Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa J. G.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna Oddział w P. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 9 lutego 2016 roku, sygn. akt I C 37/13

oddala apelację i zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej Oddział w P.z siedzibą w W. na rzecz powódki J. G. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSO Paweł Lasoń

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt. II Ca 303/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy w Radomsku, w sprawie I C 37/13, po rozpoznaniu sprawy z powództwa J. G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna Oddział w P. z siedzibą w W. o zapłatę zasądził od pozwanego (...) Spółka Akcyjna Oddział w P.z siedzibą w W. na rzecz powódki J. G. kwotę 5.837,96 wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie i zasądzając na rzecz powódki kwotę 1.443 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 27 listopada 2011 roku w R. doszło do zdarzenia drogowego, podczas którego W. C. kierująca samochodem osobowym marki B. o numerze rejestracyjnym (...) z nieustalonych przyczyn straciła panowanie nad kierownicą i doprowadziła do zderzenia z ogrodzeniem posesji w R. przy ul. (...). Na skutek zderzenia uszkodzeniu uległo ogrodzenie wraz z bramą oraz zniszczeniu uległ baner reklamowy posadowiony na nieruchomości powódki.

Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

Pozwany przyznał powódce odszkodowanie w wysokości 6.412,04 zł, z czego koszt naprawy ogrodzenia został oszacowany na kwotę 4.983,39 zł, zaś koszt naprawy banera reklamowego na kwotę 1.428,65 zł.

Powołany w toku postępowania biegły z zakresu budownictwa J. C. wydał opinię dotyczącą wysokości kosztów związanych z wymianą bramy, ogrodzenia oraz naprawą słupa reklamowego, które uległy uszkodzeniu podczas uderzenia w ogrodzenie powódki przez W. C., ustalając, że koszty remontu ogrodzenia i tablicy ogłoszeniowej oszacowano na kwotę 12.250 zł.

Sąd Rejonowy zważył, iż pozwany odpowiada za sprawcę wypadku komunikacyjnego na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej w ramach obowiązkowego ubezpieczenia za szkody związane z ruchem pojazdów. Pozwany zakład ubezpieczeń odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy wypadku zgodnie z art. 436 § 1 k.c. Pozwany jest zatem zobowiązany do naprawienia szkody jaką poniosła powódka w wyniku wypadku i do zaspokojenia wszelkich roszczeń wynikających z tego tytułu.

W celu ustalenia wysokości odszkodowania należnego powódce koniecznym było zasięgnięcie opinii biegłego z zakresu budownictwa, który posiadając specjalistyczną wiedzę określił rodzaj prac koniecznych do naprawy ogrodzenia oraz słupa ogłoszeniowego oraz koszt przeprowadzenia tych prac. Koszty remontu ogrodzenia wynoszą 8.615,46 zł, a koszty remontu tablicy ogłoszeniowej wynoszą 3.040,25 zł Do kwoty tej w opinii biegłego koniecznym było nadto doliczenie 5% tych kosztów, jako dodatek związany z robotami nieujawnionymi, a które mogą się pojawić w toku naprawy zniszczonych elementów ogrodzenia i tablicy ogłoszeniowej. Łączna kwota poniesionej przez powódkę szkody została oszacowana przez biegłego na kwotę 12.250 zł. Kwota ta pozwoli powódce na przywrócenie stanu sprzed zniszczenia ogrodzenia, bramy i tablicy reklamowej, co zatem będzie w pełni rekompensowało poniesioną przez nią szkodę. W konsekwencji zasądzono odszkodowanie w wysokości 5.837,96 złotych, gdyż kwotę 6.412,04 zł, złotych pozwany wypłacił dobrowolnie w toku postępowania likwidacyjnego.

O odsetkach sąd orzekł w oparciu o treść art. 817 § 1 k.c. Zgodnie z nim jeżeli nie umówiono się inaczej, zakład ubezpieczeń obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z pisma pozwanego z dnia 5 grudnia 2011 roku, już w tej dacie szkoda została u niego zgłoszona przez powódkę. Zatem w dacie 31 kwietnia 2012 roku upłynął już termin określony we wskazanym wyżej przepisie. Pozwany nadto na żadnym etapie postępowania nie kwestionował, że termin spełnienia świadczenia upłynął w dniu 31 kwietnia 2012 roku.

W pozostałym zakresie powództwo uległo oddaleniu jako wygórowane.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o treść art. 100 § 1 k.p.c. Mając na względzie, że powód wygrał sprawę w części Sąd zastosował zasadę częściowego rozdzielenia kosztów postępowania. Powódka wygrała sprawę w 80 % i w takim zakresie Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powódki. Całość kosztów w sprawie wyniosła 4.200 złotych. Na koszty te złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości po 1.200 złotych, opłaty od pełnomocnictwa w wysokości po 17 złotych, opłata sądowa od pozwu w wysokości 366 złotych i zaliczki na biegłych w łącznej wysokości 1.400 złotych. Pozwany winien ponieść zatem 80% tych kosztów co stanowi kwotę 3.360 złotych. Tymczasem pozwany poniósł koszty w wysokości 1.917 złotych. Z tych względów Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki różnicę tych kwot , czyli 1.443 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Apelację od wyroku wniósł pełnomocnik pozwanego zaskarżając wyrok w punkcie 1, w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości powyżej kwoty 2.399,32 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 31 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty, tj. w zakresie kwoty w wysokości 3.438,64 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 31 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty oraz w punktach 3,4 i 5.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę opinii biegłego wydanych w sprawie i niedostateczne rozważenie tych opinii, a w konsekwencji uznanie, że ostatnia pisemna opinia uzupełniająca biegłego stanowi wiarygodny dowód na okoliczność, że w związku z uszkodzeniem ogrodzenia posesji powódka poniosła szkodę w wysokości 8.615,45 złotych, zaś w związku z uszkodzeniem posadowionego na tej posesji banera reklamowego - szkodę w wysokości 3.040,25 złotych, co w konsekwencji spowodowało zasądzenie na rzecz powódki odszkodowania zawyżonego;

2) naruszenie art. 207 § 5 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego, zgodnie z wnioskiem powódki sformułowanym w piśmie procesowym z dnia 20 marca 2015 roku, na okoliczność między innymi ustalenia szkody doznanej przez powódkę w związku z uszkodzeniem banera reklamowego, pomimo że powódka w wyznaczonym przez Sąd terminie nie składała w tym zakresie zastrzeżeń do opinii zasadniczej biegłego;

3) naruszenie art. 321 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz powódki odszkodowania z tytułu uszkodzenia banera reklamowego w wysokości przewyższającej kwotę dochodzoną z tego tytułu w pozwie;

4) naruszenie prawa materialnego - art. 822 § 1 k.c., art. 361 1 § 2 k.c. i art. 363 § 1 k.c. poprzez przyznanie powódce odszkodowania w wysokości przewyższającej wysokość doznanej szkody.

Biorąc to pod uwagę apelujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny ruchomości i budownictwa lądowego - innego biegłego i w konsekwencji zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna. Zarzuty apelacji w całości pozbawione są podstaw i jako oczywiście bezzasadne podlegają oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Ocena jurydyczna żądania odpowiada przepisom prawa materialnego, wskazanym w motywach rozstrzygnięcia.

W pierwszej kolejności należało rozważyć najdalej idący zarzut naruszenia art. 321 k.p.c. i w konsekwencji wyjścia Sądu pierwszej instancji ponad żądanie. Argumentacja pozwanego w tym zakresie całkowicie rozmija się z prawdą. Przede wszystkim nieprawdą jest aby strona powodowa dochodziła odrębnego odszkodowania za uszkodzenie płotu a odrębnego za uszkodzenie banera reklamowego. Żądanie pozwu sformułowane zostało jako żądanie zapłaty odszkodowania w kwocie 7.307,96 złotych.

Zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. sąd nie może wyrokować, co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Przepis ten daje wyraz tradycyjnej zasadzie wyrokowania statuującej zakaz orzekania ponad żądanie, a także bezwzględnej zasadzie dyspozycyjności, która przejawia się w tym, że sąd jest związany granicami żądania powództwa i nie może dysponować przedmiotem procesu przez określenie jego granic niezależnie od zakresu żądania ochrony przez powoda. Nie budzi wątpliwości wyrażony tym przepisie zakaz orzekania ponad żądanie. Przyjmuje się, że granice żądania określa m.in. wysokość dochodzonych roszczeń. Oznacza to, że sąd nie może zasądzić ponad żądanie, a więc uwzględnić roszczenia w większej wysokości niż żądał powód i to nawet wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że powodowi przysługuje świadczenie w większym rozmiarze.

Żądanie zostało w niniejszej sprawie wyrażone w pozwie i w jego uzasadnieniu i nie uległo żadnej modyfikacji w toku postępowania, powód nie ograniczył żądania pozwu, ani go nie zwiększył. Czyniąc określone ustalenia faktyczne w oparciu o cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i orzekając o rencie w oparciu o tak poczynione ustalenia Sąd Okręgowy nie naruszył przepisu art. 321 § 1 k.p.c. Nie wyszedł bowiem ponad żądanie pozwu. Określając podstawę faktyczną żądania, a jest to obok przedmiotu żądania element podstawowy dla określenia zakresu żądania powódka wskazała uszkodzenie zarówno ogrodzenia jak i banera reklamowego. Okoliczność przedłożenia w toku postępowania likwidacyjnego prywatnej wyceny odrębnie określającej odszkodowanie za poszczególne elementy nie determinuje zakresu żądania w sprawie. Ciekawe jest to, że pozwany wypłacając bezsporną część odszkodowania również nie wskazał jaka część wypłaconej kwoty dotyczy ogrodzenia a jaka banera reklamowego. Żądanie pozwu obejmuje kwotę jaka zdaniem powoda zaspokoi całość odszkodowania. Sąd pierwszej instancji orzekając w sprawie nie wyszedł ponad tak określone żądanie.

Nieprawdziwy jest również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 2017 § 5 k.p.c. poprzez dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego. Powódka w piśmie procesowym z dnia 3 lutego 2014 roku złożyła zastrzeżenia do opinii podstawowej (k. 211). Złożyła również zastrzeżenia do opinii uzupełniającej. Uczyniła to pismem z dnia 19 maja 2014 roku (k. 235). W obu tych pismach powódka wnosiła o wezwanie biegłego na rozprawę, wskazując kwestionowane elementy opinii. W kwestionowanym w apelacji piśmie procesowym z dnia 20 marca 2015 roku powódka wniosła o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej. Pismo to wniosła po tym jak biegły – na rozprawie złożył ustna opinie. Zastrzeżenia dotyczyły treści wyrażonych przez biegłego na rozprawie. Trudno w takiej sytuacji znaleźć podstawę do pozbawienia powódki możliwości żądania uzupełnienia treści wyrażonych przez biegłego na rozprawie. Jest tym bardziej uzasadnione, żę na rozprawie w dniu 10 marca 2015 roku Sąd udzielił powódce dziesięciodniowego terminu na złożenie pisma procesowego. Uwzględniając zatem wnioski dowodowe zawarte w takim piśmie Sąd nie naruszył art. 2017 k.p.c.

Chybiony jest zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 k.p.c. polegający na dokonaniu przez tenże sąd oceny dowodów z przekroczeniem zasady swobodnej ich oceny. Zdaniem skarżącego opinia biegłego J. C. nie powinna być podstawą rozstrzygnięcia w sprawie i nie powinna być wiarygodnym źródłem dowodowym bowiem zawiera szereg wątpliwych twierdzeń. Skarżący wskazywał, że ocena stanu ogrodzenia i banneru reklamowego oraz zakresu prac niezbędnych do ich naprawienia dokonana w opinii jest niewłaściwa.

Zdaniem Sądu Okręgowego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego została dokonana bez przekroczenia granic wyznaczonych treścią art. 233 § 1 k.p.c., co znalazło swój wyraz w należytym uzasadnieniu wyroku (art. 328 § 2 k.p.c.). Zaznaczyć należy, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. byłby skuteczny wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, Lex nr 172176). Ocena mocy i wiarygodności dowodów, przeprowadzona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu odwoławczym tylko wówczas, gdyby pozwany wykazał, że zawiera ona błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności itp. Takowych nie wykazano stąd brak było podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy dysponował określonym materiałem dowodowym zaoferowanym przez strony, który następnie poddał ocenie, wynik której dał mu podstawy do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych, które sąd odwoławczy przyjmuje za własne. Ocena ta jest wszechstronna, bezstronna i zgodna z zasadą swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji odniósł się do opinii biegłego, które były kilkukrotnie uzupełniane. Właśnie te opinie uzupełniające pozwalały na wyjaśnienie wielu kwestii i doprowadziły Sąd do końcowych, prawidłowych ustaleń.

Jeśli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. wyrok SN z dn. 27.09.2002r, II CKN 817/00, O.: L.).

Sąd pierwszej instancji rozpoznał zatem sprawę w sposób wnikliwy. Poczynił ustalenia faktyczne, oparte na właściwym materiale dowodowym i doszedł do trafnych wniosków w zakresie jurydycznej oceny żądania pozwu. Sąd Okręgowy przychyla się do zawartej tam argumentacji.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną, obciążając stronę pozwaną kosztami postępowania za instancję odwoławczą.