Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2016 r. w Warszawie

sprawy A. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek

na skutek odwołania A. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 26 stycznia 2016 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 542/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 stycznia 2016 r. nr: (...),Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 1 ust. 13 pkt. 2 ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, odmówił wnioskodawczyni A. D. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 01/2005 r. do 10/2005 r. oraz od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 11.644,39 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 5.884,79 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 5.698,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 61,60 zł, a także na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 05/2005 r. do 10/2005 r. i od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 2.992,91 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 1.541,11 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 1.399,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 52,80 zł.

W uzasadnieniu decyzji, organ rentowy wskazał, że warunkiem umorzenia należności jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji o ich umorzeniu, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych za okres od dnia 01 stycznia 1999 r. do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą lub płatnik składek oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego. Organ rentowy podkreślił, że wnioskodawczyni nie spełniła warunku umorzenia należności, o którym mowa w art. 1 ust. 10 ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, albowiem posiada zadłużenie z tytułu kosztów egzekucyjnych należnych Komornikowi Sądowemu (decyzja z dnia 26 stycznia 2016 r., nr: (...), k. 80 a.r.).

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. D. , domagając się jej zmiany poprzez umorzenie zaległości składkowych wobec ZUS, wskazanych w treści zaskarżonej decyzji. Odwołująca wskazała, że od momentu podpisania z organem rentowym w dniu 18 kwietnia 2014 r. umowy o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek, starała się w terminie opłacać zarówno bieżące składki, jak również raty zaległych należności. Zaznaczyła, że jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, przez co została uznała za częściowo niezdolną do pracy i z tego też względu ma utrudnione możliwości zarobkowe. Podkreśliła, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej pozwala jej dostosować warunki pracy do stanu zdrowia oraz wykonywania bieżących spraw życia codziennego związanych ze sprawowaniem opieki nad nastoletnim synem, którego wychowuje sama. Odwołująca podała, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych każdorazowo kwestionuje jej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, wobec czego od momentu przebytego wypadku, tj. od 2003 r. toczą się postępowania sądowe z jej udziałem w ramach, których dochodzi należnych jej świadczeń. W konkluzji odwołania, skarżąca stwierdziła, że przy uwzględnieniu powyższych okoliczności, zmiana przedmiotowej decyzji jest konieczna i uzasadniona (odwołanie z dnia 29 lutego 2016 r. k. 2-3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 30 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. podtrzymał argumentację zaprezentowaną w treści zaskarżonej decyzji, podnosząc, iż na mocy decyzji 28 kwietnia 2014 r. organ rentowy określił w stosunku do ubezpieczonej należności, które będą podlegały umorzeniu, jak również wskazał wszystkie należności, które nie podlegają umorzeniu i muszą zostać uregulowane w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji. Nadmienił przy tym, że w treści ww. decyzji określił warunki umorzenia oraz ustalił kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6 ustawy z dnia 09 listopada 2012 r., wskazując jednocześnie, że wniosek o umorzenie należności dotyczy jedynie składek opłacanych za siebie, a nie za pracowników. Organ rentowy stwierdził, iż pomimo tego, że w dniu 18 kwietnia 2014 r. podpisał z ubezpieczoną umowę ratalną, nie uregulowała ona należności, niepodlegających umorzeniu, a tym samym nie spełniła warunku, pozwalającego na umorzenie należności w myśl przepisów ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Wskazał także, że pismem z dnia 21 grudnia 2015 r. poinformował odwołującą o zakończeniu postępowania w sprawie i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i zgłoszonych żądań. Organ rentowy jeszcze raz podkreślił, iż z uwagi na fakt, że odwołująca nie uregulowała należności, niepodlegających umorzeniu we wskazanym terminie, to tym samym nie spełniła warunku, pozwalającego na umorzenie należności w myśl przepisów ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Na tej podstawie, decyzją z dnia 26 stycznia 2016 r. nr: (...), organ rentowy odmówił skarżącej umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 01/2005 r. do 10/2005 r. oraz od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 11.644,39 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 5.884,79 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 5.698,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 61,60 zł, a także na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 05/2005 r. do 10/2005 r. i od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 2.992,91 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 1.541,11 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 1.399,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 52,80 zł (odpowiedź na odwołanie z dnia 30 marca 2016 r. k. 25-26 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. D., urodzona w dniu (...), od dnia 01 grudnia 2004 r. prowadzi własną zarejestrowaną działalność gospodarczą, której przedmiotem jest pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych. Z tytułu prowadzenia powyższej działalności, odwołującą w 2010 r. osiągnęła dochód w wysokości 7.688,10 zł, w 2011 r. dochód w wysokości 33.485,87 zł, w 2012 r. dochód w wysokości 8.986,39 zł, natomiast w 2013 r. nie osiągnęła żadnego dochodu. W dniu 16 lutego 2005 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, IV Wydział Cywilny, orzekł rozwód związku małżeńskiego, zawartego pomiędzy A. L. (obecnie D.), a T. D., powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem stron M. D. obojgu rodzicom z miejscem zamieszkania dziecka przy matce. Postanowieniem z dnia 22 marca 2011 r. Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich pozbawił T. D. władzy rodzicielskiej nad małoletnim M. D., urodzonym w dniu (...) w W.. Wyrokiem z dnia 16 lipca 2014 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przyznał odwołującej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na okres od dnia 01 lipca 2012 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, IV Wydziału Cywilnego z dnia 16 lutego 2005 r. k. 4, postanowienie Sądu Rejonowego w Legionowie, III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich z dnia 22 marca 2011 r. k. 5 a.s., wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 16 lipca 2014 r. k. 10, oświadczenie zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej k. 29-30, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu k. 51-58 a.r.).

W dniu 12 lutego 2014 r. A. D. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. Inspektorat w L. wniosek o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (tzw. ustawy abolicyjnej). W treści powyższego wniosku odwołująca sprecyzowała, że domaga się umorzenia zadłużenia za okres od dnia 01 grudnia 2004 r. do dnia 28 lutego 2009 r., powstałego z tytułu nieopłacenia należności na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe do opłacenia, których była zobowiązana w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą. Jednocześnie, działając na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, odwołująca wniosła o rozłożenie na raty niepodlegających umorzeniu należności w trybie ww. ustawy po uprawomocnieniu się decyzji określającej warunki umorzenia. Motywując powyższy wniosek odwołująca zaznaczyła, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej, natomiast w dniu 03 grudnia 2002 r. uległa wypadkowi przy pracy, w wyniku czego stan jej zdrowia nie pozwala jej na podjęcie zatrudnienia. Podkreśliła, że uzyskiwane przez nią dochody nie pozwalają jej na zaspokajanie bieżących potrzeb życia codziennego, albowiem w 2013 r. nie osiągnęła żadnego dochodu, w 2012 r. jej dochód wyniósł – 8.986,39 zł, w 2011 r. – 33.485,87 zł, a w 2010 r. – 7.688,10 zł. W związku z powyższym, aby utrzymać siebie oraz małoletniego syna, zmuszona jest zaciągać kredyty lub pożyczki w instytucjach finansowych. Nadmieniła przy tym, że jest samotną matką, albowiem biologiczny ojciec dziecka nie interesuje się jego losem i jest pozbawiony praw rodzicielskich. Dodała także, że jej jedynym składnikiem majątkowym jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, położonego w L. przy ul. (...) lok. (...), dla której Sąd Rejonowy w Legionowie, IV Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr: (...). Lokal ten jest obciążony hipotekami na rzecz (...) S.A. Oddział w Polsce oraz na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (wniosek z dnia 12 lutego 2014 r. wraz z załącznikami k. 1-71 a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., decyzją z dnia 18 kwietnia 2014 r., Nr (...), umorzył postępowanie w zakresie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za okres 12/2004 r., 11/2005 r. – 12/2007 r., 04/2008 r. – 02/2009 r., ubezpieczenie zdrowotne za okres 12/2004 r. -04/2005 r., 11/2005 r.-12/2007 r., 04/2008 r.-02/2009 r. oraz na Fundusz Pracy za okres 12/2004 r.-02/2009 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż w toku postępowania wyjaśniającego stwierdzono, że na dzień wpływ wniosku o umorzeniu brak jest zaległości na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za okres 12/2004 r., 11/2005 r. – 12/2007 r., 04/2008 r. – 02/2009 r., na ubezpieczenie zdrowotne za okres 01/2005 r. – 04/2005 r., 04/2008 r.-02/2009 r. oraz na Fundusz Pracy za okres 12/2004 r. – 02/2009 r. Ustalono również, że na dzień wpływu wniosku o umorzenie na koncie odwołującej widnieje zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 12/2004 r., 11/2005 r. – 12/2007 r. Organ rentowy podkreślił, iż z uwagi na fakt, że brak jest zadłużenia na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za ww. okresy, nieopłacone należności na ubezpieczenie zdrowotne nie mogą podlegać umorzeniu. W tej samej dacie strony podpisały umowę ratalną, przewidującą rozłożenie na raty należności z tytułu nieuiszczonych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy (decyzja Nr (...) z dnia 18 kwietnia 2014 r. k. 18-19 a.r., lista wpłat zidentyfikowanych k. 50-53, pismo z dnia 07 lipca 2016 r. k. 55-56 a.s.).

Następnie decyzją z tej samej daty, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., określił iż według stanu na dzień 13 lutego 2014 r. umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres: 01/2005 r. – 10/2005 r., 01/2008 r. – 03/2008 r. w łącznej kwocie 11.644,39 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 5.884,79 zł, odsetek w wysokości 5.698,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 61,60 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne za okres 05/2005-10/2005, 01/2008-03/2008 r. w łącznej kwocie 2.992,91 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 1.541,11 zł, odsetek w wysokości 1.399,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 52,80 zł.

W pkt. II decyzji wskazano, że warunkiem umorzenia ww. należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Należności z tytułu składek za okres od dnia 01 stycznia 1999 r. nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że decyzja o umorzeniu zostanie wydana po spełnieniu bądź niespełnieniu przez wnioskodawczynię warunków wskazanych w niniejszej decyzji, tj. spłaty zadłużenia lub bezskutecznego upływu zakreślonego terminu. Zaznaczył także, że warunkiem umorzenia należności w myśl art. l ust. 10 ustawy „abolicyjnej” jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji o umorzeniu, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych za okres od dnia 01 stycznia 1999 r. do opłacenia, których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzasadnieniu wskazał także, że po rozliczeniu konta, stwierdził, że według stanu na dzień wpływu wniosku o umorzenie, na koncie wnioskodawczyni figurują zarówno należności podlegające, jak również niepodlegające umorzeniu. Organ rentowy wskazał także, że w przypadku umorzenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, okres za który składki zostały umorzone nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa i wysokości emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń, do których prawo uzależnione jest od posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a kwota umorzonych składek nie podlega wliczeniu do podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 25 powołanej ustawy. Powyższą decyzję odwołująca odebrała w dniu 28 kwietnia 2014 r. (decyzja Nr (...) z dnia 18 kwietnia 2014 r. wraz z z.p.o. k. 20-21 a.r.).

Pismem z dnia 20 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., poinformował odwołującą o tym, że zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, w okresie od dnia złożenia wniosku do dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności bądź o odmowie umorzenia należności, postępowanie egzekucyjne ulega zawieszeniu. Następnie pismem z dnia 24 grudnia 2015 r. organ rentowy poinformował odwołującą o zakończeniu postępowania wyjaśniającego w kwestii dotyczącej umorzenia należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek (pismo z dnia 20 listopada 2015 r. k. 27, pismo z dnia 24 grudnia 2015 r. k. 75 a.r.).

Pismem z dnia 14 grudnia 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. poinformował Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. o tym, że odwołująca w dniu 24 listopada 2015 r. uregulowała należności niepodlegające umorzeniu z tytułu kosztów egzekucyjnych na podstawie przepisów ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (pismo z dnia 14 grudnia 2015 r. k. 73 a.r.).

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 stycznia 2016 r. nr: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 1 ust. 13 pkt. 2 ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, odmówił wnioskodawczyni A. D. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 01/2005 r. do 10/2005 r. oraz od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 11.644,39 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 5.884,79 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 5.698,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 61,60 zł, a także na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 05/2005 r. do 10/2005 r. i od 01/2008 r. do 03/2008 r. w łącznej kwocie 2.992,91 zł, w tym z tytułu składek w wysokości 1.541,11 zł, odsetek liczonych na dzień 13 lutego 2014 r. w wysokości 1.399,00 zł oraz kosztów upomnienia w wysokości 52,80 zł. Organ rentowy zaznaczył, że termin na uregulowanie należności niepodlegających umorzeniu, tj. kosztów egzekucyjnych należnych Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w oparciu o przepisy ustawy abolicyjnej upłynął w dniu 29 maja 2015 r. Tym samym wnioskodawczyni nie spełniła warunku umorzenia należności, o którym mowa w art. 1 ust. 10 ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tj. we wskazanej powyżej dacie posiadała zadłużenie z tytułu kosztów egzekucyjnych należnych Komornikowi Sądowemu (decyzja z dnia 26 stycznia 2016 r., nr: (...), k. 80 a.r.).

Na rozprawie w dniu 22 czerwca 2016 r. odwołująca wyjaśniła, że jej opóźnienie w uregulowaniu ww. należności było wynikiem wstrzymania przez organ rentowy należnego jej świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy, w przedmiocie, którego toczyło się postępowanie sądowe. Jednocześnie na rozprawie w dniu 27 września 2016 r. strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2016 r. k. 37-39, protokół rozprawy z dnia 27 września 2016 r. k. 81-83 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 26 stycznia 2016 r. nr: (...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zdaniem Sądu, zaskarżona decyzja organu rentowego z dnia 26 stycznia 2016 r. nr: (...) jest prawidłowa. Organ rentowy, rozpatrując wniosek o umorzenie zaległości z tytułu składek był ściśle związany przepisami ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność zwanej dalej „ustawą abolicyjną” na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121).

1)  która przed dniem 01 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2)  innej niż wymieniona w pkt. 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 01 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie zaś z art. 1 ust. 6 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 jest zgodnie z ust. 10 art. 1 ustawy, nieposiadanie na dzień wydania decyzji o ich umorzeniu, należności niepodlegających umorzeniu. Zatem należności niepodlegające umorzeniu na podstawie przepisów ustawy abolicyjnej są wymagalne i podlegają spłacie w terminie 12 miesięcy od dnia, w którym wydana decyzja stała się ostateczna.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że zasadą jest umorzenie nieopłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz wypadkowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za okres od dnia 01 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. oraz należnych od nich odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych. Umorzenie tych należności skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres, za jaki umarzane są składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz wypadkowe. Umorzenie nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy jest ograniczone, bowiem umorzeniu z tych tytułów podlegają jedynie i wyłącznie nieopłacone składki za ten sam okres, za jaki objęte są nieopłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Z dokumentacji znajdującej się w aktach rentowych wynika, że z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, wnioskodawczyni miała zaległości za te same okresy czasu, za jakie miała zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, podlegające umorzeniu. Ponadto narażona była na koszty egzekucyjne, które związane były z trwającym postępowaniem egzekucyjnym w przedmiocie wszystkich zaległych składek na ubezpieczenia społeczne. Niepodlegające umorzeniu należności w zakresie kosztów egzekucyjnych nie zostały przez odwołującą zapłacone w wymaganym terminie, tj. do dnia 29 maja 2015 r. Nieopłacone należności powstałe w toku administracyjnego postępowania egzekucyjnego, stanowią natomiast negatywną przesłankę do umorzenia nieopłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wskazać również należy, iż w tym względzie organ rentowy zasadnie odmówił umorzenia zaległości w części dotyczącej ubezpieczonych, niebędących jednocześnie płatnikami składek (za pracowników) na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz należności z tytułu związanych z nimi opłat dodatkowych, albowiem przepisy ustawy abolicyjnej nie stwarzają możliwości umorzenia zaległości w opłacaniu składek za pracowników. W realiach rozpoznawanej sprawy, bezspornym jest, że ubezpieczona w przewidzianym terminie nie uregulowała należności niepodlegających umorzeniu z tytułu składek figurujących na jej koncie. Trudna sytuacja finansowa i zdrowotna ubezpieczonej, której podstawowym źródłem dochodu jest świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy i która ma do spłaty zobowiązania finansowe zaciągnięte względem różnych instytucji finansowych, nie czyni odwołania ubezpieczonej zasadnym, gdyż sąd ubezpieczeń społecznych nie ma podstawy prawnej do stosowania zasad współżycia społecznego. Zważyć przy tym należy, że obowiązki związane z opłacaniem składek i ustalaniem ich wysokości leżą nie tylko po stronie organu ubezpieczeniowego, ale także i przede wszystkim po stronie płatników składek, którzy przede wszystkim mają obowiązek ich opłacania terminowo i w prawidłowej wysokości. W przypadku, gdy u płatnika powstaną jednak zaległości w opłacaniu należności i podjął on działania w celu uzyskania nadzwyczajnego zwolnienia się z tego obowiązku poprzez uzyskanie umorzenia składek w oderwaniu od jego sytuacji materialnej i możliwości płatniczych, tak jak tu w związku z ustawą abolicyjną, to tym bardziej powinien zadbać o spełnienie wszystkich warunków pozwalających na umorzenie. Niewątpliwie wykazana przez odwołującą inicjatywa w postaci zawarcia z organem rentowym umowy ratalnej zasługuje na aprobatę, niemniej jednak nie może ona prowadzić do pominięcia okoliczności, że w wymaganym terminie odwołująca nie uregulowała zaległych należności. Jednocześnie wysokość zadłużenia nie ma w tym przypadku znaczenia, gdyż z perspektywy omówionych wyżej przepisów ustawy z dnia 09 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność zwanej dalej „ustawą abolicyjną”, warunkiem umorzenia należności jest brak jakiegokolwiek zadłużenia. Tylko takie rozumienie warunku, wynikającego z art. 1 ust. 10 ustawy abolicyjnej ma rację bytu, gdyż ustawodawca przewidział możliwość umorzenia składek, jako wyjątek od reguły, jaką jest odpłatność uczestnictwa w systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle tak poczynionych ustaleń, Sąd Okręgowy wywiódł, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest trafna i z tych względów na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)