rejonowego, roszczenie powódki jest niezasadne. W związku z tym powództwo zostało oddalone.

O kosztach procesu orzeczono stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. Strona pozwana wygrała proces w całości, dlatego też wobec zgłoszonego żądania, należy się jej zwrot poniesionych kosztów procesu.

W skład kosztów procesu poniesionych przez pozwaną wchodziły wydatki na opinię biegłego sądowego w wysokości 831, 22 zł (k.80), a także koszty zastępstwa procesowego w wysokości 180 zł oparciu o § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 490 ze zm.), do których doliczyć należało kwotę 17 zł z tytułu poniesionej przez pozwaną opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego stosownie do treści części IV załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej.

Na podstawie art. 80 ust 1 oraz art. 84 ust 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należało zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Białymstoku pozwanej kwotę 168, 78 zł tytułem niewykorzystanej w sprawie zaliczki.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył powód, zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

a)  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w przedmiocie oceny dowodu z opinii biegłego sądowego mgr inż. J. S., a w konsekwencji poczynienie nieprawidłowych wniosków w zakresie istotnych okoliczności sprawy i uznanie przez Sąd I instancji, iż:

-

należało zastosować w okolicznościach sprawy części alternatywne podczas naprawy pojazdu bez pomniejszenia wartości części i winno to przywrócić stan techniczno - eksploatacyjny i estetyczny oraz wartość rynkową pojazdu sprzed szkody, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie wbrew znaczeniu zasady pełnej kompensacji szkody, że do naprawy przedmiotowego pojazdu należało użyć części alternatywnych, podczas gdy zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi,

2) naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

-

naruszenie przepisu art. 361 i 363 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, iż przyznane odszkodowanie nie musi pokrywać w całości poniesionych przez poszkodowanego, udokumentowanych i uzasadnionych kosztów wynikających z konieczności naprawy pojazdu na skutek zaistniałej szkody, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zasądzenie od pozwanego kwoty 744,10 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 09 listopada 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję wedle norm przepisanych,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

Ponadto powód wnosił o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, wedle norm przepisanych.

Żądał także przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie niezrealizowanego przez Sąd Rejonowy wniosku dowodowego powódki w zakresie dowodu z zeznań świadka D. K. na okoliczności wskazane w treści pozwu i dalszych pism procesowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja powoda okazała się niezasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji, jak również ich ocenę i wywiedzione przez ten Sąd konsekwencje w postaci, w jakiej zmaterializowały się w treści wyroku.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. należy podkreślić, iż stanowi on w istocie polemikę z ustaleniami Sądu Rejonowego. Z ugruntowanego orzecznictwa sądowego wynika, iż nie wystarczy w apelacji wywieść, iż sąd dopuścił się uchybienia i ograniczyć się do wyrażenia przekonania, iż inaczej należało ocenić dowody. Polemika z oceną zaprezentowaną przez sąd meriti ma wartość wtedy, gdy wskazuje argumenty podważające tę ocenę. W szczególności chodzi o przytoczenie okoliczności świadczących o tym, że Sąd I instancji, ustalając stan faktyczny, pominął istotne dowody, naruszył zasady prawidłowego rozumowania, nie stosował się do wskazań wiedzy lub zignorował nauki płynące z doświadczenia życiowego.

Należy dostrzec, że opinia biegłego nie ma w sprawie znaczenia rozstrzygającego i podlega ocenie jak każdy środek dowodowy, jednak w oparciu o właściwe dla jej oceny na płaszczyźnie merytorycznej kryteria, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej.

W analizowanej sprawie biegły sporządził opinię, która umożliwiła Sądowi I instancji wyliczenie odszkodowania w oparciu o wariant dopuszczający zlikwidowanie szkody w oparciu o części alternatywne. W zakresie poczynionych wyliczeń opinia nie budziła wątpliwości. Nie można było zatem zasadnie postawić Sądowi Rejonowemu zarzutu, iż oparł się na tej opinii.

Czym innym jest natomiast wybór przez Sąd I instancji sposobu likwidacji szkody, umożliwiającego przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia.

Do tej pory nie wypracowano jednolitego „algorytmu”, który mógłby być w takich sprawach stosowany przez Sądy powszechne. Każdy przypadek winien być analizowany odrębnie. Należy skłonić się ku opinii, że użycie do wyceny wartości odszkodowania cen części oryginalnych powinno być w zasadzie regułą w sytuacji uszkodzenia auta nowego, bądź pozostającego na gwarancji producenta. Również stałe serwisowanie pojazdu w autoryzowanej sieci obsługi i używanie jedynie części oryginalnych stanowić może „szczególny interes poszkodowanego”. Należy jednak dopuścić możliwość zastosowania do sporządzenia wyceny, ceny części alternatywnych (zamienników), w szczególności w sytuacji uszkodzenia pojazdu przestarzałego.

Oznacza to, że reguła dotycząca zasadności wykorzystania przy ustalaniu wysokości odszkodowania cen części równoważnych oryginalnym nie jest miarodajna w każdym przypadku. W niektórych przypadkach istotną cechą decydującą o zupełności restytucji jest – obok jakości części – samo pochodzenie części od producenta pojazdu, a więc w praktyce opatrzenie go znakiem towarowym lub logo producenta pojazdu. Odnosi się to w szczególności do pojazdów będących jeszcze na gwarancji producenta, który wymaga od autoryzowanych warsztatów, by w ramach napraw gwarancyjnych korzystały wyłącznie z części zamiennych dostarczanych przez producenta pojazdów na potrzeby tych napraw.

Inaczej sprawa przedstawia się, gdy uszkodzony pojazd jest modelem przestarzałym. Wówczas, należy dopuścić rezygnację z ograniczenia możliwości przyjmowania do podstawy ustalania odszkodowania cen części równoważnych oryginalnym i dopuszczenie wykorzystania cen części zamiennych o porównywalnej jakości , a więc części zamiennych, których producent zaświadczy, że są one tej samej jakości co komponenty, które są lub były stosowane do montażu tego pojazdu. W przedmiotowej sprawie należało przyjąć, za punkt odniesienia, cenę części alternatywnych, uznając że będzie to bliższe zasadzie pełnej restytucji niż uwzględnienie cen części oryginalnych. W oparciu o ustalenia poczynione na podstawie akt sprawy, należy stwierdzić, że poszkodowany nie ma szczególnego interesu w wykorzystaniu części oryginalnych, pochodzących od producenta pojazdu. Uszkodzeniu uległ bowiem pojazd eksploatowany ponad 130 miesięcy, który posiadał uszkodzenia zewnętrznych elementów nadwozia (szczegółowo opisane przez ubezpieczyciela).

W tych okolicznościach zwrot kosztów części alternatywnych podczas naprawy pojazdu gwarantowało przywrócenie mu stanu techniczno-eksploatacyjnego i estetycznego, a tym samym stanu sprzed szkody. Oznacza to, że Sąd Rejonowy nie mógł naruszyć art. 361 k.c. i 363 k.c. bowiem przyznane w sprawie odszkodowanie pokryło w całości uzasadnione koszty naprawy pojazdu zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania.

Brak było także podstaw do uwzględnienia wniosku powoda o przesłuchanie świadka, bowiem okoliczności, na jakie miałby on zeznawać były nieistotne z punktu widzenia twierdzeń, które powód zamierzał wykazać.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w myśl zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, zasądzając na rzecz pozwanego koszty zastępstwa procesowego w oparciu o treść art. 98 kpc w zw. z § 2 pkt. 2 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015. 1804).