Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko małoletnim: J. M. i I. M. reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową E. C.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 22 marca 2016 roku, sygn. akt III RC 245/15

oddala apelację.

SSO Dariusz Mizera

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR Lucyna Szafrańska

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 317/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym orzeczeniem z dnia 22 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie, w sprawie III RC 245/15 po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. M. (1) przeciwko J. M., I. M. o obniżenie alimentów oraz sprawy z powództwa J. M., I. M. przeciwko M. M. (1) o podwyższenie alimentów oddalił powództwo o obniżenie alimentów w całości oraz oddalił powództwo o podwyższenie alimentów w całości.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 19.07.2013 r. wydanym w sprawie I C 394/12 rozwiązano przez rozwód związek małżeński M. M. (1) i E. M. (obecnie C.) z winy obu stron. W orzeczeniu tym zasądzono alimenty na rzecz małoletniej J. M. w kwocie po 500 zł miesięcznie, na rzecz małoletniego I. M. w kwocie po 400 zł miesięcznie.

Zasądzone na rzecz dzieci alimenty egzekwowane są przez komornika sądowego.

Powód M. M. (1) ma 34 lata. Z zawodu jest konserwatorem sieci energetycznych i wodociągowych. Zatrudniony jest w Przedsiębiorstwie (...)sp. z o.o. w ramach umowy o pracę na stanowisku konserwatora infrastruktury technicznej. Z tytułu zatrudnienia uzyskuje średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2260 zł netto. W okresie od marca 2015 r. do września 2015 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim z powodu urazu kręgosłupa, którego doznał w czasie wykonywania obowiązków służbowych. M. M. (1) poza pensją nie posiada innych dochodów. Nie ma również majątku, akcji, obligacji, udziałów w spółkach.

M. M. (1) mieszka w wynajętym mieszkaniu lub u rodziców. Jest zadłużony z tytułu kredytów zaciągniętych w ubiegłym roku w banku (...). Zobowiązanie jest egzekwowane przez komornika sądowego.

W orzeczeniu z dnia 17.02.2016 r. Komisja Lekarska ZUS ustaliła, iż powód doznał 9% stałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy. Powód nadal pozostaje pod opieką lekarza neurochirurga, zażywa leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, jest rehabilitowany. Na zakup lekarstw wydaje kwotę ok. 150 zł miesięcznie. Prywatne masaże kosztują 40 zł za godzinę. W miesiącu powód korzysta z czterech masaży.

M. M. (1) poza małoletnimi pozwanymi nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Powód nie utrzymuje kontaktu z synem i córką.

Przedstawicielka ustawowa E. C. ma 36 lat. Z wykształcenia jest księgową. Zatrudniona jest w (...) Sp. z o.o. w ramach umowy o pracę na stanowisku samodzielnej księgowej z średnim miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości ok. 1800 zł netto. Poza pensją nie ma innych źródeł dochodów. Nie posiada również majątku oraz oszczędności. Jest zadłużona z tytułu kredytu zaciągniętego w trakcie małżeństwa. Jego miesięczna rata stanowi kwotę 400 zł.

Przedstawicielka ustawowa razem z małoletnimi zajmuje mieszkanie komunalne na którego miesięczne koszty utrzymania składają się opłaty za : czynsz - 268,75 zł, media - 269 zł, wodę -100 zł, energię elektryczną - 60 zł, gaz - 50 zł, TV- 40 zł.

Małoletnia J. M. ma 10 lat, uczęszcza do IV klasy SP. Dodatkowo jest uczennicą szkoły muzycznej, w której roczna opłata wynosi 250 zł. Ponadto chodzi na zajęcia taneczne, które kosztują ok. 25 zł miesięcznie.

Małoletni I. ma 7 lat, uczęszcza do I klasy SP. Ponadto chodzi na zajęcia sportowe- takwondo, które kosztują ok. 50 zł miesięcznie.

Dzieci nie mają majątku. Małoletni są zdrowi i nie wymagają specjalistycznego leczenia.

Mając takie ustalenia Sąd Rejonowy zważył, iż powództwa nie są zasadne.

Stosownie do art. 138 kro w razie zmiany stosunków każda ze stron może żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć należy istotne zwiększenie bądź zmniejszenie możliwości majątkowych, zarobkowych zobowiązanego lub też usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do świadczenia alimentacyjnego.

W przedmiotowej sprawie nastąpiły zmiany w ww. zakresach jednakże nie były one znaczne, a ich wzajemne zestawienie nie dało podstaw do dokonania zmiany w przedmiocie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Na wstępie wskazać trzeba, że materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie dał podstaw do przyjęcia, iż nastąpiło istotne zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych. Co prawda potrzeby powodów wzrastają wobec ich dorastania, jednakże od czasu ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego wzrost ten był nieznaczny. Przede wszystkim zauważyć trzeba, że wydatki związane z kontynuowaniem przez małoletnich edukacji szkolnej zostały wzięte pod rozwagę przez Sąd Okręgowy podczas wyrokowania w sprawie I C394/12. Ponadto sytuacja zdrowotna małoletnich również nie uległa zmianie w związku z czym zaspokojenie ich usprawiedliwionych potrzeb nie przekracza nakładów- standardowych. Dodatkowo podnieść należy, że w okresie ostatnich dwóch lat w polskiej gospodarce ma miejsce zjawisko deflacji, skutkujące wzrostem siły nabywczej pieniądza, co wpływa na możliwość zaspokojenia dodatkowych potrzeb małoletnich (m in. takich jak zajęcia sportowe, szkoła muzyczna) w ramach aktualnie uzyskiwanych świadczeń alimentacyjnych.

Brak jest także istotnych zmian w rozumieniu art. 138 kro po stronie możliwości majątkowych, zarobkowych zobowiązanego. Przede wszystkim podnieść trzeba, że M. M. (1) pomimo doznanego urazu kręgosłupa jest osobą zdolną do pracy i nadal zatrudniony jest w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. Uzyskiwane przez powoda wynagrodzenie, stanowiące wyznacznik jego możliwości zarobkowych, od czasu wydania orzeczenia w sprawie I C 394/12 nie uległo obniżeniu, a nawet wzrosło o ok. 260 zł netto. Co prawda istniejąca u powoda dysfunkcja kręgosłupa rodzi po jego stronie konieczność ponoszenia dodatkowych wydatków na leczenie, jednak w odniesieniu do wysokości uzyskiwanego przez niego dochodu (w szczególności wobec wzrostu wynagrodzenia) okoliczność ta nie ma znaczącego wpływu na ukształtowanie ( poprzez obniżenie) ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Sąd Rejonowy ponadto wskazał , iż podnoszony przez M. M. (1) fakt najmu mieszkania nie jest nową okolicznością. Wydatki te także uwzględnione zostały podczas rozstrzygania sprawy o rozwód. Również wbrew poglądom powoda na wysokość alimentów nie mogą mieć wpływu zadłużenia go obciążające. Osoba bowiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu różnorodnych wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1976 r. III CRN 236/76; LEX nr 7875 ).

Z tych wszystkich względów i na podstawie ww. przepisu Sąd Rejonowy orzekł jak w punktach 1-2 sentencji wyroku.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód M. M. (1).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych sprawy przez błędne przyjęcie, że powód jest w stanie sprostać finansowo opłacaniu alimentów w wysokości 900 zł miesięcznie - podczas gdy sytuacja finansowa i zdrowotna powoda jest na tyle trudna, że alimenty w tej wysokości przekraczają jego zdolności utrzymania i leczenia, a poza tym , że nie uwzględniono, iż obecnie powód jest osobą bez dachu nad głową.

Powołując się na powyższe zarzuty powód wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelacje pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda jako bezzasadnej oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Skarżący w zarzucie co prawda wskazuje na błąd w ustaleniach faktycznych sprawy jednakże prawidłowe odczytanie tego zarzutu w kontekście uzasadnienia apelacji pozwala stwierdzić, iż skarżący zarzuca sądowi nie tyle błędne ustalenie stanu faktycznego co naruszenie prawa materialnego w ustalonym stanie faktycznym to jest art. 138 k.r.o. poprzez nieuwzględnienie sytuacji zdrowotnej i finansowej powoda, która jest na tyle trudna, iż w ocenie skarżącego uzasadnia obniżenie alimentów.

Zarzut taki stawiany zaskarżonemu orzeczeniu jest nieuprawniony. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał ustaleń faktycznych i na ich podstawie prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Trzeba bowiem pamiętać, iż na mocy zaskarżonego wyroku zostało oddalone nie tylko powództwo powoda ale także powództwo małoletnich dzieci reprezentowanych przez matkę o podwyższenie alimentów ze wskazaniem, iż nie zwiększyły się istotnie potrzeby małoletnich uprawnionych. Takie rozstrzygnięcie zyskuje akceptacje sądu odwoławczego choć formalnie w tym zakresie nie zostało zaskarżone.

Podzielić należy także stanowisko Sądu Rejonowego co do braku istotnych zmian po stronie możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Co prawda w wyniku wypadku przy pracy M. M. (1) doznał urazu kręgosłupa jednakże znalazł zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy na innym stanowisku. Słusznie zatem Sąd Rejonowy zauważył, iż jego wynagrodzenie od czasu ostatniego orzekania o alimentach nieznacznie wzrosło. Uwzględniając zatem nieco większe wydatki na leczenie powoda które z pewnością powód ponosi (ponadstandardowe wydatki w sprawie nie zostały w żaden sposób wykazane) to podwyższone wynagrodzenie pochłania zwiększone wydatki związane z chorobą powoda. Zresztą zwiększone wydatki związane z leczeniem mogą być bez wątpienia pokryte z uzyskanego przez powoda jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu związanego z wypadkiem przy pracy.

Skarżący w uzasadnieniu apelacji podkreśla ponadto swoją trudną sytuację majątkową związaną z zaciągniętymi kredytami. Niemniej jednak zaciągając wskazane kredyty powód winien mieć świadomość, iż oceniając swoją zdolność do regulowania zaciągniętych zobowiązań winien uwzględniać istniejące obciążenia alimentacyjne. Jeżeli okoliczności tej nie dostrzegał to postępował lekkomyślnie, a takie postępowanie nie może korzystać z ochrony, a tym bardziej nie może powodować obniżenia alimentów należnych uprawnionym.

W efekcie stwierdzić należy, iż od czasu ostatniego orzeczenia o alimentach nie zaistniała po stronie powoda taka zmiana stosunków która uzasadniałaby obniżenie alimentów w stosunku do małoletnich.

Dlatego też na podstawie art. 385 k.p.c. należało oddalić apelacje powoda M. M. (1) jako oczywiście bezzasadną .

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera SSR Lucyna Szafrańska